6 Test zdolności szybkościowo-siłowych dla gier zespołowych...

Podobne dokumenty
ObciąŜenie treningowe wyraŝa wysiłek wykonywany przez sportowca w

Wyniki badań: Imię i Nazwisko: Paweł Kownacki. na podstawie badań wydolnościowych wykonanych dnia w Warszawie.

Wyniki badań: Imię i Nazwisko: Piotr Krakowiak. na podstawie badań wydolnościowych wykonanych dnia w Warszawie.

Trening plyometryczny piłkarzy. na etapie szkolenia specjalnego. Zbigniew Jastrzębski

PROGRAM KSZTAŁCENIA INSTRUKTORÓW

Wyniki badań: Imię i Nazwisko: Piotr Krakowiak. na podstawie badań wydolnościowych wykonanych dnia w Warszawie.

MŁODYCH ZAWODNIKÓW KSZTAŁTOWANIE CECH MOTORYCZNYCH. Wydolność, siła, szybkość, koordynacja

Ćwiczenie 9. Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego

KSZTAŁTOWANIE WYTRZYMAŁOŚCI Z WYKORZYSTANIEM GIER. Kamil Michniewicz LZPN Zielona Góra

Źródła energii dla mięśni. mgr. Joanna Misiorowska

powodują większe przyrosty ilości wydatkowanej energii przy relatywnie tej samej intensywności pracy. Dotyczy to wysiłków zarówno o umiarkowanej, jak

Przygotowanie motoryczne w treningu dzieci i młodzieży

Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO w Gdańsku ĆWICZENIE III. AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA, A METABOLIZM WYSIŁKOWY tlenowy

6 pkt 5 pkt 4 pkt 3 pkt 2 pkt 1 pkt 0 pkt. 6 pkt 5 pkt 4 pkt 3 pkt 2 pkt 1 pkt 0 pkt

Zastosowanie treningu plajometrycznego w piłce nożnej

Streszczenie projektu badawczego

Ten test obowiązuje wszystkich kandydatów!

Fizjologia człowieka

Test 1 wspólny: Bieg wahadłowy 4x10 metrów

MAREK FOSTIAK. Trening siły i jego wpływ na poziom wyników w biegach średnich i długich.

Struktura rzeczowa treningu sportowego

Ten test obowiązuje wszystkich kandydatów!

KOMUNIKAT MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO 1) z dnia 2 kwietnia 2014 r. o przyznanych środkach finansowych na realizację projektów

Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku

SPRAWDZIAN PREDYSPOZYCJI DO ODDZIAŁU SPORTOWEGO (KL. IV i VII) O PROFILU PIŁKA SIATKOWA W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 3 w KOBYŁCE

Trening indywidualny w róŝnych etapach ontogenezy

ZDOLNOŚCI MOTORYCZNE

Test stopniowany przeprowadzony dnia: w Warszawie

Analiza wymagań specyficznych dyscypliny

Wydolność fizyczna. Złoty okres motoryczności

ĆWICZENIE 1. ĆWICZENIE Podział mięśni; charakterystyka mięśni poprzecznie-prążkowanych i gładkich

FIZJOLOGIA SPORTU WYDZIAŁ WYCHOWANIE FIZYCZNE Studia stacjonarne II stopnia I rok/2semestr. Tematyka ćwiczeń:

PROGRAM KURSU PZBad TRENER BADMINTONA

Wspieranie ogólnego rozwoju młodzieży poprzez dobór ćwiczeń

Drużynę piłki nożnej dzielimy na zawodników z pola gry i bramkarza. Jest on jedyną osobą mającą prawo używać w grze rąk.

DIAGNOZA KLAS PIERWSZYCH Z WYCHOWANIA FIZYCZNEGO. Rok szkolny 2012/2013

Sprawozdanie z Ogólnopolskiej Konsultacji Szkoleniowej juniorów w kajakarstwie Wałcz

KURS TRENERSKI UEFA A zasady przygotowania wytrzymałościowego zawodników do sezonu OPRACOWAŁ: STANISŁAW SZPYRKA

KRYTERIA REKRUTACJI UCZNIÓW DO KLAS SPORTOWYCH O PROFILU PIŁKI RĘCZNEJ

LABORATORIUM PRZYGOTOWANIA FIZYCZNEGO. pomagamy osiągnąć Twoje sportowe cele

Imię Nazwisko: Andrzej Jankowski. Test stopniowany przeprowadzony dnia: (bieżnia mechaniczna)

