Nalewki i wina w ziołolecznictwie dr inż. Janusz Kilar Zakład Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich janusz.kilar@wp.pl 24 kwietnia 2016 Basznia Dolna
Kto wie, czy nalewka to nie najbardziej polski w charakterze alkohol? Nieodłącznie kojarzy się ze spiżarnią, domem, z tradycją. Opiera się ona skutecznie wszelkim próbom przemysłowej produkcji, nie podlega standaryzacji. Cieszymy się zarówno jej smakiem, jak i gościnnością jej twórcy. Sięgając po kieliszek zacnej nalewki, czujemy się wyróżnieni. Hieronim Błażejczak, Zachęta do sztuki nalewek
Właściwa pora na nalewkę Każdej porze dnia czy wieczoru, przypisany był odpowiedni rodzaj nalewki: około dziesiątej - anyżówka, kminkówka lub pomarańczówka, bliżej jedenastej ajerówka, około północy po całym dniu sutych posiłków zakrapianych porterem i wódką - krupnik.
Najczęstsze sposoby sporządzania nalewek Sposób 1. Składniki (zioła, owoce) zalewamy alkoholem i odstawiamy na odpowiedni czas, a po zlaniu nalewu wsypujemy do wsadu cukier. Gdy ten się rozpuści, tak otrzymany syrop zalewamy nalewem.
Sposób 2. Owoce zasypujemy cukrem i ustawiamy w ciepłym miejscu, by puściły sok. Zlewamy syrop i owoce zalewamy alkoholem. Później nalew łączymy z syropem.
Sposób 3. Wszystkie składniki łączymy do dojrzewania jednocześnie (wsad, alkohol, cukier, ewentualnie przyprawy zalecane w recepturze).
Nie ma nalewek niedobrych, są tylko różne smaki. Słodkie nalewki uwielbiają i wybierają zdecydowanie częściej kobiety. Nalewki przygotowane z owoców miękkich są słabsze. Te przygotowane na korzeniach lub suszu (tzw. litewskie z Kresów) są zdecydowanie mocniejsze, zazwyczaj lecznicze, ale także i degustacyjne.
Warto pamiętać, by robiąc nalewki nie sugerować się tylko przepisem, robionym pod gust twórcy autora. Lepiej zrobić nalewkę z mniejszą ilością cukru. Gdy uznamy, że jest niewystarczająco słodka możemy ją zawsze dosłodzić syropem. Na 0,5l wody bierzemy 1 kg cukru.
Podział nalewek ziołowych ze względu na działanie nalewki odtruwające i odmładzające, które mogą zahamować lub opóźnić procesy starzenia, na przykład przez poprawę metabolizmu wątrobowego, jak nalewka z mniszka lekarskiego, nalewki antystresowe najbardziej znana na walerianie i melisie, nalewki koncentracji i sprawności umysłu, nalewka z miłorzębu japońskiego wspomagająca krążenie mózgowe,
nalewki antymiażdżycowe np. nalewka na głogu, wzmacniająca serce, nalewki zdrowego układu oddechowego (z maliny, bzu czarnego, sosny lub pigwy), nalewki dla zdrowia skóry i włosów (ze skrzypu polnego), nalewki antyreumatyczne (z czarnej porzeczki, skrzypu, pokrzywy czy orzecha laskowego).
W dobrze skomponowanej mieszance złożonej z wielu składników przyjmujemy jej działanie za silniejsze, niż w wykonanej z jednego składnika. Ojciec Czesław Andrzej Klimuszko przyjmował, że mieszanki o nieparzystej liczbie substancji mają mocniejsze działanie.
Receptury nalewek i win ziołowych
Nalewka szałwiowa 25 g wysuszonych i rozdrobnionych liści zalać 130ml alkoholu 70% i macerować 14 dni, często wstrząsając. Przecedzić, wycisnąć liście. Połączone płyny przechowywać w lodówce. Pić po 0,5 łyżeczki w ¼ szklanki wody jako lek hamujący laktacje i przeciwpotny. Zewnętrznie służy do płukania jamy ustnej i gardła.
