ORZECZNICTWO DOTYCZĄCE PRAWA PODATKOWEGO - PODSUMOWANIE ROKU 2013

Created to support your business. TAX NEWS ORZECZNICTWO DOTYCZĄCE PRAWA PODATKOWEGO - PODSUMOWANIE ROKU 2013 Al. Jana Pawła II 15, 00-828 Warsaw; T: +48 22 378 17 10; E: office@advicero.eu, www.advicero.eu 1

Spis treści Poniżej przedstawiamy przegląd najciekawszych w naszej ocenie orzeczeń oraz interpretacji ogólnych wydanych w roku 2013 w sprawach podatkowych: ZASTOSOWANIE ŚRODKA EGZEKUCYJNEGO A PRZERWANIE BIEGU PRZEDAWNIENIA UCHWAŁA NSA 4 WYDATKI NA REPREZENTACJĘ - POZYTYWNA LINIA ORZECZNICZA 5 GMINNE JEDNOSTKI BUDŻETOWE JAKO PODATNICY VAT UCHWAŁA NSA 6 MIEJSCE OPODATKOWANIA USŁUG MAGAZYNOWYCH- WYROK TSUE 7 ODLICZENIA STRATY ZAGRANICZNEGO ODDZIAŁU W POLSCE WYROK WSA W KRAKOWIE 8 PODATEK OD PRZYCHODÓW Z NIEUJAWNIONYCH ŹRÓDEŁ - ORZECZENIE TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO 9 OBOWIĄZEK PODATKOWY PRZY USŁUGACH TRANSPORTOWYCH - INTERPRETACJA OGÓLNA MF 10 BRAK DOKUMENTÓW PRZEWOZOWYCH A STAWKA 0% VAT PRZY WDT UCHWAŁY NSA 11 Al. Jana Pawła II 15, 00-828 Warsaw; T: +48 22 378 17 10; E: office@advicero.eu, www.advicero.eu 2

Opodatkowanie VAT przy usługach ubezpieczenia przedmiotu leasingu wyrok TSUE W dniu 17 stycznia 2013 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) orzekł, że w świetle przepisów dotyczących VAT usługa ubezpieczenia przedmiotu leasingu i usługa leasingu są, co do zasady, usługami odrębnymi (sygn. C 224/11). Powyższa kwalifikacja ma znaczenie ze względu na fakt, że usługa ubezpieczenia traktowana jako usługa samodzielna jest zwolniona z VAT, natomiast uznana za część złożonego świadczenia (usługi) leasingu podlega opodatkowaniu stawką podstawową VAT. Z powołanego wyroku TSUE wynika, że w sytuacji, gdy leasingodawca ubezpiecza przedmiot leasingu obciążając kosztem tego ubezpieczenia leasingobiorcę, taka czynność będzie traktowana jako odrębna usługa ubezpieczeniowa. Niemniej jednak warto wskazać, że wyrok nie przesądza o zwolnieniu usług ubezpieczenia przedmiotu leasingu z podatku VAT w każdej sytuacji, gdyż TSUE dopuścił także możliwość opodatkowania ww. transakcji, jeśli obie usługi ze względu na stopień wzajemnego powiązania stanowią tzw. świadczenie kompleksowe. Jednocześnie TSUE nie wskazał jednak przesłanek rozstrzygających kiedy dane czynności należy klasyfikować jako jedną usługę. W kontekście powyższego wypowiedział się również Minister Finansów wydając w dniu 26 czerwca 2013 r. interpretację ogólną (nr PT3/033/1/101/AEW/13/63224). Resort finansów, opierając się na wyroku TSUE, potwierdził, iż usługa ubezpieczenia przedmiotu leasingu i usługa leasingu co do zasady stanowią usługi odrębne i niezależne dla celów opodatkowania podatkiem VAT. Ponadto wskazał jednak, że opodatkowanie powyższych usług łącznie jedną stawką 23% jest również możliwe. Określenie właściwego sposobu ujęcia analizowanych usług dla celów VAT wymaga - zdaniem Ministra Finansów - każdorazowo szczegółowej i obiektywnej analizy stanu faktycznego konkretnej sprawy. Al. Jana Pawła II 15, 00-828 Warsaw; T: +48 22 378 17 10; E: office@advicero.eu, www.advicero.eu 3

