Konferencja Zachodniopomorski Biznes Społecznie Odpowiedzialny Szczecin, 23-24.11.2011 Standardy działalności CSR jako narzędzia budowy kapitału społecznego - na przykładzie standardu SA8000 oraz serii standardów AA1000 Marta Młokosiewicz Uniwersytet Szczeciński Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania
Standardy a społeczna odpowiedzialność, zrównoważony rozwój i kapitał społeczny S S T A N D Kapitał społeczny - relacje, powiązania organizacji z interesariuszami oparte na zaufaniu, współpracy oraz współdzieleniu norm, wartości Społeczna odpowiedzialność - włączenie interesariuszy w funkcjonowanie organizacji poprzez uwzględnianie ich oczekiwań przy podejmowaniu decyzji T A N D A A R D Y Zrównoważony rozwój - równowaga funkcjonowania organizacji, która umożliwia łączenie celów ekonomicznych, ekologicznych i społecznych R D Y
SA8000 - Social Accountability 8000 Dobrowolność i uniwersalność standardu Możliwość zarządzania społeczną odpowiedzialnością organizacji Wymagania dotyczące organizacji miejsca pracy, jego warunków, praw pracowniczych i sposobu zarządzania Norma oparta o międzynarodowe regulacje dotyczące praw człowieka oraz o krajowe przepisy prawa pracy Przedsiębiorstwo przestrzega przepisów, którymi jest związane, zwyczajów branżowych, dotrzymuje zawartych umów i układów
Kogo obejmuje SA8000? Przedsiębiorstwo zakres działania normy pracownicy bezpośrednio zatrudnieni pracownicy wykonujący pracę zdalną pracownicy dostawców pracownicy podwykonawców pracownicy poddostawców
SA8000-9 obszarów odpowiedzialności społecznej: 1. Praca dzieci 2. Praca przymusowa lub obowiązkowa 3. Zdrowie i bezpieczeństwo pracy 4. Wolność zrzeszania się i prawo do rokowań zbiorowych 5. Dyskryminacja 6. Dyscyplina pracy 7. Czas pracy 8. Wynagrodzenie 9. System zarządzania
Zasady odpowiedzialności społecznej SA8000 - praca dzieci, praca przymusowa lub obowiązkowa 1. Praca dzieci Nie zatrudnianie dzieci Nie narażanie dzieci i młodocianych pracowników na sytuacje niebezpieczne, niezgodne z przepisami, zagrażające zdrowiu, rozwojowi fizycznemu, intelektualnemu Edukacja i rozwój 2. Praca przymusowa lub obowiązkowa Nie stosowanie pracy przymusowej, obowiązkowej Możliwość opuszczenia miejsca pracy, możliwość rezygnacji z pracy Nie składanie depozytów, kaucji, dokumentów tożsamości Nie zmuszanie do pracy przez wstrzymywanie części wynagrodzenia, innych świadczeń, rzeczy, dokumentów
Zasady odpowiedzialności społecznej SA8000 - zdrowie i bezpieczeństwo pracy, wolność zrzeszania się i prawo do rokowań zbiorowych 3. Zdrowie i bezpieczeństwo pracy Bezpieczeństwo i higiena Regularne szkolenia Osoba odpowiedzialna w firmie za BHP (i SA8000) Pisemny rejestr wypadków Mechanizm wykrywania, unikania i reagowania na zagrożenia Ciągła poprawa warunków pracy 4. Wolność zrzeszania się i prawo do rokowań zbiorowych Bez zakłóceń i utrudnień Bez obawy przed dyskryminacją, karami i represjami
Zasady odpowiedzialności społecznej SA8000 - dyskryminacja, dyscyplina pracy 5. Dyskryminacja Nie stosowanie dyskryminacji Nie pozwalanie na zachowania mające charakter groźby, molestowania i wyzysku 6. Dyscyplina pracy Szacunek i grzeczność Nie stosowanie kar cielesnych, przymusu pośredniego lub bezpośredniego, agresji słownej Zakaz surowego i nieludzkiego traktowania personelu
Zasady odpowiedzialności społecznej SA8000 - czas pracy, wynagrodzenie 7. Czas pracy Prawo i normy branżowe Nie przekracza 48 godzin tygodniowo (1 dzień wolny) Praca w nadgodzinach dobrowolna, nie przekracza 12 godzin tygodniowo, nie występuje regularnie 8. Wynagrodzenie Nie niższe niż wymagane przez prawo lub minimalne branżowe Przejrzystość zasad Dodatkowe wynagrodzenie za nadgodziny Nie unikanie zobowiązań z tytułu prawa pracy oraz zabezpieczenia społecznego
