LOGIKA Wprowadzenie Robert Trypuz Katedra Logiki KUL GG 43 e-mail: trypuz@kul.pl 2 października 2013 Robert Trypuz (Katedra Logiki) Wprowadzenie 2 października 2013 1 / 14
Plan wykładu 1 Informacje ogólne 2 O potrzebie studiowania logiki 3 Jak się uczyć, aby się na-uczyć (logiki)? 4 Podział nauki 5 Definicja logiki Robert Trypuz (Katedra Logiki) Wprowadzenie 2 października 2013 2 / 14
Informacje ogólne Co, gdzie, kiedy Slajdy www.trypuz.pl, dydaktyka. O konsultacjach miejsce: Katedra Logiki sala: GG43 dzień: ŚRODA od - do: 14:10 15.00 Poza konsultacjami wyślij e-mail: trypuz@kul.pl. Robert Trypuz (Katedra Logiki) Wprowadzenie 2 października 2013 3 / 14
O potrzebie studiowania logiki O potrzebie studiowania logiki (1/2) 1 Dla gruntownego opanowanie jakiejś nauki potrzebna jest pewna znajomość pojęć i twierdzeń logiki. Refleksja logiczna dotyczy sposobu rozumienia terminów: prawda, dowód, teza, wnioskowanie, wynikanie, pojęcie, oznaczanie, hipoteza, definicja, klasyfikacja, uzasadnienie, niesprzeczność, implikacja, koniunkcja, każdy, pewien, etc. Każda nauka jest zbiorem twierdzeń o pewnej strukturze logicznej. Logika dostarcza poprawnych mechanizmów wnioskowania i argumentacji. 2 Specjalista w danej dziedzinie nauki powinien nie tylko znać swój przedmiot, ale powinien także umieć o nim mówić w sposób jasny, uporządkowany i odpowiedzialny, uzasadniać swoje twierdzenia i krytycznie oceniać poprawność rozumowań (swoich i innych), poprawnie budować definicje i poprawnie klasyfikować, poprawnie dowodzić twierdzeń. Robert Trypuz (Katedra Logiki) Wprowadzenie 2 października 2013 4 / 14
O potrzebie studiowania logiki O potrzebie studiowania logiki (2/2) Uwaga 1 Logika ujarzmia chaos myślenia wprowadzając ład i porządek. Ład i porządek dają komfort psychiczny i pewność siebie. Uwaga 2 Student nie umiejąc logicznie myśleć nie potrafi we właściwy sposób zdobyć wiedzy, podawanej mu wiedzy należycie zrozumieć. Także może on mieć sporo wiadomości, ale nie potrafi należcie nimi operować. Jego wiedza jest marnym kapitałem z którego nie potrafi zrobić należytego pożytku. Robert Trypuz (Katedra Logiki) Wprowadzenie 2 października 2013 5 / 14
Jak się uczyć, aby się na-uczyć (logiki)? Jak się uczyć, aby się na-uczyć (logiki)? 1 Należy regularnie uczęszczać na wykład i notować! Proszę pamiętać, że slajdy stanowią tylko dość szczegółowy plan wykładu! 2 Należy pytać podczas wykładu i ćwiczeń! 3 Czytać podręczniki do (szeroko pojętej) logiki! T. Kotarbiński, Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk, Wydawnictwo Naukowe PWN M. Lechniak, Elementy logiki dla prawników, Wydawnictwo KUL Z. Ziembiński, Logika praktyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN L. Borkowski, Wprowadzenie do logiki i teorii mnogości, TN KUL 4 Unikać niesprawdzonych źródeł informacji, w szczególności internetowych! 5 Rozwiązywać dużo ćwiczeń logicznych! Bawić się logiką! 6 Spotykać się z kolegami i/lub koleżankami (również) w celu studiowania logiki! 7 Korzystać z konsultacji, gdy wszelkie sposoby przyswojenia logiki zawiodą! Robert Trypuz (Katedra Logiki) Wprowadzenie 2 października 2013 6 / 14