Wino przeciwbiegunkowe z rdestu wężownika Do butelki wina czerwonego 0,7 l wsypać po 1 łyżce rozdrobnionego kłącza wężownika i ziela majeranku oraz 2 łyżki liści babki lancetowatej. Odstawić na 10 dni. Często wstrząsać. Przecedzić, pić w małym kieliszku po kilka razy dziennie.
Nalewka przetacznikowa Do 0,5 l alkoholu 40% dać 2 3 łyżki rozdrobnionego ziela przetacznika leśnego. Pozostawić na 14 dni często wstrząsając. Odcedzić, ziele wycisnąć. Oba płyny przesączyć przez watę. Nalewką nacierać 2x dziennie bolesne miejsca w gośćcu i skazie moczanowej.
Wino z kłącza pięciornika Do butelki 0,7l półsłodkiego wina czerwonego dodać 30 g sproszkowanych kłaczy pięciornika kurzego ziela i 10 g ziela krwawnika lub ziela tasznika. Macerować 14 dni często mieszając. Pić po małym kieliszku 2-3x dziennie na godzinę przed posiłkiem w małych krwawieniach wewnętrznych połączonych z biegunką.
Nalewka z ziela owsa 20 g ziela owsa zalać 100 ml spirytusu 70%. Przykryć szczelnie i odstawić na 7-10 dni często wstrząsając. Następnie zlać ciecz, ziele wycisnąć. Oba płyny połączyć i przesączyć przez watę. Pić 3x dziennie po 15 kropli w kieliszku wody po jedzeniu w stanach wyczerpania nerwowego. W razie bezsenności pić wieczorem 20 kropli w kieliszku wody.
Wino nagietkowe Świeże kwiaty języczkowe (20-40g) zalać butelką wina gronowego 0,7l, ewentualnie winem gronowym lub owocowym (domowym). Macerować 2 tyg. Przecedzić i dodać 30g soku dziurawcowego. Pic po kieliszku 2-4x dziennie na godzinę przed posiłkiem jako środek ogólnie wzmacniający. Działa na błony śluzowe przełyku, żołądka i jelit przeciwzapalnie, przeciwwrzodowo. Zwiększa odporność.
Nalewka nagietkowa 50g kwiatów bądź ziela z kwiatami macerować 14 dni w 0,5l alkoholu 40% często wstrząsać. Przecedzić, wycisnąć ziele i przelać do małych ciemnych butelek. Pić 30-50 kropli do 0,5 łyżeczki w kieliszku wody 2-3x dziennie na 1 godz. Przed posiłkami. Działa na błony śluzowe przełyku, żołądka i jelit przeciwzapalnie, przeciwwrzodowo. Zwiększa odporność. Pobudza czynności wątroby. Zewnętrznie stosować 1 łyżeczka na 0,5 szklanki wody do okładów. Działa przeciwzapalnie, bakteriobójczo i grzybobójczo.
Wino z korzeni mniszka Rozdrobnić 30-40 g wysuszonych korzeni mniszka i zalać butelka 0,7l białego wina gronowego. Zostawić na 2 tyg. często wstrząsając. Przecedzić. Pić po 1 łyżce lub 1 kieliszku do likierów 2-3x dziennie na 1 godz. przed posiłkiem jako środek pobudzający apetyt lub po jedzeniu jako ułatwiający trawienie.
Wino melisowe 25g rozdrobnionych liści melisy lekarskiej macerować 3 dni w 0,5l białego wina gronowego. Przecedzić. Pić 1-2 łyżki kilka razy dziennie. W miarę potrzeby jako środek uspokajający i przeciwskurczowy.
Wino lawendowe 10g kwiatów lawendy, 5g owoców kolendry, 2g owoców anyżu macerować 2 tyg. w 0,5l czerwonego wina często mieszając. Pic 2-3x dziennie po małym kieliszku na 30min przed jedzeniem w złym trawieniu i braku łaknienia, albo po jedzeniu jako środek wiatropędny, rozkurczowy, znoszący ból brzucha, żółciopędny i moczopędny.
