Kwiecień 2015 Polska Początek roku minął pod znakiem optymistycznych danych płynących z polskiej gospodarki. Dynamika PKB w IV kwartale nieco zwolniła, ale tempo rozwoju gospodarki było szybsze od oczekiwań ekonomistów. Największy wpływ na wzrost ekonomiczny miał popyt wewnętrzny oraz inwestycje. Czynnkiem spowalniającym był natomiast eksport netto, ze względu na ograniczenia wymiany handlowej z krajami Europy Wschodniej. Ekonomiści oczekują, że polska gospodarka wejdzie na drogę ożywienia w kolejnych kwartałach. Popyt ze strony konsumentów nad Wisłą pozostaje silny, a ożywienie w strefie euro może dodatkowo zwiększyć zagraniczne zamówienia skierowane do polskich firm. P KB dla P olski (dynamika r/r) 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% Źródło: GUS Nadzieję na realizację tego scenariusza wzbudziły dane o bilansie handlowym Polski w styczniu. Eksport wzrósł w pierwszym miasiącu 2015 r. o +5,7% r/r, co wynikało głównie z większych zamówień z Europy Zachodniej. Import spadł zaś o -1,5% r/r, ze względu na niższe ceny sprowadzanej ropy naftowej. Przemysł trzyma się dobrze Poprawę koniunktury w gospodarce widać również na podstawie innych danych. W lutym produkcja przemysłowa wzrosła aż o +4,9% r/r, wobec +1,7% r/r miesiąc wcześniej. Silny przyrost odnotowano przede wszystkim w sektorach z dużym udziałem eksportu w sprzedaży, co można uznać za 2009 2010 2011 2012 2013 2014 dobrą wiadomość w kontekście dalszego rozwoju polskiej gospodarki. Poza poprawą twardych danych, w przemyśle widać również rosnący optymizm menadżerów. Indeks PMI obrazujący ich nastroje już od pół roku wskazuje na rozwój sektora, a w styczniu wzrósł do najwyższego poziomu od 11 miesięcy. Przyczyną poprawy był głównie wzrost zamówień, co wywołało poprawę produkcji przemysłowej i zatrudnienia. Indeks PMI dla przemysłu Polska (w pkt) 58 56 54 52 50 48 46 44 gru 11 lut 12 kwi 12 cze 12 Źródło: Markit Economics sie 12 paź 12 gru 12 lut 13 kwi 13 Deflacja niepokoi, Rada obniża stopy Początek 2015 r. przyniósł dalszy spadek inflacji, która znajduje się coraz dalej od celu wyznaczonego przez NBP (2,5% r/r). Luty był już 8. miesiącem z rzędu, w którym zmiana cen towarów i usług pozostawała poniżej zera (-1,6% r/r). Dane za marzec również były ujemne (-1,5% r/r), jednak deflacja nie uległa pogłębieniu. Tak niskie wartości wskaźnika wynikają przede wszystkim z silnych spadków cen paliw oraz z taniejącej w ubiegłym roku żywności. Pogłębiający się spadek cen zmotywował Radę Polityki Pieniężnej (RPP) do kolejnej obniżki stóp procentowych. Na marcowym posiedzeniu dokonano redukcji kosztu pieniądza aż o -50 pb., sprowadzając stopę procentową do historycznie niskiego poziomu 1,5%. Decyzja była dużym zaskoczeniem dla uczestników rynku. W komunikacie Rada wyraźnie zaznaczyła, że marcowa obniżka kończy cykl łagodzenia polityki pieniężnej w Polsce. W efekcie oprocentowanie depozytów może spaść poniżej 2%. Warto pamiętać, że poziom stóp procentowych ma wpływ na odsetki z lokat i kredytów. cze 13 sie 13 paź 13 gru 13 lut 14 kwi 14 cze 14 sie 14 paź 14 gru 14 lut 15 1
