Bilans płatniczy Polski w IV kwartale 2013 r. Warszawa, dnia 31 marca 2014 r. Kwartalny bilans płatniczy został sporządzony przy wykorzystaniu danych miesięcznych i kwartalnych przekazanych przez polskie podmioty uczestniczące w obrotach z zagranicą, danych statystyki publicznej oraz informacji uzyskanych ze źródeł administracyjnych. Prezentowana wersja bilansu płatniczego za IV kwartał 2013 r. ma charakter informacji wstępnej i może ulec zmianie. Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego Łączna wartość salda rachunku bieżącego i kapitałowego była dodatnia i wyniosła 1.583 mln EUR. Relacja łącznego salda rachunku bieżącego i kapitałowego do PKB, w omawianym kwartale 2013 r., wyniosła 1,5%. Wykres 1. Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego w mln EUR 1 / 7
Saldo rachunku bieżącego, w IV kwartale 2013 r., było ujemne i wyniosło 1.071 mln EUR i w stosunku do porównywalnego okresu 2012 r. poprawiło się o 2.297 mln EUR. O jego poziomie zadecydowało ujemne saldo dochodów (3.301 mln EUR) oraz dodatnie salda usług (1.257 mln EUR), transferów bieżących (822 mln EUR) oraz obrotów towarowych (151 mln EUR). Relacja deficytu rachunku bieżącego do PKB wyniosła minus 1,0%. Zarejestrowana zmiana salda rachunku bieżącego była wynikiem poprawy salda obrotów towarowych o 1.201 mln EUR oraz salda usług o 225 mln EUR a także niższego deficytu w dochodach o 1.051 mln EUR. W omawianym kwartale dodatnie saldo transferów bieżących zmniejszyło się o 180 mln EUR. Dodatnie saldo rachunku kapitałowego ukształtowało się na poziomie 2.654 mln EUR. Saldo obrotów towarowych Eksport towarów, w IV kwartale 2013 r., został oszacowany na poziomie 40.512 mln EUR, zaś import w wysokości 40.361 mln EUR. W porównaniu z analogicznym okresem 2012 r. odnotowano szybszy wzrost eksportu towarów (o 1.928 mln EUR tj. o 5,0%) niż importu (o 727 mln EUR tj. o 1,8%) co skutkowało dodatnim saldem obrotów towarowych w wysokości 151 mln EUR. W IV kwartale 2012 r. saldo obrotów towarowych było ujemne i wynosiło 1.050 mln EUR. Saldo międzynarodowego handlu usługami Przychody z tytułu usług świadczonych przez polskie podmioty na rzecz podmiotów z zagranicy wyniosły 7.870 mln EUR, a rozchody z tytułu zakupionych usług od nierezydentów 6.613 mln EUR. W porównaniu z IV kwartałem 2012 r. przychody z tego tytułu były wyższe o 1,9%, a rozchody spadły o 1,2%. Saldo usług w analizowanym kwartale było dodatnie i wyniosło 1.257 mln EUR. O wysokości salda tej pozycji zdecydowały dodatnie salda: usług transportowych w wysokości 994 mln EUR (wzrost o 226 mln EUR w porównaniu do IV kwartału 2012 r.), podróży zagranicznych w wysokości 539 mln EUR (zwiększenie o 28 mln EUR). Natomiast saldo pozostałych usług było ujemne i wyniosło 276 mln EUR (pogorszenie salda o 29 mln EUR). Saldo dochodów Dochody nierezydentów zrealizowane w Polsce, w IV kwartale 2013 r., wyniosły 4.860 mln EUR i, w porównaniu z IV kwartałem 2012 r., zmniejszyły się o 1.165 mln EUR, tj. o 19,3%. Dochody zagraniczne polskich podmiotów wyniosły 1.559 mln EUR i były niższe o 114 mln EUR, tj. o 6,8%. 2 / 7
Na wysokość ujemnego salda dochodów, w kwocie 3.301 mln EUR, wpłynęło ujemne saldo dochodów z inwestycji (3.695 mln EUR) oraz dodatnie saldo wynagrodzeń pracowników (394 mln EUR). O wysokości ujemnego salda dochodów z inwestycji, w IV kwartale 2013 r., zadecydowały dochody uzyskane przez zagranicznych inwestorów bezpośrednich w wysokości 2.724 mln EUR. Na pozycję tą złożyły się: dywidendy w wysokości 978 mln EUR, reinwestowane zyski w kwocie 1.117 mln EUR oraz naliczone odsetki od instrumentów dłużnych - 629 mln EUR. Na pogłębienie salda dochodów wpłynęły również uzyskane przez nierezydentów dochody z tytułu inwestycji portfelowych w Polsce (w postaci otrzymanych