Biochemia mikroorganizmów A. Informacje ogólne Elementy sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod Język Rodzaj Rok studiów /semestr Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć Założenia i cele Metody dydaktyczne oraz ogólna forma zaliczenia Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Biologiczno-Chemiczny, Instytut Biologii biologia studia pierwszego stopnia ogólnoakademicki stacjonarne przedmiot obowiązkowy, moduł specjalnościowy wykład 15 godz. konwersatoria 15 godz. laboratoria 15 godz. Celem jest ukazanie studentom szerokiego zróżnicowania mikroorganizmów i ich elastyczności metabolicznej na poziomie procesów biochemicznych. Podczas zajęć studenci poznają strukturalne różnice w budowie różnych grup mikroorganizmów i procesy biochemiczne pozwalające mikroorganizmom zasiedlać bardzo zróżnicowane nisze ekologiczne. Studenci są również zapoznawani z biochemicznym podłożem chorób wywoływanych przez bakterie i grzyby jak również wykorzystania mikroorganizmów w przemyśle i ochronie środowiska. Metody dydaktyczne: wykład, konwersatoria, zajęcia laboratoryjne, konsultacje Formy zaliczenia : zaliczenie na ocenę laboratoriów i konwersatoriów, egzamin Efekty kształcenia i Student tłumaczy metaboliczną różnorodność na przykładach znanych mu procesów biochemicznych właściwych dla różnych grup mikroorganizmów. Student posługuje się terminologią fachową w celu opisu charakterystycznych dla mikroorganizmów procesów biochemicznych. Student posługuje się podstawowymi technikami w celu analizy wybranych procesów biochemicznych bakterii i grzybów. Student charakteryzuje podstawowe różnice na poziomie biochemicznym pomiędzy mikroorganizmami prokariotycznymi i eukariotycznymi. Student wymienia biochemiczne mechanizmy wybranych chorób bakteryjnych i grzybowych jak też procesów wykorzystywanych w przemyśle i ochronie środowiska. Student stosuje zasady BHP, ergonomii i poszanowania pracy własnej i innych podczas wykonywania zadań samodzielnie i w grupie. Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia K_W06, K_U03 K_U06 K_W10, K_U01, K_U09, K_K02 K_W06, K_U03 K_U03, K_K01 K_W16, K_U16, K_K09 Punkty ECTS 6 Bilans nakładu pracy studenta ii Wskaźniki ilościowe Ogólny nakład pracy studenta: 150 godz. w tym: udział w wykładach: 15 godz.; udział w zajęciach laboratoryjnych: 15 godz.; udział w konwersatoriach: 15 godz., przygotowanie się do zajęć, zaliczeń, egzaminów: 95 godz.; udział w konsultacjach, zaliczeniach, egzaminie: 10 godz. Nakład pracy studenta związany z zajęciami iii : Liczba godzin Punkty ECTS wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela 55 2 o charakterze praktycznym 135 5,4 Data opracowania: 29. 09. 2015 r. Koordynator : dr hab. Adam Tylicki
Elementy składowe sylabusu Nazwa Kod Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Język Rok studiów/ semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz forma prowadzenia zajęć Prowadzący Treści merytoryczne : Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji B. Informacje szczegółowe Biochemia mikroorganizmów biologia, studia pierwszego stopnia Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB, Instytut Biologii 15 godz., wykład dr hab. Adam Tylicki 1. Definicja i charakterystyka mikroorganizmów jako polifiletycznej grupy organizmów żywych, fundamentalne odkrycia naukowe w dziedzinie biochemii mikroorganizmów, rola mikroorganizmów w ekosystemach i gospodarce człowieka ze wskazaniem charakterystycznych procesów biochemicznych, elastyczność metaboliczna mikroorganizmów, a zasiedlane nisze ekologiczne. 2. Biochemiczne różnice w strukturze mikroorganizmów na przykładzie budowy ściany komórkowej, zróżnicowanie składników ściany komórkowej grzybów, bakterii i archeonów i związane z tym sposoby walki z mikroorganizmami (antybiotyki beta laktamowe i mechanizmy ich działania) 3. Biochemiczne zróżnicowanie struktury błony komórkowej bakterii, grzybów i archeonów, porównanie struktury fosfolipidów i steroli błonowych w poszczególnych grupach, środki przeciwgrzybiczne i biosynteza steroli. 4. Przykłady mechanizmów regulacji metabolizmu bakterii (operony, odpowiedź restrykcyjna stringent response i alarmowy, sygnalizacja zagęszczenia quorum sensing i autoinduktory), enzymy wydzielane przez mikroorganizmy i ich znaczenie dla gospodarki i zdrowia człowieka. 