System zarządzania w zakresie odpowiedzialności społecznej 9. System zarządzania Zasady i procedury dotyczące odpowiedzialności społecznej i warunków pracy, dokumentowanie ich (oraz wyników) i udostępnianie interesariuszom Przedstawiciel zarządu i przedstawiciel pracowników do spraw SA8000 Ocena zarządzania Zadania, odpowiedzialność i uprawnienia osób Stałe monitorowanie działań i rezultatów Kontrola dostawców, podwykonawców i poddostawców Funkcjonowanie w oparciu o ciągłe doskonalenie działań Przejrzysty system komunikacji społecznej, dialog z interesariuszami
Certyfikacja według SA8000: Audyt i wydawanie certyfikatów: SGS-ICS, DNV, BVQI Opracowanie i audyt systemu zarządzania Uwzględnia specyfikę branży, kraju oraz cechy przedsiębiorstwa Okresowa weryfikacja certyfikatu Recertyfikacja
Korzyści z SA8000: Mierzalne i łatwe w weryfikacji wymagania dotyczące społecznej odpowiedzialności Doskonalenie systemu zarządzania Łączenie celów ekonomicznych i społecznych Przejrzystość firmy i rozwój zaufania w relacjach z interesariuszami Jakość zarządzania - etyczny wizerunek i podwyższenie wartości organizacji
AA1000 - AccountAbility 1000: AA1000APS - Zasady Odpowiedzialności (2008), AA1000AS - Weryfikacja (2008), AA1000SES - Zaangażowanie interesariuszy (2011) Zarządzanie relacjami z interesariuszami Promocja odpowiedzialności Uniwersalność
Działania odpowiedzialnej organizacji w świetle AA1000APS: Strategia uwzględniająca interesariuszy Cele i standardy dotyczące zarządzania i oceny strategii oraz wyników Ujawnienie wiarygodnych informacji interesariuszom Zasady Odpowiedzialności jako podstawa działania (Włączanie, Istotność, Odpowiadanie)
Zasady Odpowiedzialności Zasada Włączania (ang. Inclusivity) Angażowanie interesariuszy (problemy, rozwiązania) Ciągłość i integracja procesu Uczenie się i rozwój organizacji oraz potencjału interesariuszy Zasada Odpowiadania (ang. Responsiveness) Decyzje, działania i efekty, komunikacja Priorytetyzacja odpowiedzi Raportowanie kwestii zrównoważonego rozwoju Zasada Istotności (ang. Materiality) Identyfikacja istotnych kwestii oraz ich priorytetyzacja Perspektywa krótko, średnio i długoterminowa
Poświadczenie kwestii zrównoważonego rozwoju - AA1000AS Odniesienie do Zasad Odpowiedzialności (norma AA1000APS) Szczegółowe wytyczne dla audytorów (Wytyczne stosowania AA1000AS 2008) Określenie stopnia zgodności ujawnianych danych z Zasadami Odpowiedzialności oraz ze stanem faktycznym (jakość danych) Ocena zarządzania, systemów, procesów oraz zaangażowania interesariuszy
Działania weryfikujące (AA1000AS) TYPY DZIAŁAŃ: Typ 1 - Zasady Odpowiedzialności: Ocena charakteru i stopnia zgodności działań organizacji z Zasadami Odpowiedzialności Typ 2 - Zasady Odpowiedzialności i informacje dotyczące wyników: Ocena rzetelności danych dotyczących wyników w zakresie zrównoważonego rozwoju poprzedzona weryfikacją typu 1. POZIOMY POŚWIAD- CZENIA: WYSOKI Wyczerpujący materiał dowodowy Nacisk na rzetelność danych UMIARKOWANY Nie wyczerpujący materiał dowodowy Nacisk na prawdopodobieństwo danych
Skuteczne zaangażowanie interesariuszy (AA1000SES): Zobowiązanie do przestrzegania zasad AA1000APS Jasno określony zakres Uzgodniony proces decyzyjny Zagadnienia istotne dla organizacji i/lub interesariuszy Możliwości dialogu Integracja z systemem zarządzania Przejrzystość Procedury odpowiednie z punktu widzenia angażowanych interesariuszy Odpowiedni czas Elastyczność i otwartość na sugestie z zewnątrz
