Finansowanie efektywno ci energetycznej w Polsce: do wiadczenia EBOiR EPEC workshop MRR, Warszawa, 18 grudnia, 2012 Grzegorz Peszko Wiodący ekonomista ds. Energetyki i Ochrony rodowiska Biuro G ównego Ekonomisty, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOiR) European Bank for Reconstruction and Development 2012 www.ebrd.com
2
Gdzie dzia amy? 3
EBOR Instytucja międzynarodowa o ratingu AAA/Aaa. Baza kapitałowa EUR 30 mld. Udziałowcami jest 61 krajów i 2 instytucje. Misja: Wspieranie procesu transformacji do gospodarek rynkowych Koncentracja inwestycji w sektorze prywatnym Dodatkowość (wspierać, a nie wypychać inwestycje prywatne) Projekty motywowane i finansowane komercyjnie (ostrożnie z subwencjami) Promowanie inwestycji wspierających proekologiczny rozwój zrównoważony: OZE I EE to 30% portfela projektów EBOR; OZE to ok. 20% inwestycji w energetyce 4
Inwestycje EBOR Od 1991 r. EBOR zainwestował EUR 71.1 mld. w 3,389 projektów (78% prywatne) 12 10 EUR mld 75 65 W 2011 r. EBOR zainwestował EUR 9 mld. w 380 projektów 8 6 55 45 35 81.8% to instrumenty dłużne Oprócz finansowania projektów także pomoc techniczna i pomoc w reformach regulacyjnych i instytucjonalny Note: dane na XII 2011 4 2 0 5 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Debt ABV Equity ABV Net Cumulative Business Volume 25 15 5-5
EBOiR w Polsce Team of 12 Bankers based in Warsaw Net Cumulative business volume EUR 5.7 billion Current Portfolio EBRD Financing: EUR 2.27 billion Over EUR 1.5 bn (out of which c. 40% is the energy sector) in 40 transactions in 2011-2012 (95.9% private and 72.1% debt) 6 6
EBOiR: najwazniejsze transakcje w sektorze energetycznym w Polsce Farmy wiatrowe Kukinia 2012, Golice 2011, Margonin 2010, Iberdrola 2010, Tychowo 2009 Biomasa Saturn 2009, Patnów II 2011 Wytwarzanie gaz Stalowa Wola CCGT w przygotowaniu Dystrybucja Energa 2010, Enea 2008 Elektrownie weglowe: BOT Elektrownia Be chatów 2006, Patnów I 2005 7
8
Oszczędzanie energii i ma e OZE w M P: POLSEFF 150 mln EUR linia kredytowa dystrybu owana przez polskie banki i firmy leasingowe Dotacje finansowane grantem UE zale nym od efektu energetycznego: 10% do 15% warto ci po yczki Zintegrowany produkt finansowy obejmujący ustrukturyzowany d ug, pomoc techniczną i marketing POLSEFF II: strukturyzowany wspólnie z NFOSiGW Liczymy, e banki partnerskie i NFOS oswoją się z produktem, i ryzykiem takich projektów oraz będą kontynuować kredytowanie po wyczerpaniu linii EBOiR 9
Program EBOiR dla ESCO Cel: poprawa efektywno ci energetycznej w sektorze publicznym i prywatnym w Europie rodkowo- Wschodniej na podstawie umów o poprawie efektywno ci energetycznej (EnPC) Pomoc techniczna na rzecz rozpoznania rynku, identyfikacji i usuwania barier Pomoc techniczna dla wdro enia projektów pilota owych skierowana do sektora publicznego, firm ESCO oraz banków komercyjnych Finansowanie dla firm ESCO bezpo rednio lub poprzez banki komercyjne, lub przez wyspecjalizowane fundusze 10
Wyzwania dla finansowania EE Luka informacyjna, ryzyko oraz bariery Podmioty publiczne i prywatne nie chcą/nie mogą zaciągać d ugoletnich zobowiąza na projekty związane z oszczędzaniem energii ESCO mogą i chcą ale banki komercyjne dają krótkoterminowe po yczki na bilans ESCO Banki nie udzielą d ugoterminowego d ugu zabezpieczonego wy ącznie przychodami z oszczędno ci energii ESCO maja zazwyczaj zbyt ma a sumę bilansowa, eby zrealizować większy portfel projektów Brakuje róde d ugoterminowego refinansowania umów EnPC i uwalniania zdolno ci do zaciągania nowych krótkoterminowych kredytów Brakuje wzorcowych dokumentów przetargowych i umów o gwarancję efektu 11
Odpowied Finansowanie pozabilansowe dla ESCO: Fundusz faktoringowy skupujący d ugoterminowe wierzytelno ci ESCO z tytu u umów EnPC Kredytowanie Funduszu ESCO d ugoterminową po yczką zabezpieczoną przychodami z portfela umów EnPC ro nych ESCO z ró nymi klientami Podzia ryzyka kredytodawcy z wiarygodnym podmiotem Inne bariery do usunięcia Oswajanie gmin, procedury przetargowe Zamówienia publiczne Czy zobowiązania umowne to dług publiczny? 12
Bulgarski Fundusz Faktoringowy dla ESCO: I etap P atno ci przez 7 lat BEF 7 mln po yczka EBRD Kapita za ozycielski ~ 7 mln na zakup wierzytelnosci 7 mln gwarancja Enemona 13
Mechanizm BEF II etap Banki komercyjne Rynek kapita owy Po yczki krótko terminowe Udzia y, obligacje Gwarancje przez udzia owcow P atno ci przez 7 lat BEF 7 + 12 mln po yczka EBRD Kapita za o ycielski ~ 19 mln na zakup wierzytelno ci gwarancja Enemona 14
15
Mo liwy mechanizm finansowania umów w Polsce : etap 1 Finansowanie projektu ESCO Krótkoterminowa po yczka Bank 16
Mechanizm finansowania umów w Polsce: Etap 2 Platno ci przez 3-7 lat FUNDUSZ FAKTORINGOW Y ESCO wykup nale no ci ESCO Sp ata po yczki Bank 17
Mechanizm finansowania umów : Etap 2 Partner publiczny oraz prywatny Kapita lub gwarancja pierwszej straty EBOR Po yczka Platno ci przez 3-7 lat FUNDUSZ FAKTORINGOW Y ESCO Kapita za o ycielski wykup nale no ci KAPE ESCO Sp ata po yczki Bank 18
Kiedy umowa z ESCO nie jest d ugiem publicznym? CMS Cameron McKenna robi dla KAPE analizę prawną finansowaną przez EBOiR 1. Analiza umów EnPC w świetle prawa UE i polskiego o długu publicznym 2. Analiza alokacji ryzyka w umowach i skutków ekonomicznych EnPC dla gmin 3. Opracowanie standardowej umowy EnPC (essentialia negotiii), która nie powiększałaby długu publicznego 4. Opracowanie standardowej dokumentacji przetargowej dla jednostek publicznych 5. Przygotowanie dokumentów do rozmów z Ministerstwem Finansów o zaliczaniu umów EnPC do długu publicznego 19
Dalsze kroki 1. Doko czenie negocjacji z partnerami polskimi 2. Przygotowanie projektu i budowanie portfela umów EnPC do refinansowania 3. Rozmowy z Ministerstwem Finansów w oparciu o prace CMS Cameron McKenna 4. Uruchomienie kredytu i wykupu wierzytelno ci 5. Pomoc dla gmin w negocjowaniu umów EnPC i w procedurach przetargowych 6. Replikacja produktu finansowego przez podmioty krajowe