Sprawozdanie z realizacji Priorytetów komponentu regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 1
I. INFORMACJE OGÓLNE 1. Rodzaj sprawozdania A. Sprawozdanie okresowe x B. Sprawozdanie roczne C. Sprawozdanie końcowe 2. Okres sprawozdawczy 1.01.-30.06.2012 3. Numer Priorytetu PO KL VI-IX 4. Nazwa Instytucji Pośredniczącej Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Departament Polityki Regionalnej Dane osoby sporządzającej sprawozdanie: w części rzeczowej w części finansowej 5. Imię i nazwisko Nr telefonu Adres poczty elektronicznej II. PRZEBIEG REALIZACJI PRIORYTETU 1. Analiza stopnia osiągnięcia oczekiwanych efektów oraz wartości docelowych wskaźników w podziale na cele szczegółowe Priorytet VI CEL SZCZEGÓŁOWY 1: Zwiększenie zasięgu oddziaływania Aktywnej Polityki Rynku Pracy Wskaźniki, w przypadku których występuje nadwykonanie W ramach Celu szczegółowego 1 brak takich wskaźników. Wskaźniki, w przypadku których odnotowano niski stopień realizacji wartości docelowej W ramach Celu szczegółowego 1 brak takich wskaźników. Na dzień dzisiejszy, trudno jest oszacować, na jakim poziomie zostanie zrealizowany wskaźnik Liczba osób, które uzyskały środki na podjęcie działalności gospodarczej (ogółem), w tym: liczba osób, które skorzystały z instrumentów zwrotnych (ogółem/k/m).w chwili obecnej wartość podwskaźnika dot. instumentow zwrotnych kształtuje się na poziomie zerowym, jako że nie został uruchomiony jeszcze żaden projekt obejujący wskazany typ operacji (nabór wnioskow o dofinansowanie zakończył się 01.06.2012; trwa ocena merytoryczna projektów). CEL SZCZEGÓŁOWY 2: Zwiększenie poziomu zatrudnienia wśród osób młodych Wskaźniki, w przypadku których występuje nadwykonanie Liczba osób w wieku 15-24 lata, które zakończyły udział w projektach realizowanych w ramach Priorytetu (ogółem/k/m), Od początku realizacji Priorytetu VI, udział w projektach zakończyło 24 356 osób młodych, co stanowi 100,54% realizacji wartości docelowej ww. wskaźnika produktu, tj. 24 224. Osoby młode od lat stanowią istotną część populacji osób bezrobotnych w województwie (aż 25,2% - wg danych PUP na dzień 31.03.2012), dlatego też konieczne było podejmowanie systematycznych działań na rzecz aktywizacji tej grupyosób przy wykorzystaniu środków EFS. I tak dla Poddziałania 6.1.3 w roku 2010 przyjęto kryteria dostępu dotyczące konieczności zapewnienia co najmniej 27% udziału osób młodych w ogóle uczestników projektu, zaś w Działaniu 6.2 zastosowano kryterium strategiczne zakładające, że 50% grupy docelowej projektu stanowić będą osoby do 25 roku życia. W 2012 r. dla Poddziałania 6.1.3 przyjęto kryteria dostępu dotyczące konieczności zapewnienia min. 20% udziału osób do 25 roku życia wśród uczestników, objętych jednorazowymi środkami na podjęcie działalności gospodarczej, natomiast w Działaniu 6.2 kryterium dostępu zapewniające, że co najmniej 50% grupy docelowej projektu stanowić będą osoby do 25 roku życia. Dodatkowo konkus ogłaszany w ramach Poddziałania 6.1.1 w 2012 r dedykowany był osobom 50+, niepełnosprawnym i absolwentom z terenu woj. Małopolskiego (kryt. dostępu). Podejmowane działania na rzecz wsparcia osób młodych wpisują się w pełni w założenia 2
dokumentu Poprawa sytuacji osób młodych na rynku pracy w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013. Wyzwania i konspekt działań i inicjatywy Komisji Europejskiej w tym obszarze." - w tym osoby z terenów wiejskich (ogółem/k/m). Od początku realizacji Priorytetu VI, udział w projektach zakończyło 15 839 osób tego rodzaju, co stanowi 175,25% realizacji wartości docelowej ww. wskaźnika produktu, tj. 9 038. Przyczyną wysokiego wykonania jest niedoszacowanie wartości docelowej wskaźnika. Wskaźnik został założony na poziomie 12,8% ogółu osób, które zakończą udział w projektach realizowanych w Priorytecie VI, podczas gdy w Małopolsce udział osób z terenów wiejskich w ogóle ludności kształtuje się na poziomie 50,8% (wg stanu na 31.12.2010 r.), a w populacji bezrobotnych na poziomie 53,8% (wg stanu z 31.03.2012 r.). Wskaźniki, w przypadku których odnotowano niski stopień realizacji wartości docelowej W ramach Celu szczegółowego 2 brak takich wskaźników. CEL SZCZEGÓŁOWY 3: Zmniejszenie bezrobocia wśród osób znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy (kobiet, osób długotrwale bezrobotnych, osób niepełnosprawnych, osób bezrobotnych zamieszkujących na obszarach wiejskich) Wskaźniki, w przypadku których występuje nadwykonanie Liczba osób, które zakończyły udział w projektach realizowanych w ramach Priorytetu: w tym: liczba osób znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy Od początku realizacji Priorytetu VI, udział projektach zakończyło 45 214 osób o tym statusie, co stanowi 101,57% realizacji wartości docelowej ww. wskaźnika produktu wynoszącej 44 516. Przyczyną wykonania jest zarówno podejmowanie na przestrzeni kilku lat działań na rzecz wspierania osób znajdujących się w najgorszej sytuacji na małopolskim rynku pracy, jak również niedoszacowanie ogólnej wartości podwskaźników dotyczących osób długotrwale bezrobotnych i z terenów wiejskich dla Małopolski. Liczba osób, które zakończyły udział w projektach realizowanych w ramach Priorytetu: w tym: liczba osób długotrwale bezrobotnych Od początku realizacji Priorytetu VI, udział projektach zakończyło 17 020 osób o tym statusie, co stanowi 177,75% realizacji wartości docelowej ww. wskaźnika produktu wynoszącej 