Świat SNB zachwiał rynkiem walutowym Styczeń okazał się miesiącem silnych zawirowań na rynku walutowym. W połowie miesiąca Szwajcarski Bank Narodowy (SNB) ogłosił, że nie będzie już dłużej bronił franka przed nadmiernym umacnianiem się w stosunku do europejskiej waluty. W efekcie kurs EUR/CHF gwałtownie spadł ze stanowiącego granicę poziomu 1,20. Ta przełomowa decyzja miała bezpośredni wpływ także na notowania franka do innych walut. Bardzo mocno ucierpiał na tym polski złoty. W krótkim czasie po decyzji SNB, za szwajcarską walutę trzeba było płacić aż ponad 5 złotych. Ostatecznie jednak kurs CHF/PLN do końca marca ustabilizował się na poziomie ok. 3,9 złotych za franka. Historyczne wydarzenie w strefie euro Przez pierwsze trzy miesiące 2015 r. mieliśmy do czynienia z odmiennym kierunkiem polityki monetarnej w USA i strefie euro. Wyjątkowo istotnym wydarzeniem minionego kwartału było także wprowadzenie oczekiwanego przez inwestorów programu skupu obligacji skarbowych państw strefy euro (QE) przez Europejski Bank Centralny. Jego skala wynosi 60 mld euro miesięcznie, a łączna wartość prowadzonych przez EBC działań ma przekroczyć 1,1 bln euro. Mechanizm został uruchomiony na początku marca br. i potrwa przynajmniej do końca września 2016 r. Środki EBC przeznaczone na skup obligacji są rozdzielane według udziału poszczególnych państw strefy euro w sumie bilansowej banku centralnego. Instytucja nie będzie skupywać papierów, których rentowność jest niższa niż - 0,2%. Walka z deflacją przybiera na sile Program skupu aktywów został uruchomiony w celu pobudzenia koniunktury gospodarczej na Starym Kontynencie. Ma on również przeciwdziałać zbyt niskiej inflacji. Celem działań EBC jest podniesienie inflacji do 2%. Według ostatnich publikacji droga do tego poziomu jest jeszcze daleka. Inflacja w Niemczech i strefie euro (r/r) 3,5% 3,0% 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% 0,0% -0,5% -1,0% lut 09 sie 09 lut 10 sie 10 lut 11 sie 11 lut 12 sie 12 lut 13 sie 13 lut 14 sie 14 lut 15 Nadzieja na ożywienie Bardziej optymistyczne okazały się inne dane opublikowane przez państwa Starego Kontynentu. PKB strefy euro w IV kwartale wzrósł o +0,9% r/r, co było wynikiem lepszym od oczekiwań ekonomistów. Z punktu widzenia polskich firm dobrą wiadomością była solidna poprawa w gospodarce Niemiec największego partnera handlowego Polski. PKB naszych zachodnich sąsiadów poprawił się o +1,6% r/r. w IV kw. 2014 r. wobec +1,2% r/r odnotowanego trzy miesiące wcześniej. Duży wpływ na tempo rozwoju gospodarki miał wzrost poziomu inwestycji u naszych zachodnich sąsiadów, a także zwiększenie wymiany handlowej, wspomaganej przez niski kurs euro wobec dolara. Na korzyść gospodarki działała również większa konsumpcja w gospodarstwach domowych. Perspektywy państw strefy euro coraz lepiej oceniają międzynarodowe instytucje. Według szacunków Komisji Europejskiej ich gospodarki wzrosną w tym roku o +1,3% r/r, wobec wcześniej zakładanych +1,1% r/r. Komisja oczekuje, że w 2015 r. po raz pierwszy od 8 lat, wszystkie państwa Unii Europejskiej odnotują wzrost PKB. Grecka tragedia z długimi negocjacjami w tle Jednym z czynników ryzyka w strefie euro pozostaje kwestia spłaty greckiego zadłużenia. W styczniu br. w wyborach parlamentarnych zwyciężyła skrajnie lewicowa partia Syriza. Nowy rząd próbował renegocjować warunki dalszej spłaty zadłużenia Grecji z wierzycielami (Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Komisja Europejska, Europejski Bank Centralny). Przedłużające się rozmowy wywołały niepokój na rynkach, w związku z potencjalną groźbą niewypłacalności. Greckie banki informowały nawet o wzmożonych wypłatach oszczędności. Pod koniec lutego obie strony zdołały ustalić wstępny plan reform, od którego międzynarodowe instytucje uzależniały dalszą pomoc finansową. Nowy kierunek polityki monetarnej w USA Amerykańska gospodarka również ma za sobą dobry okres. W ostatnim kwartale poprawie uległa m.in. sytuacja na rynku