RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 185097 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 332036 (22) Data zgłoszenia: 29.08.1997 (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: 29.08.1997, PCT/DE97/01900 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: 12.03.1998, W098/10263, PCT Gazette nr 10/98 (51) IntCl7 G01M 17/007 G01M 17/04 G01M 17/06 (54) Urządzenie do badania stanu technicznego pojazdu (30) Pierwszeństwo: 02.09.1996, DE, 19635194.4 (73) Uprawniony z patentu: Müller Roland, Gersheim, DE (43) Zgłoszenie ogłoszono: 16.08.1999 BUP 17/99 (72) Twórcy wynalazku: Roland Müller, Gersheim, DE (45) o udzieleniu patentu ogłoszono: 28.02.2003 WUP 02/03 Pełnomocnik: Grabowska Małgorzata, SULIMA*GRABOWSKA*SIERZPUTOWSKA, Biuro Patentów i Znaków Towarowych s.c. PL 185097 B1 (57) 1. Urządzenie do badania stanu technicznego pojazdu mające dwie napędzane obrotowe rolki do każdorazowego umieszczania opon pojazdu, przy czym pomiędzy tymi dwoma rolkami jest usytuowana trzecia rolka przesuwna w kierunku osiowym, a ponadto mające czujnik osiowego przesunięcia trzeciej rolki, znamienne tym, że trzecia rolka (7) jest usytuowana w płycie najazdowej (10) umieszczonej powyżej urządzenia (11) do badania amortyzatorów i przesuwnej w kierunku pionowym, przenoszącej całkowitą siłę powstającą, na kole usytuowanym na rolkach (1) podczas badania amortyzatorów. Fig. 1
Urządzenie do badania stanu technicznego pojazdu Zastrzeżenia patentowe 1. Urządzenie do badania stanu technicznego pojazdu mające dwie napędzane obrotowe rolki do każdorazowego umieszczania opon pojazdu, przy czym pomiędzy tymi dwoma rolkami jest usytuowana trzecia rolka przesuwna w kierunku osiowym, a ponadto mające czujnik osiowego przesunięcia trzeciej rolki, znamienne tym, że trzecia rolka (7) jest usytuowana w płycie najazdowej (10) umieszczonej powyżej urządzenia (11) do badania amortyzatorów i przesuwnej w kierunku pionowym, przenoszącej całkowitą siłę powstającą, na kole usytuowanym na rolkach (1) podczas badania amortyzatorów. 2. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że napędzane obrotowe rolki (1) są przesuwne w kierunku osiowym. 3. Urządzenie według zastrz. 2, znamienne tym, że ma blokadę przesuwu napędzanych obrotowych rolek (1) w kierunku osiowym. 4. Urządzenie według zastrz. 2, znamienne tym, że napędzane obrotowe rolki (1) są przesuwne osiowo równolegle do siebie. 5. Urządzenie według zastrz. 2, znamienne tym, że napędzane obrotowe rolki (1) są przesuwne osiowo w przeciwnym kierunku. * * * Przedmiotem wynalazku jest urządzenie do badania stanu technicznego pojazdu, nazywane również stanowiskiem badawczo-rolkowym. Znane są liczne urządzenia do badania stanu technicznego pojazdu przeznaczone do stosowania w warsztatach, obejmujące zazwyczaj urządzenia do badania stanu hamulców, do badania zbieżności kół, luzu na zwrotnicach i luzu w układzie kierowniczym, jak również częściowo stanowisko do badania stanu amortyzatorów. Ponadto na stanowisku badawczym poszczególne zespoły kontrolne urządzenia do badania stanu technicznego pojazdu są zazwyczaj umieszczone jeden za drugim. Zapotrzebowanie miejsca dla tego typu stanowiska badawczego jest duże, toteż mniejsze warsztaty naprawcze często nie są w stanie zaoferować pełnego badania wszystkich istotnych parametrów. Ponadto podpodłogowa konstrukcja tego rodzaju stanowiska badawczego jest bardzo kosztowna, ponieważ dla wszystkich, umieszczonych jedno za drugim urządzeń do badania stanu technicznego pojazdu, muszą znajdować się odpowiednie zagłębienia w podłodze warsztatu. Dochodzą do tego także wysokie koszty wykonania stanowiska badawczego, składającego się ze stosunkowo wielu osobnych