Nalewka kopytnikowa 20g rozdrobnionego ziela zalać 100ml alkoholu 70%. Macerować 10 dni. Często wstrząsając. Przecedzić. Pić 2-3x dziennie po 20 kropli (max. do 40) po jedzeniu. Dla dzieci można sporządzić syrop mieszając 6g nalewki ze 100g stężonego roztworu cukru w wodzie (syropu prostego) podawać po 1 łyżeczce co 3-4 godz. Po jedzeniu jako środek wykrztuśny.
Nalewka z bylicy pospolitej 20g suszonego lub kilka pędów świeżego ziela bylicy pospolitej zalać 100ml alkoholu 70%, macerować 2 tyg. Ostrożnie zlać do ciemnej butelki i przechowywać w ciemnym miejscu. Pić 30-40 kropli na wodzie 3-5x dziennie. Pobudza miesiączkowanie i trawienie, ma działanie rozkurczowe (schorzenia wątroby, pęcherzyka żółciowego, pęcherza, nerwobóle). Nalewka winna zastąpić spirytus winem gronowym czerwonym pić po 1 łyżce 6-8x dziennie na wzmocnienie i dla uregulowania przemiana materii.
Winko z czosnku 24 ząbki czosnku średniej wielkości rozgnieść, zalać sokiem z 3 dużych cytryn i 1l przegotowanej ciepłej wody. Potrzymać w cieple pod przykryciem 24 godziny. Odcedzić i przechowywać tak jak wino w zakorkowanej butelce. Pić rano i wieczorem po kieliszku. Dodaje sił i witalności, poprawia samopoczucie, leczy katar, zaziębienie, miażdżyce i niektóre alergie.
Wino rozmarynowe 30-60g szczytów pędów kwiatowych rozmarynu zalać litrem dobrego wytrawnego wina. Zostawić na 3 dni. Pić 2-3 kieliszki dziennie. Okłady zmęczone, opuchnięte powieki, obrzęki, opuchlizny, zwichnięcia.
Nalewka rozmarynowa 80g liści rozmarynu zalać 1l spirytusu 90%. Zostawić na miesiąc. Stosowany zewnętrznie jako środek antyreumatyczny.
Nalewka piołunowa Do butelki włożyć kilka gałązek bylicy piołun, zalać spirytusem. Stosować w przypadkach niestrawności, schorzeniach wątroby, przy zaparciach u osób starszych. Pić ćwierć kieliszka lub mniej, dolać wody lub 10-30 kropli w 100ml wody 2-3x dziennie 30 minut przed posiłkiem. Przy schorzeniach wątroby 20-50kropli w 50ml wody 3x dziennie. Uwaga nie podaje się piołunu w dużych dawkach gdyż może być trujący.
Nalewka z cykorii podróżnik Jedna część rozdrobnionego korzenia cykorii zalać 5 częściami spirytusu 70%. Pić 5x dziennie po 20 kropli rozcieńczonych wodą. Poprawa przemiany materii, przeciw robakom, jako środek ogólnie wzmacniający.
Nalewka dziurawcowa 10dkg ziela dziurawca zwyczajnego zalać 0,5l alkoholu 70%. Po tygodniu przecedzić. Pić rozcieńczony wodą. Schorzenia wątroby, przewodu pokarmowego, wyczerpanie nerwowe, migrena. Należy unikać słońca!!! (plamy na skórze, poparzenia)
Nalewka z kaliny koralowej Szklankę świeżych umytych owoców kaliny zalać dwiema szklankami 70% spirytusu. Pić 20-50 kropli, 3x dziennie. Lek dla kobiet, działa silnie przeciw skurczowo tylko na mięśnie macicy bolesne miesiączkowanie, skurcze macicy.
Nalewka bukowa 0,5 szklanki liści bukowych zalać 400 ml 40% wódki. Macerować 2 tygodnie, przefiltrować. Pić 3x dziennie po 1-2 łyżeczki przy zaburzeniach trawiennych. Zewnętrznie stosować przy opryszczkach.
