RAPORT Z ETAPU I (WSTĘPNY)

UNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU RAPORT Z ETAPU I (WSTĘPNY) Projekt: Analiza czynników wpływających na zwiększenie ryzyka długookresowego bezrobocia opracowanie metodologii profilowania bezrobotnych na lokalnym rynku pracy do stosowania przez PSZ Nr umowy: U/44/B2.3/1.1/2011 TORUŃ, LIPIEC 2012 S t r o n a 1

Struktura raportu I. Streszczenie projektu... 3 1.1 Wprowadzenie do problematyki badawczej... 3 1.2 Cele projektu... 4 1.3 Metodologia badania... 6 1.4 Rezultaty projektu i ich upowszechnianie... 14 II. Szczegółowy opis sposobu realizacji projektu... 17 III. Schemat struktury zarządzania projektem, zasady współpracy i komunikacji z Zamawiającym... 28 IV. Zidentyfikowane czynniki ryzyka i proponowany sposób postępowania w zarządzaniu ryzykiem przy realizacji projektu... 31 V. Informacja nt. nawiązania kontaktów z instytucjami zajmującymi się profilowaniem bezrobotnych w wybranych krajach UE i OECD... 34 VI. Analiza rozmiarów, struktury i czynników wpływających na ryzyko długotrwałego bezrobocia w Polsce... 36 4.1 Wprowadzenie... 36 4.2 Rozmiary bezrobocia długotrwałego w Polsce... 38 4.3 Struktura długotrwale bezrobotnych... 42 4.4 Udział pozostających bez pracy ponad 12 miesięcy wśród bezrobotnych znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy... 69 4.5 Przestrzenne zróżnicowanie bezrobocia długotrwałego w Polsce... 71 4.6 Bezrobocie długotrwałe w Polsce na tle krajów UE... 79 4.7 Podsumowanie... 84 VII. Przegląd krajowej oraz zagranicznej literatury oraz wyników dotychczasowych badań w zakresie bezrobocia długotrwałego i procedur profilowania bezrobotnych... 86 VIII. Wstępne wnioski, zidentyfikowane luki informacyjne, kierunki przyszłych działań. 114 S t r o n a 2

I. Streszczenie projektu 1.1 Wprowadzenie do problematyki badawczej Zjawisko bezrobocia długotrwałego jest jednym z najbardziej palących problemów społecznych i gospodarczych XXI wieku. Z perspektywy polityki społecznoekonomicznej państwa długookresowe bezrobocie powoduje głębokie ujemne skutki w różnych sferach życia: ekonomicznej, społecznej, osobistej; a aktywizacja osób długotrwale pozostających bez pracy jest znacznie trudniejsza niż osób bezrobotnych krótkookresowo. W Polsce od lat skala bezrobocia długookresowego oscyluje na poziomie 40 50% bezrobocia ogółem. W końcu 2010 roku w rejestrach powiatowych urzędów pracy pozostawało 906,3 tys. długotrwale bezrobotnych i liczba ta wzrosła o 131,8 tys. osób w porównaniu do końca 2009 roku, przy czym wzrost liczby bezrobotnych długotrwałych był pięciokrotnie wyższy niż liczby bezrobotnych ogółem. Przeciwdziałanie bezrobociu długotrwałemu powinno zacząć się jak najszybciej po uzyskaniu statusu bezrobotnego, ale wczesna interwencja skierowana do wszystkich osób pozostających bez pracy byłaby bardzo kosztowna. Ponadto może pociągnąć za sobą ryzyka pomagania osobom, które w krótkim okresie są w stanie same znaleźć zatrudnienie lub pominięcia osób, które zostały wykluczone z rejestru bezrobotnych jako osoby nie zagrożone długookresowym bezrobociem, a które w rezultacie pozostają bez pracy przez ponad dwanaście miesięcy. Dlatego też pojawia się konieczność profilowania bezrobotnych, czyli wczesnej identyfikacji osób najbardziej narażonych na długookresowe bezrobocie. Przez profilowanie rozumie się każdy formalny algorytm postępowania, za pomocą którego określa się ryzyko długotrwałego pozostawania bez pracy danej osoby. Profilowanie bezrobotnych jest zatem przykładem innowacyjnego instrumentu aktywnych działań na rynku pracy i zgodnie z wytycznymi Komisji Europejskiej może S t r o n a 3

być rozpatrywane m.in. jako narzędzie ułatwiające dobór odpowiednich form pomocy dla danej osoby bezrobotnej oraz instrument optymalnej alokacji środków przeznaczanych na walkę z bezrobociem. W Polsce (pomijając jednostkowe badania o charakterze wyłącznie lokalnym) nie podjęto dotychczas próby opracowania jednolitej metodologii profilowania bezrobotnych, która mogłaby być stosowana przez PSZ na lokalnym rynku pracy. Ryzyko popadnięcia w długotrwałe bezrobocie jest zazwyczaj określane przez pracowników PSZ na podstawie zdobytego doświadczenia zawodowego. Jednakże w niektórych krajach (np. USA, Australii, Danii, Holandii, Niemczech, Wielkiej Brytanii) używa się bardziej formalnych metod identyfikacji (selekcji grupowej, modelowania ekonometrycznego). W niniejszym projekcie podjęta zostanie zatem próba wykorzystania modeli ekonometrycznych do wczesnej identyfikacji osób najbardziej narażonych na długotrwałe pozostawanie bez pracy na wybranych lokalnych rynkach pracy. Projekt zostanie zrealizowany w okresie: 29.03.2012 30.01.2014 r. 1.2 Cele projektu Identyfikacja i analiza czynników wpływających na zwiększenie ryzyka długookresowego bezrobocia oraz opracowanie metodologii profilowania bezrobotnych (opartej na modelowaniu ekonometrycznym) na lokalnym rynku pracy do stosowania przez Publiczne Służby Zatrudnienia w Polsce pozwoli w przyszłości na: precyzyjną identyfikację bezrobotnych zagrożonych długim pozostawaniem bez pracy, wczesną identyfikację tych bezrobotnych, stworzenia wzorca długotrwale bezrobotnego (tzn. wyłonienia kombinacji cech bezrobotnych, które podwyższają ryzyko długotrwałego bezrobocia), podejmowanie działań zapobiegającym długookresowemu bezrobociu zanim wystąpią negatywne skutki spowodowane długim pozostawaniem bez pracy, S t r o n a 4

