Wykorzystanie funduszy unijnych w projektach PPP
Kluczowe zagadnienia Istota partnerstwa publicznoprywatnego w świetle polskiej ustawy Zasady wykorzystania funduszy unijnych z punktu widzenia PPP Potencjalne obszary wykorzystania PPP w świetle priorytetów programów operacyjnych Modele projektów mieszanych
Istota PPP Współpraca podmiotu publicznego i partnera prywatnego Współdziałanie i współodpowiedzialność partnerów za realizację przedsięwzięcia Trwały charakter przedsięwzięcia Wynagrodzenie zaleŝne od wyników
Art. 2 pkt 1 Podmiot publiczny a) jednostka sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, b) inna, niŝ określona w lit. a, osoba prawna, utworzona w szczególnym celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym niemających charakteru przemysłowego ani handlowego, jeŝeli podmioty, o których mowa w tym przepisie oraz w lit. a, pojedynczo lub wspólnie, bezpośrednio lub pośrednio przez inny podmiot: - finansują ją w ponad 50 % lub - posiadają ponad połowę udziałów albo akcji, lub - sprawują nadzór nad organem zarządzającym, lub - - mają prawo do powoływania ponad połowy składu organu nadzorczego lub zarządzającego, c) związki podmiotów, o których mowa w lit. a i lit. b;
Partner prywatny Art. 2 pkt 2 Przedsiębiorca lub przedsiębiorca zagraniczny (Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej: przedsiębiorca - osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.)
PPP w formie spółki (Rozdział 4; art. 14-16) Celowy charakter spółki (art. 14 ust. 2) Rodzaje spółek: spółka akcyjna, spółka z o.o., spółka komandytowa, spółka komandytowoakcyjna; podmiot publiczny nie moŝe być komplementariuszem (art. 14 ust. 1) Wyjątek od zakazu obejmowania akcji i udziałów w spółce przez jednostki sektora finansów publicznych (art. 30 zmiana do ustawy o finansach publicznych)
Współdziałanie i współodpowiedzialność partnerów Podział zadań i ryzyk między podmiotem publicznym a partnerem prywatnym (Art. 1 ust. 2) Partner prywatny zobowiązanie do realizacji przedsięwzięcia za wynagrodzeniem oraz poniesienia w całości albo w części wydatków na jego realizację (art. 7 ust. 1) Podmiot publiczny zobowiązanie do współdziałania w osiągnięciu celu przedsięwzięcia, w szczególności poprzez wniesienie wkładu własnego (art. 7 ust. 1) Prawo bieŝącej kontroli przez podmiot publiczny realizacji przedsięwzięcia (art. 8)
Wkład własny wkład własny -świadczenie podmiotu publicznego lub partnera prywatnego polegające w szczególności na: a) poniesieniu części wydatków na realizację przedsięwzięcia, w tym sfinansowaniu dopłat do usług świadczonych przez partnera prywatnego w ramach przedsięwzięcia, b) wniesieniu składnika majątkowego.
Trwały charakter przedsięwzięcia przedsięwzięcie (Art. 2 pkt. 4) budowa lub remont obiektu budowlanego, świadczenie usług, wykonanie dzieła, w szczególności wyposaŝenie składnika majątkowego w urządzenia podwyŝszające jego wartość lub uŝyteczność, lub inne świadczenie połączone z utrzymaniem lub zarządzaniem składnikiem majątkowym, który jest przedmiotem partnerstwa publiczno-prywatnego lub z nim związanym
Charakter wynagrodzenia Art. 7 ust. 2 Wynagrodzenie partnera prywatnego zaleŝy od rzeczywistego wykorzystania lub faktycznej dostępności przedmiotu partnerstwa publiczno-prywatnego.
