Nazwa przedmiotu: Kierunek: mechanika i budowa maszyn Rodzaj przedmiotu: kierunkowy Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE C1. Zapoznanie studentów z tłokowymi silnikami spalinowymi. C. Nabycie przez studentów praktycznych umiejętności w zakresie doboru i eksploatacji silników. WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOMPETENCJI 1. Wiedza z zakresu analizy matematycznej, chemii i fizyki (statyka, kinematyka i dynamika).. Znajomość zasad bezpieczeństwa pracy przy użytkowaniu substancji palnych i maszyn napędowych dużej mocy.. Umiejętność doboru metod pomiarowych i wykonywania pomiarów wielkości elektrycznych i mechanicznych. 4. Umiejętność korzystania z różnych źródeł informacji w tym z instrukcji i dokumentacji technicznej. 5. Umiejętności pracy samodzielnej i w grupie. 6. Umiejętności prawidłowej interpretacji i prezentacji własnych działań. EFEKTY KSZTAŁCENIA Cieplne silniki tłokowe Internal combustion piston engines Forma studiów: stacjonarne Poziom kwalifikacji: I stopnia Liczba godzin/tydzień: W, L EK 1 posiada wiedzę teoretyczną z zakresu tłokowych silników, EK zna tendencje i kierunki rozwoju w zakresie silników, EK potrafi dobrać silnik do urządzenia odbiorczego, EK 4 potrafi prawidłowo eksploatować silnik i zdiagnozować jego pracę, EK 5 potrafi przygotować raport z realizacji badań silnikowych. Kod przedmiotu: S4_1- Rok: III Semestr: V Liczba punktów: 6 ECTS 1
TREŚCI PROGRAMOWE Forma zajęć WYKŁADY Liczba godzin W 1, Podział silników. Odbiór mocy z silnika. Stosowanie przekładni. W,4 Rodzaje paliw. Układy zasilania paliwem silnika. Sposoby zapłonu paliwa. Geometria komory spalania. W 5,6 Spalanie paliwa w silniku z zapłonem iskrowym. Budowa i zasada działania układu zapłonowego. Kontrola dawki paliwa. Spalanie stukowe i zapłon powierzchniowy. W 7,8,9 Silnik z zapłonem samoczynnym. Sposoby wtrysku paliwa. Przygotowanie mieszanki palnej. Zwłoka zapłonu. Samozapłon paliwa. W 10,11,1 Obieg termodynamiczny silnika z zapłonem iskrowym i silnika z zapłonem samoczynnym. Kinematyka mechanizmu korbowo-tłokowego. Podstawowe prawa termodynamiki. Bilans energetyczny. Wymiana ciepła w komorze spalania. Parametry eksploatacyjne silnika. W 1,14 Doładowanie silnika tłokowego. W 15,16 Skład mieszanki palnej. Mieszanki o składzie stechiometrycznym i ubogie. Skład gazów. Pozostałość resztki spalin. Stosowanie recyrkulacji spalin. W 17,18 Normy czystości spalin. Redukcja substancji toksycznych poprzez działania silnikowe i pozasilnikowe. Układy oczyszczania spalin z substancji toksycznych. W 19,0 Systemy kontroli i sterowania przebiegiem spalania współczesnego silnika tłokowego. Charakterystyki silnika - prędkościowe, obciążeniowe, regulacyjne. W 1, Układ rozrządu silnika. W,4 Układ chłodzenia silnika. W 5,6 Układ smarowania silnika. W 7,8 Pomiary silnika na hamowni silnikowej i podwoziowej. W 9,0 Tendencje rozwojowe współczesnych silników. Forma zajęć LABORATORIUM Liczba godzin L 1,, Demontaż silnika. Oględziny elementów mechanizmu korbowo-tłokowego, zaworów i głowicy silnika. L 4,5,6 Mikrometraż tuleji cylindrowych. Pomiary korbowodu, wału korbowego, tłoka, sworznia. Montaż silnika. L 7,8,9 Analiza dynamiki mechanizmu korbowo-tłokowego. Obliczanie sił