Zastosowanie środka egzekucyjnego a przerwanie biegu przedawnienia uchwała NSA Przerwanie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego może wpłynąć na wydłużenie okresu przedawnienia. Ma to miejsce między innymi w przypadku zastosowania środka egzekucyjnego. W takiej sytuacji termin przedawnienia biegnie na nowo od dnia następującego po dniu, w którym zastosowano środek egzekucyjny. Naczelny Sąd Administracyjny (dalej: NSA) w uchwale z dnia 3 czerwca 2013 r. (sygn. I FPS 6/12) potwierdził, że zastosowanie środka egzekucyjnego przerywa bieg terminu przedawnienia wyłącznie w sytuacji, gdy przed upływem terminu przedawnienia doszło do zawiadomienia podatnika o jego zastosowaniu. Zdaniem NSA, do przerwania biegu dochodzi już w momencie podjęcia czynności egzekucyjnych. Jednak aby były one skuteczne, organy podatkowe mają obowiązek zawiadomić podatnika. W przypadku, gdy podatnik nie zostanie powiadomiony lub powiadomienie nastąpi po upływie terminu przedawnienia, zobowiązanie podatkowe przedawni się. Al. Jana Pawła II 15, 00-828 Warsaw; T: +48 22 378 17 10; E: office@advicero.eu, www.advicero.eu 4

Wydatki na reprezentację pozytywna linia orzecznicza Od lat między podatnikami a fiskusem trwał spór dotyczący wydatków na reprezentację. W ubiegłym roku Naczelny Sąd Administracyjny wydał istotne orzeczenia, które doprowadziły do zmiany podejścia odnośnie możliwości uznania tego typu wydatków za koszty podatkowe przedsiębiorców. W szczególności, w dniu 17 czerwca 2013 r. NSA w rozszerzonym składzie 7 sędziów wypowiedział się odnośnie kosztów spotkań z kontrahentami (sygn. II FSK 702/11). NSA podkreślił, że nie zawsze usługi gastronomiczne świadczone na rzecz kontrahentów stanowią reprezentację. Zgodnie z wyrokiem, w analizowanej sprawie wydatki na obiady i kolacje biznesowe nie wiążą się z poprawą wizerunku przedsiębiorcy, tylko z jego przychodem, konsekwentnie, przedsiębiorca może zaliczać je do kosztów uzyskania przychodów. Jednocześnie, uzasadniając wyrok, NSA dodał, iż w obecnych czasach zaproszenie kontrahenta do biura i podanie mu poczęstunku albo zaproszenia klienta do restauracji jest powszechnym obyczajem, nie ma zatem charakteru reprezentacji. Powyższe podejście znalazło potwierdzenie również w interpretacji ogólnej nr DD6/033/127/SOH/2013/RD-120521 wydanej przez Ministra Finansów w dniu 25 listopada 2013 r. Organ potwierdził, iż zasadność zakwalifikowania bądź wyłączenia z kosztów podatkowych wydatków na drobne poczęstunki, napoje lub posiłki, ponoszonych w trakcie spotkań biznesowych, nie powinna być warunkowana miejscem ich podawania (w siedzibie podatnika lub poza nią) a jedynie związkiem pomiędzy ich poniesieniem a prowadzoną działalnością gospodarczą. Tego typu wydatki nie mogą zatem podlegać automatycznemu wykluczeniu z kosztów uzyskania przychodów podatnika. Warto również nadmienić, iż Minister Finansów odniósł się do wydatków na m.in. napoje alkoholowe. Podkreślił, iż sam fakt ich wymienienia jako przykładowe wydatki na reprezentację, nie pozbawia możliwości ich odmiennej kwalifikacji w konkretnym przypadku. Decydujące bowiem powinny być warunki i okoliczności uzasadniające poniesienie takich wydatków. Al. Jana Pawła II 15, 00-828 Warsaw; T: +48 22 378 17 10; E: office@advicero.eu, www.advicero.eu 5