lepsze dopasowanie podejmowanych działań interwencyjnych do potrzeb lokalnego rynku pracy. Projekt zakłada realizację następujących celów: 1. Identyfikację i analizę czynników wpływających na ryzyko długotrwałego bezrobocia na lokalnym rynku pracy w Polsce. 2. Identyfikację, analizę i przedstawienie koncepcji profilowania bezrobotnych wykorzystywanych w wybranych krajach UE i OECD. 3. Identyfikację, analizę i przedstawienie procedur profilowania bezrobotnych stosowanych obecnie w Polsce. 4. Opracowanie metodologii profilowania bezrobotnych opartej na modelowaniu ekonometrycznym na potrzeby PSZ w Polsce. 5. Skonstruowanie dwóch narzędzi dla pracowników PUP umożliwiających praktyczne wykorzystanie opracowanej metodologii. Pierwsze z nich aplikacja komputerowa oparta na danych pozyskanych z systemu informatycznego SyriuszSTD znacząco ułatwi pracownikom PUP wdrożenie innowacyjnych procedur profilowania bezrobotnych. Narzędzie drugie to wzorzec osoby szczególnie zagrożonej długotrwałym bezrobociem opracowany na podstawie danych pozyskanych z systemu informatycznego SyriuszSTD oraz pogłębionych badań jakościowych i ilościowych. 6. Określenie właściwego momentu podjęcia interwencji przez służby zatrudnieniowe w celu zapobiegania długookresowemu pozostawaniu poza sferą zatrudnienia. 7. Opracowanie rekomendacji dla PSZ związanych z przedstawioną procedurą profilowania bezrobotnych 8. Upowszechnienie opracowanej metodologii wśród PUP, WUP i innych instytucji rynku pracy Realizacja wyspecyfikowanych celów projektu wymaga podjęcia szeregu zadań, których wykonanie przebiegnie w siedmiu etapach, które szczegółowo opisano w punkcie II niniejszego raportu. S t r o n a 5

1.3 Metodologia badania Realizacja wyszczególnionych powyżej celów projektu wymaga zastosowania i przeprowadzenia następujących analiz: 1. Analizy porównawczej rozmiarów i struktury bezrobocia długotrwałego w Polsce i w innych krajach UE i OECD. 2. Przeglądu literatury krajowej i zagranicznej w zakresie: czynników determinujących długotrwałe bezrobocie, sposobów interwencji na rynku pracy w Polsce i w innych krajach w stosunku do długotrwale bezrobotnych oraz ich skuteczności, stosowanych metod wczesnej identyfikacji osób narażonych na ryzyko długotrwałego bezrobocia (w tym szczególnie metod ekonometrycznych), skuteczności stosowanych procedur wczesnej identyfikacji bezrobotnych zagrożonych bezrobociem długookresowym. 3. Analizy porównawczej koncepcji i metod profilowania bezrobotnych w wybranych krajach UE i OECD wraz ze wskazaniem możliwości ich wykorzystania w warunkach polskich. 4. Analizy możliwości wykorzystania w procedurach wczesnej identyfikacji długotrwale bezrobotnych, a przede wszystkim w procedurze profilowania bezrobotnych opartej na modelowaniu ekonometrycznym, danych o bezrobotnych gromadzonych w KSMRP. 5. Wieloaspektowej analizy czynników determinujących bezrobocie długookresowe i opracowanie metodologii profilowania bezrobotnych na lokalnych rynkach pracy w Polsce. 6. Analizy i oceny możliwości wykorzystania opracowanej metodologii profilowania bezrobotnych na lokalnych rynkach pracy w Polsce do stosowania przez PSZ przez przetestowanie jej na sześciu lokalnych rynkach pracy w Polsce. S t r o n a 6

Ich wykonanie wiąże się z wykorzystaniem wymienionych niżej metod badawczych. Analiza porównawcza rozmiarów i struktury bezrobocia długotrwałego w Polsce i w innych krajach UE i OECD: Analiza zostanie przygotowana w oparciu o dostępne dane ze statystyki publicznej dla Polski i innych krajów UE i OECD. Przedstawione zostaną informacje nt. rozmiarów długotrwałego bezrobocia (m.in. stopa bezrobocia długotrwałego, udział długotrwale bezrobotnych w ogólnej liczbie bezrobotnych) oraz struktury długotrwale bezrobotnych (m.in. według płci, wieku, poziomu wykształcenia, stażu pracy, miejsca zamieszkania). Przeprowadzona analiza umożliwi zidentyfikowanie czynników, które w warunkach zbliżonej ogólnej stopy bezrobocia determinują zróżnicowanie stopy bezrobocia długookresowego. Przegląd literatury krajowej i zagranicznej w zakresie długotrwałego bezrobocia oraz procedur profilowania bezrobotnych oraz Analiza porównawcza koncepcji i metod profilowania bezrobotnych w wybranych krajach UE i OECD wraz ze wskazaniem możliwości ich wykorzystania w warunkach polskich: Przeglądem i analizą objęte zostaną dostępne publikacje i badania o charakterze naukowym, przede wszystkim z zakresu teoretycznych aspektów bezrobocia długotrwałego, profilowania bezrobotnych, praktycznych zastosowań procedur wczesnej identyfikacji osób szczególnie zagrożonych długotrwałym bezrobociem i ewaluacji wykorzystywanych metod. Analiza możliwości wykorzystania w procedurach wczesnej identyfikacji długotrwale bezrobotnych, a przede wszystkim w procedurze profilowania bezrobotnych opartej na modelowaniu ekonometrycznym, danych o bezrobotnych gromadzonych w KSMRP: Do analizy wykorzystane zostaną dostępne (przede wszystkim w Internecie) opracowania i artykuły prasowe omawiające teoretyczne możliwości Krajowego Systemu Monitorowania Rynku Pracy (KSMRP). Analiza oparta zostanie także na podstawie skryptów ćwiczeniowych do oprogramowania S t r o n a 7

SyriuszSTD, przy założeniu, że wszystkie dane wprowadzane do systemu SyriuszSTD docelowo znajdą się w hurtowni danych KSMRP. Wstępnie zidentyfikowano następujące skrypty: 1. Administracja lokalna, 2. Indywidualne Formy Aktywności, 3. Kadry, 4. Monitoring Finansowy, 5. Obsługa klienta RP, 6. Obsługa świadczeń, 7. Płace, 8. Pomoc publiczna, 9. Pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy, 10. Poradnictwo zawodowe, 11. Pośrednictwo Pracy, 12. Prace okresowe, 13. Sprawozdawczość Lokalna, 14. Szkolenia. Przy przygotowaniu analizy nt. możliwości wykorzystania w procedurach profilowania bezrobotnych danych o bezrobotnych gromadzonych w KSMRP wykorzystana zostanie także dotychczas zdobyta wiedza członków zespołu badawczego z zakresu możliwości pozyskania i wykorzystania danych z systemu SyriuszSTD. Wieloaspektowa analiza czynników determinujących bezrobocie długookresowe i opracowanie metodologii profilowania bezrobotnych na lokalnych rynkach pracy w Polsce: Analiza ta przeprowadzona zostanie w oparciu o badanie jakościowe, badanie ilościowe oparte na danych pozyskanych z systemu SyriuszSTD oraz badanie ilościowe sondażowe: Badanie jakościowe: Głównym celem analizy przeprowadzonej na podstawie materiału z badań jakościowych będzie identyfikacja czynników wpływających na ryzyko zagrożenia bezrobociem długotrwałym. Badania jakościowe oraz analizy przeprowadzone we wcześniejszych etapach projektu będą stanowić punkt wyjścia do konstrukcji planowanych badań ilościowych, a także przyczynią się do lepszej interpretacji ich wyników oraz sformułowania trafniejszych rekomendacji w zakresie profilowania osób bezrobotnych na lokalnych rynkach pracy. Informacje na temat cech osób długotrwale bezrobotnych oraz specyfiki lokalnych rynków pracy zostaną zebrane podczas indywidualnych wywiadów pogłębionych (IDI) przeprowadzonych z pracownikami PUP (pośrednikami, doradcami, którzy na co dzień pracują z osobami długotrwale bezrobotnymi). Wywiady zostaną S t r o n a 8

