PROGRAM ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH Z ZAKRESU GRY W PIŁKĘ SIATKOWĄ skierowany do grupy uczniów szkoły podstawowej Autor: Szymon Stokłosa Absolwent Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, studiów pedagogicznych w zakresie matematyki, informatyki i zajęć technicznych oraz studiów podyplomowych Wychowania Fizycznego na Uniwersytecie im. Jana Kochanowskiego w Kielcach. CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU Piłka siatkowa jest obecnie jedną z najbardziej dynamicznie rozwijających się gier zespołowych w Polsce. Ogromna popularność siatkówki reprezentacyjnej oraz klubowej przekłada się na zainteresowanie ze strony coraz młodszych osób. Jako gra zespołowa jest ona najtrudniejszą do opanowania. Wymaga przygotowania motorycznego, bardzo dobrej sprawności fizycznej oraz koordynacji ruchowej. Obejmuje wszystkie naturalne formy ruchu: rzut, chwyt, bieg, wyskok. Rozwija wytrzymałość, szybkość, zwinność oraz siłę. Eliminuje grę indywidualną, egoistyczną, kładąc nacisk na współpracę i zespołowość. Proces nauki gry w mini siatkówkę, a w kolejności siatkówkę jest złożony i trudny. Obejmuje on opanowanie elementów taktycznych jak i technicznych. Program, który napisałem, skierowany jest do wszystkich chętnych uczniów szkoły podstawowej, którzy chcą rozwijać, poza obowiązkowymi lekcjami wychowania fizycznego, swoje umiejętności z zakresu gry w piłkę siatkową. Jest on oparty o własne doświadczenia, niezbędną wiedzę zdobytą podczas studiów oraz ze specjalistycznej literatury. 1
CHARAKTERYSTYKA PLACÓWKI Program jest wdrażany w Zespole Szkół Ogólnokształcących Szkole Podstawowej im. Tadeusza Kościuszki w Targowisku. Do placówki uczęszcza 122 uczniów. Szkoła położona jest na terenie wiejskim. Posiada salę gimnastyczną o wymiarach 11m x 22m z zapleczem z szatniami i sanitariami oraz boisko asfaltowe o wymiarach 20m x 40m. Magazyn sportowy jest bardzo dobrze wyposażony w sprzęt niezbędny do prowadzenia zajęć sportowych. PODSTAWY DO OPRACOWANIA PROGRAMU Podstawa programowa MEN Statut szkoły Szkolny Program Wychowawczy Szkolny Program Profilaktyczny Coroczny udział szkoły w programie Trzymaj Formę ZAŁOŻENIA PROGRAMU Program jest skierowany do uczniów klas IV-VI zarówno chłopców, jak i dziewczynek chcących rozwijać swoje umiejętności oraz wiedzę z zakresu gry w piłkę siatkową. Jest realizowany w cotygodniowych dwugodzinnych blokach. CELE OGÓLNE kształtowanie i doskonalenie sprawności fizycznej ogólnej oraz specjalnej, rozwój psychomotoryczny, uświadomienie konieczności regularnej aktywności fizycznej w życiu każdego człowieka, kształtowanie poczucia odpowiedzialności za zdrowie swoje i innych, kształtowanie pożądanych zachowań i postaw oraz wdrażanie do współdziałania w zespole, 2
wspomaganie prawidłowego harmonijnego rozwoju fizycznego dzieci. CELE SZCZEGÓŁOWE EDUKACYJNE kształtowanie i doskonalenie sprawności fizycznej poprzez dobór odpowiednich środków i ćwiczeń, rozwój u uczniów nowych zasobów ruchowych oraz przekazanie niezbędnej wiedzy o efektach wynikających z wykonywania poszczególnych ćwiczeń, zachęcanie uczniów do samodzielnego i świadomego uczestniczenia w zajęciach, wdrażanie do dbałości o jakość wykonywanych ćwiczeń, o przyjmowanie prawidłowej postawy oraz eliminowanie złych przyzwyczajeń ruchowych, przygotowanie dzieci do udziału w zawodach międzyszkolnych. WYCHOWAWCZE kształtowanie cech charakteru takich jak: systematyczność, wytrwałość, zdecydowanie i odwaga, wdrażanie do samokontroli i samooceny, hartowanie odporności psychicznej dzieci i umiejętności radzenia sobie z porażkami, kształtowanie pożądanych zachowań: szacunku dla siebie, kolegów z drużyny oraz przeciwnika, eliminowanie zachowań egoistycznych, kształtowanie nawyków związanych z aktywnością fizyczną (zmienny strój sportowy, higiena osobista, odpowiednie odżywianie, regeneracja), rozwijanie świadomości odpowiedzialności za zdrowie swoje oraz innych, kształtowanie w świadomości konieczności przestrzegania obowiązujących regulaminów i przepisów, promowanie przyjmowania postawy fair-play. 3