bezwładności. Siła styczna. Moment napędowy. Obciążenia łożysk. L 10,11,1 Układy zasilania silnika z zapłonem iskrowym i silnika z zapłonem samoczynnym. L 1,14,15 Badanie układów zapłonowych. L 16,17,18 Badania sprężarki mechanicznej i turbosprężarki. L 19,0,1 Sprawdzanie elementów elektronicznych osprzętu silnika. Czujnik ciśnienia oleju, sonda lambda, czujniki temperatury, czujnik obrotów wału korbowego. L,,4 Diagnostyka silnika z pomocą diagnoskopu. L 5,6,7 Indykowanie silnika z zapłonem iskrowym. L 8,9,0 Indykowanie silnika doładowanego. L 1,, Obróbka i analiza wyników indykowania. Charakterystyki silnika. L 4,5,6 Pomiary toksyczności spalin silnika z zapłonem iskrowym. L 7,8,9 Badanie agregatu prądotwórczego zasilanego silnikiem wysokoprężnym. L 40,41,4 Metody numeryczne w zastosowaniach modelowania zjawisk przepływowych i cieplnych w silniku spalinowym. Wprowadzenie. L 4,44,45 Metody numeryczne w zastosowaniach modelowania zjawisk
przepływowych i cieplnych w silniku spalinowym. Przykłady modelowania silnika. NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE 1. wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych. ćwiczenia laboratoryjne, opracowanie sprawozdań z realizacji przebiegu ćwiczeń. instrukcje do wykonania ćwiczeń laboratoryjnych 4. przyrządy pomiarowe 5. stanowiska do ćwiczeń wyposażone w maszyny i urządzenia SPOSOBY OCENY ( F FORMUJĄCA, P PODSUMOWUJĄCA) F1. ocena przygotowania do ćwiczeń laboratoryjnych F. ocena umiejętności stosowania zdobytej wiedzy podczas wykonywania ćwiczeń F. ocena sprawozdań z realizacji ćwiczeń objętych programem nauczania F4. ocena aktywności podczas zajęć P1. ocena umiejętności rozwiązywania postawionych problemów oraz sposobu prezentacji uzyskanych wyników zaliczenie na ocenę* P. ocena opanowania materiału nauczania będącego przedmiotem wykładu - egzamin *) warunkiem uzyskania zaliczenia jest otrzymanie pozytywnych ocen ze wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych, OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności Godziny kontaktowe z prowadzącym Zapoznanie się ze wskazaną literaturą Przygotowanie do ćwiczeń laboratoryjnych Wykonanie sprawozdań z realizacji ćwiczeń laboratoryjnych Konsultacje z prowadzącym Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności 0W 45L 75h 49 h 1,5 h 7,5 h Suma 150 h 5 h SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA PRZEDMIOTU Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału prowadzącego Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym, w tym zajęć laboratoryjnych i projektowych 6 ECTS, ECTS,64 ECTS LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA Literatura w języku polskim 1. Bernhardt M. i in. Silniki samochodowe. WKŁ, Warszawa 1988.. Kowalewicz A.: Podstawy procesów spalania, WNT, Warszawa, 000. Kowalewicz A.: Wybrane zagadnienia silników, Wyd. Politechniki Radomskiej, 00. 4. Luft S.: Podstawy budowy silników, WKŁ, 009 5. Merkisz J.: Ekologiczne aspekty stosowania silników,, Wyd. Pol. Poznańskiej, 1994 6. Niewiarowski K.: Tłokowe silniki spalinowe. WKŁ, Warszawa 198. 7. Rychter T., Teodorczyk A.: Teoria silników tłokowych. WKŁ, Warszawa 006. 8. Wajand J.A, Wajand J.T.: Tłokowe silniki spalinowe średnio- i szybkoobrotowe. WNT 000.