zrealizowane przy pomocy scenariusza, który zapewni ich częściowe ustrukturyzowanie. Scenariusz będzie składał się z listy otwartych pytań, pogrupowanych w następujące bloki tematyczne: (1) bezrobocie długotrwałe; (2) działania na rzecz aktywizacji bezrobotnych; (3) specyfika lokalnego rynku pracy. Zebrane dane poddane zostaną jakościowej analizie, w wyniku której stworzonych zostanie kilka typów, sylwetek bezrobotnych, wskazujących na czynniki (cechy osób bezrobotnych) pomagające oraz utrudniające wyjście z sytuacji bezrobocia. Wyniki badań jakościowych pozwolą na doprecyzowanie narzędzia w badaniach sondażowych, a, w połączeniu z danymi z badań ilościowych, pomogą w stworzeniu wzorca osoby długotrwale bezrobotnej. Badanie ilościowe oparte na danych pozyskanych z systemu SyriuszSTD: Do estymacji modeli mikroekonomicznych wykorzystywanych w trakcie procedury opracowywania metodologii profilowania bezrobotnych niezbędnych jest szereg informacji o cechach demograficznych, społeczno-zawodowych, osobowościowych itp. bezrobotnych. W pierwszym podejściu do szacowania modeli wykorzystane zostaną wyłącznie dane uzyskane z systemu SyriuszSTD, obejmujące informacje o wszystkich bezrobotnych w okresie objętym badaniem na wybranych do badania 6 lokalnych rynkach pracy. W drugim podejściu zostaną oszacowane modele na podstawie wylosowanej próby, uwzględniające obok danych pobranych z systemu SyriuszSTD, informacje uzyskane z badania sondażowego przeprowadzonego specjalnie na potrzeby realizacji projektu na wylosowanych próbach bezrobotnych na wspomnianych wyżej 6 wybranych lokalnych rynkach pracy. Celem badania ilościowego opartego na danych pozyskanych z systemu SyriuszSTD jest zgromadzenie informacji o podstawowych cechach społecznodemograficznych bezrobotnych, a także informacji o formach pomocy udzielanych tym bezrobotnym. Ponieważ z systemu SyriuszSTD wyeksportowane zostaną informacje o wszystkich bezrobotnych z wybranych do badania 6 lokalnych rynkach pracy, badanie to ma charakter pełny. Pobrane z systemu SyriuszSTD dane pozwolą na wielokrotne S t r o n a 9

oszacowanie parametrów modeli ekonometrycznych, ich weryfikację i sprawdzenie trafności prognostycznej. Badanie ilościowe sondażowe: Celem badania sondażowego będzie zdobycie informacji o cechach bezrobotnych, ich motywacji i aktywności na rynku pracy, które determinują (w świetle przeprowadzonych studiów literaturowych i badań jakościowych) długotrwałe bezrobocie, a nie są objęte systemem bieżącej obserwacji i w związku z tym nie są magazynowane w systemie SyriuszSTD. Na ich podstawie ustalony zostanie wzorzec osoby szczególnie zagrożonej długim pozostawaniem bez pracy, z uwzględnieniem specyfiki lokalnego rynku pracy. Badanie obejmie osoby, które były zarejestrowane jako bezrobotne w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego o 12 miesięcy miesiąc, w którym badanie będzie rozpoczęte. Obejmie ono zarówno bezrobotnych długookresowo, jak i tych o krótszym okresie trwania bezrobocia, co jest niezbędne dla oszacowania modeli ekonometrycznych. Próba, oddzielnie dla każdego z 6 wybranych lokalnych rynków pracy zostanie pobrana w drodze losowania systematycznego z odpersonalizowanego operatu uporządkowanego według długości okresu trwania bezrobocia. W przypadku respondentów, którzy w momencie badania będą nadal bezrobotni, badanie zostanie przeprowadzone w drodze wywiadu bezpośredniego (face to face), natomiast w przypadku pracujących, o ile kontakt bezpośredni nie będzie możliwy, metodą wywiadu telefonicznego. Do badania sondażowego respondentów zostanie przygotowany kwestionariusz modułowy, w którym poszczególne moduły zostaną dostosowane do aktualnej pozycji respondentów na rynku pracy i ich cech. Ze względu na to, że wiele informacji o respondentach znajduje się w systemie SyriuszSTD, zostaną one pominięte w wywiadzie kwestionariuszowym. Podejście takie, oprócz zmniejszenia liczby pytań zawartych w kwestionariuszu i tym samym skrócenia czasu trwania wywiadu ma i tę S t r o n a 10

zaletę, że część zbieranych informacji będzie miała charakter historyczny, a więc pozwoli uniknąć zniekształcenia danych (błędu pomiaru) spowodowanego upływem czasu. Analiza i ocena możliwości wykorzystania opracowanej metodologii profilowania bezrobotnych na lokalnych rynkach pracy w Polsce do stosowania przez PSZ przez przetestowanie jej na sześciu lokalnych rynkach pracy w Polsce: Opracowana metodologia profilowania bezrobotnych ma służyć: upowszechnieniu wiedzy nt. innowacyjnych procedur profilowania bezrobotnych wśród pracowników PSZ, zdobyciu umiejętności posługiwania się aplikacją do profilowania bezrobotnych i wzorcem osoby szczególnie zagrożonej długotrwałym pozostawaniem bez pracy przez pracowników sześciu powiatowych urzędów pracy, w których przeprowadzony zostanie test metodologii, usprawnieniu codziennej pracy pośredników i doradców zawodowych w sześciu powiatowych urzędach pracy, w których przeprowadzony zostanie test metodologii. Procedurze testowania w 6 wybranych powiatach, z których każdy będzie zlokalizowany na terenie innego województwa, poddane zostaną następujące produkty: nakładka na system SyriuszSTD służąca do pobierania, opracowywania i przetwarzania danych zgodnie z potrzebami szacowanych modeli, aplikacja komputerowa do profilowania bezrobotnych, wzorzec osoby szczególnie zagrożonej długotrwałym bezrobociem, oraz, jeśli konieczne okażą się badania sondażowe kwestionariusz ankietowy, możliwie uproszczony do pytań niezbędnych do szacowania modelu, wraz z określeniem liczebności i metod doboru próby; wskazany zostanie wówczas także sposób opracowania i pomiaru zmiennych pobieranych z badania sondażowego. Wszelkie wnioski płynące z testu metodologii posłużą do uzupełnienia i/lub modyfikacji przyjętych i zaproponowanych rozwiązań. S t r o n a 11