Gminne jednostki budżetowe jako podatnicy VAT uchwała NSA NSA wydał w dniu 24 czerwca 2013 r. uchwałę, w której wypowiedział się w kwestii możliwości uznania gminnych jednostek budżetowych za odrębnych od gminy podatników VAT (sygn. I FPS 1/13). Przedmiotem uchwały było rozstrzygnięcie czy gminne jednostki budżetowe wykonują działalność gospodarczą samodzielnie i tym samym należy uznać je za odrębnych podatników podatku od towarów i usług. W uzasadnieniu do uchwały NSA przedstawił analizę pojęcia działalność wykonywana samodzielnie z uwzględnieniem regulacji wspólnotowych, na podstawie których stwierdził, że zamiarem prawodawcy unijnego było opodatkowanie jedynie takich jednostek, które ponoszą ryzyko gospodarcze oraz odpowiedzialność za swoją działalność w pełnym zakresie, co nie ma miejsca w analizowanym przypadku. W ocenie NSA to gmina decyduje o powołaniu oraz likwidacji gminnych jednostek budżetowych oraz odpowiada za szkody wyrządzone wskutek ich działalności. Nie można zatem uznać w tych okolicznościach gminnych jednostek budżetowych za podmioty prowadzące działalność samodzielnie, a w konsekwencji za podatników VAT. Wbrew stanowisku zaprezentowanemu w uchwale w interpretacjach prawa podatkowego w dalszym ciągu wyrażany jest pogląd, iż powołane przez gminę jednostki budżetowe o ile nie skorzystają ze zwolnienia podmiotowego z uwagi na limit obrotów powinny być traktowane jako odrębni od jednostki samorządu podatnicy VAT. Aby rozwiać pojawiające się wątpliwości, w dniu 10 grudnia 2013 r. NSA skierował do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pytanie prejudycjalne dotyczące statusu prawnopodatkowego samorządowych jednostek organizacyjnych w podatku od towarów i usług. Pytanie ma więc szerszy zakres niż wydana uchwała, dotyczy bowiem wszystkich jednostek organizacyjnych gminy, a nie wyłącznie jednostek budżetowych. Odnosi się zatem nie tylko do np. szkół, przedszkoli ale też zakładów budżetowych odpowiedzialnych przykładowo za usługi kanalizacyjne czy wodociągowe. Al. Jana Pawła II 15, 00-828 Warsaw; T: +48 22 378 17 10; E: office@advicero.eu, www.advicero.eu 6

Miejsce opodatkowania usług magazynowych wyrok TSUE W związku z rozbieżnymi stanowiskami organów podatkowych i sądów administracyjnych, w wyroku z dnia 27 czerwca 2013 r., w sprawie C - 155/12 TSUE rozstrzygnął w trybie prejudycjalnym wątpliwości dotyczące miejsca opodatkowania usług magazynowych. TSUE stwierdził, iż art. 47 dyrektywy dotyczący świadczenia usług związanych z nieruchomościami należy interpretować w ten sposób, że kompleksowe usługi w zakresie magazynowania, które obejmują m.in. przyjmowanie towarów do magazynu, ich umieszczanie na odpowiednich półkach magazynowych, przechowywanie, pakowanie, wydawanie są objęte tym artykułem jedynie wówczas, gdy magazynowanie stanowi świadczenie główne, a usługobiorcom jest przyznane prawo używania całości lub części wyraźnie określonej nieruchomości. Polskie organy podatkowe dotychczas stały na stanowisku, iż usługi w zakresie magazynowania towarów mają charakter usług związanych z nieruchomościami i tym samym miejscem świadczenia owych usług jest miejsce położenia nieruchomości używanej jako magazyn. W myśl jednak przywołanego wyroku TSUE w przypadku gdy usługobiorcy nie mają prawa wstępu do części nieruchomości, w której są lub mają być magazynowane towary, lub nieruchomość nie stanowi centralnego i nieodzownego elementu usługi magazynowania, wówczas usługa nie powinna być klasyfikowana jako związana z nieruchomością, i w konsekwencji, należy ją opodatkować na zasadach ogólnych, a zatem w miejscu siedziby usługobiorcy. Al. Jana Pawła II 15, 00-828 Warsaw; T: +48 22 378 17 10; E: office@advicero.eu, www.advicero.eu 7

