15. Prognoza przychodów i kosztów w analizowanym okresie... Spis treści 15.1 Przychody... 2 15.2 Koszty materiałów i energii, usług obcych, podatków i opłat, wynagrodzeń, amortyzacji... 3 15.3 Zapotrzebowanie na kapitał obrotowy... 5 15.4 Koszty rutynowych i okresowych zabiegów konserwacyjnych w okresie Ŝycia przedsięwzięcia oraz remontów... 6 15.5 Prognoza bilansu... 6 15.6 Prognoza sprawozdania z przepływów pienięŝnych... 6 1
15.1 Przychody Przychody generowane przez system wodno kanalizacyjny w okresie objętym analizą zostały określone na poziomie niezbędnych przychodów zapewniających prawidłowe funkcjonowanie systemu ściekowego, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie określania taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków. Poziom niezbędnych przychodów ustalony został jako suma następujących elementów: Kosztów eksploatacji i utrzymania, w tym opłat za korzystanie ze środowiska, Amortyzacji, Spłaty rat kapitałowych od zaciągniętych poŝyczek ponad wartość amortyzacji, Kosztów finansowych spłaty odsetek od zaciągniętych kredytów oraz poŝyczek, Rezerwy na naleŝności nieregularne - określonej na poziomie średniej z trzech ostatnich lat. MarŜy zysku określonej na poziomie średniej z trzech ostatnich lat. Szczegółowe wartości prognozowanych niezbędnych przychodów dla wariantu inwestycyjnego i bezinwestycyjnego, zostały przedstawione w Załączniku 1, Tabela 2 - Obliczenia. Wartości kosztów, na podstawie, których obliczono niezbędne przychody przedstawione są w kolejnych rozdziałach studium oraz w Załączniku 1 (model finansowy), Tabela 2 - Obliczenia. 2
Tabela 0-1 Wymagany poziom przychodów dla systemu kanalizacyjnego w PLN Lata 2009 2014 2020 2030 Gmina śmigród produkcja ogółem m 3 /rok 310 191 272 363 266 377 250 290 Wynagrodzenia z narzutami zł/rok 357 089 487 828 691 994 1 239 255 Materiały zł/rok 52 000 51 356 58 590 71 161 Materiały podstawowe zł/m 3 0,17 0,19 0,22 0,28 Energia zł/rok 147 000 145 179 165 630 201 167 Energia zł/m 3 0,47 0,53 0,62 0,80 Opłaty za korzystanie ze środowiska zł/rok 13 413 13 247 15 113 18 355 Opłaty za korzystanie ze środowiska zł/m 3 0,04 0,05 0,06 0,07 Podatki i opłaty - inne zł/rok 401 805 451 944 527 192 681 463 Usługi obce zł/rok 232 420 261 423 304 950 394 186 Pozostałe koszty zł/rok 85 664 96 353 112 396 145 286 Alokowane koszty wydziałowe, ogólne i zł/rok działalności pomocniczej 244 277 274 759 320 506 414 296 Amortyzacja zł/rok 509 736 1 311 707 1 300 070 1 394 908 Gmina Milicz produkcja ogółem m 3 /rok 1 484 989 724 649 707 607 667 966 Wynagrodzenia z narzutami zł/rok 774 133 1 057 562 1 500 172 2 686 579 Materiały zł/rok 55 000 30 188 34 386 41 959 Materiały podstawowe zł/m 3 0,04 0,04 0,05 0,06 Energia zł/rok 247 488 135 840 154 731 188 804 Energia zł/m 3 0,17 0,19 0,22 0,28 Opłaty za korzystanie ze środowiska zł/rok 50 163 27 533 31 362 38 268 Opłaty za korzystanie ze środowiska zł/m 3 0,03 0,04 0,04 0,06 Podatki i opłaty - inne zł/rok 829 420 932 920 1 088 250 1 406 702 Usługi obce zł/rok 407 720 458 598 