Test opracowanej metodologii będzie polegał na sprawdzeniu funkcjonowania wszystkich komponentów opracowanej metodologii. W projekcie zastosowane zostaną następujące wskaźniki świadczących o osiągnięciu zaplanowanych celów: Tabela 1. Wskaźniki stosowane do testu opracowanej w projekcie metodologii: Wskaźnik stosowany do testu metodologii Trafność wskazania osób zagrożonych długookresowym bezrobociem Sposób czerpania danych do weryfikacji Baza SyriuszSTD, model ekonometryczny Wartość wskaźnika świadcząca o osiągnięciu celu min. 80% Odsetek pracowników PUP pracujących z wykorzystaniem aplikacji i wzorca do profilowania bezrobotnych w fazie testowania metodologii wskazujących na nabycie umiejętności posługiwania się aplikacją i wzorcem do profilowania bezrobotnych Badanie sondażowe wśród pracowników 6 PUP, w których przeprowadzony zostanie test metodologii min. 80% Odsetek pracowników PUP pracujących z wykorzystaniem aplikacji i wzorca do profilowania bezrobotnych w fazie testowania metodologii wskazujących, że narzędzia te ułatwiają im identyfikację osób zagrożonych długookresowym bezrobociem i dobranie dla nich odpowiedniego rodzaju aktywnego programu rynku pracy Źródło: Opracowanie własne Badanie sondażowe wśród pracowników 6 PUP, w których przeprowadzony zostanie test metodologii min. 80% Poniżej przedstawiono zbiorcze zestawienie zastosowanych w projekcie metod i technik badawczych. S t r o n a 12

Tabela 2. Zestawienie zastosowanych w projekcie metod i technik badawczych Wyszczególnienie Cele główne Próby badawcze Metody i techniki badawcze Narzędzia badawcze Rezultaty cząstkowe Badanie jakościowe Badania ilościowe Oparte na danych pozyskanych z systemu SyriuszSTD Badanie sondażowe identyfikacja i analiza czynników wpływających na ryzyko długotrwałego bezrobocia na lokalnym rynku pracy w Polsce opracowanie metodologii profilowania bezrobotnych opartej na modelowaniu ekonometrycznym na potrzeby PSZ w Polsce skonstruowanie narzędzi dla pracowników PUP umożliwiających praktyczne wykorzystanie opracowanej metodologii Krok 1: wybór 6 lokalnych rynków pracy (powiatowych urzędów pracy) Krok 2 wybór po 3 pracowników z każdego wyłonionego do badania PUP (razem 18 osób) indywidualne wywiady pogłębione (IDI) scenariusz wywiadu pogłębionego punkt wyjścia do konstrukcji badań ilościowych informacje o wszystkich bezrobotnych z 6 wybranych do badania PUP badanie pełne wylosowanie po 200 respondentów z każdego wyłonionego do badania PUP (razem 1200 osób) badanie na danych zastanych z wykorzystaniem badania sondażowe z wykorzystaniem modelowania ekonometrycznego wywiadu kwestionariuszowego badanie na danych zastanych i uzyskanych z badań sondażowych z wykorzystaniem modelowania ekonometrycznego nakładka do pobierania, opracowywania i przetwarzania danych o bezrobotnych z systemu SyriuszSTD nakładka do pobierania, opracowywania i przetwarzania danych o bezrobotnych z systemu SyriuszSTD aplikacja komputerowa do profilowania bezrobotnych kwestionariusz wywiadu identyfikacja czynników wpływających na ryzyko długotrwałego bezrobocia na lokalnym rynku pracy nie ewidencjonowanych w systemie SyriuszSTD wzorzec osoby szczególnie zagrożonej długotrwałym bezrobociem główne modele ekonometryczne wykorzystywane w profilowaniu bezrobotnych nakładka na system SyriuszSTD służąca do pobierania, opracowywania i przetwarzania danych zgodnie z potrzebami szacowanych modeli aplikacja komputerowa do profilowania bezrobotnych Test metodologii wzorzec osoby szczególnie zagrożonej długotrwałym bezrobociem, jeśli konieczne okażą się badania sondażowe kwestionariusz ankietowy, możliwie uproszczony do pytań niezbędnych do szacowania modelu, wraz ze wraz z określeniem liczebności i metod doboru próby; wskazany zostanie wówczas także sposób opracowania i pomiaru zmiennych pobieranych z badania sondażowego Źródło: Opracowanie własne S t r o n a 13

1.4 Rezultaty projektu i ich upowszechnianie Wszystkie rezultaty projektu zostaną zawarte w Raporcie końcowym z prac badawczo-rozwojowych oraz w Poradniku profilowania bezrobotnych na lokalnych rynkach pracy. Raport końcowy, zawierający wyniki przeprowadzonych prac badawczorozwojowych, będzie miał przejrzystą, czytelną formę. Zwrócona zostanie uwaga na to, aby Raport był przystosowany do potrzeb pracowników instytucji rynku pracy, a znajdujące się w nim treści były przydatne i zrozumiałe także dla odbiorców nie posiadających specjalistycznej wiedzy (np. z zakresu modelowania ekonometrycznego). Cel ten zostanie osiągnięty dzięki takiej budowie tego opracowania, który pozwoli na wykorzystanie tylko wybranych fragmentów (rozdziałów) Raportu, w zależności od potrzeb i wiedzy użytkownika. Wstępnie proponowana struktura Raportu końcowego z realizacji prac badawczo-rozwojowych : Wstęp 1. Teoretyczne aspekty długotrwałego bezrobocia 2. Podstawy profilowania bezrobotnych 3. Badania jakościowe i ilościowe 4. Doświadczenia zagraniczne 5. Metodologia profilowania bezrobotnych na lokalnych rynkach pracy w Polsce 6. Narzędzia wykorzystywane do procedur profilowania bezrobotnych opartych na modelowaniu ekonometrycznym w Polsce 7. Wyniki badań 8. Rekomendacje i wnioski Zakończenie Załączniki S t r o n a 14

Także Poradnik będzie miał przejrzystą i czytelną formę. W celu zapewnienia użyteczności Poradnika dodatkowo nacisk położony zostanie na przedstawienie możliwości wykorzystania wypracowanej metodologii profilowania bezrobotnych w praktyce oraz na to, aby lektura Poradnika pozwoliła użytkownikom na samodzielne stosowanie tej metodologii. Wstępnie proponowana struktura Poradnika profilowania bezrobotnych: 1. Podstawy profilowania bezrobotnych 2. Założenia narzędzi wykorzystywanych do procedur profilowania bezrobotnych opartych na modelowaniu ekonometrycznym w Polsce 3. Budowa aplikacji komputerowej do profilowania bezrobotnych 4. Przygotowanie danych z systemu informatycznego SyriuszSTD na potrzeby aplikacji komputerowej do profilowania bezrobotnych i wzorca osoby szczególnie zagrożonej długotrwałym bezrobociem 5. Zarys konstrukcji i zasady działania aplikacji komputerowej do profilowania bezrobotnych 6. Metody opracowania wzorca osoby szczególnie zagrożonej długotrwałym bezrobociem 7. Możliwości wykorzystania aplikacji komputerowej do profilowania bezrobotnych i wzorca osoby szczególnie zagrożonej długotrwałym bezrobociem w codziennej pracy Publicznych Służb Zatrudnienia w Polsce Oprócz przygotowania do publikacji powyższych pozycji w ramach upowszechniania rezultatów projektu wykonane zostaną następujące zadania: Opracowana zostanie strona internetowa projektu i materiały popularyzujące projekt (na obecnym etapie realizacji projektu powstała strona internetowa www.bezrobocie12plus.umk.pl informująca o realizacji projektu i jego współfinansowaniu ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, powstały również projekty plakatów promujących projekt); S t r o n a 15