9 575. Przyczyną tak wysokiego wykonania jest m.in. koncentacja różego rodzaju działań na rzecz aktywizacji tej grupy osób, przy wykorzystaniu środów PO KL np. w ramach Poddziałania 6.1.3 w roku 2010 przyjęto kryteria dostępu dotyczące konieczności zapewnienia co najmniej 10% udziału osób długotrwale bezrobotnych w ogóle uczestników projektu. Wykonanie wskaźnika wynika również z niedoszacowania jego ogólnej wartości. Wysokość wskaźnika oszacowana została na poziomie 13% ogółu osób, które zakończą udział w projektach. Tymczasem w populacji bezrobotnych zarejestrowanych w małopolskich PUP, grupa ta stanowi 46,6% (wg stanu na 31.03.2012 r). liczba osób z terenów wiejskich Od początku realizacji Priorytetu VI, udział w projektach zakończyło 32 346 osób tego rodzaju, co stanowi 169,19% realizacji wartości docelowej ww. wskaźnika produktu, tj 19 118. Przyczyną wysokiego wykonania jest zarówno podejmowanie dedykowanych działań na rzecz wsparcia tej grupy osób - np. dla Poddziałania 6.1.3 w roku 2010 przyjęto kryteria dostępu, dotyczące konieczności zapewnienia co najmniej 21% udziału osób bezrobotnych z obszarów wiejskich w ogóle uczestników projektu, jak również niedoszacowanie jego ogólnej wartości w skali kraju. Wskaźnik Liczba osób z terenów wiejskich, został założony na poziomie 25,8% ogółu osób, które zakończą udział w projektach realizowanych w Priorytecie VI, podczas gdy w Małopolsce udział osób z terenów wiejskich w ogóle ludności kształtuje się na poziomie 50,8% (wg stanu na 31.12.2010 r.), a w populacji bezrobotnych na poziomie 53,8% (wg stanu z 31.03.2012 r.). Liczba osób, które uzyskały środki na podjęcie działalności gospodarczej w tym: liczba osób znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy Od początku realizacji Priorytetu VI, liczba osób, które uzyskały środki na podjęcie działalności gospodarczej w grupie osób znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy wynosi 6 095 osób, co stanowi 136,90 % realizacji wartości docelowej ww. wskaźnika produktu, określonej na poziomie 4 452. Uzasadnienie jak przy wskaźniku Liczba osób, które zakończyły udział w projektach realizowanych w ramach Priorytetu w tej 3
grupie. Liczba osób, które uzyskały środki na podjęcie działalności gospodarczej w tym: liczba osób długotrwale bezrobotnych Od początku realizacji Priorytetu VI, liczba osób, które uzyskały środki na podjęcie działalności gospodarczej w grupie osób długotrwale bezrobotnych wynosi 2 036 osób, co stanowi 212,75 % realizacji wartości docelowej ww. wskaźnika produktu, określonej na poziomie 957. Uzasadnienie jak przy wskaźniku Liczba osób, które zakończyły udział w projektach realizowanych w ramach Priorytetu w tej grupie. liczba osób z terenów wiejskich Od początku realizacji Priorytetu VI, liczba osób, które uzyskały środki na podjęcie działalności gospodarczej w grupie osób z terenów wiejskich wynosi 4 632, co stanowi 242,26% realizacji wartości docelowej w/w wskaźnika produktu, tj. 1 912. Uzasadnienie jak przy wskaźniku Liczba osób, które zakończyły udział w projektach realizowanych w ramach Priorytetu w tej grupie. Liczba projektów wspierających rozwój inicjatyw lokalnych Na dzień 30.06.2012 r. wskaźnik został osiągnięty na poziomie ponad 176% (88 projektów) wartości docelowej, określonej na poziomie 50. Stopień realizacji wskaźnika wynika z niedoszacowania jego wartości docelowej w stosunku do poziomu alokacji dla Działania 6.3. Wskaźniki, w przypadku których odnotowano niski stopień realizacji wartości docelowej W ramach celu szczegółowego 3 brak takich wskaźników. CEL SZCZEGÓŁOWY 4: Zwiększenie poziomu zatrudnienia wśród osób starszych. Wskaźniki, w przypadku których występuje nadwykonanie W ramach celu szczegółowego 4 brak takich wskaźników. Wskaźniki, w przypadku których odnotowano niski stopień realizacji wartości docelowej W ramach celu szczegółowego 4 brak takich wskaźników. Efektywność zatrudnieniowa W przypadku projektów konkursowych wskaźnik ten nie był dotychczas ujmowany w Planach Działania dla Priorytetu VI. Dopiero w konkursach ogłaszanych w 2012 r. wprowadzono jako kryterium dostępu wskaźniki efektywności zatrudnieniowej. Ze względu na sposób agregacji wskaźnika (tj. wykazywanie w ramach wskaźnika osób, które zakończyły udział w projekcie), pierwsze dane na temat jego poziomu będą uzyskane w 2013 r. Informacje dot. efektywności zatrudnieniowej w projektach systemowych są zawarte w pkt 3 Projekty systemowe. Priorytet VII CEL SZCZEGÓŁOWY 1: Poprawa dostępu do rynku pracy osób zagrożonych wykluczeniem społecznym Wskaźniki, w przypadku których występuje nadwykonanie Liczba projektów wspierających rozwój inicjatyw na rzecz aktywizacji i integracji społeczności lokalnych Na dzień 30.06.2012 r. wskaźnik został osiągnięty na poziomie ponad 110% (202 projekty) wartości docelowej, określonej na poziomie 183. W stosunku do poprzedniego okresu sprawozdawczego wartość wskaźnika obniżyła się o 2 projekty, co wynika z rozwiązania w I połowie 2012 r. 2 umów w ramach Działania 7.3. Stopień realizacji wskaźnika pozostaje jednak nadal wysoki, co jest spowodowane m.in. niedoszacowaniem jego wartości docelowej w stosunku do poziomu alokacji. W efekcie przeglądu śródokresowego podjęto decyzję, że od 2012 r. nie będą już ogłaszane konkursy dotyczące tzw. inicjatyw oddolnych w zakresie aktywizacji i integracji społeczności lokalnych, w związku z czym poziom wykonania wskaźnika pozostanie na ww. poziomie. Wskaźniki, w przypadku których odnotowano niski stopień realizacji wartości docelowej Liczba klientów instytucji pomocy społecznej, którzy zakończyli udział w projektach dotyczących aktywnej integracji, w tym z terenów wiejskich Dane wykazane w załączniku nr 1 do sprawozdania w kolumnach odnoszących się do wartości narastających zostały skorygowane przez Beneficjentów we wnioskach o płatność w okresie bieżącym i nie są spójne z danymi 4