pracy. Stopa bezrobocia w USA spadła w lutym do 5,5% - najniższego poziomu od maja 2008 r. Pozytywny wydźwięk wywołały przede wszystkim dane dotyczące zmiany zatrudnienia. Od grudnia do lutego w sektorze pozarolniczym co miesiąc przybywało ponad 250 tys. nowych miejsc pracy (marcowy odczyt był już słabszy 126 tys. miejsc). Dobre dane makro zza oceanu wywołały dyskusję na temat pierwszej podwyżki stóp procentowych w USA. Kurs euro wobec dolara amerykańskiego Źródło: E uros tat Strefa euro Niemcy 1,38 1,33 1,28 W ostatnich miesiącach inflacja w strefie euro nadal utrzymywała się na ujemnym poziomie. Deflacja pojawiła się również w kontekście największej gospodarki Eurolandu Niemiec. Dane za styczeń pokazały spadek poziomu inflacji poniżej zera jest to zjawisko widoczne za Odrą po raz pierwszy od pięciu lat. W lutym i w marcu dynamika cen w Niemczech znów wzrosła powyżej zera w ujęciu rocznym. 1,23 1,18 1,13 1,08 1,03 sty 13 mar 13 maj 13 lip 13 wrz 13 lis 13 sty 14 mar 14 maj 14 Źródło: Analizy Online na podstawie danych rynkowych lip 14 wrz 14 lis 14 sty 15 mar 15 2
Ostatnie posiedzenia Federalnego Komitetu ds. Otwartego Rynku (FOMC) nie sugerowały konkretnego terminu zmiany polityki monetarnej. Z ostatniego komunikatu instytucji w marcu usunięto wyrażenie, że FOMC będzie cierpliwy w kontekście pierwszej podwyżki kosztu pieniądza w USA. Mimo to z wypowiedzi Janet Yellen, szefowej Fed, podczas konferencji prasowej nie wynika, że dojdzie do szybkiej zmiany poziomu stóp procentowych. Rezerwa Federalna zdecyduje się na ten ruch dopiero wtedy, gdy będzie przekonana, że zostały spełnione ku temu kluczowe warunki (m.in. poprawa w gospodarce, wyższa inflacja i realna zmiana sytuacji na rynku pracy). Przedstawiciele Fed pozostają sceptyczni wobec perspektyw amerykańskiej gospodarki. Na marcowym posiedzeniu tegoroczna i przyszłoroczna prognoza wzrostu PKB została obniżona do 2,3-2,7% wobec 2,6-3,0% w prognozie grudniowej. Jednym z czynników ryzyka dla koniunktury gospodarczej w USA pozostaje silny dolar. W ciągu pierwszych trzech miesięcy 2015 r. amerykańska waluta umocniła się wobec euro aż o +11,3%. Rynki finansowe na świecie Różnica w polityce monetarnej dwóch najbardziej wpływowych instytucji na świecie (EBC i Fed) zadecydowała o koniunkturze na globalnych rynkach akcji. W I kwartale 2015 r. najlepiej spisały się giełdy Europy Zachodniej, które skorzystały na optymizmie inwestorów związanym z uruchomieniem programu skupu obligacji skarbowych przez EBC. Indeks akcji niemieckich DAX (w pkt) 14 000 12 000 10 000 8 000 6 000 najwięksi globalni inwestorzy, w obliczu oczekiwanej korekty na Wall Street, woleli przenieść kapitał do strefy euro. Im lepiej, tym gorzej Osłabienie euro względem dolara służy europejskim spółkom a tym samym szkodzi ich amerykańskim odpowiednikom. Siła amerykańskiej waluty chłodziła optymizm inwestorów na Wall Street. Podobnie było z oczekiwaniami odnośnie stopniowego zaostrzania polityki monetarnej w USA. Realizacja zysków za oceanem rozpoczęła się już w styczniu. Indeks S&P500 zakończył ten miesiąc z ponad -3,0% stratą. W lutym i w marcu amerykańska giełda zdołała odrobić zaległości, ustanawiając nawet kolejne historyczne rekordy. Ogółem indeks S&P500 zakończył pierwszy kwartał z +0,4% stopą zwrotu. Pod tym względem wyniki na giełdzie za oceanem mocno odbiegają od europejskich. Wśród rynków rozwiniętych wyróżniła się również giełda w Tokio. Indeks Nikkei225 w pierwszym kwartale 2015 r. zyskał ponad +10%, a w marcu znalazł się na najwyższym poziomie