5. Procesy autotroficzne wśród mikroorganizmów (sposoby pozyskiwania energii w celu syntezy związków organicznych z dwutlenku węgla chemosynteza i fotosynteza, sposoby wiązania dwutlenku węgla cykl Calvina-Bensona i szlaki alternatywne), metanogeneza i acetogeneza. 6. Procesy heterotroficzne, uwalnianie energii ze związków organicznych na drogach beztlenowych (glikoliza i szlaki alternatywne, procesy fermentacji alkoholowej, mlekowej, propionowej, mieszanej kwasowej, masłowej i inne). 7. Biosynteza białka u mikroorganizmów pro- i eukariotycznych, podobieństwa i różnice w procesie ekspresji informacji genetycznej (proces transkrypcji, struktura rybosomów, czynniki translacyjne) i antybiotyki hamujące biosyntezę białek. Efekty kształcenia: 1. Student tłumaczy metaboliczną różnorodność na przykładach znanych mu procesów biochemicznych właściwych dla różnych grup mikroorganizmów. 2. Student charakteryzuje podstawowe różnice na poziomie biochemicznym pomiędzy mikroorganizmami prokariotycznymi i eukariotycznymi. 3. Student posługuje się terminologią fachową w celu opisu charakterystycznych dla mikroorganizmów procesów biochemicznych. Forma i warunki zaliczenia Sposoby weryfikacji: 1. Egzamin pisemny, test zamknięty i pytania opisowe 1. Obecność na zajęciach (dopuszcza się możliwość opuszczenia jednego wykładu). 2. Pozytywna ocena zaliczenia laboratoriów i konwersatoriów.
Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej 3. Pozytywna ocena z egzaminu. Literatura podstawowa: 1. Salyers A.A, Whitt D.D. 2012, Mikrobiologia. Różnorodność, chorobotwórczość i środowisko. PWN, 2. Nicklin J., Graeme-Cook K., Killington R. 2011, Krótkie wykłady. Mikrobiologia. PWN, 3. Berg J. M., Tymoczko J.L., Stryer L. 2009, Biochemia. PWN, Literatura uzupełniajaca: 1. Weiner J. 2012, Życie i ewolucja biosfery. PWN, 2. Wojtatowicz M., Stempniewicz R., Żarowska B. 2009, Teoria i ćwiczenia. Mikrobiologia żywności. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.. podpis osoby składającej sylabus
Elementy składowe sylabusu Nazwa Kod Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Język Rok studiów/ semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz forma prowadzenia zajęć Prowadzący Treści merytoryczne : Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji C. Informacje szczegółowe Biochemia mikroorganizmów biologia, studia pierwszego stopnia Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB, Instytut Biologii 15 godz., laboratoria mgr Urszula Czyżewska 1. Różnice biochemiczne pomiędzy różnymi grupami mikroorganizmów. Przygotowywanie i sterylizacja narzędzi, szkła i podłoży do prowadzenia kultur grzybowych i bakteryjnych. 2. Specyficzne wymagania troficzne różnych grup mikroorganizmów. Zakładanie i prowadzenie kultur grzybów (Saccharomyces cerevisiae, Malassezia pachydermatis) i bakterii (Esherichia coli) w celu uzyskania materiału do izolacji lipidów. 3. Specyfika profilu lipidowego bakterii i grzybów. Izolacja lipidów z wyhodowanych wcześniej komórek grzybowych i bakteryjnych. 4. Rozdział frakcji lipidowych przy pomocy chromatografii cienkowarstwowej. 5. Analiza densytometryczna chromatogramów i porównanie frakcji lipidowych pomiędzy analizowanymi gatunkami. 6. Prezentacja uzyskanych wyników i dyskusja na temat biochemicznego zróżnicowania różnych grup mikroorganizmów i konsekwencji fizjologicznych tego zróżnicowania. Efekty kształcenia: 1. Student posługuje się podstawowymi technikami w celu analizy wybranych procesów biochemicznych bakterii i grzybów. 2. Student charakteryzuje podstawowe różnice na poziomie biochemicznym pomiędzy mikroorganizmami prokariotycznymi i eukariotycznymi. 3. Student posługuje się terminologią fachową w celu opisu charakterystycznych dla mikroorganizmów procesów biochemicznych. Forma i warunki zaliczenia Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej Sposoby weryfikacji: 1. Bieżąca ocena wiedzy i umiejętności studentów podczas zajęć. 2. Sprawdzian pisemny w formie testu zamkniętego. 3. Ocena sprawozdania z wykonanego eksperymentu. 1. Obecność na zajęciach (dopuszcza się możliwość opuszczenia jednych zajęć) 2. Pozytywna ocena pracy studenta podczas zajęć. 3. Pozytywna ocena sprawozdania z przeprowadzonych doświadczeń. 4. Pozytywna ocena sprawdzianu pisemnego. Literatura podstawowa: 1. Nicklin J., Graeme-Cook K., Killington R. 2011, Krótkie wykłady. Mikrobiologia. PWN, 2. Berg J. M., Tymoczko J.L., Stryer L. 2009, Biochemia. PWN, Literatura uzupełniajaca: 1. Buczek J., Buczek K. 2000, Zarys mikrobiologii ogólnej. Lublin, 2000.