z poprzedniego okresu sprawozdawczego. Na dzień 30.06.2012 r. wskaźnik został osiągnięty na poziomie 15 835 osób, tj. 38% wartości docelowej wynoszącej 41 636, a podwskaźnik w tym z terenów wiejskich osiągnięto na poziomie 9 169 osób, tj. ponad 65% wartości docelowej wynoszącej 14 039. W porównaniu z danymi za 2011 r. nastąpił dość znaczny wzrost wartości tych wskaźników. Mimo, iż osiągnięte wartości mierników postępu rzeczowego realizacji Działania są stosunkowo proporcjonalne do ilości środków rozliczonych we wnioskach o płatność (do końca 2011 w Poddziałaniach 7.1.1.i 7.1.2 rozliczono ponad 44% środków), istnieje niebezpieczeństwo nieosiągnięcia wartości docelowej przedmiotowego wskaźnika na koniec okresu programowania. Wynika to z faktu, iż jednostki pomocy społecznej coraz częściej zgłaszają poważne problemy z rekrutacja nowych uczestników projektów i ich utrzymaniem w projekcie. W Małopolsce w ciągu ostatnich kilku lat liczba klientów pomocy społecznej spada. Potwierdza to m.in. raport Małopolskiego Obserwatorium Polityki Społecznej Ocena zasobów pomocy społecznej województwa małopolskiego, w którym wskazano, że udział korzystających z pomocy społecznej w ludności w 2011 r. wynosił dla Małopolski 7,2% (spadek o 0,6% w stosunku do poprzedniego roku), podczas gdy dla Polski wynosił 9%. Wskaźnik ten jest więc niższy o blisko 2% od średniej dla kraju i daje województwu małopolskiemu trzecie miejsce wśród województw o najniższym wskaźniku. Wskaźnik dotyczący udziału korzystających z pomocy społecznej w ludności województwa małopolskiego, sukcesywnie spadał od 2003 r., gdy wynosił prawie 15% - do wartości 7,2% w 2011 r. W konsekwencji corocznie w sprawozdaniach z Priorytetu VII zgłaszano problem związany ze stopniem wykonania wskaźnika Liczba klientów instytucji pomocy społecznej ( ). Beneficjenci zgłaszali duże problemy z rekrutacją wymaganej liczby osób (która była ustalana dla każdego projektu w kontekście jego wartości wynikającej z algorytmu), a w skrajnych przypadkach rezygnowali z tego powodu z realizacji projektów. Potwierdza to badanie Beneficjenci Poddziałania 7.1.1 i 7.1.2 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w Małopolsce realizacja projektów systemowych oraz innych zadań pomocy społecznej. Bilans potrzeb w zakresie pomocy społecznej 2011, w którym wskazano, iż z roku na rok przybierają na znaczeniu problemy związane z rekrutacją beneficjentów ostatecznych, czy ich rezygnacją w trakcie realizacji projektu. Ponad połowa jednostek pomocy społecznej realizujących projekty systemowe w ramach Poddziałania 7.1.1 i 7.1.2 boryka się z problemem rezygnacji klientów w trakcie trwania projektu. Dodatkowo należy zauważyć, że klienci pomocy społecznej, którzy pozostają w rejestrach instytucji pomocy społecznej wymagają coraz bardziej złożonych form wsparcia, a tym samym koszty świadczonej pomocy rosną. Potwierdza to Raport PSDB z badania Ocena systemu monitorowania i wartości wskaźników PO KL 2007-2013 z kwietnia 2010 r., w którym stwierdzono: Za obniżeniem wartości wskaźnika przemawia dodatkowo fakt, że osoby zagrożone wykluczeniem społecznym wymagają długotrwałych i intensywnych (czyli też kosztownych) form wsparcia. Dotychczasowa praktyka, spowodowana obawami o nieosiągnięciu wskaźników, ograniczania okresu udziału jednego uczestnika w projekcie do jednego roku przyczyniała się albo do niskiej jakości wsparcia, albo do obejmowania wsparciem uczestników najsilniej zmotywowanych (a więc stosunkowo najmniej potrzebujących). Informacje o niskiej jakości działań przekładają się z kolei na efekt zniechęcenia innych potencjalnych klientów. Należy również zwrócić uwagę, że wielu klientów pomocy społecznej powraca do projektu w celu uzyskania dodatkowej pomocy (wsparcia). Osoby te nie zasilają jednak wskaźnika, bowiem zostały już raz wykazane, natomiast przeznaczane są na nie środki finansowe w ramach projektów. Warto również zauważyć, iż duża część klientów Ośrodków Pomocy Społecznej bierze udział w projektach realizowanych w ramach Priorytetu VI. W tej sytuacji, nie jest uzasadnione powielanie przez OPS-y wobec tych osób działań w zakresie aktywizacji zawodowej, prowadzonych już w ramach innych projektów. Biorąc pod uwagę fakt, iż w województwie małopolskim wskaźniki dot. liczby osób kończących udział w projektach w ramach Priorytetu VI (w tym osób znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy) zostały już nadwykonane lub osiągnięte na wysokim poziomie, oznacza to wyłączenie dużej części klientów OPS z możliwości otrzymania wsparcia w ramach Priorytetu VII. Na problem ten wskazuje również badanie Analiza potrzeb instytucji działających w obszarze pomocy i integracji społecznej oraz działań prowadzonych na poziomie centralnym i regionalnym w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w kontekście zmniejszania obszarów zjawiska wykluczenia społecznego. W wyniku działań związanych z przeglądem śródokresowym PO KL, Instytucja Zarządzająca przeprowadziła ponowną dezagregację wskaźników. W jej efekcie wartość wskaźnika Liczba klientów instytucji pomocy społecznej, ( ) dla województwa małopolskiego została jednak podniesiona z 36 192 do 41 636 osób. Jednocześnie wartość docelowa podwskaźnika w tym z terenów wiejskich została obniżona z 26 346 do 14 039 osób. W trakcie konsultacji procesu dezagregacji, do IZ zgłaszano uwagi w zakresie niespójności metodologii wyliczenia wskaźnika głównego i podwskaźnika. Wskaźnik główny zdezagregowano bowiem w oparciu o szacunkowy średni koszt wsparcia na osobę, natomiast podwskaźnik - w odniesieniu do wartości kontekstowych (tj. liczby rodzin objętych pomocą społeczną na wsi w 2010). Takie podejście oznacza, że wartości docelowe 5