534 954 691 496 Pozostałe koszty zł/rok 114 160 128 406 149 785 193 616 Alokowane koszty wydziałowe, ogólne i zł/rok działalności pomocniczej 456 505 513 470 598 962 774 235 Amortyzacja zł/rok 1 414 267 2 946 693 3 192 195 3 375 385 Gmina Cieszków produkcja ogółem m 3 /rok 0 58 400 57 305 55 115 Wynagrodzenia z narzutami zł/rok 0 23 596 33 471 59 941 Materiały zł/rok 0 2 017 2 309 2 870 Materiały podstawowe zł/m 3 0,00 0,03 0,04 0,05 Energia zł/rok 0 6 051 6 926 8 611 Energia zł/m 3 0,00 0,10 0,12 0,16 Opłaty za korzystanie ze środowiska zł/rok 0 1 009 1 154 1 435 Opłaty za korzystanie ze środowiska zł/m 3 0,00 0,02 0,02 0,03 Podatki i opłaty - inne zł/rok 0 213 693 249 273 322 217 Usługi obce - oczyszczenie ścieków zł/rok 0 269 694 308 699 383 783 Usługi obce - oczyszczenie ścieków zł/m 3 4,11 4,62 5,39 6,96 Pozostałe koszty zł/rok 0 0 0 0 Alokowane koszty wydziałowe, ogólne i zł/rok działalności pomocniczej 0 6 316 7 368 9 524 Amortyzacja zł/rok 0 192 135 192 135 192 135Ź ródło: Obliczenia własne 15.2 Koszty materiałów i energii, usług obcych, podatków i opłat, wynagrodzeń, amortyzacji W poniŝszych tabelach przedstawiono zestawienie kosztów dla systemów kanalizacyjnych na terenie gmin objętych projektem. Szczegółowe zestawienie kosztów zostało przedstawione w Załączniku 1, Tabela 2 - Obliczenia. Prognoza wielkości odpisów amortyzacyjnych wykonana została w podziale na następujące rodzaje odpisów: 3
odpisy amortyzacyjne dotyczące istniejącego majątku składającego się na system wodno ściekowy, odpisy amortyzacyjne majątku, który powstanie w ramach realizacji projektu. Wysokość odpisów dla istniejącego majątku, została przyjęta na podstawie danych operatorów, pochodzących z ewidencji środków trwałych. Wysokość odpisów dla majątku, który powstanie określono na podstawie przewidywanej wartości początkowej środków trwałych w podziale na dwie grupy: urządzenia i maszyny oraz budowle. Zastosowana została stawka amortyzacji w wysokości 8,0% dla maszyn i urządzeń oraz 1,5% dla budowli. Uwzględnione zostały równieŝ zwiększenia odpisów amortyzacyjnych wynikające ze zwiększenia wartości środków trwałych w ramach inwestycji odtworzeniowych. Szczegółowe obliczenia amortyzacji zostały przedstawione w Załączniku 1, Tabela 1d i 1e. Prognoza kosztów została wykonana w podziale na koszty zmienne, których wielkość zaleŝy od wielkości sprzedaŝy usług ściekowych, oraz koszty stałe, których wielkość nie jest zaleŝna od wielkości sprzedaŝy. Do kosztów zmiennych zostały zaliczone następujące rodzaje kosztów: Materiały, Energia, Opłaty za korzystanie ze środowiska Do kosztów stałych zaliczono natomiast: Wynagrodzenia z narzutami, Usługi obce, Podatki i opłaty, Pozostałe koszty, Alokowane koszty pośrednie, W celu dokonania projekcji kosztów zmiennych, na podstawie wartości kosztów z roku 2009. obliczone zostały koszty jednostkowe w odniesieniu do ilości odebranych ścieków. Następnie jako całkowity koszt w kolejnych latach przyjęto iloczyn średniego kosztu jednostkowego z trzech ostatnich lat kosztu