Trening funkcjonalny w przygotowaniu motorycznym młodych zawodników tenisa ziemnego

Kryteria rekrutacji do klasy czwartej sportowej o profilu piłka nożna chłopców

ZARYS FIZJOLOGII WYSIŁKU FIZYCZNEGO Podręcznik dla studentów

TESTY SPORTOWE DO NABORU DO KLASY SPORTOWEJ O PROFILU KOSZYKÓWKI DZIEWCZĄT PRÓBY MOTORYCZNE

Kryteria naboru do klasy sportowej piłka nożna GOSSM OLSZTYN / GOSSM ELBLĄG PRÓBY SPRAWNOŚCI OGÓLNEJ I SPECJALNEJ

Imię i nazwisko... klasa... data...

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE. WYDZIAŁ Kultury Fizycznej i Ochrony Zdrowia

BEATA WIECZOREK DIAGNOZA PRACY TRENINGOWEJ

Zastosowanie systemu Catapult w optymalizacji procesu treningowego piłkarzy nożnych

Fizjologia wysiłku fizycznego ćwiczenia cz.1. Wpływ wysiłku fizycznego na wybrane parametry fizjologiczne

Test wydolności fizycznej Zachęcamy Cię do przeprowadzania jej co trzy miesiące i odnotowywania wyników w poniższej tabeli.

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra EKONOMIKI TURYSTYKI. Kierunek: TURYSTYKA I REKREACJA

TESTY SPRAWNOŚCIOWE SMS Miedź Legnica

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Specjalizacja zawodowa lekkoatletyka KOD S/I/st/39

Sprawozdanie nr 6. Temat: Trening fizyczny jako proces adaptacji fizjologicznej. Wpływ treningu na sprawność zaopatrzenia tlenowego ustroju.

LABORATORIUM PRZYGOTOWANIA FIZYCZNEGO. pomagamy osiągnąć Twoje sportowe cele

ŚRODA Rejestracja uczestników konferencji organizatorzy, wykładowcy i szkoleniowcy

Wysiłek krótkotrwały o wysokiej intensywności Wyczerpanie substratów energetycznych:

CZWARTEK Rejestracja uczestników konferencji organizatorzy, wykładowcy i szkoleniowcy PIĄTEK

MIĘDZYNARODOWY TEST SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ

KONCENTRYCZNY TRENING SIŁOWY METODĄ 5-15 KURS TRENERÓW I KLASY WARSZAWA 2008 SŁAWOMIR DYZERT

Diagnoza zdolności kondycyjnych. Metodyka pomiarów. Diagnoza siły i mocy mięśniowej Diagnostyka i kontrola motoryczna

Tam, gdzie jest walka, tam musi być i siła tym

warsztat trenera Siła

PROGRAM WŁASNY Z WYCHOWANIA FIZYCZNEGO. Wymagania edukacyjne z wychowania fizycznego dla klasy VI dziewczęta i chłopcy

LABORATORIUM PRZYGOTOWANIA FIZYCZNEGO. pomagamy osiągnąć Twoje sportowe cele

ĆWICZENIE 1. ĆWICZENIE Podział mięśni; charakterystyka mięśni poprzecznie-prążkowanych i

TMATYKA EGZAMINU LICENCJACKIEGO NA KIERUNKU WYCHOWANIE FIZYCZNE DLA STUDENTÓW III ROKU STUDIÓW STACJONARNYCH I NIESTACJONARNYCH

KRYTERIA REKRUTACJI UCZNIÓW DO KLASY SPORTOWEJ PIŁKA RĘCZNA

Fundacja Sportowo-Edukacyjna Infinity

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu. Kierunek: Fizjoterapia

KRYTERIA REKRUTACJI UCZNIÓW DO KLASY SPORTOWEJ PIŁKA RĘCZNA

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Praktyki zawodowe specjalizacja z LA KOD S/I/st/40

ETAP GIER I ZABAW RUCHOWYCH rozwijania zainteresowań piłką nożną

ZASADY REKRUTACJI UCZNIÓW DO GIMNAZJUM NR 58 MISTRZOSTWA SPORTOWEGO W BYDGOSZCZY NA ROK SZKOLNY 2014/2015

Karta Opisu Przedmiotu

FIZJOLOGIA WYSIŁKU FIZYCZNEGO ENERGETYKA WYSIŁKU, ROLA KRĄŻENIA I UKŁADU ODDECHOWEGO

ROZWÓJ FIZYCZNY I SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA DZIEWCZĄT W II ETAPIE EDUKACYJNYM

A. Kryteria przyjmowania uczniów mieszkających poza obwodem Gimnazjum nr 2 im. Chwały Oręża Polskiego w Giżycku do klasy pierwszej.

