EGZEMPLARZ ARCHIWALNY RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej d2)opis OCHRONNY WZORU UŻYTKOWEGO (21) Numer zgłoszenia: 114643 (22) Data zgłoszenia: 23.02.2004 (19) PL (11)63009 (13) Y1 (51) Int.CI. B23P 19/02 (2006.01) B23Q 5/12 (2006.01) (54) Wrzeciennik narzędziowy do obrabiarek skrawających (73) Uprawniony z prawa ochronnego: (43) Zgłoszenie ogłoszono: 05.09.2005 BUP 18/05 Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki, Kraków, PL (72) Twórca(y) wzoru użytkowego: (45) O udzieleniu prawa ochronnego ogłoszono: 30.03.2007 WUP 03/07 Jerzy Zamorski, Kraków, PL Marcin Steliga, Zręcin Świerzowa, PL >- O) co co
1U643 Qu (b'boooi Wrzeciennik narzędziowy do obrabiarek skrawających Przedmiotem wzoru użytkowego jest wrzeciennik narzędziowy do obrabiarek skrawających z serwonapędem do promieniowego przesuwu su portów. Wrzeciennik stosuje się zwłaszcza w urządzeniach do przecinania i fazowania rur. Znane są konstrukcje wrzecienników z przelotowym, obrotowym wrzecionem, na którym osadzone są suporty narzędziowe z promieniowo przesuwnym narzędziem. Wrzecienniki te napędzane są dwusilnikowym układem serwonapędowym zawierającym silnik główny do napędu obrotowego wrzeciona oraz silnik pomocniczy do napędu przesuwu su portów. Rozwiązania takie znane są m. in. z opisów zgłoszeniowych EP0525406 (IntCI.5 B23D 21/04, B23B 31/14) i DE 3113072 (Int.CI.3 B23B 5/14, B23D 21/04), które zobrazowano rysunkami stanu techniki pos. I i II. W konstrukcjach tych element mechanizmu przekładniowego napędzający suporty narzędziowe stanowi dwustronnie uzębiona tuleja, ułożyskowana wewnątrz obrotowego wrzeciona, oznaczona nr 20 na rysunku pos. I i nr 7 na rysunku pos. II. Istota rozwiązania charakteryzuje się tym, że element mechanizmu przekładniowego napędzającego suporty narzędziowe stanowi zespolony, dwuwieńcowy pierścień zębaty ułożyskowany na obrotowym wrzecionie, przy czym jeden wieniec współpracuje z kołem silnika pomocniczego, a drugi z kołem zębatym osadzonym na zakończeniu śruby pociągowej przekładni śrubowej promieniowo usytuowanej w suporcie narzędziowym. Korzystną postać rozwiązania stanowi dwuwieńcowy pierścień zębaty posiadający uzębienie walcowo-stożkowe. Zaletą wrzeciennika jest jego prosta budowa. Mniejsza liczba elementów pośredniczących w przeniesieniu ruchu na suporty narzędziowe powoduje, że zwiększona jest sztywność układu obrabiarkowego. Modułowość rozwiązania pozwala na łatwe przystosowanie wrzeciennika do innego rodzaju pracy poprzez zamianę silników na inne, o parametrach serwonapędu potrzebnych
do planowanej operacji. Uzębienie walcowe zespolonego pierścienia i wrzeciona może mieć te same średnice i ilość zębów. Przedmiot wzoru użytkowego jest uwidoczniony na rysunku, na którym fig.1 przedstawia widok aksonometryczny wrzeciennika, a fig.2 schemat kinematyczny. W korpusie 1 wrzeciennika ułożyskowane jest obrotowo wrzeciono 2. Wrzeciono 2 ma formę tulei kołnierzowej z walcowym wieńcem zębatym 3 na kołnierzu, którym współpracuje z kołem zębatym 4 silnika głównego 5. Na drugim roboczym końcu wrzeciona 2 osadzone są suporty narzędziowe 6 z promieniowo zabudowaną przekładnią śrubową do przesuwu narzędzia. Śruba pociągowa 7 tej przekładni na zakończeniu ma osadzone stożkowe koło zębate 8, które współpracuje ze stożkowym wieńcem zębatym zespolonego pierścienia zębatego 9 ułożyskowanego na roboczym końcu wrzeciona 2. Drugi walcowo uzębiony wieniec pierścienia zębatego 9 współpracuje z kołem zębatym H silnika pomocniczego 10. Oba silniki, główny 5 i pomocniczy 10, zamocowane są na korpusie 1 wrzeciennika. Napęd z silnika pomocniczego 10 poprzez mechanizm przekładniowy, zawierający koło zębate 1_1, zespolony pierścień zębaty 9, koło zębate 8, przenoszony jest śrubą pociągową 7 na suporty narzędziowe 6. Do unieruchomienia suportu narzędziowego 6 w określonej pozycji należy zapewnić dla pierścienia zębatego 9 ruch obrotowy o przeciwnym zwrocie i o tej samej prędkości obrotowej co ruch wrzeciona 2. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu serwonapędu stanowiącego dwusilnikowy układ nadążny ze sprzężeniem zwrotnym. Serwonapęd dzięki sterowaniu numerycznemu zna" prędkość obrotową wrzeciona 2, co umożliwia dopasowanie prędkości obrotowej przekazywanej na pierścień zębaty 9. Jeżeli uchyb pomiędzy prędkością obrotową wrzeciona 2 a pierścieniem zębatym 9 będzie równy zero, to suport narzędziowy 6 pozostanie w spoczynku. Jeżeli uchyb będzie mniejszy lub większy od zera, to suport narzędziowy 6 będzie poruszał się promieniowo odpowiednio w kierunku odśrodkowym albo w kierunku dośrodkowym względem osi wrzeciona 2. RZECZNgOWBĆNTOWY mgup&zbignfew Korzeniowski -2-
b\ą Zastrzeżenia ochronne 1. Wrzeciennik narzędziowy do obrabiarek skrawających z serwonapędem do promieniowego przesuwu suportów złożonym z silnika głównego do napędu obrotowego wrzeciona oraz silnika pomocniczego do napędu przesuwu suportów przekazującego napęd poprzez zębaty mechanizm przekładniowy, znamienny tym, że element mechanizmu przekładniowego napędzającego suporty narzędziowe (6) stanowi zespolony, dwuwieńcowy pierścień zębaty (9) ułożyskowany na obrotowym wrzecionie (2), przy czym jeden jego wieniec współpracuje z kołem zębatym Ql) silnika pomocniczego (10), a drugi z kołem zębatym (8) osadzonym na zakończeniu śruby pociągowej (7) przekładni śrubowej promieniowo usytuowanej w suporcie narzędziowym (6). 2. Wrzeciennik według zastrz.1, znamienny tym, że dwuwieńcowy pierścień zębaty (9) posiada uzębienie walcowo-stożkowe. RZECZNI^^eNTOWY mgr ird^tj^n^korunimskl
1 U643 O) RZECZNIK mgrint iowski
*U643 f Fig.2 RZECZNIK PffiffiNTOWY mgrt Korzeniowski
EP O 525 406 A1 1U643 \ STAN TECHNIKI ENTOWY Pos. I Korzeniowski
STAN TECHNIKI 1U6U 3113072 % ATENTOWY 0 Pos. igniew Korzeniowski