wskaźnika zostały ustalone w oderwaniu od faktycznej liczby potencjalnych uczestników projektów. Powyższe uwagi nie zostały jednak uwzględnione przez IZ. Osiągnięcie w Małopolsce nowej (wyższej) wartości docelowej wskaźnika do końca okresu programowania najprawdopodobniej nie będzie możliwe. Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia zagrożenia tego rodzaju, w województwie małopolskim podejmowane są różnego rodzaju działania zaradcze. Dużym sukcesem, jest np. skuteczne zachęcenie wszystkich Powiatowych Centrów Pomocy Rodzinie do realizacji projektów systemowych w ramach Poddziałania 7.1.2 oraz prawie wszystkich Ośrodków Pomocy Społecznej (176 z 182) do realizacji projektów systemowych w ramach Poddziałania 7.1.1. Podjęte wysiłki i ich rezultaty z pewnością przyczyniły się do lepszej realizacji założonego poziomu wskaźnika. Aktualnie w Małopolsce w Poddziałaniach 7.1.1 i 7.1.2 realizowane są duże projekty trzyletnie (2010-2012), w których docelowo planuje się objąć wsparciem około 20 tys. osób korzystających z pomocy społecznej. Jest to istotna zmiana w stosunku do pierwszych lat realizacji Działania (2008-2009), w których realizowane projekty systemowe charakteryzowały się niską wartością i małą liczbą osób objętych wsparciem, co miało bezpośredni wpływ na obecną wartość wskaźnika. Poniżej przedstawiono mapę obrazującą realizację projektów systemowych w Poddziałaniu 7.1.1 PO KL w województwie małopolskim. CEL SZCZEGÓŁOWY 2: Wzmocnienie i poszerzenie zakresu działań sektora ekonomii społecznej Wskaźniki, w przypadku których występuje nadwykonanie Liczba podmiotów ekonomii społecznej, które otrzymały wsparcie z EFS za pośrednictwem instytucji wspierających ekonomię społeczną Dane wykazane w załączniku nr 1 do sprawozdania w kolumnach odnoszących się do wartości narastających zostały skorygowane przez Beneficjentów i nie są spójne z danymi z poprzedniego okresu sprawozdawczego. Zgodnie z nową dezagregacją, wartość docelowa wskaźnika dla województwa małopolskiego została podniesiona z 33 na 587, jednocześnie zmieniono też jego nazwę. Na dzień 30.06.2012 r. wskaźnik został osiągnięty na poziomie 1 338 podmiotów, tj. 228% wartości docelowej. Wykonanie najprawdopodobniej jeszcze wzrośnie, gdyż od 2012 r. rozpocznie się realizacja projektu wyłonionego w konkursie w ramach Poddziałania 7.2.2, który zakłada kompleksowe wsparcie dla podmiotów ekonomii społecznejz obszaru całego wojewodztwa. Liczba osób, które otrzymały wsparcie w ramach instytucji ekonomii społecznej Dane wykazane w załączniku nr 1 do sprawozdania w kolumnach odnoszących się do wartości narastających 6
zostały skorygowane przez Beneficjentów i nie są spójne z danymi z poprzedniego okresu sprawozdawczego. Zgodnie z nową dezagregacją tego wskaźnika, jego wartość docelowa dla województwa małopolskiego została obniżona z 2 770 do 1 688 osób. Na dzień 30.06.2012 r. wskaźnik został osiągnięty na poziomie 5 697 osób, tj. 338% wartości docelowej. Wykonanie tego wskaźnika najprawdopodobniej jeszcze wzrośnie, gdyż od 2012 r. rozpocznie się realizacja projektu wyłonionego w konkursie w ramach Poddziałania 7.2.2, który zakłada wsparcie dla osób w ramach instytucji ekonomii społecznej z obszaru caałego województwa. Liczba pracowników instytucji pomocy i integracji społecznej bezpośrednio zajmujących się aktywną integracją, którzy w wyniku wsparcia z EFS podnieśli swoje kwalifikacje Zgodnie z nową dezagregacją, wartość docelowa wskaźnika dla województwa małopolskiego została obniżona z 1 547 na 1 402 osoby. W związku z tym, na 30.06.2012 r. wykonanie tego wskaźnika osiągnęło poziom 102% wartości docelowej (tj. 1 430 osób). Biorąc pod uwagę fakt, że Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Krakowie realizuje obecnie w ramach Poddziałania 7.1.3 dwuletni projekt, który będzie również kontynuowany w latach następnych, poziom wykonania tego wskaźnika najprawdopodobniej jeszcze wzrośnie. Wskaźniki, w przypadku których odnotowano niski stopień realizacji wartości docelowej W ramach celu szczegółowego 2 brak takich wskaźników. Efektywność zatrudnieniowa W województwie małopolskim wskaźnik ten nie był dotychczas ujmowany w Planach Działania dla Priorytetu VII. Dopiero w konkursach ogłaszanych w 2012 r. wprowadzono jako kryterium dostępu wskaźniki efektywności zatrudnieniowej (2 konkursy w Poddziałaniu 7.2.1 w tym 1 konkurs na projekty współpracy ponadnarodowej; 1 konkurs w Poddziałaniu 7.2.2, 1 konkurs w Działaniu 7.4). Ze względu na sposób agregacji wskaźnika (tj. wykazywanie osób, które zakończyły udział w projekcie), pierwsze dane na temat jego poziomu będą uzyskane w II połowie 2013 r. lub dopiero w 2014 r. Priorytet VIII CEL SZCZEGÓŁOWY 