dywidend od udziałowych papierów wartościowych oraz odsetek od dłużnych papierów wartościowych emisji polskich podmiotów). Wyniosły one 1.277 mln EUR i, w stosunku do IV kwartału 2012 r., zmniejszyły się o 92 mln EUR, tj. 6,7%. Saldo transferów z Unią Europejską W IV kwartale 2013 r. napływ środków z Unii Europejskiej, wykazany w bilansie płatniczym, wyniósł 3.815 mln EUR. W transferach bieżących została ujęta kwota 1.022 mln EUR (przekazane przede wszystkim w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 553 mln EUR oraz Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej 453 mln EUR). W transferach kapitałowych została zarejestrowana kwota 2.793 mln EUR (były to środki otrzymane w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego 1.425 mln EUR oraz Funduszu Spójności 1.283 mln EUR). W tym samym okresie Polska wpłaciła 663 mln EUR do budżetu Unii Europejskiej z tytułu składek i opłat członkowskich. W efekcie tych transakcji saldo transferów z Unią Europejską, w IV kwartale 2013 r., było dodatnie i wyniosło 3.152 mln EUR. Saldo transferów bieżących pozostałych sektorów Saldo transferów bieżących pozostałych sektorów było dodatnie i wyniosło 542 mln EUR. Przychody z tytułu transferów bieżących ukształtowały się na poziomie 756 mln EUR, w tym 700 mln EUR stanowiły przychody z tytułu przekazów zarobków. Zagraniczne inwestycje w Polsce W analizowanym kwartale 2013 r. saldo zagranicznych inwestycji w Polsce było ujemne i wyniosło 5.202 mln EUR. Istotny wpływ na tą pozycję miał odpływ kapitału netto z tytułu zagranicznych inwestycji bezpośrednich oraz z tytułu pozostałych inwestycji. Saldo zagranicznych inwestycji bezpośrednich w Polsce było ujemne i wyniosło 3.614 mln EUR. Na kwotę tę złożyły się: odpływ kapitału netto z tytułu instrumentów dłużnych (3.920 mln EUR), zmniejszenia kapitałów własnych (o 811 mln EUR) oraz dodatnie reinwestowane zyski (1.117 mln EUR). Istotny wpływ na ujemne saldo 3 / 7
zagranicznych inwestycji bezpośrednich w Polsce miały transakcje związane z likwidacją podmiotów specjalnego przeznaczenia, które spowodowały odpływ kapitału z inwestycji bezpośrednich w wysokości 1.515 mln EUR. Wykres 2. Saldo zagranicznych inwestycji w Polsce w mln EUR W IV kwartale 2013 r., saldo zagranicznych inwestycji portfelowych było dodatnie i wyniosło 547 mln EUR. Nierezydenci zainwestowali netto w udziałowe papiery wartościowe 389 mln EUR, a w dłużne papiery wartościowe 158 mln EUR. Saldo pozostałych inwestycji nierezydentów w Polsce było ujemne i wyniosło 2.135 mln EUR. O wysokości salda tej pozycji zadecydował spadek zobowiązań sektora bankowego w kwocie 2.185 mln PLN (głownie z tytułu wycofania przez nierezydentów depozytów ulokowanych w polskich bankach) oraz sektora przedsiębiorstw w kwocie 301 mln EUR. W omawianym kwartale 2013 r. nastąpił wzrost zobowiązań sektora rządowego i samorządowego o 121 mln EUR (przede wszystkim z tytułu wykorzystania nowych kredytów otrzymanych od organizacji międzynarodowych). Wzrost zobowiązań odnotował również NBP w wysokości 230 mln EUR (głównie z tytułu pasywnych transakcji repo). Polskie inwestycje za granicą W IV kwartale 2013 r. saldo inwestycji rezydentów za granicą było dodatnie i wyniosło 3.102 mln EUR, co oznacza zmniejszenie inwestycji polskich podmiotów za granicą. Saldo inwestycji bezpośrednich polskich podmiotów za granicą było dodatnie i wyniosło 4 / 7