Odliczenia straty zagranicznego oddziału w Polsce wyrok WSA w Krakowie Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (dalej: WSA) w Krakowie z dnia 2 lipca 2013 r. podatnikowi przysługuje prawo rozliczenia w Polsce straty podatkowej wygenerowanej przez jego oddział działający w innym państwie członkowskim UE, pod warunkiem, że strata jest ostateczna i niemożliwa do rozliczenia w tym kraju z uwagi na całkowitą likwidację tego zakładu (sygn. I SA/Kr 592/13). Zgodnie ze stanowiskiem zaprezentowanym przez WSA, jedynie powyższa wykładnia przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych pozwala na uniknięcie naruszenia prawa Unii Europejskiej, w szczególności zasady swobody przedsiębiorczości, poprzez tworzenie sytuacji dyskryminujących jedne podmioty gospodarcze (posiadające zakłady zagraniczne w obszarze UE) wobec innych (spółki działające jedynie przez zakłady krajowe). Wydając wyrok sąd oparł się na bogatej linii orzeczniczej Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, zgodnie z którą do prawnie uzasadnionych ograniczeń zasady przedsiębiorczości należy zaliczyć ochronę władztwa podatkowego, zapobieganie ryzyku podwójnego uwzględnienia strat oraz przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania. Al. Jana Pawła II 15, 00-828 Warsaw; T: +48 22 378 17 10; E: office@advicero.eu, www.advicero.eu 8

Podatek od przychodów z nieujawnionych źródeł orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego W dniu 27 sierpnia 2013 r. w Dzienniku Ustaw opublikowano orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego (dalej: TK) z dnia 18 lipca 2013 r. (sygn. SK 18/09). W przedmiotowym orzeczeniu TK stwierdził, iż konstrukcja przepisów określająca przychody ze źródeł nieujawnionych jest niejasna i narusza Konstytucję RP. Rozstrzygnięcie dotyczyło przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do końca 2006 r. Po wyroku Trybunału pojawiły się wyroki, w których sądy administracyjne stanęły na stanowisku, iż w związku z orzeczeniem TK organy podatkowe i skarbowe nie mogą nakładać podatku od przychodów z nieujawnionych źródeł. W ocenie sądów, ze względu na zakwestionowanie przez Trybunał przepisów definiujących sposób ustalenia przychodów z nieujawnionych źródeł, nie mogą one stanowić podstawy prawnej do wydania decyzji administracyjnej. Warto zaznaczyć, że pod koniec 2013 r. do Trybunału Konstytucyjnego wpłynęło kolejne pytanie o zgodność z Konstytucją przepisów dotyczących podatku od nieujawnionych przychodów - tym razem TK rozstrzygnie czy analizowane przepisy są niezgodne z Konstytucją również w obecnym brzmieniu, tj. począwszy od 2007 r. Al. Jana Pawła II 15, 00-828 Warsaw; T: +48 22 378 17 10; E: office@advicero.eu, www.advicero.eu 9