W specjalistycznych czasopismach naukowych z zakresu polityki społecznej i rynku pracy o zasięgu ogólnopolskim opublikowane zostaną co najmniej dwa artykuły poświęcone: problematyce profilowania bezrobotnych na lokalnym rynku pracy oraz opracowanej metodologii; Przeprowadzonych zostanie 16 regionalnych (po 1 w każdym województwie) jednodniowych seminariów upowszechniających projekt, na których zostanie zaprezentowana opracowana metodologia profilowania bezrobotnych. Uczestnikami seminarium, których wybór zostanie dokonany w porozumieniu z CRZL, MPiPS oraz właściwym WUP, będą pracownicy IRP, a szczególnie pracownicy publicznych służb zatrudnienia dobrani w taki sposób, aby reprezentowany był każdy PUP w regionie; Członkowie zespołu badawczego wezmą także udział w konferencji upowszechniającej rezultaty projektu zorganizowanej przez Zamawiającego. S t r o n a 16

II. Szczegółowy opis sposobu realizacji projektu Realizacja celów projektu wymaga podjęcia szeregu zadań, których wykonanie przebiegnie w siedmiu wymienionych niżej etapach. Etap 1. Analizy wstępne, przegląd literatury dotyczącej bezrobocia długotrwałego i opracowanie koncepcji badań 1.1. Analiza na podstawie dostępnych materiałów statystycznych rozmiarów i struktury bezrobocia długotrwałego w Polsce. Dokonanie porównania z innymi krajami UE i OECD. 1.2. Przegląd literatury krajowej i zagranicznej, umożliwiający wykonanie analiz porównawczych, szczególnie w zakresie: czynników determinujących długotrwałe bezrobocie, sposobów interwencji na rynku pracy w Polsce i w innych krajach w stosunku do długotrwale bezrobotnych oraz ich skuteczności, stosowanych metod wczesnej identyfikacji osób narażonych na ryzyko długotrwałego bezrobocia (w tym szczególnie metod ekonometrycznych), skuteczności stosowanych procedur wczesnej identyfikacji bezrobotnych zagrożonych bezrobociem długookresowym. Dokonany przegląd literatury i badań nad czynnikami determinującymi bezrobocie długotrwałe oraz metodami wczesnej identyfikacji osób zagrożonych takim bezrobociem umożliwi sformułowanie wniosków, zidentyfikowanie istniejących luk informacyjnych oraz doprecyzowanie kierunków badań. 1.3. Nawiązanie kontaktów z wiodącymi ośrodkami zagranicznymi stosującymi profilowanie bezrobotnych (np.: Institut für Arbeitsmarkt- und Berufsforschung (IAB) w Norymberdze, Institute for Employment Research w Warwick, brytyjski Department for Work and Pensions, Department of Economics University of Aarhus) i wymiana doświadczeń. 1.4. Wykonanie zadań, o których mowa w p. 1-3 umożliwiła opracowanie szerszego streszczenia projektu oraz uszczegółowienie sposobu jego realizacji. S t r o n a 17

1.5. Opracowany został szczegółowy opis sposobu zarządzania projektem, zasady współpracy i komunikacji wewnątrz zespołu, funkcjonowanie sekretariatu projektu, a także wskazane zasady i sposoby współpracy i komunikacji z Zamawiającym. Określono czynniki ryzyka, prawdopodobieństwo ich wystąpienia oraz sposoby zarządzania ryzykiem. 1.6. Poniższy raport cząstkowy z realizacji pierwszego etapu zawiera techniczny opis działań podjętych w ramach pierwszego etapu oraz podsumowanie uzyskanych rezultatów merytorycznych. Raport obejmuje wszystkie opracowania i analizy, które powstały w ramach realizacji 1. etapu, to jest opracowania z realizacji zadań ujętych w punktach: 1.1, 1.2, 1.4 i 1.5 oraz informację nt. realizacji zadania 1.3. Etap 2. Przegląd i analiza koncepcji i metod profilowania bezrobotnych stosowanych w krajach UE, OECD i w Polsce 2.1. Na podstawie studiów literaturowych i w oparciu o nawiązane kontakty, o których mowa w p. 1.3., zostaną przeprowadzone badania i analizy różnych proponowanych metod profilowania bezrobotnych w nie mniej niż 7 wybranych krajach OECD. Kraje te zostaną wybrane głównie ze względu na: doświadczenie danego kraju związane z wykorzystaniem procedur profilowania bezrobotnych, dostępne o danym kraju informacje, publikacje naukowe i badania ewaluacyjne na temat wykorzystywanych metod i rozwiązań organizacyjnych w zakresie profilowania bezrobotnych, różnorodność stosowanych procedur wczesnej identyfikacji osób zagrożonych długim pozostawaniem bez pracy. 2.2. Przeprowadzone w ramach realizacji p. 2.1. badania umożliwią dokonanie analizy koncepcji i metod profilowania bezrobotnych w wyłonionych krajach. W trakcie prowadzonych analiz zostanie zwrócona szczególna uwaga na złożoność proponowanych metod i warunki, których spełnienie jest niezbędne do ich stosowania, zakres i dostępność niezbędnych danych, efekty oraz specyficzne cechy wynikające z dostosowania do kultury danego kraju. 2.3. Przeprowadzona zostanie analiza dotychczasowych doświadczeń oraz rozwiązań stosowanych w zakresie profilowania bezrobotnych na niektórych lokalnych S t r o n a 18

rynkach pracy w Polsce. Jako pierwsza próbę opisania, wdrożenia i oceny działań w zakresie profilowania bezrobotnych opartych na modelowaniu ekonometrycznym na lokalnym rynku pracy w Polsce podjęła Monika Wojdyło-Preisner w ramach pracy doktorskiej pt. Profilowanie bezrobotnych jako metoda przeciwdziałania długookresowemu bezrobociu. 2.4. Analiza możliwości wykorzystania w procedurach wczesnej identyfikacji długotrwale bezrobotnych, a przede wszystkim w procedurze profilowania bezrobotnych danych o bezrobotnych gromadzonych w Krajowym Systemie Monitorowania Rynku Pracy (na podstawie systemu SyriuszSTD). Analiza obejmie również problemy techniczne związane z pozyskiwaniem danych z systemu. Przeprowadzona analiza umożliwi określenie zakresu danych niezbędnych do profilowania bezrobotnych pochodzących z innych źródeł wraz ze wskazaniem tych źródeł i sposobu pozyskania danych. Z założenia do systemu SyriuszSTD trafiają wszystkie informacje zbierane o bezrobotnych w trakcie rejestracji, a więc o ich cechach demograficznych i społeczno-zawodowych oraz o działaniach podejmowanych przez służby zatrudnienia i usługach świadczonych bezrobotnemu. Brakuje natomiast danych o cechach osobowościowych bezrobotnych, motywacji do pracy i do szukania pracy, sposobach poszukiwania pracy, zagrożeniach zjawiskami patologicznymi i innych szczególnie subiektywnych czynnikach determinujących długotrwałe bezrobocie. 2.5. Analiza możliwości wykorzystania w Polsce metod, koncepcji i procedur profilowania bezrobotnych, stosowanych w krajach UE i OECD, omawianych w p.2.1. i 2.2. Wybór i opracowanie wstępnych założeń do metod profilowania bezrobotnych możliwych do zastosowania na lokalnych rynkach pracy w Polsce. Przewiduje się wstępnie, że będą to dwie metody oparte na rozbudowanym modelowaniu ekonometrycznym, ale z prostą obsługą, możliwe do stosowania przez osoby nieznające procedur matematycznych. 2.6. Raport cząstkowy z realizacji drugiego etapu, który będzie zawierał techniczny opis działań podjętych w ramach drugiego etapu oraz podsumowanie uzyskanych rezultatów merytorycznych. Załącznikami do raportu będą wszystkie opracowania i analizy, które powstaną w ramach realizacji 2. etapu w liczbie 5, to jest opracowania z realizacji zadań ujętych w punktach 2.1. 2.5. S t r o n a 19