1.588 mln EUR (spadek aktywów głównie na skutek wspomnianej wcześniej likwidacji podmiotów specjalnego przeznaczenia). W tym samym czasie polskie podmioty zainwestowały 113 mln EUR w postaci inwestycji portfelowych za granicą (saldo ujemne). Saldo pozostałych inwestycji było dodatnie i wyniosło 1.627 mln EUR. O wysokości salda tej pozycji zadecydował sektor bankowy, który zmniejszył swoje należności z tytułu ulokowanych środków w bankach za granicą o 1.142 mln EUR. Oficjalne aktywa rezerwowe Na spadek oficjalnych aktywów rezerwowych, w IV kwartale 2013 r., wpłynęły transakcje zrealizowane na rzecz klientów NBP (przede wszystkim przeniesienie środków z rachunku walutowego Ministerstwa Finansów w NBP do BGK) oraz transakcje własne NBP, których łączne saldo wyniosło 648 mln EUR. Różnice kursowe oraz zmiany wyceny spowodowały spadek wartości aktywów rezerwowych o 1.353 mln EUR. Stan oficjalnych aktywów rezerwowych na koniec grudnia 2013 r. wyniósł 77.144 mln EUR. http://www.nbp.pl/statystyka/dwn/rez98_2014.xlsx Dodatkowe informacje o bilansie płatniczym Dane bilansu płatniczego za luty 2014 r. zostaną opublikowane 11 kwietnia 2014 r. Dane bilansu płatniczego za I kwartał 2014 r. zostaną opublikowane 30 czerwca 2014 r. Szeregi czasowe kwartalnego bilansu płatniczego, począwszy od danych za I kwartał 2000 r., są dostępne na stronie internetowej NBP. http://www.nbp.pl/statystyka/bilans_platniczy/bop_kw_2000_2013.xlsx Szeregi czasowe miesięcznego bilansu płatniczego, począwszy od danych za styczeń 2000 r., są dostępne na stronie internetowej NBP. http://www.nbp.pl/statystyka/bilans_platniczy/bop_m_2000_2014.xlsx 5 / 7
Tablice analityczne kwartalnego bilansu płatniczego, począwszy od 2000 r., są dostępne na stronie internetowej NBP. http://www.nbp.pl/statystyka/bilans_platniczy/bop_q_eur.xlsx Opis bilansu płatniczego za III kwartał 2013 r. jest dostępny na stronie internetowej NBP. http://www.nbp.pl/publikacje/bilans_platniczy/bilans_platniczy2013_3.pdf Informację opracowały: Joanna Czajka Anna Włostowska 6 / 7
Bilans płatniczy * w mln EUR 2012 2013 IV kw 13 - IV kw 12 IV kw 13 - III kw 13 IV kw III kw IV kw Zmiana Dynamika Zmiana Dynamika A. Rachunek bieżący -3 368-2 086-1 071 2 297 1 015 Saldo obrotów towarowych -1 050 1 094 151 1 201-943 Eksport f.o.b. 38 584 39 773 40 512 1 928 105,0 739 101,9 Import f.o.b 39 634 38 679 40 361 727 101,8 1 682 104,3 Saldo usług 1 032 1 032 1 257 225 225 Przychody 7 725 7 894 7 870 145 101,9-24 99,7 Rozchody 6 693 6 862 6 613-80 98,8-249 96,4 Saldo dochodów -4 352-4 721-3 301 1 051 1 420 Przychody 1 673 1 598 1 559-114 93,2-39 97,6 Rozchody 6 025 6 319 4 860-1 165 80,7-1 459 76,9 Saldo transferów bieżących 1 002 509 822-180 313 Przychody 1 720 1 768 1 779 59 103,4 11 100,6 Rozchody 718 1 259 957 239 133,3-302 76,0 B. Rachunek kapitałowy 2 436 2 279 2 654 218 375 Przychody 2 785 2 379 2 838 53 101,9 459 119,3 Rozchody 349 100 184-165 52,7 84 184,0 C. Rachunek finansowy 3 670 511-1 986-5 656-2 497 Polskie inwestycje bezpośrednie za granicą -1 203-1 449 1 588 2 791 3 037 Zagraniczne inwestycje bezpośrednie w Polsce 2 886 1 885-3 614-6 500-5 499 Inwestycje portfelowe - aktywa -285-265 -113 172 152 Udziałowe papiery wartościowe -197-266 186 383 452 Dłużne papiery wartościowe -88 1-299 -211-300 Inwestycje portfelowe - pasywa 3 688-554 547-3 141 1 101 Udziałowe papiery wartościowe 634-196 389-245 585 Dłużne papiery wartościowe 3 054-358 158-2 896 516 Pozostałe inwestycje - aktywa -393-1 565 1 627 2 020 3 192 NBP 9 0 0-9 0 Sektor rządowy -221-16 18 239 34 Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) -323-1 764 1 142 1 465 2 906 Pozostałe sektory 142 215 467 325 252 Pozostałe inwestycje - pasywa -1 419 2 463-2 135-716 -4 598 NBP -1 286 273 230 1 516-43 Sektor rządowy 266 1 823 121-145 -1 702 Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) 243 248-2 185-2 428-2 433 Pozostałe sektory -642 119-301 341-420 Pochodne instrumenty finansowe 396-4 114-282 118 D. Saldo błędów i opuszczeń -131-2 433-245 -114 2 188 Razem A - D 2 607-1 729-648 -3 255 1 081 E. Oficjalne aktywa rezerwowe -2 607 1 729 648 3 255-1 081 * Dane wstępne 7 / 7