Nalewka z dębianek 220 części dębnianek (galasów) zbieranych od sierpnia do września, 795 cz. alkoholu 95%, 205 części wody. Dębianki zalać połową etanolu, wymieszać, zostawić na 5 dni. Często wstrząsać. Zlać ciecz z surowca, a surowiec wycisnąć. Pozostałość po wyciśnięciu zalać ponownie pozostałą ilością etanolu na 24 godz. Płyn zlać, surowiec wycisnąć. Płyny połączyć, pozostawić na 2 dni w chłodnym miejscu potem przesączyć. Zewnętrznie w stężeniach 1-3% - działanie ściągające, płukanie jamy ustnej przy parodontozie.
Nalewka głogowa 150g kwiatostanu głogu zalać 0,5l spirytusu 70%. Szczelnie zamknąć i zostawić na 3 tygodnie. Pić 2-3x dziennie między posiłkami 25 kropli na ¼ szklanki wody. Obniża ciśnienie
Wino jałowcowe 50g rozdrobnionych owoców jałowca zalać 1l czerwonego wina. Powoli ogrzewać aż do wrzenia. Odstawić pod przykryciem na 3 dni. Odcedzić i zlać do butelki. Pić codziennie rano na czczo kieliszek jako środek moczopędny, a na 30 minut przed posiłkiem jako środek wzmagający łaknienie.
Mocna nalewka orzechowa 50 dkg zielonych niedojrzałych orzechów (lipcowych) umyć, pokroić, zalać 1l spirytusu rozcieńczonym 0,5l przegotowanej, wystudzonej wody. Butelki zakorkować i czekać aż orzechówka nabierze mocy. Pić po małym kieliszku doraźnie. Dolegliwości układu pokarmowego, ból brzucha i niestrawność, zły nastrój.
Nalewka topolowa 1 część świeżych lub suchych rozdrobnionych paczków topoli zalać gorącym spirytusem 70% (5 części). Odstawić na 7 dni. Codziennie wstrząsać. Przefiltrować. Pic po łyżeczce 4x dziennie. Uśmierza kaszel, łagodzi zapalenia krtani, dolegliwości żołądka i reumatyzm, działa przeciwzapalnie, przeciwbólowo, rozkurczowo, moczopędnie i żółciopędnie.
Nalewka z bylicy na anemię Składniki: 100 g ziela bylicy pospolitej, wódka Sposób przygotowania: Około 100 g rozdrobnionego ziela bylicy pospolitej zerwanego w maju zalać wódką, by było całkowicie przykryte. Odstawić na 21 dni w ciemne, cieple i suche miejsce. Zastosowanie: Pić codziennie na czczo kroplę nalewki rozpuszczoną w naparstku wody. Nalewka polecana na anemię i na ogólne wyczerpanie.
Nalewka chrzanowa na reumatyzmy" 100 g świeżego tartego chrzanu, szklanka wódki Sposób przygotowania: Świeżo starty chrzan zalać wódką. Odstawić na jakiś czas do naciągnięcia, przecedzić, przelać do buteleczek. Zastosowanie: Nalewką naciera się bolesne miejsca przy dolegliwościach reumatycznych, nadwyrężeniach, bólach stawowych itp.
Nalewka octowo-chrzanowa Składniki: Chrzan, ocet winny Sposób przygotowania: Świeżo utarty chrzan włożyć do szklanego słoika lub butelki. Potem zalać octem winnym tak, by ocet pokrył całkowicie chrzan. Odstawić na dziesięć dni w ciepłe miejsce. Zastosowanie: Dobroczynne są poranne i wieczorne smarowania skóry zajętej trądzikiem nalewką octowo-chrzanową, Nalewkę pozostawia się na skórze kilka minut, maksymalnie około 10. Potem trzeba ją zmyć, najpierw gorącą, a potem zimną wodą.