Etap 3. Przeprowadzenie badań terenowych (ilościowych i jakościowych) z wykorzystaniem procedury profilowania bezrobotnych i użyciem modelu ekonometrycznego na 6 wybranych lokalnych rynkach pracy 3.1. Wybór 6 lokalnych rynków pracy, na których zostaną przeprowadzone badania terenowe zostanie dokonany przy wykorzystaniu metody Warda. Metoda ta nadaje się do delimitacji lokalnych rynków pracy i była wykorzystywana już w innych badaniach (por. np. M. Maksim (2008), Ewaluacja szkoleń dla bezrobotnych w województwie kujawsko-pomorskim, Toruń, TNOiK). W procedurze delimitacji lokalnych rynków pracy na 6 grup zastosowane znajdą zmienne charakteryzujące typ gospodarki oraz sytuację na lokalnym rynku pracy. Do badania zostanie wybrany jeden powiat z każdej grupy spośród powiatów, w których odsetki długotrwale bezrobotnych będą najwyższe, a jednocześnie każdy powiat będzie leżał na terenie innego województwa. 3.2. Przeprowadzenie badania jakościowego Badanie jakościowe będzie polegało na przeprowadzeniu indywidualnych wywiadów pogłębionych. Jego celem będzie identyfikacja czynników wpływających na ryzyko zagrożenia długotrwałym bezrobociem. Będzie dotyczyło ono w szczególności: cech społeczno-zawodowych bezrobotnych długotrwale, w tym zwłaszcza odnoszących się do ich kapitału ludzkiego, motywacji bezrobotnych długotrwale do pracy i do poszukiwania pracy, oraz metod poszukiwania pracy, szczególnych cech bezrobotnych długotrwale utrudniających im poruszane się po rynku pracy (prezencji, stanu zdrowia, zjawisk patologii społecznej i innych), stosowanych metod aktywizacji bezrobotnych długotrwale, specyficznych cech lokalnych rynków pracy. Badanie jakościowe, wraz z zadaniami realizowanymi w poprzednich etapach, stanowi punkt wyjścia do konstrukcji badań ilościowych. Pomoże ono zidentyfikować czynniki narażające na długotrwałe bezrobocie, przyczyni się do lepszej interpretacji wyników, a także do formułowania trafniejszych rekomendacji. S t r o n a 20

Realizacja badania jakościowego nastąpi poprzez: ustalenie sposobu doboru próby do badania, konstrukcję narzędzi badawczych, przeprowadzenie badań w terenie, opracowanie raportu podsumowującego, zawierającego wnioski z przeprowadzonych badań i wskazującego czynniki zagrożenia długotrwałym bezrobociem. 3.3. Przeprowadzenie badań ilościowych 3.3.1. Pierwsze badanie ilościowe przeprowadzone zostanie w oparciu o dane pozyskane z systemu SyriuszSTD, obejmujące informacje o wszystkich bezrobotnych w okresie objętym badaniem na wybranych do badania 6 lokalnych rynkach pracy. Dane te są niezbędne do estymacji modeli mikroekonomicznych wykorzystywanych w trakcie procedury opracowywania metodologii profilowania bezrobotnych opartych na modelowaniu ekonometrycznym. Na ich podstawie opracowana zostanie aplikacja komputerowa do profilowania bezrobotnych. 3.3.2. Celem drugich badań ilościowych (sondażowych) jest dostarczenie informacji, których brakuje w systemie SyriuszSTD, dotyczących czynników determinujących długotrwałe bezrobocie niezbędnych do właściwego opracowania wzorca osoby szczególnie zagrożonej długotrwałym bezrobociem. Realizacja sondażowego badania ilościowego nastąpi poprzez: opracowanie metodologii doboru próby do badania, konstrukcję narzędzi badawczych, przeprowadzenie badań w terenie, opracowanie raportu podsumowującego, zawierającego wnioski z przeprowadzonych badań i wskazującego determinanty długotrwałego bezrobocia. 3.4. Opracowanie 12 baz danych (po 2 dla każdego lokalnego rynku pracy) zawierających dane o bezrobotnych. Pierwsza grupa baz danych (dla każdego z sześciu wybranych do badań lokalnych rynków pracy), zawierać będzie odpersonalizowane dane o bezrobotnych pozyskane z systemu SyriuszSTD. Wykorzystana ona zostanie do oszacowania modeli ekonometrycznych na potrzeby narzędzia do profilowania bezrobotnych S t r o n a 21

do stosowania przez PSZ w postaci aplikacji komputerowej. Będzie stanowiła również operat doboru jednostek do badania ilościowego. W drugiej grupie baz danych (także dla każdego z sześciu wybranych do badań lokalnych rynków pracy), zostaną zgromadzone informacje uzyskane z przeprowadzonych sondażowych badań ilościowych oraz doklejone do nich na podstawie numerów identyfikacyjnych dane o badanych bezrobotnych z systemu SyriuszSTD wg stanu w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym rozpoczęte zostanie badanie ilościowe. Zostanie ona wykorzystana do estymacji modeli ekonometrycznych potrzebnych do wyznaczenia wzorca osoby długotrwale bezrobotnej. 3.5. Konstrukcja modeli ekonometrycznych i ich estymacja oraz ocena wartości predykcyjnej. Konstrukcja modelu ekonometrycznego przebiegać będzie w kilku etapach. W pierwszym z nich specyfikacji wybrane zostaną: zmienna objaśniana (bądź zmienne objaśniane) i zmienne objaśniające. W kroku tym dokonany zostanie również wybór postaci funkcyjnej modelu (najczęściej jest to postać liniowa). Kolejnym etapem będzie identyfikacja modelu, która dotyczy tylko modeli wielorównaniowych. Następnie dokonana zostanie estymacja modelu w przypadku modeli liniowych do oszacowania modelu wykorzystana zostanie metoda najmniejszych kwadratów albo metoda największej wiarygodności. Po oszacowaniu modelu przeprowadzona zostanie weryfikacja, czyli ocena m.in. stopnia dopasowania modelu do danych empirycznych, istotności parametrów, własności reszt. Oszacowany i zweryfikowany model może być następnie wykorzystany w prognozowaniu. Aby stanowił on predyktor, czyli narzędzie służące do szacowania prognoz ekonometrycznych, musi spełniać kilka podstawowych warunków, do których zaliczyć należy: odpowiednio wysoki stopień dopasowania do danych empirycznych, stabilność postaci modelu oraz parametrów modelu poza próbą. 3.6. Raport z realizacji trzeciego etapu, który będzie zawierał techniczny opis działań podjętych w ramach trzeciego etapu oraz podsumowanie uzyskanych rezultatów merytorycznych. Załącznikami do raportu będą wszystkie opracowania i analizy, które powstaną w ramach realizacji 3. etapu w liczbie 11, to jest 5 opracowań (zbiorczych) z realizacji zadań ujętych w punktach 3.1. 3.5. oraz 6 raportów S t r o n a 22