1: Rozwój wykwalifikowanej i zdolnej do adaptacji siły roboczej Wskaźniki, w przypadku których występuje nadwykonanie Liczba pracujących osób dorosłych, które zakończyły udział w projektach szkoleniowych, w tym liczba osób w wieku powyżej 50 roku życia Na dzień 30.06.2012 r. w/w wskaźnik produktu został osiągnięty na poziomie 231,26% (213,72% w przypadku podkategorii osób powyżej 50 roku życia). Dotychczas wsparciem szkoleniowym, objętych zostało 39 101 pracujących osób dorosłych (w tym 7 072 osób w wieku 50+), podczas gdy określona w SzOP wartość docelowa wynosi 16 908 (3 309 dla osób 50+). Podkreślić należy, że wsparcie udzielane w ramach projektów szkoleniowych realizowanych w województwie małopolskim adresowane jest w dużej mierze do osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji na rynku pracy, tj. osób 50+. Przewiduje się, że wartość przedmiotowego wskaźnika, z uwagi na realizację już podpisanych umów o dofinansowanie oraz projektów wyłonionych w konkursie zorganizowanym w Poddziałaniu 8.1.1 w I półroczu 2012r., będzie nadal dynamicznie wzrastać w kolejnych okresach sprawozdawczych. Analizując przyczyny przekroczenia wartości docelowej wskaźnika, należy również zwrócić uwagę na fakt jej zmniejszenia (zarówno dla wskaźnika ogółem jak i dla osób 50+), dokonanego w wyniku przeglądu śródokresowego PO KL oraz na wnioski z badania ewaluacyjnego, zleconego przez Instytucję Pośredniczącą PO KL Ocena realizacji wskaźników monitorowania dla komponentu regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w województwie małopolskim, w którym wykazano niewielką kosztochłonność tego typu wsparcia. Liczba osób, które ukończyły udział w stażach lub szkoleniach praktycznych w podziale na: - pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych - pracowników naukowych w przedsiębiorstwach Wartość w/w wskaźnika produktu, osiągnięta do końca okresu sprawozdawczego, kształtuje się na poziomie 163, co stanowi 296,36% wartości docelowej wynoszącej 55. Wskaźnik ten generowany jest obecnie wyłącznie przez wartość podwskaźnika dot. pracowników naukowych, którzy ukończyli udział w stażach lub szkoleniach praktycznych w przedsiębiorstwach (w przypadku którego osiągnięty został poziom 543,33% wielkości docelowej 7
wynoszącej 30). Na osiągnięcie tak wysokiej wartości wskaźnika, niewątpliwie ma wpływ duże zainteresowanie beneficjentów i uczestników projektami oferującymi przedmiotowe formy wsparcia, co związane jest z potencjałem naukowym i badawczym małopolskich uczelni wyższych i ośrodków badawczych. Nie bez znaczenia jest też fakt, iż wartość docelowa zarówno wskaźnika jak i podwskaźników została zmniejszona w efekcie przeglądu śródokresowego PO KL, co w pewnej mierze ma wpływ na wysoki, aktualny jego poziom. Wartość podwskaźnika dot. udziału pracowników przedsiębiorstw w stażach lub szkoleniach w jednostkach naukowych w okresie sprawozdawczym kształtowała się na poziomie zerowym. Niemniej jednak, osiągnięcie poziomu docelowego (25) nie jest zagrożone. Pierwszy z projektów, przewidujący staże pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych, rozpoczął się w III kwartale 2011 roku. Rozpoczęcie realizacji kolejnego projektu tego typu planowane jest w I kwartale 2013 roku. Zatem wzrost wartości wskaźnika odnoszącego się do pracowników przedsiębiorstw uczestniczących w stażach, (z uwagi na fakt, iż zgodnie z metodologią wskaźnik mierzony jest po zakończeniu udziału uczestników w stażu/szkoleniu praktycznym), nastąpi najwcześniej w II połowie 2012 roku lub w roku 2013. Liczba osób, które były objęte wsparciem w zakresie rozpoczynania własnej działalności gospodarczej typu spin off lub spin out Wysokość wskaźnika osiągnięta do końca okresu sprawozdawczego, kształtuje się na poziomie 1 519,59% wartości docelowej. Do 30.06.2012 r. wsparciem tego rodzaju, objętych zostało 1 474 osób, podczas gdy określona w SzOP wartość docelowa wynosi 97. Niewątpliwy wpływ na tak wysoki poziom wykonania wskaźnika, miały przyjęte w Planach Działań na rok 2010, komplementarne kryteria szczegółowe dla Poddziałania 8.2.1 i Działania 6.2 PO KL. W odniesieniu do Poddziałania 8.2.1, na projektodawców realizujących szkolenia i doradztwo w zakresie zakładania firm spin off i spin out, nałożono obowiązek zakończenia wsparcia udzielanego w projekcie, przygotowaniem przez uczestników biznesplanu takiej działalności. Dokument ten był następnie uznawany i oceniany przez beneficjentów udzielających wsparcia w ramach Działania 6.2 PO KL. Uczestnicy szkoleń w ramach Poddziałania 8.2.1 byli również zwalniani z modułu szkoleniowo doradczego, realizowanego w projektach w Działaniu 6.2. W jednym i drugim konkursie wysoko premiowano działalności gospodarcze wpisujące się w RSI. Powiązanie wsparcia szkoleniowo doradczego otrzymywanego w ramach Poddziałania 8.2.1 z możliwością uzyskania dotacji w Działaniu 6.2, spowodowało bardzo wysoki poziom zainteresowania uczestników, a tym samym realizacji wskaźnika w regionie. Na osiągnięcie tak wysokiej wartości wskaźnika niewątpliwie miało wpływ także zainteresowanie beneficjentów i uczestników przedmiotowymi projektami, związane z potencjałem naukowym i badawczym małopolskich uczelni wyższych i ośrodków badawczych. Wskaźniki, w przypadku których odnotowano niski stopień realizacji wartości docelowej Liczba przedsiębiorstw, które zostały objęte wsparciem w zakresie projektów szkoleniowych Wartość w/w wskaźnika