Łopianowa przeciw nowotworom układu pokarmowego Składniki: Suszony korzeń łopianu, spirytus, miód. Sposób przygotowania: Zmieszać w równych proporcjach spirytus, miód oraz sproszkowany korzeń łopiana. Mieszaninę pozostawia się na tydzień do naciągnięcia. Zastosowanie: Napary i wywary z korzenia łopianu pomocne bywają przy nieżytach i wrzodach żołądka, przy raku żołądka i przewodu pokarmowego oraz przy raku macicy. Można też pić sam sok z łopianu.
Melisowa na bóle brzucha i wzdęcia Składniki: 50 g liści melisy, butelka domowego wina. Sposób przygotowania: 50 g liści melisy zalać butelką wina domowego wyrobu. Odstawić na 3-4 dni w ciemne, cieple miejsce. Co pewien czas wstrząsać, przed wypiciem przecedzić. Zastosowanie: Pić trzy razy dziennie po 1,5-2 łyżki przy bólach brzucha, wzdęciach spowodowanych nadmierną fermentacją. Przy braku łaknienia i apetytu również zaleca się stosowanie kuracji nalewką z melisy.
Nalewka nagietkowa Składniki: 50 g świeżych płatków kwiatów nagietka, 250 ml czystej wódki lub alkohol 70%. Sposób przygotowania: Zalać 50 g świeżych płatków alkoholem. Odstawić na 14 dni w ciepłe miejsce. Co pewien czas wstrząsać. Następnie wszystko odcedzić i zlać do małych ciemnych buteleczek. Zastosowanie: Stosować po 10-15 kropli na wodę, trzy razy dziennie w dolegliwościach kobiecych wymienionych wcześniej, także krwawieniach z przewodu pokarmowego, lekkim nadciśnieniu, spadku odporności organizmu, rekonwalescencji po chorobach.
Nagietkowa na łupież i tłustą" skórę Nalewka z nagietka (np. według receptury na piegi), olej rycynowy Sposób przygotowania: Stworzyć mieszaninę złożoną z dziesięciu części spirytusowej nalewki z nagietka i jednej części oleju rycynowego. Zastosowanie: Mieszaninę wetrzeć we włosy. Po kilkunastu minutach przemywać włosy delikatnym mydłem i spłukać lekko zakwaszoną wodą {octem winnym lub sokiem z cytryny). Przy suchej skórze na jedną część nalewki bierze się jedną część oleju rycynowego.
Nagietkowa na bolesne miesiączki, grzybicę i trudno gojące się rany Składniki: Płatki nagietka, wódka, spirytus Sposób przygotowania; Słój płatków nagietka, mocno pomarańczowych, najlepiej pochodzących od kwiatów z ciemnym oczkiem, bo są najwartościowsze, zalać do pełna wódką 40-45%. Odstawić na 2 tygodnie. Potem zlać płyn do butelek i zalać płatki spirytusem 70%. Odstawić na kolejne 2 tygodnie. Przecedzić i oba płyny połączyć w jedną nalewkę, Przelać do butelek, zakorkować. Zastosowanie: Stosować po 25 kropli na 50 g wody przy spożyciu wewnętrznym. Nalewka nagietkowa polecana jest zwłaszcza na problemy kobiece (bolesne miesiączki). Do przemywania nalewkę nagietkowa rozcieńczoną z wodą stosuje się także przy grzybicach pochwy i trudno gojących się ranach.
Octowo-kasztanowa przeciw obrzękom Składniki: 0,5 l octu spirytusowego 10%, 20 kasztanów, 3 łyżki zmielonych ziaren gorczycy Sposób przygotowania: Nalewkę octowo-kasztanową przeciw obrzękom można sporządzić z octu spirytusowego 10%. Około 20 potłuczonych świeżych lub suszonych kasztanów zalać 0,5 l octu, dodać 3 łyżki zmielonej gorczycy czarnej, ewentualnie białej. Odstawić na dwa tygodnie w ciepłe i ciemne miejsce. Przefiltrować i przelać do butelek. Zastosowanie: Opuchnięte i obrzęknięte kończyny smarować dwa razy dziennie. W razie nadmiernego pieczenia zmyć nalewkę wodą albo ją przed smarowaniem lekko rozcieńczyć.