Znaczenie art. 28 ust. 9 ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju W ramach programu operacyjnego dofinansowane mogą być takŝe projekty, o których mowa w ust. 1, realizowane w formie partnerstwa publicznoprywatnego, na podstawie ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym Musi być interpretowany przy uwzględnieniu wymagań i kryteriów (w tym podmiotowych) określonych w programach operacyjnych
Rozporządzenie 1083/2006 a PPP - cel przedsięwzięcia Ustawa o PPP Przedmiotem partnerstwa publiczno-prywatnego jest wspólna realizacja przedsięwzięcia oparta na podziale zadań i ryzyk pomiędzy podmiotem publicznym i partnerem prywatnym. ROZPORZĄDZENIE RADY (WE) nr 1083/2006 Art. 3 Cele cel Konwergencja jest ukierunkowany na przyspieszenie konwergencji najsłabiej rozwiniętych państw członkowskich i regionów poprzez poprawę warunków wzrostu i zatrudnienia dzięki zwiększaniu ilości i poprawie jakości inwestycji w kapitał rzeczowy i ludzki, rozwojowi innowacyjności i społeczeństwa opartego na wiedzy, zdolnościom adaptacyjnym do zmian gospodarczych i społecznych, ochronie i poprawie jakości środowiska naturalnego oraz zwiększaniu wydajności administracji.
Rozporządzenie 1083/2006 a PPP projekty generujące dochód Projekt generujący dochód - jakakolwiek operacja obejmująca inwestycję w infrastrukturę, korzystanie z której podlega opłatom ponoszonym bezpośrednio przez korzystających lub jakakolwiek operacja pociągająca za sobą sprzedaŝ gruntu lub budynków lub dzierŝawę gruntu lub najem budynków, lub jakiekolwiek inne odpłatne świadczenie usług
Projekty generujące dochód zasady kwalifikowalności wydatków Zasada ogólna - faktycznie poniesione pomiędzy datą przedłoŝenia Komisji programów operacyjnych lub od dnia 1 stycznia 2007 r. a dniem 31 grudnia 2015 r. Kwalifikowalne wydatki na projekty generujące dochód nie przekraczają bieŝącej wartości kosztu inwestycji pomniejszonej o bieŝącą wartość dochodu netto z inwestycji w danym okresie odniesienia dla: a) inwestycji w infrastrukturę; lub b) innych projektów, w przypadku gdy moŝliwe jest obiektywne oszacowanie dochodu z wyprzedzeniem. Przy obliczeniach instytucja zarządzająca uwzględnia okres odniesienia właściwy dla danej kategorii inwestycji, kategorię projektu, zwykle oczekiwaną rentowność dla danej kategorii inwestycji, zastosowanie zasady "zanieczyszczający płaci" oraz, w stosownych przypadkach, zasadę sprawiedliwości w powiązaniu ze względną zamoŝnością danego państwa członkowskiego.
Projekty generujące dochód zasady kwalifikowalności wydatków cd. Gdy nie ma moŝliwości obiektywnego oszacowania dochodu z wyprzedzeniem, dochód wygenerowany w okresie pięciu lat od zakończenia operacji jest odliczany od wydatków zadeklarowanych Komisji. Odliczenia dokonuje instytucja certyfikująca nie później niŝ w dniu częściowego lub końcowego zamknięcia programu operacyjnego. Wniosek o płatność salda końcowego koryguje się odpowiednio. W przypadku gdy, nie później niŝ trzy lata po zamknięciu programu operacyjnego, stwierdza się, Ŝe operacja wygenerowała dochód, który nie został uwzględniony zgodnie z ust. 2 i 3, dochód taki zwraca się do budŝetu ogólnego Unii Europejskiej proporcjonalnie do wkładu funduszy. Tych przepisów nie stosuje się do projektów podlegających zasadom dotyczącym pomocy publicznej