produktu, osiągnięta do końca okresu sprawozdawczego, kształtuje się na poziomie 8 342, co stanowi 68,8% wartości docelowej wynoszącej 12 125 (obniżonej w wyniku przeglądu śródokresowego PO KL o 637). Należy zwrócić uwagę na przyrost wartości wskaźnika na przestrzeni okresu sprawozdawczego o blisko 21 punktów procentowych w stosunku do roku 2011. Biorąc pod uwagę poziom wydatkowania środków dla Działania 8.1, wynoszący 40% (w odniesieniu do Poddziałania 8.1.1-40,1%, zaś 8.1.2-39,3%) kształtuje się on korzystnie, nie mniej jednak osiągnięcie założonej wartości docelowej może być zagrożone. Od lat podejmowane są różnorodne działania zaradcze mające oddziaływać na zwiększenie liczby przedsiębiorstw korzystających ze wsparcia PO KL. W ramach tego typu działań ogłaszano odrębne konkursy na typ 1 operacji (szkolenia dla przedsiębiorstw) w Poddziałaniu 8.1.1 w latach 2009-2012 oraz dodatkowo, przeznaczono do zakontraktowania w ramach konkursu na 1 typ operacji w Poddziałaniu 8.1.1 w roku 2010 środki finansowe niewykorzystane w ramach konkursu na doradztwo dla MMŚP (typ 2). Pozwoliło to na znaczące zwiększenie liczby projektów szkoleniowych kierowanych do przedsiębiorstw i ich pracowników, co znajduje odzwierciedlenie w wysokości wskaźnika w tym i kolejnych okresach sprawozdawczych. W 2011 roku, w odrębnym konkursie na 1 typ operacji w Poddziałaniu 8.1.1, przeznaczono najwyższą dotychczas pulę środków w wysokości 70 mln zł, co również będzie mieć duże znaczenie w kształtowaniu się poziomu wskaźnika w przyszłości. Nie bez znaczenia jest również zastosowanie wysokopunktowanego kryterium strategicznego, premiującego w ww. konkursie zamknięte projekty szkoleniowe dla firm, które do tej pory nie były objęte wsparciem. W 2012 roku kontynuowane jest wsparcie w zakresie szkoleń dla przedsiębiorstw. Ogłoszony w okresie sprawozdawczym konkurs na 1 typ wsparcia w Poddziałaniu 8.1.1 z wysoką alokacją wynoszącą 45 mln zł (i dodatkowo 9,4 mln zł dla projektów spełniających kryteria związane z zieloną gospodarką), cieszył się dużym zainteresowaniem Wnioskodawców (414 wniosków). W przedmiotowym konkursie, poprzez przyjęte kryteria dostępu, wyeliminowano z możliwości uzyskania wsparcia firmy, dla których realizowane były dedykowane (zamknięte) projekty szkoleniowe w Poddziałaniu 8.1.1 w Małopolsce. Konkurs zostanie rozstrzygnięty w drugiej połowie 2012 roku. Podsumowując 8
należy oczekiwać, iż powyższe działania przyczynią się do zwiększenia liczby projektów szkoleniowych kierowanych do przedsiębiorstw i ich pracowników, a także znajdą odzwierciedlenie w przyroście wielkości wskaźnika w kolejnych okresach sprawozdawczych. CEL SZCZEGÓŁOWY 2: Poprawa funkcjonowania systemu przewidywania i zarządzania zmianą gospodarczą Wskaźniki, w przypadku których występuje nadwykonanie Liczba przedsiębiorstw, którym udzielono wsparcia w zakresie skutecznego przewidywania i zarządzania zmianą Wartość w/w wskaźnika produktu, osiągnięta do końca okresu sprawozdawczego, kształtuje się na bardzo korzystnym poziomie 79, co stanowi 171,74% wielkości docelowej wynoszącej 46. Dotychczas wartość wskaźnika generowana była poprzez 3 projekty wyłonione do dofinansowania w Poddziałaniu 8.1.2, w ramach których realizowane jest wsparcie z zakresu partnerskiego przewidywania i zarządzania zmianą oraz szkolenia i doradztwo wspomagające zmianę profilu działalności przedsiębiorstwa. Liczba partnerstw (sieci współpracy) zawiązanych na szczeblu lokalnym i regionalnym Na dzień 30.06.2012 r. w/w wskaźnik produktu został osiągnięty na poziomie 127,78%. Dotychczas zawiązano 23 partnerstwa, podczas gdy określona w SzOP wartość docelowa wynosi 18. Wskaźnik generowany jest w ramach projektów złożonych w odpowiedzi na konkursy ogłoszone do 2011 roku w ramach Poddziałań 8.1.2 i 8.1.3. Wskaźniki, w przypadku których odnotowano niski stopień realizacji wartości docelowej W ramach Celu szczegółowego 2 brak takich wskaźników. Efektywność zatrudnieniowa Efektywność zatrudnieniowa wsparcia szacowana jest wyłącznie w odniesieniu do projektów outplacementowych i szkoleń przekwalifikowujących w Poddziałaniu 8.1.2. Wymóg zapewnienia efektywności zatrudnieniowej w przypadku projektów konkursowych wprowadzono kryteriami dostępu w Planie Działania dla Priorytetu VIII na rok 2011. Konkurs w ramach Poddziałania 8.1.2 został rozstrzygnięty w lutym 2012 roku. Tym samym, wsparcie dla uczestników przedmiotowych projektów będzie udzielane od roku 2012, a efekty zatrudnieniowe mogą wystąpić w II połowie roku 2012 i w roku 2013. Informacje dotyczące efektywności zatrudnieniowej w projekcie systemowym są zawarte w pkt 3 Projekty systemowe. Priorytet IX CEL SZCZEGÓŁOWY 1: Zmniejszenie nierówności w upowszechnianiu edukacji, szczególnie pomiędzy obszarami wiejskimi i miejskimi Wskaźniki, w przypadku których występuje nadwykonanie W ramach Celu szczegółowego 1 brak takich wskaźników. Wskaźniki, w przypadku których odnotowano niski stopień realizacji wartości docelowej Liczba ośrodków wychowania przedszkolnego, które uzyskały wsparcie w ramach Priorytetu Na dzień 30.06.2012 r. wskaźnik produktu został osiągnięty na poziomie 34,66%, wsparciem objęto 122 ośrodki wychowania przedszkolnego, przy wartości docelowej wynoszącej 352. Wartość ta jest niższa od wykazanej w poprzednim sprawozdaniu (127 ośrodków), co wynika z faktu, iż w kilku przypadkach Beneficjenci obejmowali wsparciem ośrodki już uprzednio wykazane. Wartość