Dziecko w wieku 10 lat z bólami głowy i nawracającymi nieżytami nosa Dr hab. n med. Piotr Albrecht Klinika Gastroenterologii i Żywienia Dzieci WUM
Wywiad, 10 lat zgłosiła się do lekarza POZ z powodu okresowych bólów głowy w okolicy czołowej pojawiającego się czasem śluzowego, a czasem śluzowo-ropnego kataru kaszle sucho nie gorączkująca matka podała także, że niekiedy w nocy chrapie i jest ciągle zmęczona od ponad roku w domu jest kot i świnka morska
Badanie przedmiotowe Skrzywienie przegrody nosa na stronę lewą Nieco zaschniętej wydzieliny w przewodach nosowych Niewielki obrzęk i sinawe zabarwienie małżowin nosowych Nieco upośledzona drożność nosa po stronie lewej Na tylnej ścianie gardła woalka z wydzieliny śluzowej Obmacywaniem dyskretna tkliwość w rzucie zatok czołowych
Co by jeszcze Państwa zainteresowało/co zbadalibyście? Czy nie są to poranne bóle głowy? nie Czy ma nudności? nie Objawy alergii w przeszłości, obecnie? nie
Co by jeszcze Państwa zainteresowało/co zbadalibyście? Ciśnienie krwi 90/50 mmhg < 50pc Wada wzroku nie Migreny w rodzinie nie
Jakie jest Państwa rozpoznanie wstępne? Ostre powirusowe zapalenie zatok Wielce prawdopodobne podłoże alergiczne
OZZP - rhinosunusitis Ostre wirusowe zapalenie zatok/chorobę przeziębieniową rozpoznaje się na podstawie uczucia zatkania nosa napięcia w rzucie zatok przynosowych wycieku śluzowego lub śluzowo-ropnego suchego kaszlu utrzymujących się do 10 dni Przedłużające się objawy określa się jako powirusowe OZZP Ostre bakteryjne ZZP
Ostre bakteryjne ZZP Ok. 2%przypadków! Co najmniej trzy objawy z: Ropna lub o zmienionej barwie wydzielina z jam nosowych, szczególnie z jednej Silny, zwykle jednostronny, zlokalizowany ból Gorączka > 38,5 0 C OB i/lub CRP Pogorszenie objawów po okresie wyraźnej poprawy Fokkens WJ, Lund VJ, Mullol J, Bachert C, et al. EPOS 2012: European position paper on rhinosinusitis and nasal polyps 2012. Rhinology. 2012;50(Suppl 23):1-299.
Kliniczne OZZP - rozpoznawanie Za ostrym powirusowym OZZP najsilniej przemawiają: jednostronny ból twarzy ból zębów szczęki jednostronna tkliwość zatoki szczękowej śluzowo-ropny wyciek z nosa Mikrobiologia nie Radiologia - nie Fokkens WJ, Lund VJ, Mullol J, Bachert C, et al. EPOS 2012: European position paper on rhinosinusitis and nasal polyps 2012. Rhinology. 2012;50(Suppl 23):1-299.
W jakich okolicznościach potrzebne może być badanie mikrobiologiczne? Pobranie materiału z zatok rozważyć: Ciężki przebieg ostrego zapalenia zatok (brak poprawy po 48 h antybiotykoterapii) Podejrzenie powikłań W przewlekłym zapaleniu zatok Zastrzeżone tylko dla laryngologów Fokkens WJ, Lund VJ, Mullol J, Bachert C, et al. EPOS 2012: European position paper on rhinosinusitis and nasal polyps 2012. Rhinology. 2012;50(Suppl 23):1-299.
Kiedy w tej chorobie (ostrej i przewlekłej) należy zlecić badania obrazowe (i jakie)? Ostra postać - TK uzasadniona gdy: Bardzo ciężki przebieg choroby Chory ma wrodzone lub nabyte niedobory odporności Pojawią się powikłania Postać przewlekła - TK zleca laryngolog Zasadniczą rolę odgrywa jednak rynoskopia i endoskopia Fokkens WJ, Lund VJ, Mullol J, Bachert C, et al. EPOS 2012: European position paper on rhinosinusitis and nasal polyps 2012. Rhinology. 2012;50(Suppl 23):1-299.