cząstkowych (oddzielnie dla każdego badanego lokalnego rynku pracy) z przeprowadzonych badań jakościowych i ilościowych. Etap 4. Opracowanie metodologii profilowania bezrobotnych na lokalnych rynkach pracy do stosowania przez PSZ i przeprowadzenie testu opracowanej metodologii 4.1. Opracowanie wstępnej wersji metodologii profilowania bezrobotnych Zakłada się wstępnie, że metodologia profilowania bezrobotnych na lokalnych rynkach pracy będzie oparta na modelowaniu ekonometrycznym. Opracowane zostaną dwa narzędzia dla pracowników PUP umożliwiających praktyczne wykorzystanie opracowanej metodologii. Pierwsze z nich aplikacja komputerowa do profilowania bezrobotnych oparta na danych pozyskanych z systemu informatycznego SyriuszSTD znacząco ułatwi pracownikom PUP wdrożenie innowacyjnych procedur profilowania bezrobotnych. Specyfika sytuacji na lokalnych rynkach pracy zostanie uwzględniona w modelach poprzez oszacowanie modeli o takiej samej konstrukcji w oparciu o dane właściwe dla każdego z 6 wyodrębnionych lokalnych rynków pracy. Narzędzie drugie to wzorzec osoby długotrwale bezrobotnej opracowany na podstawie danych pozyskanych z systemu informatycznego SyriuszSTD, a także pogłębionych sondażowych badań ilościowych. Umożliwi on częściową przynajmniej obiektywizację profilowania bezrobotnych opartego o ocenę ryzyka przez pracownika służb zatrudnieniowych. Opracowana metodologia pozwoli na wskazanie osób zagrożonych długotrwałym bezrobociem, w stosunku do których uzasadnione będzie podjęcie wczesnej interwencji. Zakłada się dodatkowo, że opracowana metodologia umożliwi wskazanie tych programów rynku pracy, które będą najlepiej dopasowane (przyniosą najlepsze efekty) do konkretnego bezrobotnego. Powinna więc umożliwić lepsze adresowanie programów, a przez to przyczynić się do wzrostu ich efektywności. Na opracowaną metodologię profilowania bezrobotnych będą składały się: wykaz danych niezbędnych do przeprowadzenia procedury profilowania bezrobotnych w oparciu o dane z systemu SyriuszSTD, opis sposobu pozyskania danych z systemu SyriuszSTD, S t r o n a 23

opis sposobu pozyskania dodatkowych informacji w drodze przeprowadzenia sondażowych badań ilościowych, w tym: określenie wielkości i sposobu doboru próby, wzór kwestionariusza badawczego i sposób przeprowadzenia badania oraz opracowania wyników, opis sposobu przygotowania zmiennych do dalszej analizy, opis procedury profilowania, interpretacja otrzymanych wyników. 4.2. Wstępna wersja metodologii profilowania bezrobotnych zostanie skonsultowana i poddana ocenie w trakcie seminarium konsultacyjnego z udziałem co najmniej 50 przedstawicieli publicznych służb zatrudnienia i ekspertów w zakresie rynku pracy z całego kraju. Wnioski z konsultacji i oceny zostaną uwzględnione we wstępnej wersji metodologii, jeszcze przed jej testowaniem. 4.3. Test opracowanej metodologii na wybranych 6 lokalnych rynkach pracy. W trakcie testu zostanie sprawdzona poprawność proponowanej metodologii. Zostanie również sprawdzona adekwatność opracowanych narzędzi: aplikacji komputerowej do profilowania bezrobotnych i wzorca bezrobotnego zagrożonego długotrwałym bezrobociem. 4.4. Skorygowanie opracowanej metodologii w oparciu o wyniki przeprowadzonego testu. 4.5. Zaznajomienie pracowników publicznych służb zatrudnienia i ekspertów ds. rynku pracy z wynikami testu i poprawioną metodologią w trakcie drugiego seminarium konsultacyjnego skupiającego około 50 praktyków i ekspertów rynku pracy z terenu całego kraju. Wnioski z konsultacji i oceny zostaną uwzględnione w ostatecznej wersji metodologii. 4.6. Opracowanie ostatecznej wersji metodologii profilowania bezrobotnych, z uwzględnieniem uwag, wniosków i opinii zgłoszonych w trakcie drugiego seminarium konsultacyjnego. Zakłada się, że ostateczna wersja metodologii profilowania bezrobotnych zostanie opracowana w takiej postaci, w której cały skomplikowany aparat obliczeniowy zostanie ukryty i po wprowadzeniu wymaganych odpowiednio przygotowanych danych na ekranie komputera pojawi się wynik, który będzie interpretowany zgodnie z załączoną instrukcją. 4.7. Raport cząstkowy z realizacji czwartego etapu, który będzie zawierał techniczny opis działań podjętych w ramach czwartego etapu oraz podsumowanie uzyskanych S t r o n a 24

rezultatów merytorycznych. Załącznikami do raportu będą wszystkie opracowania i analizy, które powstaną w ramach realizacji 4. etapu w liczbie 4, to jest 2 sprawozdania z przebiegu seminariów konsultacyjnych, 1 sprawozdanie z testowania metodologii oraz opis opracowanych produktów. Etap 5. Opracowanie Poradnika profilowania bezrobotnych na lokalnych rynkach pracy i Raportu końcowego z prac badawczo-rozwojowych wraz z Aneksem 5.1. Opracowanie Poradnika profilowania bezrobotnych na lokalnych rynkach pracy Poradnik zostanie napisany językiem jasnym i prostym, zrozumiałym dla osób nie obeznanych z terminologią i problematyką statystyczno-ekonometryczną. Zostaną w nim zarysowane metody profilowania bezrobotnych stosowane w różnych krajach i omówione jego cele oraz znaczenie. Następnie metodą krok po kroku zostanie przedstawiona metodologia profilowania bezrobotnych opracowana w ramach projektu, sposób pozyskania i przygotowania danych, obsługi aplikacji do profilowania bezrobotnych oraz interpretacji uzyskanych wyników. Rozważania będą ilustrowane przykładami, zrzutami ekranów, wykresami, tak aby zaprezentowany tekst był jak najbardziej przyjazny dla użytkowników, a jednocześnie umożliwiał zrozumienie i samodzielną, coroczną aktualizację narzędzi profilowania bezrobotnych. 5.2. Opracowanie redakcyjne i merytoryczne Raportu końcowego z prac badawczorozwojowych. Raport w sposób klarowny i przejrzysty przedstawi całokształt zagadnień teoretycznych związanych z identyfikacją czynników zagrożenia długotrwałym bezrobociem i metodologią profilowania bezrobotnych, wypracowaną w trakcie projektu metodologię profilowania bezrobotnych na lokalnych rynkach pracy wraz z interpretacją uzyskanych wyników, omówieniem kwestii związanych z pozyskiwaniem i przygotowaniem danych i rekomendacjami dla PSZ. 5.3. Opracowanie techniczne (redakcja techniczna, opracowanie składu, korekta techniczna) Poradnika oraz Raportu końcowego z prac badawczorozwojowych S t r o n a 25