Cel i zakres AA1000SES (2011): Procedury w organizacji dotyczące rozwoju strategicznego i zarządzania operacyjnego Zobowiązanie i Integracja Wyniki Cel, Zakres i Interesariusze Proces angażowania interesariuszy Źródło: AA1000 Stakeholder Engagement Standard 2011
Cel, zakres i interesariusze Dlaczego (Cel) Zaangażowanie interesariuszy Co (Zakres) Kto (Interesariusze) Źródło: AA1000 Stakeholder Engagement Standard 2011
Ustalenie kluczowych interesariuszy: Zależność Odpowiedzialność? Cechy i właściwości interesariuszy Konflikt Różne perspektywy Wpływ
Proces angażowania interesariuszy Planowanie Rewizja i doskonalenie Przygotowanie Wdrażanie Źródło: AA1000 Stakeholder Engagement Standard 2011
Profile i klasyfikacja interesariuszy Wiedza interesariuszy nt. celu i zakresu zaangażowania Oczekiwania zainteresowanych wobec zaangażowania Istniejące relacje z organizacją Zależność od organizacji Chęć zaangażowania się Zakres posiadanych wpływów Rodzaj interesariuszy Zasięg geograficzny zaangażowania Zdolność do zaangażowania Relacja z innymi interesariuszami Perspektywa prawna (uprawnienia)
Działania przed rozpoczęciem zaangażowania: Przegląd otrzymanych informacji: Śledzenie informacji z: Tworzenie świadomości: skargi listy media strony internetowe inne środki komunikacji mediów internetu serwisów społecznościowych drugiej ręki biuletyny,newslettery, broszury strony internetowe referaty i prezentacje na konferencjach pokazy komunikaty dla prasy reklama lobbing
Metody (formy) zaangażowania interesariuszy: Poziom zaangażowania Konsultacje (ang. Consult) Negocjacje (ang. Negotiate) Angażowanie, udział (ang. Involve) Współpraca (ang. Collaborate) Upoważnienie (Empower) Metody angażowania Sondaże, grupy dyskusyjne, spotkania z wybranymi interesariuszami, spotkania zbiorowe, warsztaty, dyskusje on line, komitety doradcze Negocjacje zbiorowe z pracownikami za pośrednictwem związków zawodowych Fora z udziałem wielu interesariuszy, rady doradcze, proces budowania konsensusu, uczestnictwo w procesie decyzyjnym, grupy dyskusyjne, dyskusja on line Partnerstwo, projekty rozwojowe, inicjatywy z udziałem wielu interesariuszy, wspólne przedsięwzięcia Włączanie interesariuszy w proces zarządzania, strategię i działania operacyjne
Zaangażowanie interesariuszy - dalsze etapy Przygotowanie 1. Zasoby 2. Gotowość interesariuszy 3. Ryzyka związane z zaangażowaniem Wdrożenie planu zaangażowania 1. Zaproszenie interesariuszy 2. Szkolenie 3. Zaangażowanie Rewizja i doskonalenie 4. Dokumentacja 5. Plan działań 1. Monitoring i ocena 6. Prezentacja efektów za- 2. Wnioski i ulepszenia angażowania i planu działań 3. Podsumowanie planu działań 4. Sprawozdanie z zaangażowania
Korzyści z AA1000: Sprecyzowanie celów działania organizacji w kontekście polityki społecznej odpowiedzialności Proces doskonalenia działalności: wzajemne uczenie się, wspólne korzystanie z zasobów, zrozumienie otoczenia Trwalszy i bardziej zrównoważony rozwój społeczny Ułatwienie zarządzania ryzykiem i reputacją, budowa zaufania, wzrost długoterminowej wartości firmy
Standardy AA1000 w praktyce Polska: British American Tobacco (AA1000AS), Grupa Żywiec (AA1000SES) Zagranica: British Telecom, Provident Financial, Banco Santander S.A., Vodafone, Samsung, Royal Mail Group, Nestle, Maersk i inni.
Dlaczego warto wdrażać standardy społecznej odpowiedzialności? Wysoka jakość relacji z interesariuszami - lepsze funkcjonowanie organizacji Potwierdzenie wysokiej kultury pracy i realizacji zasad zrównoważonego rozwoju Wsparcie dla zarządzania zasobami ludzkimi oraz budowy efektywnego kapitału ludzkiego Tworzenie kapitału społecznego organizacji Dziękuję za uwagę.