ĆWICZENIA IX. 3. Zaproponuj metodykę, która pozwoli na wyznaczenie wskaźnika VO nmax w sposób bezpośredni. POŚREDNIE METODY WYZNACZANIA VO 2MAX

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ĆWICZENIA IX. 3. Zaproponuj metodykę, która pozwoli na wyznaczenie wskaźnika VO nmax w sposób bezpośredni. POŚREDNIE METODY WYZNACZANIA VO 2MAX"

Sabina Kozłowska
7 lat temu
Przeglądów:

1 ĆWICZENIA IX 1. Wydolność aerobowa tlenowa, zależy od wielu wskaźników fizjologicznych, biochemicznych i innych. Parametry fizjologiczne opisujące wydolność tlenową to: a) Pobór (zużycie) tlenu VO 2 b) Maksymalny pobór tlenu VO 2max c) Wentylacja minutowa płuc Ve d) Tętno tlenowe VO 2 /HR 2. Wymień czynniki, które warunkują wydolność tlenową. 3. Zaproponuj metodykę, która pozwoli na wyznaczenie wskaźnika VO nmax w sposób bezpośredni. POŚREDNIE METODY WYZNACZANIA VO 2MAX A) Oparte na wartościach spoczynkowych polegają na matematycznych zależnościach między wskaźnikami konstytucjonalnymi i wartościami spoczynkowymi wskaźników fizjologicznych, a maksymalnym poborem tlenu. a) Wyznaczenie VO 2MAX na podstawie masy ciała: VO 2MAX = 0,0426 x MASA CIAŁA [kg] + 0,3298 [l/min]

2 b) Wyznaczenie VO MAX na podstawie procentowej zawartości tłuszczu w masie ciała, BMI oraz aktywności fizycznej PROCENTOWA ZAWARTOŚĆ TŁUSZCZU: OGÓLNIE: VO 2MAX = 50, ,589 x aktywność 0,289 x wiek 0,552 x % zawartość tłuszczu + 5,863 x F lub M Gdzie: F = 0, M = 1 KOBIETY: VO 2MAX = 50, ,589 x aktywność 0,289 x wiek 0,552 x % zawartość tłuszczu MĘŻCZYŹNI: VO 2MAX = 56, ,589 x aktywność 0,289 x wiek 0,552 x % zawartość tłuszczu BMI OGÓLNIE: VO 2MAX = 56, ,921 x aktywność 0,381 x wiek 0,754 x BMI + 10,987 x F lub M Gdzie: F = 0, M = 1 KOBIETY: VO 2MAX = 56, ,921 x aktywność 0,381 x wiek 0,754 x BMI MĘŻCZYŹNI: VO 2MAX = 67, ,921 x aktywność 0,381 x wiek 0,754 x BMI Metody te można stosować u osób, u których maksymalny pobór tlenu nie przekracza 55 ml/min/kg. Poziom aktywności 0 Unika wysiłku i spacerów opis 1 Spaceruje dla przyjemności, ćwiczy okazjonalnie 2 Uczestniczy regularnie w rekreacji o małej intensywności (gimnastyka poranna, tenis stołowy, spacery) min tygodniowo 3 Uczestniczy regularnie w rekreacji o małej intensywności (gimnastyka poranna, tenis stołowy, spacery) ponad 60 min tygodniowo 4 Czynnie uczestniczy w intensywnej rekreacji (jogging, pływanie, jazda na rowerze, tenis ziemny, koszykówka) do 30 min. tygodniowo 5 Czynnie uczestniczy w intensywnej rekreacji (jogging, pływanie, jazda na rowerze, tenis ziemny, koszykówka) do min. tygodniowo 6 Czynnie uczestniczy w intensywnej rekreacji (jogging, pływanie, jazda na rowerze, tenis ziemny, koszykówka) do 1-3 godz. tygodniowo 7 Czynnie uczestniczy w intensywnej rekreacji (jogging, pływanie, jazda na rowerze, tenis ziemny, koszykówka) ponad 3 godz. tygodniowo

3 B) Terenowe testy oceny wydolności tlenowej. Celem zastosowania testów terenowych jest obserwacja adaptacji treningowych w warunkach naturalnych, najbardziej zbliżonych do formy aktywności ruchowej. W przypadku niektórych z nich stworzono formuły pozwalające wyliczyć wartość VO 2MAX. a) Test Balke a Test przeprowadza się na bieżni 400 m. Zawodnik biegnie przez 15 min. i mierzy się przebiegnięty dystans z dokładnością do 25 m. Wartość VO 2MAX wyliczana jest ze wzoru: VO 2MAX = [(dystans/15 133) x 0,172] + 33,3 b) Test marszowy Polega na przejściu dystansu 1km w jak najkrótszym czasie, lub przejścia jak najdłuższego odcinka w czasie 30 min. POZIOM WYDOLNOŚCI Dystans przebyty w czasie Czas przejścia 1 km [min] 30 minut [km] Bardzo duża 3,8 < 8 Duża 3 3, Średnia 2 2, Mała < 2 >15 c) Test pływacki Polega na przepłynięciu jak najdłuższego dystansu w czasie 6 minut. POZIOM WYDOLNOŚCI Dystans przebyty w czasie 6 minut [m] Liczba długości basenu 25 m Liczba długości basenu 50 m Bardzo duża Duża Średnia Mała Bardzo mała < 150 < 6 < 3 d) Test biegowy Polega na przebiegnięciu dystansu 2km w jak najkrótszym czasie WYDOLNOŚĆ KOBIETY MĘŻCZYŹNI Do 40 roku życia Po 40 roku życia Do 40 roku życia Po 40 roku życia Dobra 13, ,30 15 Średnia 14, Słaba 15 >19 13 >19