od 15 lat. Na korzyść spółek z Kraju Kwitnącej Wiśni działał stabilny kurs jena wobec dolara, który umożliwił zarabianie na giełdzie w Tokio również inwestorom zagranicznym. Innymi sprzyjającymi czynnikami były lepsze dane makro, a także kontynuacja luźnej polityki monetarnej przez Bank Japonii. Zwyżki w Chinach i odbicie w Rosji Na rynkach wschodzących po raz kolejny mieliśmy do czynienia z dużą różnicą notowań poszczególnych indeksów. Bardzo dobrze spisała się giełda w Chinach, która skorzystała na zmianach w regulacjach tego rynku, zwiększających dostępność dla inwestorów zagranicznych. Na korzyść cen na rynku akcji Państwa Środka działały również kolejne zapowiedzi luzowania polityki monetarnej. Indeks CSI300, w skład którego wchodzą spółki z giełd w Szanghaju i Shinzen, zyskał ponad +14% w pierwszym kwartale 2015 r. Stopy zwrotu wybranych indeksów w I kwartale 2015 r. Niemcy - DAX 4 000 Chiny - CSI300 mar 10 wrz 10 mar 11 wrz 11 mar 12 wrz 12 mar 13 wrz 13 mar 14 wrz 14 mar 15 Rosja - RTS Źródło: Analizy Online Hossa z pomocą banku centralnego Niemiecki indeks akcji DAX ma za sobą najlepszy kwartał od prawie 12 lat. Od początku stycznia główny indeks giełdy we Frankfurcie wzrósł aż o +22,0%. Po drodze w każdym miesiącu bił kolejne rekordy notowań. Francuski CAC40 zyskał w tym czasie prawie +18,0%. Londyński FTSE250 testował kolejne historyczne szczyty, a jego stopa zwrotu w I kwartale 2015 r. przekroczyła +6,0%. Z silnymi zwyżkami mieliśmy do czynienia również na włoskim i hiszpańskim rynku akcji. Poza polityką EBC na korzyść giełd Starego Kontynentu działał także spadający kurs euro wobec dolara, który podniósł oczekiwania inwestorów na poprawę wyników finansowych firm z dużym udziałem eksportu w przychodach. W efekcie Japonia - Nikkei 225 USA - S&P500 Źródło: Analizy Online 0% 5% 10% 15% 20% 25% Po fatalnym 2014 r., w którym rosyjski RTS stracił ponad -45,0% w USD, akcje spółek notowanych na giełdzie w Moskwie zdołały nadrobić część zaległości. Pierwszy kwartał 2015 r. RTS zakończył z ponad +10,0% zyskiem. Niemal całość tego wyniku została wypracowana w lutym. Pokój między przedstawicielami separatystów a nowym rządem, połączony z silnym odbiciem cen ropy na rynkach finansowych (po spadku o 9% w styczniu, w lutym podrożała o ponad +18%) dodał skrzydeł rosyjskiej giełdzie. 3
Wysoka zmienność w I kwartale 2015 r. panowała na giełdzie w Stambule jednym z najlepszych rynków minionego roku. Po bardzo dobrym styczniu, w którym indeks BIST100 zyskał prawie +4%, kolejne miesiące przyniosły pogorszenie koniunktury. W efekcie główny indeks giełdy nad Bosforem zakończył kwartał z ujemną (-5,7%) stopą zwrotu. Jednym z czynników zniechęcających inwestorów do tureckich akcji był konflikt między prezydentem Recepem Erdoganem a szefem banku centralnego Erdemem Basci, dotyczący poziomu stóp procentowych. Interwencje głowy państwa zostały odebrane przez inwestorów jako próby sprawowania kontroli nad polityką monetarną w Turcji. Niepewność na rynku obligacji skarbowych Kontynuacja luzowania polityki monetarnej EBC miała pozytywne przełożenie na rynek obligacji skarbowych strefy euro. Rentowności papierów z tego regionu w ostatnich miesiącach osiągały kolejne historyczne minima (ich ceny były rekordowo wysokie). W efekcie koszt 10-letniego długu Niemiec spadł poniżej 0,2% na koniec marca, rentowności francuskich obligacji 10-letnich obniżyły się do 0,5%, a hiszpańskich i włoskich do 1,2%. Przy tak wysokich wycenach na rynku długu, wielu ekspertów zapowiada zbliżający