Podział nauki Podział nauki NAUKA TEOLOGIA WIEDZA PRZYRODZONA FILOZOFIA NAUKI SZCZEGÓŁOWE FORMALNE (DEDUKCYJNE) REALNE (INDUKCYJNE) PRZYRODOZNAWSTWO (NAUKI NOMOLOGICZNE) HUMANISTYKA (NAUKI TYPOLOGICZNE) NAUKI FIZYCZNO-CHEMICZNE NAUKI BIOLOGICZNE ETNOLOGIA, PSYCHOLOGIA, SOCJOLOGIA, EKONOMIA, PRAWOZNAWSTWO RELIGIOZNAWSTWO, NAUKI O MORALNOŚCI, NAUKI O SZTUCE, FILOLOGIA (JĘZYKOZNAWSTWO, LITERATUROZNAWSTWO), NAUKOZNAWSTWO S. Kamiński. NAUKA I METODA POJĘCIE NAUKI I KLASYFIKACJA NAUK, TN KUL 1998. Robert Trypuz (Katedra Logiki) Wprowadzenie 2 października 2013 7 / 14
Podział nauki NAUKA NAUKA TEOLOGIA WIEDZA PRZYRODZONA Zasada podziału: ze względu na typ dopuszczalnego źródła poznania 1 TEOLOGIA: gdy możliwe są przesłanki objawione. 2 WIEDZA PRZYRODZONA: dopuszczone są jedynie przesłanki naturalne. Robert Trypuz (Katedra Logiki) Wprowadzenie 2 października 2013 8 / 14
Podział nauki WIEDZA PRZYRODZONA WIEDZA PRZYRODZONA FILOZOFIA NAUKI SZCZEGÓŁOWE Zasada podziału: ze względu na stopień dociekliwości wyjaśniania i przyjęty aspekt badanej rzeczywistości 1 FILOZOFIA: o ile szuka ostateczny racji świata ujmowanego w kategoriach ontycznych (bytowych). 2 NAUKI SZCZEGÓŁOWE: gdy szukają stałych prawidłowości w aspekcie formalnej, ilościowej lub jakościowej strony obiektu badań. Robert Trypuz (Katedra Logiki) Wprowadzenie 2 października 2013 9 / 14
Podział nauki NAUKI SZCZEGÓŁOWE NAUKI SZCZEGÓŁOWE FORMALNE (DEDUKCYJNE) REALNE (INDUKCYJNE) Zasada podziału: ze względu na przedmiot i metodę 1 FORMALNE: dotyczą konstrukcji myślowych i posługują się metodą dedukcyjną. 2 REALNE: odnoszą się do świata realnego/fizycznego i uprawiane są indukcyjnie. Robert Trypuz (Katedra Logiki) Wprowadzenie 2 października 2013 10 / 14
Podział nauki NAUKI REALNE REALNE (INDUKCYJNE) PRZYRODOZNAWSTWO (NAUKI NOMOLOGICZNE) HUMANISTYKA (NAUKI TYPOLOGICZNE) Zasada podziału: ze względu na przedmiot i cel 1 PRZYRODOZNAWSTWO: przedmiotem jest natura (nieorganiczna lub organiczna), a celem prawa wyjaśniające. 2 HUMANISTYKA: dotyczy człowieka społecznego lub kultury i szuka typowości, która umożliwiałaby interpretacja zachowania się ludzi i natury wytworów ludzkich. Robert Trypuz (Katedra Logiki) Wprowadzenie 2 października 2013 11 / 14
Podział nauki PRZYRODOZNAWSTWO PRZYRODOZNAWSTWO (NAUKI NOMOLOGICZNE) NAUKI FIZYCZNO-CHEMICZNE NAUKI BIOLOGICZNE Zasada podziału: ze względu na to, czy przedmiot jest natury nieorganicznej czy organicznej 1 NAUKI FIZYKO-CHEMICZNE: przedmiotem jest natura nieorganiczna. 2 NAUKI BIOLOGICZNE: przedmiotem jest natura organiczna. Robert Trypuz (Katedra Logiki) Wprowadzenie 2 października 2013 12 / 14
Podział nauki HUMANISTYKA HUMANISTYKA (NAUKI TYPOLOGICZNE) ETNOLOGIA, PSYCHOLOGIA, SOCJOLOGIA, EKONOMIA, PRAWOZNAWSTWO RELIGIOZNAWSTWO, NAUKI O MORALNOŚCI, NAUKI O SZTUCE, FILOLOGIA (JĘZYKOZNAWSTWO, LITERATUROZNAWSTWO), NAUKOZNAWSTWO Zasada podziału: ze względu na to, czy przedmiotem badań jest człowiek społeczny, czy kultura 1 ETNOLOGIA, PSYCHOLOGIA, SOCJOLOGIA, EKONOMIA, PRAWOZNAWSTWO: przedmiotem jest człowiek społeczny. 2 RELIGIOZNAWSTWO, NAUKI O MORALNOŚCI, NAUKI O SZTUCE, FILOLOGIA (JĘZYKOZNAWSTWO, LITERATUROZNAWSTWO), NAUKOZNAWSTWO: przedmiotem jest kultura. Robert Trypuz (Katedra Logiki) Wprowadzenie 2 października 2013 13 / 14
Definicja logiki Definicja logiki Logika jest to nauka o ogólnych metodach poznawczych, czyli ogólnych sposobach zdobywania i formułowania wiedzy prawdziwej lub przynajmniej dobrze uzasadnionej. Działami logiki są: semiotyka, logika formalna, metodologia nauk. Robert Trypuz (Katedra Logiki) Wprowadzenie 2 października 2013 14 / 14