Elementy składowe sylabusu Nazwa Kod Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Język Rok studiów/ semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz forma prowadzenia zajęć Prowadzący Treści merytoryczne : Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji D. Informacje szczegółowe Biochemia mikroorganizmów biologia, studia pierwszego stopnia Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB, Instytut Biologii 15 godz., konwersatoria mgr Urszula Czyżewska 1. Różnice w metabolizmie bakterii i grzybów. 2. Biochemiczne mechanizmy wirulencji patogenów bakteryjnych i grzybowych (biofilm, oporność na leki, enzymy wydzielane wewnątrz- i zewnątrzkomórkowo, toksyny) i przykładowe choroby powodowane przez te mikroorganizmy. 3. Przykładowe szlaki biochemiczne warunkujące inwazyjność mikroorganizmów. 4. Mechanizmy działania środków bakteriobójczych i grzybobójczych. 5. Rola bakterii i grzybów w przemyśle (spożywczym, farmaceutycznym, kosmetycznym, paliwowym). 6. Procesy biochemiczne mikroorganizmów w ochronie środowiska. Efekty kształcenia: 1. Student wymienia biochemiczne mechanizmy wybranych chorób bakteryjnych i grzybowych jak też procesów wykorzystywanych w przemyśle i ochronie środowiska. 2. Student posługuje się terminologią fachową w celu opisu charakterystycznych dla mikroorganizmów procesów biochemicznych. 3.Student charakteryzuje podstawowe różnice na poziomie biochemicznym pomiędzy mikroorganizmami prokariotycznymi i eukariotycznymi. Forma i warunki zaliczenia Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej Sposoby weryfikacji: 1. Bieżąca kontrola stanu wiedzy studentów na podstawie ich aktywności podczas zajęć. 2. Ocena prezentacji przygotowanych przez studentów i umiejętność odpowiadania na pytania podczas dyskusji. 1. Obecność na zajęciach (dopuszcza się możliwość opuszczenia jednych zajęć). 2. Pozytywna ocena pracy studenta podczas zajęć. 3. Pozytywna ocena prezentacji. Literatura podstawowa: 1. Schlegel H. 2008, Mikrobiologia ogólna. PWN, 2. Szewczyk E. M. 2009, Diagnostyka bakteriologiczna. PWN, 3. Adamski Z., Batura-Gabryel H. 2007, Mikologia lekarska dla lekarzy i studentów. Wyd. UM w Poznaniu. 4. Dworecka-Kaszak B. 2008, Mikologia weterynaryjna. Wyd. SGGW, Literatura uzupełniajaca: 1. Berg J. M., Tymoczko J.L., Stryer L. 2009, Biochemia. PWN, 2. Kunicki-Goldfinger W. 2006 Życie bakterii. PWN,
. podpis osoby składającej sylabus i zakładanych efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, z uwzględnieniem form zajęć. Uwzględnia się tylko efekty możliwe do sprawdzenia (mierzalne / weryfikowalne). ii Przykładowe rodzaje aktywności: udział w wykładach, ćwiczeniach, przygotowanie do zajęć, udział w konsultacjach, realizacja zadań projektowych, pisanie eseju, przygotowanie do egzaminu. Liczba godzin nakładu pracy studenta powinna być zgodna z przypisanymi do tego punktami ECTS wg przelicznika : 1 ECTS 25 30 h. iii Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela są to tzw. godziny kontaktowe (również te nieujęte w rozkładzie zajęć, np. konsultacje lub zaliczenia/egzaminy). Suma punktów ECTS obu nakładów może być większa od ogólnej liczby punktów ECTS przypisanej temu przedmiotowi.