Paprykowa z olejkiem jałowcowym na bóle wędrujące (do nacierań) Składniki: 10 g papryki, 10 g kamfory, 10 g olejku jałowcowego, 300 ml spirytusu 70% Sposób przygotowania: Wszystkie składniki wrzucić do słoja i pozostawić zalane spirytusem przez kilka dni. Następnie przefiltrować przez watę higroskopijną. Wlać do butelki i zakorkować. Zastosowanie: Stosować do nacierań, przy bolach wędrujących, przenoszących się.
Pietruszkowa wzmacniająca m.in. serce Składniki: 10 łodyg pietruszki z listkami, 1l czerwonego wina (może być domowe wino własnego wyrobu), 1-2 łyżeczki octu winnego, 300 g miodu Sposób przygotowania: Zieloną nać pokroić i zalać czerwonym włoskim winem, najlepiej wytrawnym. Składniki grzać przez 10 minut na małym ogniu, następnie dodać miód i ogrzewać jeszcze 5 minut. Uważać, aby nie doprowadzić wina do wrzenia. Następnie zlać nalewkę do butelek. Zastosowanie: Korzystna jest do picia przy problemach z sercem, bo działa wzmacniająco na mięsień sercowy Spożywać 1-3 łyżeczki dziennie.
Pokrzywowa najprostsza Pokrzywa, wódka 40% Sposób przygotowania: Słoik wypełnić szczelnie zielem pokrzywy i zalać wódką 40%, tak by całkowicie przykryła ziele. Odstawić do piwnicy i zapomnieć na dłuższy czas. W zimowe wieczory zlać i przelać do buteleczek. Nalewka w wersji wytrawnej jest dobra na wszystko! Dodając cukru uzyskamy nalewkę smaczniejszą i delikatniejszą w smaku.
Pokrzywowa na łupież i wypryski Składniki: Garść świeżych liści pokrzywy, 0,5 l wódki Sposób przygotowania: Wódką żytnią zalewamy garść świeżych liści pokrzywy. Odstawiamy na miesiąc w miejsce słoneczne, najlepiej na parapet okna wystawionego w kierunkach południowych. Od czasu do czasu wstrząsamy. Zastosowanie: Stosować do przemywania ropnych wyprysków na skórze oraz ran. Wcierana w skórę głowy skutecznie likwiduje łupież.
Pokrzywowa na reumatyzmy Składniki: 10 dag liści pokrzywy, 0,5 1 spirytusu Sposób przygotowania: 10 dkg drobno pokrojonych świeżych liści pokrzywy zalać połową litra spirytusu, Pozostawić na kilkanaście dni. Zastosowanie: Stosować do wcierania przy reumatyzmie.
Pokrzywowa antyrakowa Składniki: Pokrzywa, wódka 60% Sposób przygotowania: Drobno posiekaną pokrzywę zebrać przed kwitnieniem, zalać wódką (40%) wzmocnioną spirytusem do około 60%. Trzymać około tygodnia w ciemnym miejscu. Zastosowanie: Dodawać po parę kropli do herbaty zwykłej lub ziołowej. Według księdza Podbielskiego nalewka ta działa antyrakowo.
Z kitu pszczelego (propolisu) na grzybicę Składniki: 5 g kitu pszczelego, 0,5 1 wódki Sposób przygotowania: Kit pszczeli zalać wódką. Codziennie preparat należy wstrząsnąć. Po tygodniu rozczyn przepuścić przez papier filtrowy. Nalewkę przechowywać w brązowej butelce. Zastosowanie: Nalewkami z kitu pszczelego smaruje się delikatnie lub przemywa miejsca chore. Można także smarować tylko skórę wokół miejsc zainfekowanych, wtedy dodatkowo zabezpieczymy się też przed rozprzestrzenianiem się schorzenia. Nalewką leczy się grzybicę stóp. Po 6 tygodniach kuracji polegającej na zwilżaniu stóp roztworem występuje wyraźna poprawa.