jednostkowego oraz prognozowanej wielkości sprzedaŝy w danym roku. Koszty jednostkowe w kolejnych latach zostały zaktualizowane o zakładaną wielkość inflacji. Projekcja kosztów stałych wynagrodzeń i świadczeń na rzecz pracowników została wykonana przy załoŝeniu rocznego wzrostu realnych dochodów na poziomie połowy realnego wzrostu płac. W przypadku pozostałych kosztów stałych załoŝony został ich wzrost na poziomie inflacji. Szczegółowa prognoza kosztów została przedstawiona w Załączniku 1, Tabela 2 - Obliczenia. Na prognozie kosztów przedstawionych w Tabeli 2, oparto równieŝ projekcję przychodów generowanych przez system ściekowy 4
Tabela 0-2 Prognozowane koszty dla systemu wodociągowo kanalizacyjnego w PLN Lata 2009 2014 2020 2030 Gmina śmigród Koszty operacyjne zł/rok 1 533 668 1 782 090 2 196 370 3 165 170 Koszty finansowe zł/rok 0 564 321 410 415 0 Amortyzacja zł/rok 509 736 1 311 707 1 300 070 1 394 908 NadwyŜka rat kapitałowych ponad zł/rok amortyzację 0 0 0 0 NaleŜności nieregularne zł/rok 0 0 0 0 MarŜa zysku zł/rok 10 200 15 443 17 453 22 762 Wymagane przychody ogółem zł/rok 2 053 604 3 673 561 3 924 307 4 582 841 w tym grupa 1 zł/rok 1 206 492 2 158 216 2 305 530 2 692 418 w tym grupa 2 zł/rok 847 112 1 515 345 1 618 778 1 890 423 Wielkość sprzedaŝy m 3 /rok 274 000 265 720 259 880 244 185 w tym grupa 1 m 3 /rok 161 000 156 135 152 703 143 481 w tym grupa 2 m 3 /rok 113 000 109 585 107 177 100 704 Opłata netto grupa 1 zł/m 3 7,49 13,82 15,10 18,76 Opłata netto grupa 2 zł/m 3 7,50 13,83 15,10 18,77 Opłata brutto grupa 1 zł/m 3 8,01 14,79 16,16 20,07 Opłata brutto grupa 2 zł/m 3 8,03 14,80 16,16 20,08 Gmina Milicz Koszty operacyjne zł/rok 2 934 589 3 284 517 4 092 601 6 021 660 Koszty finansowe zł/rok 0 1 732 127 1 259 729 0 Amortyzacja zł/rok 1 414 267 2 946 693 3 192 195 3 375 385 NadwyŜka rat kapitałowych ponad zł/rok amortyzację 0 0 0 0 NaleŜności nieregularne zł/rok 0 0 0 0 MarŜa zysku zł/rok 21 744 31 156 36 424 46 985 Wymagane przychody ogółem zł/rok 4 370 600 7 994 493 8 580 948 9 444 031 w tym grupa 1 zł/rok 3 012 034 5 509 469 5 913 629 6 508 430 w tym grupa 2 zł/rok 1 358 566 2 485 024 2 667 319 2 935 601 Wielkość sprzedaŝy m 3 /rok 550 000 713 940 697 150 658 095 w tym grupa 1 m 3 /rok 379 037 492 017 480 447 453 531 w tym grupa 2 m 3 /rok 170 963 221 923 216 703 204 564 Opłata netto grupa 1 zł/m 3 7,95 11,20 12,31 14,35 Opłata netto grupa 2 zł/m 3 7,95 11,20 12,31 14,35 Opłata brutto grupa 1 zł/m 3 8,51 11,98 13,17 15,35 Opłata brutto grupa 2 zł/m 3 8,51 11,98 13,17 15,35 Gmina Cieszków Koszty operacyjne zł/rok 0 522 376 609 200 788 381 Koszty finansowe zł/rok 0 146 101 106 255 0 Amortyzacja zł/rok 0 192 135 192 135 192 135 NadwyŜka rat kapitałowych ponad zł/rok amortyzację 0 0 0 0 NaleŜności nieregularne zł/rok 0 0 0 0 MarŜa zysku zł/rok 0 0 0 0 Wymagane przychody ogółem zł/rok 0 860 611 907 590 980 517 w tym grupa 1 zł/rok 0 860 611 907 590 980 517 w tym grupa 2 zł/rok 0 0 0 0 Wielkość sprzedaŝy m 3 /rok 0 58 400 57 305 55 115 w tym grupa 1 m 3 /rok 0 58 400 57 