Testy zdolności motorycznych i specjalnych umiejętności ruchowych z softballa, służące do naboru IV klasy sportowej dziewcząt obowiązujące w 2013 roku

TESTY SPRAWNOŚCI MOTORYCZNEJ WYKONYWANE W GIMNAZJUM NR 1 W TWARDOGÓRZE

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z WYCHOWANIA FIZYCZNEGO dla klas IV VI szkoły podstawowej nr 3

Wymagania na poszczególne oceny z wychowania fizycznego.

KRYTERIA NABORU DO ZSMS w POZNANIU HOKEJ NA TRAWIE 1. TEST SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ OGÓLNEJ 2. TEST PODSTAWOWYCH ELEMENTÓW TECHNIKI HOKEJOWEJ.

WYCHOWANIE FIZYCZNE - KLASA VI

Recenzja rozprawy doktorskiej

Testy sprawności ogólnej:

Wymagania edukacyjne z wychowania fizycznego klasa I, II, III

Fundacja Sportowo-Edukacyjna Infinity. OPRACOWANE WYNIKÓW WROCŁAWSKIEGO TESTU SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ (Przedszkola z programu Ministerstwa Sportu)

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z WYCOWANIA FIZYCZNEGO

Zadania Komisji Rekrutacyjnej: 1/ Posiedzenie Komisji Rekrutacyjnej zwołuje i prowadzi przewodnicząca komisji.

OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA W ODNIESIENIU DO MODUŁÓW ŻYWIENIE W SPORCIE

ZESTAW PRÓB MOTORYCZNYCH I PRÓB TECHNICZNEYCH DO KLASY SPORTOWEJ O PROFILU PIŁKA KOSZYKOWA I PIŁKA NOŻNA

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Fizjologia KOD S/I/st/4

Propozycja testów zdolności szybkościowo-siłowych dla potrzeb kontroli treningu w piłce ręcznej i w koszykówce

Wymagania szczegółowe dla klasy 4 szkoły podstawowej

ĆWICZENIA IX. 3. Zaproponuj metodykę, która pozwoli na wyznaczenie wskaźnika VO nmax w sposób bezpośredni. POŚREDNIE METODY WYZNACZANIA VO 2MAX

WYCHOWANIE FIZYCZNE - KLASA IV

Transkrypt:

Z prakseologicznego punktu widzenia o procesie treningowym w pełnym tego słowa znaczeniu można mówić tylko wtedy, gdy łańcuch podejmowanych działań wychowawczych i szkoleniowych ma postać zorganizowaną. Oznacza to oczywiście, że wyodrębnione w nim elementy są od siebie zależne i uporządkowane w sposób wysoce logiczny. Wszystkie zatem działania powinny być w sposób wystarczający wyspecyfikowane i tworzyć tzw. cykl organizacyjny, złożony z następujących podzespołów: uświadomienie celu diagnoza prognoza planowanie realizacja ocena i wnioskowanie pedagogiczne (Osiński 2002). Szkolenie sportowe jest więc działaniem zorganizowanym i towarzyszy mu pewien zamysł. Z tych też względów wymaga ono pewnych czynności przygotowawczych realizowanych między innymi przez planowanie. Planowanie treningu sportowego powinno zawsze uwzględniać kontrolę prowadzonej działalności. Ciągłe obserwacje i ocena zachodzących zmian u sportowców dostarczają wielu informacji, które należy uwzględniać w precyzowaniu i opracowywaniu dalszych planów treningowych dotyczących zespołu, a także poszczególnych zawodników. Należy przy tym pamiętać, by wszelkie sprawdziany prowadzone były w odpowiednim czasie, we właściwym cyklu i etapie treningowym. Pozwala to bowiem na uzyskanie wiarygodnych i precyzyjnych wyników oraz umożliwia porównanie otrzymanych rezultatów z wcześniejszymi pomiarami (Spieszny i Walczyk 2001). Jednym z elementów kontroli efektów szkoleniowych jest ocena stanu funkcjonalnego sportowca. W tym kontekście szczególnie złożone wydają się gry zespołowe, które wymagają od zawodnika kompleksowego zaangażowania wszystkich elementów motorycznych. Najogólniej wszystkie dyscypliny sportowe można podzielić na typowo wytrzymałościowe (wysiłki długotrwałe), szybkościowo-siłowe (wysiłki krótkotrwałe o bardzo dużej intensywności) oraz o hybrydowym charakterze wysiłku (np. gry zespołowe). Kryterium przedstawionego podziału są przemiany energetyczne leżące u podstaw tego typu wysiłków. W wysiłkach długotrwałych dominującą rolę w generowaniu energii niezbędnej do skurczów mięśni odgrywają procesy tlenowe. Ich substratem jest przede wszyst-