Obowiązek podatkowy przy usługach transportowych interpretacja ogólna MF Ministerstwo Finansów opublikowało w dniu 8 sierpnia 2013 r. pismo (nr PT3/033/2/323/AEW/13/RD82408) w sprawie obowiązku podatkowego przy usługach transportowych i spedycyjnych, będące odpowiedzią na wyrok TSUE z maja 2013 r. w sprawie TNT Express Worldwide (Poland) Sp. z o. o. (nr C-169/12). TSUE orzekł, że polska ustawa o VAT w zakresie przepisów określających moment powstania obowiązku podatkowego w odniesieniu do usług transportowych i spedycyjnych jest niezgodna z dyrektywą VAT 2006/112. Zgodnie z polską ustawą o VAT obowiązek podatkowy powstaje w takich sytuacjach na zasadach szczególnych, tj. w momencie otrzymania całości lub części zapłaty, lecz nie później niż 30. dnia licząc od dnia wykonania usługi, nawet jeżeli faktura została wystawiona wcześniej i przewiduje późniejszy termin zapłaty. W związku z powstałymi wątpliwościami na gruncie wyroku TSUE, Minister Finansów stwierdził, że to do podatnika należy wybór czy przy świadczeniu wskazanych usług znajdzie zastosowanie wskazana powyżej metoda szczególna czy też podatnik będzie rozpoznawał obowiązek podatkowy na zasadach ogólnych. W opinii MF zastosowanie jednego ze wskazanych rozwiązań determinuje właściwy termin wystawienia faktury. W rezultacie, przy określaniu momentu powstania obowiązku podatkowego dla usług transportowych i spedycyjnych według przepisów szczególnych faktury powinny być wystawiane nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego. Z kolei, w sytuacji gdy moment powstania obowiązku podatkowego będzie określany na zasadach ogólnych faktury powinny być wystawiane nie później niż 7. dnia od dnia wykonania usługi. Jednocześnie Minister przypomniał, iż w związku ze zmianami w ustawie o VAT od dnia 1 stycznia 2014 r. interpretacja ogólna znajduje zastosowanie jedynie do czynności wykonanych przed tą datą. Al. Jana Pawła II 15, 00-828 Warsaw; T: +48 22 378 17 10; E: office@advicero.eu, www.advicero.eu 10

Brak dokumentów przewozowych a stawka 0% VAT przy WDT uchwały NSA W świetle przepisów ustawy o VAT podatnik, który dokonał wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT), powinien posiadać dokumenty potwierdzające wywóz towarów z Polski oraz dostarczenie ich do nabywcy. Jest to jeden z warunków, które umożliwiają zastosowanie preferencyjnej stawki w wysokości 0%. W orzecznictwie powstała rozbieżność co do konsekwencji braku posiadania powyższej dokumentacji, czyli odnośnie konieczności opodatkowania takiej transakcji stawką właściwą dla sprzedaży towaru w kraju. Sprawą ostatecznie zajął się Naczelny Sąd Administracyjny, który w podjętych w składzie siedmiu sędziów uchwałach z dnia 21 października 2013 r. (sygn. I FPS 4/13 oraz FPS 5/13) stwierdził, że w przypadku braku dowodów potwierdzających dostarczenie towarów do nabywcy, podatnik ma obowiązek wykazania dostawy towarów ze stawką krajową w ewidencji i wykazania kwoty podatku w deklaracji podatkowej. Al. Jana Pawła II 15, 00-828 Warsaw; T: +48 22 378 17 10; E: office@advicero.eu, www.advicero.eu 11

Kontakt Niniejszy newsletter nie stanowi porady prawnej ani podatkowej i nie może być za taką uznawany. ADVICERO nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji zawartych w tym newsletterze lub decyzje podjęte na ich podstawie i ich skutki, bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii specjalistów ADVICERO. Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani otrzymaniem bardziej szczegółowych informacji na temat powyższych kwestii, zapraszamy do kontaktu z naszymi doradcami: Katarzyna Klimkiewicz-Deplano Partner Doradca podatkowy E: kklimkiewicz@advicero.eu M: +48 602 338 215 T: +48 22 378 17 10 Aleksandra Kozłowska Manager Doradca podatkowy E: akozłowska@advicero.eu T: +48 22 378 17 10 Advicero Tax is a member of Nexia International, an international network of independent accounting and consulting firms. Nexia International does not accept any responsibility for the commission of any act, or omission to act by, or the liabilities of, any of its members. Membership of Nexia International, or associated umbrella organisations, does not constitute any partnership between members, and members do not accept any responsibility for the commission of any act, or omission to act by, or the liabilities of, other members. Advicero Tax Sp. z o.o. Spółka doradztwa podatkowego nr wpisu 00454, NIP: 701-033-92-70, REGON: 146086729, KRS: 0000416965, Sąd Rejonowy dla M. St. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy KRS, Kapitał zakładowy 5 000,00 zł www.advicero.eu Al. Jana Pawła II 15, 00-828 Warszawa T: +48 22 378 17 10, E: office@advicero.eu 12