się koniec kilkuletniej hossy i oczekuje ochłodzenia koniunktury w 2015 r. Zwyżki w ostatnich miesiącach nie opanowały jednak obligacji skarbowych emitowanych przez państwa z innych regionów. Po dobrym styczniu, w lutym i w marcu inwestorzy wyprzedawali papiery emitowane przez rząd Stanów Zjednoczonych oraz obligacje z rynków wschodzących. Rynek w Polsce Po słabym 2014 r. inwestorzy przypomnieli sobie wreszcie o polskich akcjach. W każdym z trzech pierwszych miesięcy 2015 r. główne indeksy z GPW (WIG20, mwig40 i swig80) notowały dodatnie stopy zwrotu. Wielki powrót małych spółek W I kwartale 2015 roku świetna koniunktura panowała przede wszystkim w segmencie małych spółek silnie przecenionym przez inwestorów w 2014 r. (indeks swig80 stracił wówczas przeszło -15%). Od początku stycznia do końca marca zyskały one ponad +11,0%. Poza większą skłonnością do ryzyka inwestorów i niskimi wycenami, na korzyść akcji małych spółek działało również zainteresowanie ze strony klientów TFI. W lutym po raz pierwszy od 6 miesięcy fundusze w tej grupie odnotowały dodatni bilans sprzedaży (ponad +70,0 mln zł). W marcu bilans sprzedaży był jeszcze wyższy. Indeks akcji średnich spółek mwig40 4 000 3 750 3 500 3 250 3 000 2 750 2 500 2 250 2 000 mar 10 wrz 10 Źródło: Analizy Online mar 11 Z lepszą koniunkturą mieliśmy do czynienia również w segmencie firm o średniej kapitalizacji. Indeks mwig40 zakończył I kwartał 2015 r. z +7,1% stopą zwrotu, a w marcu wzrósł do najwyższego poziomu od 7 lat (3789,91 pkt). Jednym z czynników, który napędzał notowania średnich spółek była rewizja składu FTSE Emerging Markets (przeprowadzona w marcu). Inwestorzy chętniej kupowali akcje firm, które w tym roku dołączyły do indeksu. W gronie spółek z polskiej giełdy były to: CCC, Grupa Azoty, Lotos i TVN ich łączny udział mwig40 wynosi 20%. Słabiej w porównaniu do szerokiego rynku spisały się największe spółki zgrupowane w indeksie WIG20. W I kwartale 2015 r. poprawiły one notowania tylko o +3,4%. Stopa zwrotu notowanych na GPW blue chipów byłaby wyższa, gdyby nie załamanie na rynku po silnym umocnieniu franka w połowie stycznia. Wzrost kursu CHF powyżej 4 zł spowodował ucieczkę inwestorów od akcji banków. Najbardziej ucierpiały akcje spółek z największą ekspozycją na kredyty we frankach. Na fali negatywnych emocji inwestorzy odwrócili się również od innych przedstawicieli sektora finansowego. W efekcie indeks WIG20 w styczniu znalazł się na najniższym poziomie od połowy 2013 r. W kolejnych tygodniach największe spółki z GPW dzielnie nadrabiały zaległości, ale nie wystarczyło to do osiągnięcia stóp zwrotu zbliżonych do indeksów giełd zagranicznych lub polskich akcji małych i średnich spółek. Raz na wozie, raz pod wozem wrz 11 mar 12 Krajowy rynek obligacji skarbowych ma za sobą zmienny okres. W styczniu mieliśmy do czynienia z silnymi zwyżkami napędzanymi popytem ze strony inwestorów spoza Polski. Według przedstawicieli Ministerstwa Finansów, w trzeciej dekadzie miesiąca nastąpił jeden z największych napływów kapitału zagranicznego w historii polskiego rynku. Obligacje emitowane przez Skarb Państwa notowały kolejne historyczne minima rentowności. W przypadku papierów 10-letnich ostatni z nich miał miejsce pod koniec stycznia (1,99%). W kolejnych tygodniach na rynku długu panowała słabsza koniunktura. Inwestorzy zagraniczni skupiali się głównie na rynkach strefy euro, a polskie obligacje taniały razem z papierami amerykańskimi. Jednym z czynników ryzyka na polskim rynku długu było marcowe posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej. Inwestorzy nie skupiali się na samej decyzji (obniżka o -50 pb.), ale na komunikacie Rady, w którym jasno zaznaczono, że cykl luzowania polityki monetarnej w Polsce dobiegł już końca. W efekcie ceny polskich obligacji spadały. wrz 12 mar 13 wrz 13 mar 14 wrz 14 mar 15 4