zespołów, co wiąże się z dużymi kosztami własnymi. W opisie EP-B-0 373 653 ujawniono urządzenie do badania stanu technicznego pojazdu, w którym opony pojazdu są umieszczane na ruchomych wspornikach, a wsporniki dla kół je d- nej strony pojazdu są umieszczone na parze ruchomych płyt, które są usytuowane równolegle względem siebie i na przeciwległych stronach pomiarowej linii odniesienia, a pary wsporników od strony kół przednich i od strony kół tylnych i para ruchomych płyt, są ruchome do siebie lub od siebie symetrycznie w kierunku szerokości pojazdu na punktach podparcia wsporników lub płyt, przy czym punkty podparcia znajdują się w przybliżeniu na pomiarowej linii odniesienia. To urządzenie, ze względu na swoją skomplikowaną budowę, nie może sobie zyskać uznania na rynku wyposażenia warsztatów. Z EP-A-0 124 258 jest znane urządzenie do badania stanu technicznego pojazdu, które ma napędzane rolki, przesuwne w kierunku osiowym. W tym urządzeniu kontrolno-pomiarowym pojazdu, równolegle do napędzanych rolek, przesuwnych w kierunku osiowym, w obszarze styku opon znajduje się trzecia rolka zaopatrzona w środki służące do określania i wskazywania
185 097 3 przesunięcia trzeciej rolki w kierunku osiowym. Za pomocą tego urządzenia określa się zbieżność kół pojazdu. Z DE-A-27 35 925 jest znane stanowisko kontrolno-badawcze samochodów, które obejmuje dwie rolki toczne umieszczone równolegle względem siebie w określonym odstępie, przy czym pomiędzy obydwiema rolkami znajduje się trzecia rolka stanowiąca rolkę pomiarową. Za pomocą tego urządzenia mogą być przeprowadzone różne pomiary na samochodzie, z wyłączeniem pomiarów prowadzonych na amortyzatorach. Z US-A-2709361 jest znane urządzenie do przenoszenia drgań na pojazd, przy czym pomiędzy dwoma rolkami jest umieszczony trzeci element o przekroju prostokątnym, który służy do symulacji nierówności drogi. Celem wynalazku jest opracowanie urządzenia do badania stanu technicznego pojazdu, które umożliwia przeprowadzenie możliwie największej liczby rodzajów badań pojazdu przy możliwie małym zapotrzebowaniu miejsca i małych nakładach finansowych. Cel ten osiągnięto dzięki urządzeniu do badania stanu technicznego pojazdu, mającemu dwie napędzane obrotowe rolki do każdorazowego umieszczania opon pojazdu, przy czym pomiędzy tymi dwoma rolkami jest usytuowana trzecia rolka przesuwna w kierunku osiowym, a ponadto mającemu czujnik osiowego przesunięcia trzeciej rolki, które według wynalazku charakteryzuje się tym, że trzecia rolka jest usytuowana w płycie najazdowej umieszczonej powyżej urządzenia do badania amortyzatorów i przesuwnej w kierunku pionowym, przenoszącej całkowitą siłę powstającą na kole usytuowanym na rolkach podczas badania amortyzatorów. Dzięki temu oprócz prowadzonego zwykle badania hamulców, mogą być także podejmowane badania amortyzatorów i pomiar zbieżności kół. Powoduje to zmniejszenie kosztów budowlanych i ograniczenie wymaganej przestrzeni, ponieważ dodatkowe zapotrzebowanie miejsca dla wbudowania urządzenia do badania amortyzatorów jest bardzo małe. Korzystnie napędzane obrotowe rolki są przesuwne w kierunku osiowym. Dzięki temu jest możliwe, także bez dalszego zwiększenia zapotrzebowania miejsca, podejmowanie badania luzów na zwrotnicach i badania luzów w układzie kierowniczym. Urządzenie korzystnie ma blokadę przesuwu napędzanych obrotowych rolek w kierunku osiowym. W dalszym korzystnym przykładzie wykonania napędzane obrotowe rolki są przesuwne osiowo równolegle do siebie. W innym korzystnym przykładzie wykonania wynalazku napędzane obrotowe rolki są przesuwne osiowo w przeciwnym kierunku. Urządzenie według wynalazku montuje się pod podłogą albo na pomoście podnoszącym. Przedmiot