305 55 115 w tym grupa 2 m 3 /rok 0 0 0 0 Opłata netto grupa 1 zł/m 3 0,00 14,74 15,84 17,79 Opłata netto grupa 2 zł/m 3 0,00 0,00 0,00 0,00 Opłata brutto grupa 1 zł/m 3 0,00 15,77 16,95 19,04 Opłata brutto grupa 2 zł/m 3 0,00 0,00 0,00 0,00Ź ródło: Obliczenia własne 15.3 Zapotrzebowanie na kapitał obrotowy Zapotrzebowanie na kapitał obrotowy zostało obliczone jako róŝnica pomiędzy bieŝącymi aktywami, obejmującymi zapasy, naleŝności, gotówkę, a bieŝącymi 5
pasywami, obejmującymi zobowiązania krótkoterminowe. RóŜnica ta tworzy wartość nakładów koniecznych w fazie eksploatacji projektu. Jakiekolwiek zmiany w wartości aktywów i pasywów mają bezpośredni wpływ na zapotrzebowanie na środki finansowe. Obliczenia wykonane zostały na podstawie przeprowadzonej prognozy bilansu dla operatora sieci wodno - kanalizacyjnej. Nakłady konieczne do pokrycia zapotrzebowania na kapitał obrotowy w fazie eksploatacji będą pochodziły z bieŝących przychodów operatora systemu wodno kanalizacyjnego (przychody za odbiór ścieków). Tabela 0-3 Zapotrzebowanie na kapitał obrotowy dla systemu wodociągowo kanalizacyjnego w PLN Lata Aktywa bieŝące naleŝności zapasy Zobowiązania bieŝące zobowiązania Kapitał obrotowy netto Przyrost kapitału obrotowego Źródło: Obliczenia własne 2009 2014 2020 2030 2 352 491 4 587 895 4 911 673 5 495 582 2 106 083 4 107 343 4 397 208 4 919 956 246 408 480 552 514 465 575 626 1 680 149 7 867 584 8 098 827 3 924 946 1 680 149 7 867 584 8 098 827 3 924 946 672 342-3 279 689-3 187 154 1 570 636 311 662 360 234 71 432 48 325 15.4 Koszty rutynowych i okresowych zabiegów konserwacyjnych w okresie Ŝycia przedsięwzięcia oraz remontów Koszty rutynowych oraz okresowych zabiegów konserwacyjnych zostały uwzględnione w kosztach przedstawionych w poprzednich rozdziałach, głównie w pozycji usługi obce. Koszty te zostały określone na podstawie aktualnie ponoszonych kosztów związanych z tego typu usługami. W kolejnych latach załoŝone zostało ich zwiększenie spowodowane zakładanym wzrostem cen. Przedstawiona wysokość nakładów na konserwację i remonty w pełni zabezpiecza prawidłowe funkcjonowanie sieci kanalizacyjnych, zarówno tych obecnie istniejących, jak i tych, które powstaną w wyniku realizacji projektu. 15.5 Prognoza bilansu Wykonana została prognoza bilansu dla istniejącej spółki, która będzie operatorem sieci zlokalizowanej na terenie objętym projektem. Prognozę wykonano na podstawie prognozowanej wielkości kosztów i przychodów systemu wodociągowo kanalizacyjnego. Prognozy zostały przedstawione w Załączniku 1, Tabela 2 - Obliczenia. Przedstawiona prognoza obejmuje jedynie wartości wynikające z działalności spółki jako operatora systemu ściekowego, w przypadku gdy zakres działalności spółki będzie szerszy, ewidencja kosztów i przychodów będzie umoŝliwiała wyodrębnienie wartości przypadających na poszczególne rodzaje działalności. 15.6 Prognoza sprawozdania z przepływów pienięŝnych W Załączniku 1 Tabela 2 - Obliczenia przedstawiona została prognoza rachunku przepływów pienięŝnych dla operatora sieci kanalizacyjnej, wykonana na podstawie projekcji bilansu, rachunku zysków i strat oraz wielkości przewidywanych przepływów finansowych związanych z analizowanym systemem wodno ściekowym. W kaŝdym roku analizy skumulowane środki pienięŝne na koniec roku są dodatnie co potwierdza, 6