Inwestycje bez tajemnic Podchodząc do inwestowania nie powinniśmy podejmować decyzji pod wpływem impulsu. Przy zakupie mieszkania, czy samochodu, rozważamy wszystkie za i przeciw, a także porównujemy dostępne opcje. Z kolei rozpoczynając inwestowanie, wielu z nas zapomina o zdrowym rozsądku, biorąc pod uwagę głównie historyczne wyniki i aktualną modę. Decydując się na lokowanie wolnych środków powinniśmy przede wszystkim określić swój cel inwestycyjny. Jednym z najczęściej popełnianych błędów jest brak jego świadomości. Powinniśmy już na wstępie określić, czy odkładamy kapitał z zamiarem jego pomnażania, uzyskania dochodu, czy też ochrony środków. Od ustalonego przez nas celu zależy bowiem wiele kluczowych czynników, takich jak m. in. horyzont inwestycji, wysokość składki, czy wybierane przez nas klasy aktywów. Wchodząc w świat finansów powinniśmy być świadomi także swojego podejścia do inwestowania, czyli poznać swój profil inwestycyjny. Jeśli jesteśmy skłonni do podejmowania wysokiego ryzyka możemy wybrać agresywne produkty, co oznacza, że dopuszczamy poniesienie straty, ale liczymy, że inwestycja w długim terminie przyniesie nam premie za ponoszone ryzyko. Z drugiej strony, jeśli nie tolerujemy przejściowych strat, to w trosce o spokojny sen nasza uwaga powinna skupiać się na rozwiązaniach chroniących kapitał. Takie produkty przynoszą skromny, ale znacznie bardziej pewny zysk. Wybierając fundusze, często mamy nierealne oczekiwania dotyczące stóp zwrotu. Inwestując w fundusz dłużny raczej trudno liczyć na kilkunastoprocentowe stopy zwrotu. Kolejny często popełniany błąd dotyczy momentu rozpoczęcia inwestycji. Klienci Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych i ubezpieczycieli bardzo często przywiązują zbyt dużą uwagę do bieżącej sytuacji na rynkach finansowych i przez to, w oczekiwaniu na zwyżki, odwlekają w czasie decyzję o rozpoczęciu inwestycji. Tymczasem, przy regularnej składce, takie działanie jest bezcelowe. Moment rozpoczęcia inwestycji w średnim i długim terminie nie ma istotnego wpływu na realizowaną średnioroczną stopę zwrotu. Natomiast zwlekanie z decyzją skraca okres akumulacji kapitału. Kluczowa jest systematyczność w inwestowaniu swoich oszczędności, nie jest bowiem rozsądnym rozwiązaniem starać się uchwycić moment na jednorazową inwestycję. Przy wyborze odpowiedniego funduszu nie należy kierować się historycznymi wynikami. Ważniejsza jest powtarzalność stóp zwrotu na tle konkurencji. Jak możemy ją zmierzyć? Wystarczy sprawdzić jak dany fundusz radził sobie na tle konkurencji w różnych fazach cyklu rynkowego. To ważne działanie w celu oceny jego potencjału. Budując swój portfel inwestycyjny nie powinniśmy być także skazani na jedną klasę aktywów. W celu osiągnięcia satysfakcjonujących wyników warto postawić na zróżnicowanie portfela. To działanie obniża ryzyko naszej inwestycji. Emocje nie są dobrym doradcą. Aby uchronić się przed podejmowaniem decyzji pod wpływem chwili, powinniśmy ustalić własne zasady postępowania i co najważniejsze trzymać się ich. Warto też skupić się na produktach, które znamy i rozumiemy, gdyż to właśnie wiedza na temat rynków finansowych i instrumentów jest podstawą przy podejmowaniu świadomych