Etap 6. Działania upowszechniające 6.1. Współpraca z Zamawiającym w zakresie przygotowania do druku Poradnika oraz Raportu końcowego z prac badawczo-rozwojowych, a w szczególności korekta autorska oraz, w razie potrzeby, opracowanie erraty. 6.2. Zostaną napisane co najmniej dwa artykuły poświęcone problematyce profilowania bezrobotnych na lokalnym rynku pracy oraz opracowanej metodologii i opublikowane w specjalistycznych czasopismach naukowych z zakresu polityki społecznej i rynku pracy o zasięgu ogólnopolskim 6.3. Zostanie przeprowadzonych 16 regionalnych (po 1 w każdym województwie) jednodniowych seminariów upowszechniających projekt, na których zostanie zaprezentowana opracowana metodologia profilowania bezrobotnych. Uczestnikami seminarium, których wybór zostanie dokonany w porozumieniu z CRZL, MPiPS oraz właściwym WUP, będą pracownicy IRP, a szczególnie pracownicy publicznych służb zatrudnienia dobrani w taki sposób, aby reprezentowany był każdy PUP w regionie. Zostaną opracowane i doręczone uczestnikom seminariów materiały szkoleniowe. 6.4. Przygotowanie materiałów popularyzujących projekt: 6.4.1. Opracowanie strony internetowej projektu, na której prezentowane będą zagadnienia związane z bezrobociem długotrwałym i profilowaniem bezrobotnych na lokalnych rynkach pracy i zamieszczane opracowane w trakcie realizacji projektu materiały merytoryczne. 6.4.2. Opracowanie materiałów dla mediów. 6.4.3. Opracowanie wizualizacji projektu wraz z materiałami promocyjnymi. 6.5. Informacje o realizacji zadania 6.4.1. zostały zawarte w raporcie z realizacji etapu 1., natomiast pozostałych zadań zawartych w p. 6.2. i 6.4. zostaną podane w raportach dotyczących okresów, w których zadania te zostaną wykonane. 6.6. Raport cząstkowy z realizacji etapu 6., a szczególnie z realizacji zadania 6.3. Będzie on zawierał: 6.6.1. Techniczne sprawozdanie z organizacji i przebiegu seminariów. 6.6.2. Informację o ocenie seminariów i zaprezentowanej metodologii profilowania bezrobotnych przez uczestników. S t r o n a 26

6.6.3. Rekomendacje dotyczące dalszego szkolenia pracowników IRP, a szczególnie PSZ w zakresie profilowania bezrobotnych Etap 7. Ogólnopolska konferencja podsumowująca realizację projektu i upowszechniająca wypracowane rezultaty 7.1. Udział w konferencji upowszechniającej rezultaty projektu Analiza czynników wpływających na zwiększenie ryzyka długookresowego bezrobocia. 7.1.1. Eksperci wezmą merytoryczny udział w Konferencji. 7.1.2. Wykonawca przygotuje prezentację w formacie Power Point (zawierającą nie mniej niż 50 slajdów) obejmującą: opis celów i hipotez badawczych, charakterystykę metodologii przeprowadzonych badań, charakterystykę opracowanej metodologii profilowania bezrobotnych na lokalnym rynku pracy, prezentację opracowanych w wyniku przeprowadzonych badań produktów finalnych, wnioski i rekomendacje dla PSZ, informację o rezultatach upowszechniania, a w szczególności o rezultatach przeprowadzonych seminariów upowszechniających. S t r o n a 27

III. Schemat struktury zarządzania projektem, zasady współpracy i komunikacji z Zamawiającym W zakresie zarządzania projektem poczyniono następujące ustalenia: 1. Projekt realizowany jest przez Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, odpowiadający za całość realizacji badań i zarządzanie projektem, a w szczególności za: bieżący nadzór nad realizacją projektu i wypełnianiem wszelkich wymogów kontraktowych w trakcie realizacji projektu, kontakty ze Zleceniodawcą, zarządzanie finansami projektu. Powyższe zadania w imieniu Uniwersytetu wykonuje kierownik zespołu badawczego. 2. Dla realizacji projektu Uniwersytet powołany został zespół badawczy. 3. Zespół badawczy projektu tworzą: kierownik zespołu badawczego oraz 7 ekspertów projektu. 4. Zakres zadań poszczególnych członków zespołu badawczego projektu przedstawiono w załączonym do oferty Wykazie osób, które będą uczestniczyły w realizacji zamówienia. 5. Zadania do wykonania przydziela kierownik zespołu badawczego. 6. Wszyscy członkowie zespołu badawczego raz w miesiącu przedstawiają informacje o rezultatach swoich prac. Na tej podstawie opracowywane są miesięczne sprawozdania przekazywane Zamawiającemu. 7. Spotkania zespołu badawczego w pełnym składzie odbywać się będą co najmniej raz na trzy tygodnie. Będą one służyć przedyskutowaniu pojawiających się problemów badawczych, wymianie poglądów i informacji, koordynacji działań, ocenie postępów realizacji projektu. Bieżące kontakty członków zespołu badawczego odbywać się będą się za pośrednictwem poczty elektronicznej i Internetu. 8. Kierownik projektu będzie mógł zaangażować do wykonywania niektórych zadań konsultantów spoza zespołu badawczego (obecnie do uczestnictwa w pracach zespołu zaproszony został prof. dr hab. Tadeusz Kufel, mający duże S t r o n a 28

osiągnięcia w zakresie ekonometrii stosowanej i specjalista w zakresie programu ekonometrycznego GRETL). 9. Zaplecze administracyjne projektu stanowić będzie sekretariat, którego pracami koordynować będzie jeden z ekspertów projektu (ekspert do realizacji zadania ds. badań jakościowych). Poniżej przedstawiono schemat organizacyjny projektu: Rysunek 1. Schemat organizacyjny projektu Źródło: Opracowanie własne Odbiór poszczególnych etapów przez Zamawiającego nastąpi w terminach zgodnych z przedstawionym w ofercie szczegółowym harmonogramem realizacji projektu, z uwzględnieniem czasu niezbędnego do wniesienia ewentualnych uwag przez Zamawiającego i dokonania poprawek przez Wykonawcę. Tym samym projekty S t r o n a 29