Ŝe projekt zachowa płynność finansową zarówno w czasie realizacji, jak równieŝ w późniejszym okresie eksploatacji. Przedstawiona prognoza obejmuje jedynie wartości wynikające z działalności spółki jako operatora systemu wodno ściekowego, w przypadku gdy zakres działalności spółki będzie szerszy, ewidencja kosztów i przychodów będzie umoŝliwiała wyodrębnienie wartości przypadających na poszczególne rodzaje działalności. Dla uzupełnienia analizy wykonana została projekcja podstawowych wskaźników finansowych, w tym wskaźnika pokrycia obsługi długu. Jego wartość w kaŝdym roku realizacji oraz eksploatacji projektu jest wyŝsza od granicznej wartości 1,2. Prognozowane wartości wskaźników zostały przedstawione w poniŝszej tabeli. Szczegółowe obliczenia zostały przestawione w Załączniku 1, Tabela - Obliczenia 7
Tabela 0-4 Prognozowane wartości wybranych wskaźników finansowych Lata Wskaźniki Rentowności Wskaźnik Rentowności Aktywów (ROA) 2009 2014 2020 2030 0,04% 0,22% 0,27% 0,34% Wskaźnik Rentowności SprzedaŜy (ROS) 0,40% 3,45% 3,41% 3,45% Wskaźnik Rentowności Kapitału (ROE) 0,04% 0,73% 0,74% 0,77% Wskaźniki Płynności 0 0 0 0 Wskaźnik płynności bieŝącej (CR) 1,5 1,2 1,2 2,7 Wskaźnik płynności - szybki (QR) 1,3 1,1 1,1 2,6 Wskaźnik płynności gotówkowej 0,1 0,6 0,5 1,3 Wskaźniki Sprawności Działania (w dniach) 0 0 0 0 Wskaźnik rotacji naleŝności 119,7 119,7 119,7 119,7 Wskaźnik obrotu zapasami 14,0 14,0 14,0 14,0 Wskaźnik rotacji zobowiązań 95,5 95,5 95,5 95,5 Cykl obiegu kapitału obrotowego 133,7 133,7 133,7 133,7 Wskaźniki zadłuŝenia i stopnia pokrycia 0 0 0 0 Wskaźniki kapitałowy (WK) Wskaźniki pokrycia obsługi długu (WPOD) Wskaźniki pokrycia I (WP I) Wskaźniki pokrycia II (WP II) Wskaźniki pokrycia majątku obrotowego (WPMO) Wskaźnik ogólnego zadłuŝenia ródło: Obliczenia własne 0,9 0,3 0,4 0,4 #DZIEL/0! 1,7 1,7 #DZIEL/0! 97% 32% 39% 47% 101% 54% 47% 47% 0,3 0,1 0,1 0,6 0,0 0,0 0,0 0,0Ź Wskaźniki płynności mierzą zdolność spółki do wywiązywania się z krótkoterminowych zobowiązań. Wskaźnik płynności bieŝącej pokazują zdolność firmy do regulowania swoich zobowiązań środkami obrotowymi, natomiast wskaźnik płynności szybkiej pokazuje stopień pokrycia zobowiązań krótkoterminowych aktywami o duŝym stopniu płynności, tzn. mierzy natychmiastową zdolność firmy do spłaty długów. Optymalna wartość wskaźnika płynności bieŝącej wynosi 1,2 2,0, natomiast wskaźnika płynności szybkiej 1,0 1,2, w przypadku analizowanego podmiotu wartość w/w wskaźników znacznie przekracza minimalne poziomy. Oznacza to Ŝe analizowany podmiot nie będzie wykazywał kłopotów związanych z brakiem płynności i zagroŝenia bieŝącej zdolności firmy do terminowego regulowania zobowiązań. Przy załoŝonych na potrzeby niniejszego studium wydatków inwestycyjnych