ZESPÓŁ KSZTAŁCENIA SPECJALNEGO NR 1 IM. KAROLA WOJTYŁY W GORZOWIE WLKP. Program własny SAVOIR VIVRE SZKOŁA DOBREGO WYCHOWANIA Program edukacyjny dla uczniów niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu umiarkowanym i znacznym OPRACOWANIE : Monika Hartwich Renicka Mirosława Wilk Joanna Lipnicka GORZÓW WLKP. 2016/2017
WSTĘP Jak ważne są dobre obyczaje w życiu każdego człowieka nie musimy nikogo przekonywać. Równie ważne jest, aby zacząć je przyswajać jak najwcześniej, by w przyszłości były czymś naturalnym i oczywistym. Zabawy, które są proponowane w tym programie pomogą przyswoić i utrwalić zasady dobrych obyczajów, kształtować umiejętności wyrażania emocji, wdrożą do kulturalnego zachowania się przy stole oraz pozwolą zwiększyć samodzielności uczniów. Wiąże się to również z tym, że dzieci nabywają wiedzę i umiejętności w prawidłowym rozpoznawaniu sytuacji i adekwatnym zachowaniu się w niej. Łączy się to z prawidłowym funkcjonowaniem w grupie rówieśniczej czy zespole klasowym i stosowaniem się do reguł rządzących w danej społeczności. CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU Program przeznaczony jest do realizacji wśród uczniów niepełnosprawnych ruchowo i intelektualnie w stopniu umiarkowanym i znacznym. Najlepszym środkiem pomocy dzieciom niepełnosprawnym intelektualnie jest rozsądnie pojęte wychowanie specjalne oraz pomoc społeczna i psychologiczna. Znajomość różnych form pracy z dziećmi, umiejętność prowadzenia zajęć, wytwarzania odpowiedniej atmosfery, właściwa postawa, umiejętne dostosowanie się do warunków mających wpływ na samopoczucie i zachowanie ucznia. Zawarte w programie treści służą zarówno umożliwieniu doświadczania i poznawania otoczenia oraz oddziaływania na niego, jak i umożliwianiu pełnienia różnych ról zgodnie ze społecznie akceptowanymi normami. Treści te pozwolą wspierać maksymalny rozwój autonomii, samodzielności w działaniu i kształtowaniu zaradności życiowej naszych podopiecznych. Mają przyczynić się również do kształtowania odpowiedzialności za siebie i innych oraz sprzyjać możliwości dokonywania wyborów. W programie stosowane będą różnorodne bodźce pobudzające percepcję niepełnosprawnych intelektualnie, ponieważ w zależności od poziomu psychospołecznego wykazują oni zróżnicowaną indywidualnie wrażliwość na określone bodźce oraz różny stopień ich rozumienia. Dlatego w programie tworzymy sytuacje umożliwiające wybór zajęć, które dzieci chcą wykonywać, bo ma to istotny wpływ na rozwój ich umiejętności. Ze względu na specyfikę rozwoju dzieci oraz bardzo różnorodny i nierównomierny rozwój każdego wychowanka, treści tego programu mogą być realizowane całościowo lub wybiórczo. CEL PROGRAMU Kształtowanie u uczniów umiejętności rozpoznawania prawidłowego zachowania się i przestrzegania zasad dobrych obyczajów. 2
CELE SZCZEGÓŁOWE 1. Przyswojenie i utrwalenie magicznych słów. 2. Kształtowanie umiejętności wyrażania emocji. 3. Uwzględnianie możliwości rozwojowych dziecka. 4. Przyswojenie i utrwalenie reguł prawidłowego funkcjonowania w danej społeczności. 5. Wdrażanie do kulturalnego zachowania się przy stole. 6. Zwiększenie samodzielności uczniów. METODY I FORMY PRACY Metody: Oglądowa działań praktycznych słowna Formy: grupowa zindywidualizowana indywidualna w ramach grupy TREŚCI PROGRAMU 1. Magiczne słowa (dzień dobry, do widzenia, proszę, dziękuję, przepraszam). 2. Zawieranie znajomości.-umiejętność przedstawiania się. 3. Kultura w szkole. 4. Uprzejma i bezpieczna ulica. 5. Kultura przy stole. 6. Święta, uroczystości - idziemy w gości i przyjmujemy gości. 7. Czysty i schludny wygląd. 8. Kultura w miejscach publicznych (kino, teatr, biblioteka, itp.). 9. Kultura w środkach masowej komunikacji. 10. Sprzątamy. 11. Moja rodzina - szacunek do rodziców. 12. Pomagamy innym. ŚRODKI REALIZACJI CELÓW 1. Zajęcia tematyczne w klasie uczące zasad dobrych obyczajów. 2. Karty pracy związane ze Szkołą Dobrego Wychowania. 3. Bajki o dobrych obyczajach. 4. Gry i zabawy w klasie uczące magicznych słów. 5. Słowniczek grzecznego ucznia opracowany metodą komunikacji wspierającej i/lub alternatywnej. 3
PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW Poprzez uczestnictwo w zajęciach dzieci i młodzież niepełnosprawna: pozna magiczne słowa, pozna zasady dobrych obyczajów, nauczy się rozpoznawać sytuacje, w których należy przestrzegać zasad dobrego wychowania, będzie umiała stosować magiczne słowa w domu, szkole, środowisku; będzie umiała stosować zasady dobrych obyczajów, zdobędzie umiejętność kulturalnego zachowania przy stole, pozna zasady dobrego wychowania obowiązujące na przyjęciach, spotkaniach i uroczystościach, będzie dbać o ład i porządek oraz estetykę pomieszczenia, będzie wiedziała jak zachować się w środkach masowej komunikacji, zadba o swój wygląd. EWALUACJA Ewaluacja programu ma na celu sprawdzenie przebiegu i wyniku działań edukacyjnych oraz udoskonalenie programu. Prowadzona będzie na bieżąco i pod koniec roku szkolnego oraz po zakończeniu realizacji programu. Podlegać jej będzie atrakcyjność zajęć i użyteczność programu w życiu. Praca i postępy dzieci zostaną udokumentowane przez: obserwację zachowań i umiejętności ucznia ( zeszyt obserwacji) i konkretne działanie uczniów. Narzędzia służące do ewaluacji to: uzyskiwanie informacji zwrotnych od odbiorców programu - rozmowy z uczniami sprawdzian praktycznych umiejętności podczas zajęć. 4
BIBLIOGRAFIA: Berowska M. Savoir-vivre, Wyd. Dragon, W-wa 2007 MacKenzie R. J. Kiedy pozwolić? Kiedy zabronić? GWP Gdańsk 2006 Pierga B. Dobre wychowanie wierszem, wyd. Zebra Books, W-wa 2006 Polkowska I. Praca rewalidacyjna z dziećmi upośledzonymi umysłowo w szkole życia WSIP, W-wa 1998 Steede K. 10 błędów popełnianych przez dobrych rodziców, GWP Gdańsk 2006 Strzałkowska M. Rady nie od parady, wyd. J. Santorski and CO,W-wa 2007 Ziółkowska M. Bądź uprzejmy na co dzień i od święta, wyd. Glob, Szczecin 1987 Wielka księga savoir-vivre`u, wyd. KDC, W-wa 2007 5