wskaźnika w okresie sprawozdawczym nie wzrosła, co jest spowodowane brakiem nowych projektów, które zostałyby wyłonione do dofinansowania. Analizując wyniki dotychczasowych konkursów można zauważyć, iż średni koszt dofinansowania 1 ośrodka wychowania przedszkolnego w województwie małopolskim to ok. 555 tys zł. Jest on wyższy niż średni koszt wsparcia dla całego kraju (ok. 280 tys zł), niemniej jednak należy mieć na uwadze, że w Małopolsce prowadzona jest konsekwentna polityka mająca na celu wsparcie obszarów o najniższym wskaźniku upowszechnienia edukacji przedszkolnej, w przypadku których konieczne jest tworzenie nowych ośrodków wychowania przedszkolnego, co jest zdecydowanie bardziej kosztowne niż wsparcie istniejących placówek. Efekty wsparcia PO KL w województwie małopolskim zostały zauważone m.in. w raporcie końcowym z badania pn. Upowszechnianie edukacji przedszkolnej w Małopolsce. Stan i kierunki wsparcia (Katowice, listopad 2011 r.) opracowanym przez Collect Consulting S.A. Dotychczas w Małopolsce wsparcie otrzymywały głównie gminy, 9
w których poziom upowszechnienia edukacji przedszkolnej był najniższy (nie przekroczył 30%). Należy podkreślić, że przedszkola i inne formy opieki przedszkolnej zostały utworzone w 12 z 15 małopolskich gmin, w których w roku 2006 nie funkcjonowały ośrodki wychowania przedszkolnego dla dzieci w wieku 3-5 lat. Placówki przedszkolne, które otrzymały wsparcie ze środków EFS są wysoko oceniane przez rodziców jako spełniające ich oczekiwania zarówno pod względem wyglądu i wyposażenia, jak również oferowanych zajęć dodatkowych i form spędzania czasu. Są to placówki wybierane w pierwszej kolejności, w których liczba chętnych jest większa niż liczba miejsc. Badanie wykazało, iż środki przeznaczone na otwieranie bezpłatnych przedszkoli są wydatkowane efektywnie, co potwierdzają opinie rodziców. Wpłynęły one zachęcająco na uczęszczanie dzieci do przedszkoli, zwłaszcza z obszarów wiejskich. Wnioski ujęte w powyższym raporcie jednoznacznie uzasadniają stosunkowo wysoki średni koszt wsparcia 1 ośrodka wychowania przedszkolnego w Małopolsce. Przyjmuje się, że interwencja PO KL dzięki której już do tej pory blisko 5,5 tys. dzieci uzyskło wsparcie - była jedną z przyczyn wzrostu wskaźnika upowszechnienia edukacji przedszkolnej w Małopolsce z 48,2% (2008r.) do 64,01% (2010 r. z uwzględnieniem oddziałów przedszkolnych przy szkołach podstawowych). Poniżej przedstawiono mapę obrazującą liczbę projektów, nowych placówek i nowych miejsc utworzonych w ramach PO KL w województwie małopolskim opracowaną w ramach badania pn. Upowszechnianie edukacji przedszkolnej w Małopolsce. Stan i kierunki wsparcia. źródło: Raport końcowy z badania pn. Upowszechnianie edukacji przedszkolnej w Małopolsce. Stan i kierunki wsparcia, Collect Consulting S.A Podkreślić należy, że wsparcie ośrodków wychowania przedszkolnego jest również realizowane w ramach Działania 9.5 PO KL. W odniesieniu do potrzeb małych środowisk środki dostępne w ramach tego działania mogą być wystarczające do wsparcia tych podmiotów. Do końca 2011 r. w ramach inicjatyw oddolnych 171 projektów zakładało realizację zajęć przedszkolnych lub skierowanych do dzieci w wieku przedszkolnym, co stanowi ok 1/3 wszystkich realizowanych projektów w Działaniu 9.5 PO KL (dane według stanu na 31.12.2011 r.). Niestety wsparte w ten sposób jednostki nie są zaliczane do wskaźnika Liczba ośrodków wychowania przedszkolnego, które uzyskały wsparcie w ramach projektu. W III kwartale 2012 r. w województwie małopolskim zostanie ogłoszony kolejny konkurs w ramach Poddziałania 9.1.1 PO KL (z alokacją na poziomie 27 mln zł). W konkursie tym zdecydowano się wprowadzić kryteria dostępu, które mają ograniczyć wartość projektów poprzez ujednolicenie kwoty wsparcia przypadającej na 1 dziecko objęte edukacją przedszkolną na terenie danej gminy. Powinno to spowodować zmniejszenie średniego kosztu wsparcia na 1 ośrodek wychowania przedszkolnego, a co za tym idzie umożliwić objęcie wsparciem większej liczby ośrodków i tym samym dzieci. 10
Ze względu na termin ogłoszenia najbliższego naboru wzrost poziomu wykonania wskaźników nastąpi dopiero w 2013 r. Nie mniej jednak, realizacja wartości docelowej powyższego wskaźnika jest zagrożona. Liczba osób dorosłych w wieku 25-64 lata, które uczestniczyły w kształceniu ustawicznym w ramach Priorytetu Wykonanie ww. wskaźnika produktu zmieniło się istotnie w bieżącym okresie sprawozdawczym w stosunku do informacji przekazywanych na koniec 2011 r. i wynosi 1 137 osób, czyli 9,68% wartości docelowej (11 751). Nowelizacja Podręcznika wskaźników PO KL wprowadziła znaczące zmiany w zakresie sposobu monitorowania powyższego wskaźnika - rozszerzony został zakres (z/wg na rozszerzenie form wsparcia w ramach Działania 9.6 wskaźnik został rozbudowany/rozszerzony oraz zmodyfikowany) oraz zmieniono moment jego pomiaru (do 31.12.2011 r. jako moment pomiaru przyjmowano rozpoczęcie przez uczestnika udziału w projekcie, natomiast od stycznia br. wskaźnik należy mierzyć z chwilą zakończenia udziału danej osoby w projekcie). Obecnie w ww. wskaźniku (w ramach kategorii głównej) wykazać należy także uczestników, którzy potwierdzili swoje kwalifikacje uzyskane w sposób nieformalny i pozaformalny (co do końca 2011 r. nie było możliwe). Powyższe zmiany powodują brak porównywalności danych odnoszących się do ww. wskaźnika w poprzednich i bieżącym okresie sprawozdawczym. Należy