oraz odtworzeniowych wysokość wskaźnika znajduje się jednak poza przedziałem optymalnym, co moŝe oznaczać zbyt mało efektywne wykorzystanie majątku obrotowego i środków finansowych. Istnieje zatem moŝliwość Ŝe rzeczywiste wydatki inwestycyjne operatora będą wyŝsze niŝ załoŝone w Studium (np. dalsza rozbudowa sieci na terenach nie objętych niniejszym wnioskiem), co jednak nie będzie stanowiło zagroŝenia dla zachowania płynności finansowej. Wskaźniki rentowności słuŝą do oceny wielkości zysku osiągniętego z poniesionych przez spółkę nakładów, obliczone zostały trzy podstawowe wskaźniki: wskaźnik rentowności kapitału (ROE), wskaźnik rentowności sprzedaŝy (ROS), wskaźnik rentowności aktywów (ROA). Wskaźnik ROE informuje o wielkości zysku netto, przypadającego na jednostkę kapitału zainwestowanego, średnia wartość wskaźnika dla sektora, w którym funkcjonuje analizowany podmiot to ok. 1,4%, wskaźnik ROS określa zdolność firmy do generowania zysku przez sprzedaŝ, jego przeciętna wartość to ok. 4,6%, wskaźnik ROA określa stosunek wielkości zysku netto, wypracowanego przez podmiot, do wartości zaangaŝowanego w firmie majątku, jego przeciętna wartość to 1,6%. Dla analizowanego podmiotu wszystkie w/w wskaźniki są wyŝsze od wartości przeciętnych, co oznacza Ŝe analizowany podmiot z poniesionej jednostki nakładów osiągnie wyŝszy niŝ przeciętnie zysk. NaleŜy jednak zaznaczyć Ŝe duŝą część tego zysku stanowi dotacja Funduszu Spójności, uwzględniona w pozycji 8
pozostałe przychody operacyjne, która nie jest typowym przychodem generowanym poprzez sprzedaŝ, zatem przedstawione wskaźniki mogą wykazywać pewne róŝnice w stosunku do innych przedsiębiorstw działających w sektorze. Wskaźniki sprawności działania informują o tym jak szybko firma zamienia swoje zapasy i naleŝności na rachunkach na gotówkę. Obliczono trzy podstawowe wskaźniki rotacji naleŝności, zobowiązań i obrotu zapasami. Przeciętna wielkość tych wskaźników wynosi odpowiednio 30, 14 i 7 dni. W przypadku analizowanej jednostki wartości wszystkich wskaźników są zbliŝone do przeciętnych. Wskaźniki zadłuŝenia informują o zadłuŝeniu spółki i jej zdolnościach do obsługi tego zadłuŝenia. Obliczono następujące wskaźniki: ogólnego zadłuŝenia (informuje jaki udział w całości źródeł finansowania aktywów firmy stanowi zadłuŝenie, czyli kapitały obce), kapitałowy (określa stopień zaangaŝowania kapitału obcego w stosunku do kapitału własnego), wskaźnik pokrycia majątku obrotowego zadłuŝenia długoterminowego (określa stopień zabezpieczenia udzielanych kredytów przez kapitał własny firmy), wskaźniki pokrycia (informują o stopniu zabezpieczenia zobowiązań długoterminowych przez rzeczowe składniki majątku firmy) oraz wskaźnik pokrycia obsługi długu (informuje o ile wpływy pienięŝne przewyŝszają wydatki związane z obsługą zadłuŝenia). Dla analizowanej jednostki wszystkie z w/w oprócz wskaźników pokrycia mieszczą się w zakresie optymalnych wartości, co oznacza to, Ŝe zadłuŝenie analizowanej jednostki nie stanowi zagroŝenia dla jej pozycji finansowej. 9