decyzji. Każdy z nas popełnia błędy, również w inwestycjach. Warto jednak zadbać o to, aby ich nie powtarzać. Odpowiednia wiedza i świadomość inwestycyjna umożliwia wybór optymalnego funduszu w długim terminie. Warto zatem na bieżąco śledzić dokonania rozwiązań, które mieszczą się w obrębie naszych zainteresowań. Słownik pojęć: Fed (ang. Federal Reserve; System Rezerwy Federalnej Stanów Zjednoczonych; Rezerwa Federalna), inaczej bank centralny Stanów Zjednoczonych Ameryki. FOMC - (ang. Federal Open Market Committee; Federalny Komitet Otwartego Rynku) odpowiednik polskiej Rady Polityki Pieniężnej. Instytucja ustala poziom podaży pieniądza, wysokość stop procentowych oraz cele polityki monetarnej w USA. Inflacja miara wzrostu cen w gospodarce, w Polsce określana przez publikowany przez GUS wskaźnik CPI. PKB - Produkt Krajowy Brutto miara dochodu narodowego określająca wartość dóbr i usług finalnych wytworzonych na terenie obszaru lub kraju w danym okresie czasu. PMI (ang. Purchasing Managers Index; Wskaźnik Menedżerów Logistyki) przygotowywany przez Markit Economics na zlecenie HSBC. Opiera się na miesięcznych ankietach wśród kadry kierowniczej w firmach. Posiada wysoką wartość prognostyczną. Poziom niższy niż 50 pkt oznacza spadek aktywności danego sektora w stosunku do miesiąca poprzedniego. Wskazania powyżej 50 pkt oznaczają wzrost aktywności sektora m/m. RPP Rada Polityki Pieniężnej organ decyzyjny Narodowego Banku Polskiego, którego głównym zadaniem jest dbałość o stabilność cen w Polsce m.in. poprzez ustalanie poziomu stóp procentowych. Usługa e-klient Aby zalogować się do serwisu e-klient, należy wejść na stronę główną i podążyć ścieżką: www.metlife.pl > Obsługa Klienta > MetLife > e-klient Do zalogowania się (wyłącznie za pierwszym razem) służy numer PIN, który otrzymali Państwo do Telefonicznego Systemu Informacyjnego. Osoby, które nie posiadają PIN-u, proszone są o kontakt z konsultantem pod nr tel. 22 523 50 70. www.metlife.pl > Centrum Prasowe > Informacje inwestycyjne 5
Stopy zwrotu wybranych indeksów i innych instrumentów (na koniec marca 2015) 3M 6M 12M 24M 36M 60M Polska WIG 5,2% -1,4% 3,3% 19,8% 31,1% 27,4% Europa EURO STOXX 50 (EUR) 17,5% 14,6% 16,9% 40,9% 49,3% 26,1% RTS (Rosja) 11,4% -21,7% -28,2% -39,7% -46,2% -44,0% Świat MSCI EM Emerging Markets 1,9% -3,1% -2,0% -5,8% -6,4% -3,5% S&P500 (USA) 0,4% 4,8% 10,4% 31,8% 46,8% 76,8% Nikkei 225 (Japonia) 10,0% 18,8% 29,5% 54,9% 90,5% 73,2% Bovespa (Brazylia) 2,3% -5,5% 1,5% -9,2% -20,7% -27,3% Waluty i rynek długu EUR/PLN -4,1% -2,1% -2,0% -2,1% -1,7% 5,9% USD/PLN 8,7% 15,6% 25,6% 17,0% 22,2% 32,7% IROS* 1,3% 3,2% 9,6% 12,7% 24,0% 37,9% * indeks cen polskich obligacji skarbowych o stałym oprocentowaniu Źródło: Analizy Online na podstawie danych rynkowych Materiał ma wyłącznie charakter informacyjny i nie powinien być traktowany jako sugestia wyboru strategii inwestycyjnych produktów z ubezpieczeniowym i funduszami kapitałowymi. W trakcie trwania ubezpieczenia wysokość środków może ulegać zmianom, a Ubezpieczający powinien liczyć się z możliwością utraty części lub całości wpłaconych środków. MetLife nie gwarantuje realizacji założonego w Regulaminie Ubezpieczeniowych Funduszy Kapitałowych celu inwestycyjnego, a historyczne stopy zwrotu funduszy nie gwarantują osiągnięcia podobnych w przyszłości. Przed zawarciem umowy z UFK należy zapoznać się z OWU tego produktu oraz zakresem ograniczenia lub wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela. Materiał przygotowany przez Analizy Online SA. 6