6 Test zdolności szybkościowo-siłowych dla gier zespołowych... kim glukoza, która ulega przemianom w procesie glikolizy tlenowej, cyklu Krebsa i finalnie w łańcuchu oddechowym. Końcowym produktem procesów tlenowych jest, oprócz energii w postaci ATP, woda i dwutlenek węgla. Zdolność organizmu do wykonywania wysiłków długotrwałych (wytrzymałościowych) określa się jako wydolność tlenową (aerobową). Miarą wydolności tlenowej jest maksymalny minutowy pobór tlenu (VO 2 max), popularnie określany jako pułap tlenowy. Wielkość tę definiuje się jako maksymalną ilość tlenu pochłanianą przez organizm w ciągu jednej minuty w trakcie wykonywania maksymalnego wysiłku (Żołądź 2001, Jaskólski i Jaskólska 2006). Za pomocą terminu wydolność beztlenowa (anaerobowa) określa się natomiast zdolność do wykonywania wysiłków krótkotrwałych o bardzo dużej intensywności. Wysiłki te najczęściej określa się jako supramaksymalne. W sporcie są to wszelkiego rodzaju starty, sprinty, skoki, rzuty itd. Podłoże energetyczne wysiłków tego typu jest beztlenowe procesy te umożliwiają rozwijanie bardzo dużej mocy, jednak na bardzo krótki okres. Przemiany energetyczne anaerobowe można podzielić na alaktyczne i laktyczne. W procesach alaktycznych (niekwasomlekowych) dochodzi do uwalniania energii z ATP, a następnie do odbudowy ATP z fosfokreatyny. Źródło to bardzo często określa się jako fosfagenowe. Jego pojemność jest niewielka i wystarcza zaledwie na kilka sekund wysiłku o supramaksymalnej intensywności. Rozpad fosfagenu dostarcza jednak dużej ilości energii. W kolejnych sekundach dominują przemiany laktyczne (glikoliza beztlenowa), których produktem jest mleczan, wywołujący zakwaszenie mięśni. Proces ten pozwala przedłużyć wysiłek do kilkudziesięciu sekund, jednakże moc rozwijana jest niższa niż w przypadku potencjału fosfagenowego. W trakcie tych przemian powstają duże ilości kwasu mlekowego. Wywołują one kwasicę metaboliczną, która uważana jest za jedną z przyczyn zmęczenia (Kubica 1999, Żołądź 2001, Jaskólski i Jaskólska 2006). Wysiłki supramaksymalne trwające kilka sekund (np. bieg na 100 m) oparte są na przemianach anaerobowych alaktycznych (fosfagenowych), podczas gdy wysiłki o dłuższym czasie trwania (do około 40 50 sekund) opierają się głównie na potencjale beztlenowym laktycznym (glikolitycznym). Niemal każda dyscyplina sportu wymaga od zawodnika kompleksowego zaangażowania wszystkich wymienionych wyżej źródeł energii. Wysoka wydolność fizyczna odgrywa szczególną rolę u zawodników uprawiających gry zespołowe. Podczas gry istotne znaczenie ma bowiem sprawne funkcjonowanie organizmu zawodnika często w warunkach długotrwałego wysiłku o bardzo zmiennym charakterze (częste przyspieszenia, starty, skoki, mocowanie itp.) i z zastosowaniem specyficznej techniki ruchu (Ignatiewa 1981, Delamarche i wsp. 1987, Ryguła 1995, Bangsbo i wsp. 2007, Deutsch i wsp. 2007). Poszukiwanie czynników determinujących sukces sportowy to jedno z ważniejszych zadań teorii sportu. Im bardziej złożona konkurencja lub dyscyplina, tym trudniej czynniki te wyodrębnić. Dowiedziono, że w wielu dyscyplinach sportu (takich jak np. gry sportowe czy sporty walki) odpowiednio wysoki poziom wydolności