Przetacznikowa na reumatyzm Składniki: 2-3 łyżki ziela przetacznika, 0,5 l wódki Sposób przyrządzenia; 2-3 łyżki ziela zalać 0,5 l wódki, pozostawiając wszystko na kilkanaście dni. Często wstrząsać. Odcedzić przez watę lub gazę. Zastosowanie: Łagodzi dolegliwości reumatyczne. Nalewką naciera się bolesne miejsca dwa razy dziennie.
Rabarbarowa Składniki: 11 soku z rabarbaru, 1 1 spirytusu, 300 g miodu Sposób przygotowania: Świeżo wyciśnięty sok z rabarbaru wymieszać w stoiku ze spirytusem i płynnym miodem. Włożyć mieszankę do lodówki na 2 doby, a następnie przelać do butelek. Zastosowanie: Spożywać mały kieliszek w celach leczniczych. Rabarbar ma działanie oczyszczające i dezynfekujące przewód pokarmowy. Pobudza perystaltykę jelit i pomaga walczyć z otyłością. Pobudza wydzielanie żółci, przez co ułatwia trawienie. Nie może być spożywany w nadmiarze, bo zawiera kwas szczawiowy.
Rozmarynowa na ból Składniki: Garść ziela rozmarynu, 1/4 szklanki spirytusu Sposób przyrządzania: Garść ziela rozmarynu zalać 1/4 szklanki spirytusu, Odstawić na 10 dni w słoneczne miejsce. Przechowywać, nie zlewając ziela. Zastosowanie: Nacierać nalewką bolące miejsca, głowy, kończyn itp.
Nalewka z żyworódki (na chrypkę i gardło) Składniki: 1/4 szklanki soku z żyworódki, 2 łyżki miodu, spirytus Sposób przygotowania: Liście żyworódki zerwać, umyć i przez 7 dni przechowywać w lodówce zawinięte w papierowy ręcznik. Pokroić, wycisnąć sok przez szmatkę i zalać spirytusem i miodem. Pozostawić do przegryzienia. Zastosowanie: Pić po jednej dużej łyżce w zależności od potrzeb, na gardło i chrypkę.
Wino piołunowe 3-5 łyżek rozdrobnionego ziela piołunu zalać 0,5 szklanki alkoholu 40% i zostawić na dobę. Dodać 1l białego wina, odstawić do następnego dnia i przesączyć Pić po 1 łyżeczce do herbaty lub do kawy 3x na dzień 30 min. Przed posiłkiem dla pobudzenia apetytu.
Wino cebulowe Do 300g miazgi cebuli dodać 100g miodu i butelką 0,7l wytrawnego białego wina. Starannie wymieszać. Macerować od 4-5 dni i przecedzić. Pić 1-3x dziennie po małym kieliszku jako środek ogólnie wzmacniający i zapobiegający szkorbutowi.
Wino z jemiołą 40g świeżych liści lub rozdrobnionego ziela jemioły zalać 1l białego, słodkiego wina i zostawić na 10 dni, mieszając co pewien czas. Przecedzić. Pić 2x dziennie ¼ szklanki przed jedzeniem w nadciśnieniu. Kurację stosować przed dwa tygodnie.
Wiosenna nalewka z pączków porzeczki 300 ml ubitych pączków lub posiekanych młodych listków czarnej porzeczki zalać 600 ml czystej wódki. Po 3 tyg. alkohol zlać, a pączki zalać 100 ml miodu. Po 7 dniach zlać miód i połączyć go z alkoholem lekko mieszając. Stosować 25 ml na dzień. Łagodzi katar sienny, pieczenie oczu i uczulenie na pyłki.