Literatura obcojęzyczna 1. Fergusson C.R., Kirkpatrick A.T.: Internal combustion engines. Applied Thermosciences. Wiley, 001.. Heywood J.B.: Internal combustion engine fundamentals. McGraw-Hill, 1988.. Stone R.: Introduction to Internal Combustion Engines, Macmillan Publishers, 00. PROWADZĄCY PRZEDMIOT ( IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) 1. dr hab. inż. Stanisław Szwaja, szwaja@imc.pcz.czest.pl. dr inż. Arkadiusz Jamrozik, jamrozik@imc.pcz.czest.pl MACIERZ REALIZACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Efekt kształcenia EK1 EK EK EK4 EK5 Odniesienie danego efektu do efektów zdefiniowanych dla całego programu (PEK) K_W_D14 K_W_D14 K_W_D0 K_U_D1 K_U_D14 K_U_D16 K_W_D0 K_U_D14 K_U_D17 K_U_D0 Cele przedmiotu Treści programowe Narzędzia dydaktyczne Sposób oceny C1 W1-0 1, P C1 W1-0 1 P C1,C W1-0 L1-45 1,,,5 C1,C L1-45 -5 C1,C L1-45 -5 P1 F P P1, F1 F, F4 F P1 II. FORMY OCENY - SZCZEGÓŁY Efekty kształcenia EK1, EK Student opanował wiedzę z zakresu silników, potrafi swobodnie poruszać się w podanej tematyce Na ocenę Na ocenę Na ocenę 4 Na ocenę 5 Student nie opanował podstawowej wiedzy z zakresu silników Student częściowo opanował wiedzę z zakresu silników Student opanował wiedzę z zakresu silników, potrafi prawidłowo dobrać odpowiedni rodzaj silnika do maszyny roboczej i opracować założenia techniczne i ekologiczne w zakresie użytkowania silnika spalinowego Student bardzo dobrze opanował wiedzę z zakresu materiału objętego programem nauczania, samodzielnie zdobywa i poszerza wiedzę przy użyciu różnych źródeł 4
EK, EK4, EK5 Student posiada umiejętności stosowania wiedzy w rozwiązywaniu problemów związanych z eksploatacją silników wyznaczyć podstawowych parametrów dotyczących wybranych zagadnień silników, nawet z pomocą prowadzącego wykorzystać zdobytej wiedzy, zadania wynikające z realizacji ćwiczeń wykonuje z pomocą prowadzącego Student poprawnie wykorzystuje wiedzę oraz samodzielnie rozwiązuje problemy wynikające w trakcie realizacji ćwiczeń Student samodzielnie potrafi dokonać doboru silnika, jego uruchomienia i eksploatacji oraz wykonać samodzielnie badania podstawowe silnikowe, potrafi dokonać oceny oraz uzasadnić trafność przyjętych założeń EK5 Student potrafi efektywnie prezentować i dyskutować wyniki własnych działań Student nie opracował sprawozdania/ zaprezentować wyników swoich badań z wykonanych badań, ale nie potrafi dokonać interpretacji oraz analizy wyników własnych badań z wykonanych badań, potrafi prezentować wyniki swojej pracy oraz dokonuje ich analizy z wykonanych badań, potrafi w sposób zrozumiały prezentować, oraz dyskutować osiągnięte wyniki III. INNE PRZYDATNE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE 1. Wszelkie informacje dla studentów kierunku Mechanika i Budowa Maszyn wraz z: - programem studiów, - prezentacjami do zajęć, - instrukcjami do ćwiczeń laboratoryjnych, - harmonogramem odbywania zajęć dostępne są na tablicy informacyjnej oraz stronie internetowej kierunku Mechanika i Budowa Maszyn : www.wimii.pcz.pl. Informacja na temat konsultacji przekazywana jest studentom podczas pierwszych zajęć z danego przedmiotu. 5