7 anaerobowej warunkuje efektywność działań zawodników w trakcie rywalizacji sportowej (Zeman i wsp. 1988, Rannou i wsp. 2001, Gabryś 2005, Lech i wsp. 2007, Spieszny i wsp. 2008 i inni). Jak wynika z przeglądu literatury dotyczącej teorii treningu sportowego, podstawową metodą w kształtowaniu oraz utrzymywaniu wysokiego poziomu wydolności anaerobowej jest trening interwałowy o maksymalnej intensywności obciążenia (Wołkow 1995, Karp 2000, Billat 2001, Laursen i Jenkins 2002, Sharkey i Gaskill 2006). Za najskuteczniejsze uważa się jednak stosowanie maksymalnych powtarzanych wysiłków, które nie trwają dłużej niż 10 sekund (Simoneau i wsp. 1987, Linossier i wsp. 1993, Norkowski 2003). Problematyka związana z treningiem kształtującym wydolność anaerobową była tematem wielu opracowań. Szczegółowa analiza tych poszukiwań badawczych pozwala zauważyć, że w kształtowaniu wydolności anaerobowej najistotniejszą rolę odgrywa czas i wielkość zastosowanych obciążeń treningowych. Trening, któremu poddani byli sportowcy w trakcie różnych eksperymentów, różnił się zazwyczaj objętością i intensywnością, odmienne były również stosowane przez różnych badaczy środki i metody szkoleniowe. Dla przykładu czas zadawanych ćwiczeń wynosił od 5 s (Linossier i wsp. 1993, Billat 2001) do ponad 30 s (Burke i wsp. 1994, Gaiga i Docherty 1995, Esbjörnsson i wsp. 1993, MacDougall i wsp. 1998). W treningach biegowych stosowano natomiast wielokrotne powtórzenia odcinków o różnej długości: od sprintów 15 40-metrowych (Balsom i wsp. 1992, Norkowski 2003) do biegów na dystansie 400 m (Collins i wsp. 2000, Gunay i wsp. 2000). Między innymi właśnie z tych powodów przynajmniej w części przeprowadzonych eksperymentów nie odnotowano znaczących oraz istotnych statystycznie zmian poziomu mocy maksymalnej, rozwijanej przez zawodników w trakcie prób wysiłkowych trwających od 10 do 90 sekund (Esbjörnsson i wsp. 1996, Allemeier i wsp. 1994, Parra i wsp. 2000, Minahan i Wood 2008). Większość doświadczeń wykazała jednak istotny wpływ zastosowanego treningu ukierunkowanego na podniesienie poziomu wydolności anaerobowej sportowców (Stathis i wsp. 1994, Gaiga i Docherty 1995, Lindsay i wsp. 1996, MacDougall i wsp. 1998, Laursen i wsp. 2002). Również eksperymenty, które dotyczyły gier zespołowych, potwierdzają skuteczność stosowania treningu przerywanego o maksymalnej intensywności do podniesienia maksymalnej mocy anaerobowej zawodników (Boatwright i Todd 1994, Jensen i wsp. 1997, Zglinicki 2004, Kuder i wsp. 2006, Buchheit i wsp. 2010). Należy także zwrócić uwagę na fakt, że odnotowane w dotychczas prowadzonych eksperymentach efekty zastosowanych treningów miały często różną skalę. Było to między innymi konsekwencją stosowania odmiennych sposobów oceny poziomu mocy anaerobowej. W praktyce sportowej zarówno w Polsce, jak i za granicą na potrzeby bieżącej kontroli treningu przyjęto określać poziom zdolności szybkościowo-siłowych na podstawie rezultatów prób efektów motorycznych. Najbardziej uznanymi próbami mocy kończyn dolnych są w tym przypadku: wyskok dosiężny próba Testu