SPOSOBY OSIĄGANIA CELÓW Zakładane cele zostaną zrealizowane poprzez: prowadzenie pozalekcyjnych zajęć z minisiatkówki w wymiarze dwóch godzin zegarowych tygodniowo, udział w międzyszkolnych zawodach sportowych, organizowanie wewnątrzszkolnych zawodów, udział w szkolnym dniu dziecka (towarzyski mecz nauczycieli z uczniami) miejscem prowadzenia zajęć jest szkolna sala gimnastyczna ZASADY, METODY ORAZ FORMY PROWADZENIA ZAJĘĆ podczas zajęć będą stosowane zasady: przystępności, stopniowania trudności, poglądowości, systematyczności i utrwalania. zajęcia będą prowadzone metodą analityczną, syntetyczną oraz kompleksową. zadania będą realizowane w formie zabawowej, ścisłej, fragmentów gry, gry uproszczonej oraz właściwej, indywidualizacji, zajęć w zespołach. SZCZEGÓŁOWE TREŚCI KSZTAŁCENIA Kształtowanie i rozwijanie zdolności motorycznych: szybkość: biegi wahadłowe przód-tył np.10x5, szybkie starty do piłki dorzucanej przez współćwiczącego lub trenera, szybkie przemieszczanie się krokiem dostawnym w obronie i przy siatce, bieg do znaczników np. koperta, wyścigi w parach, walka o piłkę w parach (np. po przewrocie w tył), pokonywanie torów przeszkód, szybkie poruszanie się w obronie z odbiciem kilku piłek. 4
koordynacja: wyrzuty i chwyty piłki po obrocie, po wykonaniu przysiadu, leżenia, chwyt piłki za plecami ćwiczącego, chwyt po wyrzucie nogami, krążenia piłki wokół ciała, odbicia głową, nogą, chwyty piłki po przetoczeniu, doskonalenie odbić połączone z wykonywaniem dodatkowych zadań (np. siad, leżenie, obroty), odbicia piłki w określoną strefę, odbicia piłki poruszając się po określonym torze (np. wzdłuż linii) itp., ćwiczenia indywidualne z 2 piłkami, ćwiczenia w dwójkach z dwoma piłkami, odbicia przez zasłoniętą siatkę, kształtowanie czasu reakcji, ćwiczenia równoważne. siła: obciążenie stanowi ciężar ciała dziecka, ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha, wzmacnianie mięśni grzbietu w odcinku piersiowym i lędźwiowym, przysiady obunóż i jednonóż, ugięcia ramion (przy drabinkach, wspinanie po drabinkach, ugięcia ramion w klęku podpartym, marsze w podporze tyłem, zwisy na drabinkach, zabawy z mocowaniem itp., ćwiczenia w parach (np. taczki, biegi, skippy z oporowaniem), skoki jednonóż i obunóż na miękkim podłożu. gibkość: ćwiczenia rozciągające indywidualnie i w parach, z wykorzystaniem drabinek, szarf, lasek gimnastycznych, 5
Opanowanie podstawowych elementów techniki gry: ćwiczenia, gry i zabawy oswajające z piłką, przyjmowanie postaw siatkarskich: wysoka, średnia, niska poruszanie się po boisku siatkarskim, chód, bieg, krok dostawny, wykroki, wypady, wyskok nauka i doskonalenie odbicia piłki sposobem górnym, nauka i doskonalenie odbicia piłki sposobem dolnym, nauka i doskonalenie przyjęcia piłki w różnych postawach siatkarskich: niskiej, wysokiej i w zachwianej równowadze, odbicie dołem do partnera, dogranie piłki w miejscu i po dojściu w różnych kierunkach, przyjęcie oburącz zagrywki górnej, dolnej i tenisowej, nauka i doskonalenie zagrywki: odbicie oburącz górne, zagrywka dolna, zagrywka tenisowa, zagrywka z niskiego podrzutu, nauka i doskonalenie ataku: przebicie atakujące oburącz w miejscu, przebicie atakujące oburącz w wyskoku, rzut w wyskoku zza głowy, przebicie jednorącz w wyskoku (plasowanie i kiwanie), Nauka i doskonalenie wystawiania piłki: odbicie oburącz górne, 6
wystawienie wysokiej piłki do ataku sposobem dolnym i górnym w kierunku ustawienia tułowia, wystawienie do tyłu blisko za siebie, Ćwiczenie pojedynczego bloku Nauka i doskonalenie obrony: odbicie w niskiej postawie, odbicie w wypadzie, odbicie w padzie bocznym. 3. wprowadzenie najprostszych elementów taktyki gry: odpowiednie ustawienie w celu pokrycia całego obszaru gry. 4. Gry indywidualne i zespołowe: rzucanka siatkarska, mini siatkówka uproszczona. PRZEWIDYWANE REZULTATY Po ukończeniu realizacji programu uczestnik zajęć powinien: osiągnąć możliwie najwyższy poziom sprawności fizycznej adekwatny do indywidualnej predyspozycji, znać i stosować podstawowe umiejętności, które składają się na technikę w piłce siatkowej, stosować podstawowe elementy taktyki w piłce siatkowej, znać przepisy i zasady gry obowiązujące w minisiatkówce, wykazywać się samodzielnością w organizowaniu własnej pozalekcyjnej i pozaszkolnej aktywności ruchowej, umieć podporządkować się regułom pracy zespołowej, umieć radzić sobie ze stresem przedmeczowym, odnosić się z szacunkiem do trenera, przeciwnika i sędziego, samodzielnie dokonywać oceny własnej sprawności fizycznej oraz znać proste sposoby - wyrównywania braków w zakresie poziomu zdolności motorycznych, umieć zapobiegać powstawaniu urazów w czasie podejmowania aktywności ruchowej, a w przypadku ich wystąpienia potrafić udzielić pierwszej pomocy, 7
wiedzieć co zdrowiu sprzyja, a co grozi jego utratą, zdawać sobie sprawę ze szkodliwości wszelkich uzależnień i niewłaściwych przyzwyczajeń. EWALUACJA PROGRAMU samoocena uczestników zajęć z mini siatkówki, obserwacja zachowań uczniów na zajęciach, przeprowadzenie testów sprawnościowych i analiza uzyskanych wyników, udział w szkolnych oraz międzyszkolnych zawodach sportowych, przeprowadzenie ankiety wśród uczniów uczęszczających na zajęcia z piłki siatkowej oraz ich rodziców. 8