Art. 44 rozporządzenia 1083/2006 szczególny rodzaj PPP wsparcie instrumentów inŝynierii finansowej dla przedsiębiorstw, przede wszystkim małych i średnich przedsiębiorstw, takich jak: fundusze kapitału podwyŝszonego ryzyka (venture capital funds), fundusze gwarancyjne i fundusze poŝyczkowe oraz fundusze na rzecz rozwoju obszarów miejskich, czyli fundusze inwestujące w partnerstwa publicznoprywatne i inne projekty ujęte w zintegrowanym planie na rzecz trwałego rozwoju obszarów miejskich. W Polsce ten przepis realizuje m.in. działanie 3.2. PO IG
Obszary wsparcia funduszy UE gdzie istnieje potencjał zastosowania PPP poziom centralny (ze względu na beneficjenta) Za Znaczące doświadczenie w realizacji projektów koncesyjnych: A2 Konin Nowy Tomyśl (Świecko), A4 Kraków Katowice, A1 Gdańsk Nowe Marzy (Toruń) Przejrzyste ramy prawne (ustawa o koncesji) Transport drogowy Przeciw Brak problemów z dostępem do finansowania Korzystne warunki rynkowe dla realizacji projektów w formie tradycyjnej Negatywne doświadczenia z dotychczas realizowanymi projektami
A1 Stryków - Pyrzowice Umowa koncesyjna GDDKiA konsorcjum Autostrada Południe Budowa 180 km autostrady, w tym: 38 km nowego odcinka (obwodnica Łodzi), przebudowa istniejących odcinków A1 i dk1, 56 km nowego odcinka (obwodnica Częstochowy) Czas trwania koncesji - 35 lat; opłaty 20 gr i 46 gr Podpisanie umowy styczeń 2009 Zamknięcie finansowe styczeń 2010: 1,1 mld EUR kredyt z EBI (pozyskany przez koncesjonariusza), 600 mln EUR środki włanse koncesjonariusza Oddanie odcinka Łódź Częstochowa - maj 2012) Oddanie odcinka Częstochowa Pyrzowice maj 2014
Obszary wsparcia funduszy UE gdzie istnieje potencjał zastosowania PPP poziom regionalny i lokalny Infrastruktura transportowa (dworce, lotniska), Transport publiczny i parkingi, Inwestycje liniowe (energetyka, linie telefoniczne i światłowodowe, kanalizacja) Gospodarka odpadami i ściekami Budynki uŝyteczności publicznej (szkoły, szpitale, obiekty sportowe) Budynki instytucji publicznych, Rewitalizacja terenów miejskich, powojskowych i poprzemysłowych, Mieszkalnictwo
Modele projektów mieszanych Wkład Partnera prywatnego Wkład Podmiotu publicznego Środki Własne Fundusze UE Środki Własne (lub składnik majątkowy) Wynagrodzenie lub opłaty od uŝytkowników Faza inwestycji Faza eksploatacji Współfinansowanie wkładu partnera prywatnego
Modele projektów mieszanych Wkład Partnera prywatnego Środki Własne Fundusze UE Wynagrodzenie lub opłaty od uŝytkowników Wkład Podmiotu publicznego Środki Własne (lub składnik majątkowy) Faza inwestycji Faza eksploatacji Współfinansowanie wkładu podmiotu publicznego
Modele projektów mieszanych Wkład Partnera prywatnego Środki Własne Wynagrodzenie Wkład Podmiotu publicznego Środki Własne (lub składnik majątkowy) Fundu sze UE Fundu sze UE Fundu sze UE Fundu sze UE Faza inwestycji Faza eksploatacji Współfinansowanie wynagrodzenia w fazie eksploatacji
Modele projektów mieszanych Wkład Partnera prywatnego Wkład Podmiotu publicznego S P Ó Ł K A P P p Fundusze UE Środki Własne Wynagrodzenie lub opłaty od uŝytkowników Faza inwestycji Faza eksploatacji Współfinansowanie realizacji przedsięwzięcia przez spółkę PPP
Modele projektów mieszanych Fundusze UE Wkład Podmiotu publicznego Środki Własne KONTRAKT PPP Wynagrodzenie lub opłaty Faza inwestycji Faza eksploatacji Współfinansowanie określonej części lub fazy projektu (niezaleŝnie od części lub fazy realizowanej w ramach PPP)