8 Test zdolności szybkościowo-siłowych dla gier zespołowych... Instytutu Naukowego Kultury Fizycznej oraz skok w dal z miejsca próba, która wchodzi w skład Międzynarodowego Testu Sprawności Fizycznej oraz Eurofitu (Barankiewicz 1995, Talaga 2004). Często stosowane są również próby trójskoku z miejsca (test sprawności fizycznej stosowany w Niemczech; Barankiewicz 1995) lub pięcioskoku z miejsca (test Noszczaka; Norkowski i Noszczak 2010). Nie można też pominąć ważnych w grach zespołowych testów biegowych, których rezultaty uzupełniają informację o poziomie zdolności szybkościowo-siłowych zawodnika. Ze względu na sposób poruszania się podczas gry istotne znaczenie mają tutaj biegi na krótkich dystansach oraz ze zmianą kierunku. Spośród najczęściej stosowanych należy wymienić: bieg wahadłowy 4 10 m (MTSF) i 10 5 m (Eurofit) oraz bieg po kopercie (INKF). Próbą, której rezultaty mogą służyć jako wskaźniki mocy kończyn górnych jest niewątpliwie rzut piłką lekarską. W różnych odmianach próba ta wchodzi w skład wielu testów, np. testu Chromińskiego, Denisiuka, Barrowa, Pilicza oraz testów sprawności fizycznej stosowanych m.in. w Czechach i na Węgrzech (Barankiewicz 1995, Talaga 2004). Bardziej rzetelne są oczywiście testy i pomiary laboratoryjne. Ich przeprowadzenie wymaga jednak zastosowania specjalistycznej aparatury, stąd możliwości ich powszechnego użycia w różnych etapach szkolenia sportowego są ograniczone. Są one jednak stosowane w sporcie wysoko kwalifikowanym. W przypadku zawodników reprezentujących najwyższy poziom sportowy na specjalnych stanowiskach pomiarowych prowadzi się badania biomechaniczne w celu określenia mocy mięśni prostujących i zginających kończynę górną w stawie ramiennym oraz kończynę dolną w stawie kolanowym (Trzaskoma 2003). Precyzyjnej oceny mocy uzyskanej przez zawodnika podczas wyskoku pionowego można natomiast dokonać na platformie dynamometrycznej. Maksymalną moc anaerobową wyskoku można choć już mniej dokładnie wyznaczyć za pomocą testu Georgescu (1969, 1976) lub testu Bosco (Bosco i wsp. 1983, Eliasz 1991). Testy te można przeprowadzić w warunkach treningowych, ponieważ wymagają użycia jedynie dywanika tensometrycznego i laptopa, czyli sprzętu przenośnego, który jest dostępny i coraz bardziej powszechny. Do uznanych metod pozwalających określić MMA zawodnika należy także test Margarii-Kalemana (Margaria i wsp. 1966), który polega na wbieganiu po schodach o określonej wysokości z jak największą szybkością, przy czym pomiaru czasu należy dokonać fotokomórką. Najczęściej stosowane są jednak próby wykonywane na ergometrze rowerowym: test Wingate (Bar-Or 1978, Dotan i Bar-Or 1983, Inbar i wsp. 1996) i test Vandewalle a (Vandewalle i wsp. 1985, 1987). Zastosowanie specjalnego stanowiska pomiarowego umożliwia posłużenie się obu wymienionymi testami również do oceny poziomu mocy kończyn górnych. Stowanie testu Wingate do określenia poziomu wydolności beztlenowej młodych zawodników jest jednak często krytykowane, ponieważ czas trwania próby (30 s) może powodować obniżenie poziomu stosowanych sił, co nie optymalizuje osiągnięcia szczytu mocy (Chia 2000).

9 Żaden z omówionych powyżej testów nie umożliwia kompleksowego pomiaru najważniejszych dla gier zespołowych komponentów zdolności szybkościowo- -siłowych. Łączne stosowanie wybranych prób efektów motorycznych oraz testów laboratoryjnych byłoby chyba najbardziej pożądanym sposobem postępowania. Nie można bowiem mówić o poziomie przygotowania szybkościowo-siłowego zawodnika bez określenia poziomu jego maksymalnej mocy anaerobowej. Wymaga to jednak poświęcenia dużej ilości czasu oraz zastosowania specjalistycznego sprzętu, a co za tym idzie zwiększenia nakładów finansowych. Jest to więc właściwie niemożliwe w początkowych etapach szkolenia sportowego.