Nalewka na mocne kości Sparz 2 jaja i ½ kg cytryn. Z owoców wyciśnij sok i zalej nim jaja w słoiku. Wstaw do lodówki na 3 dni. Przebij jaja widelcem by wypłynęła z nich zawartość. Wstaw do lodówki jeszcze na 10 dni. Potem zmiksuj, dodaj po ¼ l wódki i miodu. Wymieszaj Pij codziennie kieliszek Chroni przed urazami i złamaniami
Lek przeciwko bólowi gardła Włóż jajo na 15 s do wrzątku. Oddziel żółtko od białka. Do żółtka dodaj po 1 łyżce miodu, soku z cytryny, oliwy i spirytusu. Wymieszaj i jedz małymi porcjami
Maść przeciwbólowa W 50 ml spirytusu rozpuść kolejno 50 ml olejku kamforowego i 50g sproszkowanej gorczycy. Z 3 jaj oddziel białko od żółtka i ubij z nich pianę, połącz ze spirytusowa miksturą. Wcierać w chory staw wieczorem przy zapaleniu stawów spowodowanych artretyzmem
Aroniówka 1 kg dojrzałych owoców aronii, 300 liści aronii, 1l spirytusu, 2l wody, 1,5kg cukru, cukier waniliowy lub laska wanilii, sok z 2 cytryn Owoce aronii umyć i mrozić przez noc. Liście opłukać. Rano owoce z liśćmi zagotować. Odstawić na dobę potem odcedzić. Z cukru, cukru wanil. i wody ugotować syrop. Ostudzić. Do smaku z aronii wlać syrop, sok z cytryny i spirytus. Całość wymieszać i rozlać do butelki. Odstawić na 6 m-cy. Obniża cholesterol, rozgrzewa Zastosowanie: 1 kieliszek/dzień
Bursztynowa na przeziębienie 50g bursztynu zmiażdżonego w moździerzu zalać 1/2l 96% spirytusu. Odstawić na 2 tyg. Przy skłonnościach do przeziębień profilaktycznie w okresie jesiennozimowym pić 1 łyżeczkę dziennie. Na bóle artretyczne, przy obrzękach spowodowanych artretyzmem, reumatyzmem i kontuzjami smarować bolące stawy. Bursztyn można wykorzystać 2-3x
Rozgrzewająca nalewka z czarnego bzu kwiaty Wiosna zebrać kwiaty: 5 dużych białych baldachów zalać 1l białego wytrawnego wina i odstawić na 3 tyg. Zalać i przecisnąć przez gazę. Przechowywać w ciemnych butelkach. Przy przeziębieniu, grypie pić 30-40 kropli
Rozgrzewająca nalewka z czarnego bzu owoce Wczesną jesienią zebrać dojrzałe owoce czarnego bzu. 50dkg owoców zalać 1 szkl wódki i odstawić na 1 tydzień. Przecisnąć przez płótno i trzymać w ciemnych butelkach, w zacienionym miejscu. W trakcie przeziębienia pić 30-40 kropli dziennie z wodą lub gorącą herbatą.
Rozgrzewająca nalewka z jeżyn Jedną część owoców zalać 10 częściami wódki. Trzymać w ciemnym miejscu przez kilka tygodni. Odcedzić i przecisnąć przez gazę. W trakcie przeziębienia pić 2-3 kieliszki z gorącą herbatą
Nalewka z kwiatów słonecznika 5 łyżek świeżych kwiatów słonecznika zalać 125 g spirytusu i odstawić w ciemne, chłodne miejsce na 14 dni. Odcedzić i przecisnąć przez gazę. Pić 3x dziennie po 30 kropli na wodzie jako lek przeciwgorączkowy i pobudzający apetyt.
Wino z czosnku niedźwiedziego Pełna garść drobno pokrojonych liści zagotować krótko z ¼ l białego wytrawnego wina. Słodzić miodem do smaku. Pić kilka razy w ciągu dnia małymi łykami. Wino rozpuszcza flegmę i ułatwia jej wydalanie. Stosować przy gruźlicy płuc i obrzękach, chronicznych infekcjach oskrzelowych, Zapaleniu zatok bocznych nosa, przy zatkanym przez katar nosie.
Wino z arcydzięgla 50g korzenia arcydzięgla, 20g korzenia arniki, 1l białego wina. Macerować przez 1 tydz., zagotować i przecedzić. Pic po kieliszku przed jedzeniem przy chronicznych zaparciach.
Nalewka rozmarynowa 80g liści zalać 1l spirytusu 90%. Zostawić na miesiąc Stosować zewnętrznie jako środek antyreumatyczny