4 e) Fiński test chodu marsz na dystansie 2 km. Test przeznaczony dla osób o małej aktywności fizycznej, w wieku lat. Celem jest określenie wydolności osoby badanej. Próba polega na przejściu dystansu 2km w jak najkrótszym czasie i zliczeniu HR tuż po zakończonym wysiłku. Tętno mierzymy przez 15s i mnożymy razy 4. Czas marszu zapisujemy z dokładnością co do sekundy. Test poprzedza 5-10 minutowa rozgrzewka. Test nie jest przeznaczony dla osób charakteryzujących się poborem tlenu powyżej 55 ml/min/kg. Na podstawie czasu marszu (t), wieku, płci, BMI oraz HR wylicza się Fitness Index. KOBIETY: 304 [(t x 8,5) + (ts x 0,14) + (HR x 0,32) + (BMI x 1,10) (wiek x 0,4)] MĘŻCZYŹNI: 420 [(t x 11,6) + (ts x 0,2) + (HR x 0,56) + (BMI x1,10) (wiek x 2,6)] Gdzie; t czas przejścia [min], ts pozostały czas [s] INTERPRETACJA: WYNIK WYDOLNOŚĆ 70 Znacznie poniżej przeciętnej Nieznacznie poniżej przeciętnej Przeciętna Nieznacznie powyżej przeciętnej 131 Znacznie powyżej przeciętnej PRÓBY WYSIŁKOWE POZWALAJĄCE OCENIĆ POZIOM WYDOLNOŚCI: 1. Próba LIANA ocena sprawności układu krążenia. Badanie spoczynkowe: 3-krotny pomiar częstości tętna w pozycji stojącej w przedziałach 15 sekundowych HRsp 1.HRsp 2..HRsp 3...HR sp(śr)... Wysiłek: badany wykonuje bieg w miejscu w ciągu 1 minuty w tempie 2 kroków na sekundę (ogółem 120 kroków) Rejestrujemy: tętno w czasie restytucji co minutę, aż do powrotu jego wartości do stanu sprzed wysiłku. Interpretacja: tętno po wysiłku nie powinno przekraczać 100 uderzeń na minutę i powraca do wartości spoczynkowych w ciągu 2 3 minut reakcja prawidłowa.

5 gdzie: 2. Test Ruffiera Badanie spoczynkowe: 3-krotny pomiar częstości tętna w pozycji stojącej w przedziałach 15 sekundowych HRsp1.HRsp2..HRsp3...HR sp(śr)... Wysiłek: badany wykonuje ona 30 przysiadów w ciągu 1 minuty. W tym teście użycie metronomu nie jest konieczne, ponieważ łatwo wejść w rytm ćwiczenia: przysiad trwa 2 sekundy, przy czym pierwsza sekunda to moment maksymalnego ugięcia nóg, a druga powrotu do pozycji stojącej Rejestrujemy: dwukrotnie tętno przez 15s po zakończonej próbie: bezpośrednio po wysiłku i po 1 minucie odpoczynku na siedząco. Każdy wynik mnoży się przez 4. Interpretacja: IR oznacza wskaźnik Ruffiera P tętno spoczynkowe P 1 tętno zmierzone bezpośrednio po wysiłku P 2 tętno zmierzone po 1 minucie odpoczynku Normy dla testu mieszczą się w skali: od 0 0,1 wydolność bardzo dobra 0,1 5,0 wydolność dobra 5,1 10,00 wydolność średnia powyżej 10,00 wydolność słaba IR = [(P + P 1 + P 2 ) 200] / 10

6 3. Próba harwardzka Badanie spoczynkowe: 3-krotny pomiar częstości tętna w pozycji stojącej w przedziałach 15 sekundowych HRsp1.HRsp2..HRsp3...HR sp(śr)... Wysiłek: W teście harwardzkim uwzględnia się podział na płeć mężczyźni wchodzą na stopień o wysokości 51 cm, a kobiety 46 cm. Część wysiłkowa trwa 5 minut i w jej trakcie badany musi wchodzić na podwyższenie w tempie 30 wejść na minutę (metronom ustawiamy na 120). Rejestrujemy: częstość tętna w pozycji siedzącej po zakończeniu próby przez 30 sekund w następujących przedziałach czasowych: pomiar A: od 1 min do 1 min 30 sek (czas mierzony od zakończenia wysiłku) pomiar B: od 2 min do 2 min 30 sek pomiar C: od 3 min do 3 min 30 sek Wskaźnik wydolności (FI) liczy się podstawiając zmierzone wartości do wzoru: Gdzie: t P czas pracy w sekundach Wyniki testu porównuje się ze skalą punktową: 90 pkt i więcej bardzo dobra wydolność pkt wydolność dobra pkt wydolność średnia pkt wydolność słaba poniżej 55 pkt wydolność bardzo słaba FI = t P [s] x 100 / 2 x (A + B + C)

Podobne dokumenty

Fizjologia wysiłku fizycznego ćwiczenia cz.1. Wpływ wysiłku fizycznego na wybrane parametry fizjologiczne

Fizjologia wysiłku fizycznego ćwiczenia cz.1 Wpływ wysiłku fizycznego na wybrane parametry fizjologiczne Wysiłek fizyczny dynamiczny vs. statyczny Wpływ wysiłku fizycznego dynamicznego na RR, HR, SV, CO