OZZP - leczenie Ostre wirusowe ZZP NLPZ Paracetamol pseudoefedryna? miejscowe alfamimetyki płukanie nosa w różnych kombinacjach antyhistaminiki? [CII]
OZZP - leczenie Powirusowe OZZP sekretolityczne leki ziołowe np. Sinupret [BII] krótkotrwała terapia GKS donosowo [AI]
OZZP - leczenie Bakteryjne OZZP antybiotykoterapia GKS donosowe jako uzupełnienie antybiotykoterapii ogólnej [AI]
Sól fizjologiczna i hipertoniczna Sól fizjologiczna do 3 r.ż. i u dorosłych Poprawia transport śluzowo-rzęskowy Hipertoniczna sól donosowo 2,6% >6 m.ż. Poprawia transport śluzowo-rzęskowy Poprawia jakość życia chorych z rhinosinusitis Zmniejsza zużycie innych leków Wyjątkowo może działać drażniąco Hauptman G, Ryan MW. The effect of saline solutions on nasal patency and mucociliary clearance in rhinosinusitis patients. Otolaryngol Head Neck Surg. 2007 Nov;137(5):815-21. Harvey R, Hannan SA, Badia L, Scadding G. Nasal saline irrigations for the symptoms of chronic rhinosinusitis. Cochrane Database Syst Rev. 2007 Jul 18;(3):CD006394. Rabago D, Pasic T, Zgierska A, Mundt M, Barrett B, Maberry R. The efficacy of hypertonic saline nasal irrigation for chronic sinonasal symptoms. Otolaryngol Head Neck Surg. 2005 Jul;133(1):3-8.
Glikokortykoidy donosowe 2012 r. przegląd systematyczny z metaanalizą (6 badań, 2495 chorych) Znamienny, choć niewielki wpływ na poprawę objawów choroby, obserwowany między 14 a 21 dniem Najlepsze efekty w odniesieniu do bólu twarzy oraz uczucia zatkania nosa Korzystniejszy efekt po wyższych dawkach Przegląd wskazuje na niewielki, choć zauważalny zysk takiej terapii prowadzonej w wyższych dawkach i przy 21- dniowym okresie terapii EPOS 2012 i Rekomendacje 2016 - tak Hayward G, Heneghan C, Perera R, Thompson M. Intranasal corticosteroids in management of acute sinusitis: a systematic review and meta-analysis. Ann Fam Med. 2012;10(3):241-9. doi: 10.1370/afm.1338
Glikokortykoidy donosowe Ostatnia metaanaliza Cochrane Mniej entuzjastyczna Analiza 3 badań (353 uczestników) Autorzy nie znaleźli argumentów na rzecz redukcji objawów przez donosowe GKS Hayward G, Thompson MJ, Perera R, Del Mar CB, Glasziou PP, Heneghan CJ. Corticosteroids for the common cold. Cochrane Database of Systematic Reviews 2015, Issue 10. Art. No.: CD008116. DOI: 10.1002/14651858.CD008116.pub3
Leczenie ostrego bakteryjnego ZJNiZP Leki objawowe I rzut amoksycylina 7-10 dni Dzieci <40 kg: 75-90 mg/kg/dobę co 12 godz. Dzieci >40 kg: 2 x 1,5-2,0 g lub 3 x 1,0 g Antybiotykoterapia skorygowana Nieskuteczność I rzutu Alergia na lek Nietolerancja leku Nawrót zapalenia Fokkens WJ, Lund VJ, Mullol J, Bachert C, et al. EPOS 2012: European position paper on rhinosinusitis and nasal polyps 2012. Rhinology. 2012;50(Suppl 23):1-299. Hryniewicz W, Ozorowski T, Radzikowski A i wsp. Rekomendacje Postępowania w Pozaszpitalnych Zakażeniach Układu Oddechowego - 2016. Narodowy Instytut Leków, Warszawa, 2016;43-49.
Antybiotykoterapia skorygowana Amoksycylina/klawulanian (10 dni) >40 kg 1,5-2,0 g co 12 godz. 10 dni, a u dzieci <40 kg 90 mg/kg m.c./dobę co 12 godz. Cefuroksym aksetylu (10 dni) > 40 kg 2 x 500 mg/dobę < 40 kg 30 mg/kg m.c./dobę co 12 godz. Klarytromycyna (10 dni) >40 kg 250-500 mg co 12 godz. <40 kg 15 mg/kg m.c./dobę co 12 godz. Azytromycyna (3 dni) >40 kg 250-500 mg/dobę 1 x/24 godz. <40kg 10 mg/kg m.c./dobę 1x/24 godz.
Co z wymienionych sposobów postępowania zastosowalibyście Państwo u tej dziewczynki?
Zastosowane leczenie Ibuprofen na 5 dni Płukanie nosa solą hipertoniczną Sterydy donosowe Mometazon 3 x 50 ug Sinupret 1 x 1 drażetka na dwa tyg.
Wyniki leczenia Ustąpienie bólów głowy Zdecydowana poprawa drożności nosa Śladowa wydzielina śluzowa w nosie Brak ściekania wydzieliny po tylnej ścianie gardła Zaplanowano testy alergiczne Do rozważenia pozbycie się zwierząt
Podsumowanie OZZP częsta przyczyna bólów głowy W 98% wirusowe Antybiotykoterapia z reguły niepotrzebna Leczenie objawowe Amoksycylina - pierwszorzutowa
Dziękuję za uwagę