wynalazku został przedstawiony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia zgodne z wynalazkiem urządzenie do badania stanu technicznego pojazdu, w widoku z góry, a fig. 2 - zgodne z wynalazkiem urządzenie do badania stanu technicznego pojazdu, w widoku z boku. Jak pokazano na fig. 1 i 2 zgodne z wynalazkiem urządzenie do badania stanu technicznego pojazdu ma dwie rolki 1 napędzane od napędu 6, z którymi podczas przebiegu badania styka się koło pojazdu przeznaczonego do badania. W przedstawionym przykładzie wykonania napędzanie rolek następuje za pośrednictwem pasów od napędu 6 na odpowiednie koła 5, na osiach 4 rolek 1. Za pomocą tego rodzaju urządzenia można sprawdzać hamulce pojazdu w ten sposób, że określa się siłę hamowania wywieraną przez hamowany pojazd na rolki 1. Pomiędzy obydwiema rolkami i równolegle do nich jest usytuowana trzecia rolka 7, która jest umieszczona przesuwnie w kierunku osiowym w poruszającej się po kole ramie 8. Trzecia rolka 7 jest ułożyskowana w płycie najazdowej 10. Ta płyta najazdowa 10 jest przemieszczalna w kierunku pionowym. Trzecia rolka 7 stanowi rozwinięcie płyty o długości zazwyczaj wynoszącej 1 m, służącej do pomiaru zbieżności kół i styka się z oponami pojazdu, który jest umieszczony na obydwu rolkach 1. Po pewnej liczbie obrotów trzeciej rolki 7, które odpowiadają na przykład drodze prze-
4 185 097 biegu 1 m jest mierzone odchylenie w kierunku osiowym trzeciej rolki 7 od wzorcowego położenia i z tej wartości wyznacza się zbieżność kół pojazdu. Przez osiowe przesunięcie rolek 1 w przeciwnym kierunku może być zmierzony luz w układzie kierowniczym, a przez osiowe przesunięcie rolek 1 w tym samym kierunku jest możliwy pomiar luzu na zwrotnicach. W obszarze obydwu rolek 1 zgodnie z wynalazkiem znajduje się urządzenie 11 do badania amortyzatorów. Jak przedstawiono, może to nastąpić wskutek tego, że urządzenie 11 do badania amortyzatorów jest usytuowane poniżej przesuwnej w kierunku pionowym płyty najazdowej 10. W celu badania amortyzatorów płyta najazdowa 10 jest podnoszona tak, że całkowita siła powstająca na kole, na którym powinno być przeprowadzone badanie amortyzatora jest przyłożona do płyty najazdowej 10. Ponieważ jej masa jest znana, pozostałe stosunki mas miarodajne dla badania amortyzatora, mogą być określone z przebiegu drgań układu drgającego koło-amortyzator-uresorowanie-nadwozie. Usytuowanie urządzenia 11 do badania amortyzatorów pod stanowiskiem rolkowym powoduje oszczędność miejsca, ponieważ w warsztacie już nie trzeba stosować dotychczasowego, zazwyczaj ruchomego przyrządu do badania amortyzatorów. Prócz tego, do badania zbieżności kół może być wykorzystana istniejąca płyta najazdowa 10, co niesie ze sobą zmniejszenie kosztów. Wreszcie, urządzenie 11 do badania amortyzatorów jest optymalnie zabezpieczone w urządzeniu wbudowanym pod podłogą. Zdolność do przesuwania płyt najazdowych 10 w kierunku pionowym jest o tyle korzystna, że zazwyczaj utrudnione wyjechanie pojazdu z zagłębienia pomiędzy rolkami 1, dzięki niewielkiemu podniesieniu płyt najazdowych 10 może być wyraźnie ułatwione. Jak opisano, zgodne z wynalazkiem urządzenie do badania stanu technicznego pojazdu, może być wbudowane pod podłogą, przy czym ze względu na jego zwartą budowę, wystarczy wykonać znacznie mniejszy wykop niż było to dotychczas wymagane. Ponadto jest możliwe, nawet celowe, umieszczenie urządzenia kontrolno-badawczego pojazdu na pomoście podnoszącym, ponieważ dzięki temu odpadają koszty montażu pod podłogą, a oprócz tego, w idealny sposób można ocenić dolny obszar pojazdu lub też dokonać koniecznych prac.
185 097 Fig. 2
185 097 Fig. 1 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.