przypomnieć, że w związku z ograniczonym oddziaływaniem interwencji EFS w obszarze formalnego kształcenia ustawicznego, w trakcie przeglądu śródokresowego PO KL podjęto decyzję o modyfikacji wsparcia świadczonego w tym obszarze. W konsekwencji wyodrębniono nowe Działanie 9.6 Upowszechnianie uczenia się dorosłych, które jest ukierunkowane na wsparcie osób dorosłych w wieku 25-64 lata, uczestniczących w kształceniu ustawicznym (bez zawężania go jedynie do form szkolnych). Kierując się doświadczeniem w zakresie wdrażania Priorytetu VIII PO KL, a w szczególności działań ukierunkowanych na kształcenie ustawiczne, należy przypuszczać, że nowe działanie będzie cieszyć się znacznie większym powodzeniem, niż dotychczasowe Działanie 9.3 PO KL. Również skoncentrowanie wsparcia na umiejętnościach ICT oraz językach obcych powoduje, że z dużą dozą pewności można przypuszczać, iż projekty będą trafiać w potrzeby grupy docelowej, której dotyczy omawiany wskaźnik. Na obecnym etapie realizacji Działania 9.6 nie identyfikuje się zatem zagrożeń mających negatywny wpływ na osiągnięcie wartości docelowej wskaźnika. CEL SZCZEGÓŁOWY 2: Zmniejszenie nierówności w jakości usług edukacyjnych, szczególnie pomiędzy obszarami wiejskimi i miejskimi (w zakresie kształcenia ogólnego) Wskaźniki, w przypadku których występuje nadwykonanie Liczba szkół (podstawowych, gimnazjów i ponadgimnazjalnych prowadzących kształcenie ogólne), które zrealizowały projekty rozwojowe w ramach Priorytetu, w podziale na: a) obszary miejskie Liczba szkół zlokalizowanych na obszarach miejskich, które do końca okresu sprawozdawczego zeralizowały programy rozwojowe (361) spadła w stosunku do danych wykazywanych w poprzednim sprawozdaniu (w związku korektą), jednak nadal przekracza ustanowioną wartość docelową (351) stanowiąc 102,85% jej poziomu wykonania. Wskaźniki, w przypadku których odnotowano niski stopień realizacji wartości docelowej Liczba szkół (podstawowych, gimnazjów i ponadgimnazjalnych prowadzących kształcenie ogólne), które zrealizowały projekty rozwojowe w ramach Priorytetu, w podziale na: b) obszary wiejskie W okresie sprawozdawczym wskaźnik został zasilony przez 83 szkoły (wszystkie zlokalizowane na obszarach wiejskich). Do 30.06.2012 r. łączna liczba szkół (postawowych, gimnazjów i ponadgimnazjalnych prowadzących kształcenie ogólne), które zrealizowały programy rozwojowe wyniosła 1 063 (62,46% wartości docelowej). W przypadku szkół zlokalizowanych na obszarach wiejskich należy pamiętać o korekcie skutkującej dodatkowym powiększeniem wartości wskaźnika, o której wspominano już wcześniej. Tak więc, ostatecznie wartość podwskaźnika określonego dla szkół wiejskich osiągnięta na 30.06.2012 r. wyniosła 51,96% (702 szkoły). Tak jak było to zgłaszane w poprzednich sprawozdaniach, wartość docelowa powyższego wskaźnika jest zbyt ambitna w porównaniu do przyznanej alokacji, a jej obniżenie (o 97) w ramach przeprowadzonej ponownej dezagregacji nie przyniosło znaczącej zmiany sytuacji. Dbając o jakość udzielanego wsparcia oraz jego długofalowe efekty, założono, że programy rozwojowe wdrażane w ramach projektów PO KL realizowanych w województwie małopolskim mają cechować się kompleksowością oferowanego wsparcia. Począwszy od konkursu ogłoszonego w 2010 r. programy te obligatoryjnie muszą 11
obejmować co najmniej 3 formy wsparcia, a w przypadku gimnazjów/liceów ogólnokształcących/ liceów profilowanych zawierać elementy doradztwa edukacyjno-zawodwego, co wpływa również na wartość realizowanych projektów. Aby wzmocnić działania na rzecz lepszej realizacji założonego wskaźnika, w II kwartale 2012 r. w ramach Poddziałania 9.1.2 PO KL ogłoszono konkurs dedykowany wyłącznie szkołom mającym siedzibę na obszarach wiejskich. W celu uniknięcia powtarzalności szkół objętych projektami, wprowadzono kryterium dostępu, polegające na wyłączeniu z możliwości aplikowania tych szkół, które już aplikowały o środki na programy rozwojowe. Szacuje się jednak, że alokacja przeznaczona na konkurs (15 mln zł) będzie niestety niewystarczająca, aby osiągnąć założoną wartość docelową wskaźnika. W bieżącym okresie sprawozdawczym realizację wskaźnika Liczba szkół podstawowych, które zrealizowały projekty dotyczące indywidualizacji nauczania wykazano na zerowym poziomie, co jest uwarunkowane momentem pomiaru wskaźnika zakończeniem przez szkołę wszystkich działań w projekcie. Zgodnie z przyjętymi założeniami, wartość docelowa powyższego wskaźnika to 943 szkoły, które zrealizują projekty dotyczące indywidualizacji nauczania. Na dzień 30.06.2012 r. już rozpoczęte projekty umożliwiły podjęcie programów indywidualizacji nauczania w 603 szkołach. Kolejne projekty będą rozpoczynane od września br. Jednocześnie zgłoszono, iż w odniesieniu do 10 szkół zachodzi ryzyko ich likwidacji, bądź też już dokonano tego procesu. Biorąc pod uwagę projekty przyjęte do realizacji, osiągnięcie wartości docelowej wskaźnika nie powinno jednak być zagrożone. CEL SZCZEGÓŁOWY 3: Podniesienie atrakcyjności i jakości kształcenia zawodowego Wskaźniki, w przypadku których występuje nadwykonanie Liczba szkół prowadzących kształcenie zawodowe, które wdrożyły programy rozwojowe Na dzień 30.06.2012 r. ww. wskaźnik produktu znacznie przekroczył swoją wartość docelową (248) i osiągnął 119,76%. Wsparcie w ramach Działania 9.2 uzyskało 297 szkół zawodowych. Należy podkreślić, że na wysoki poziom wykonania wskaźnika ma wpływ realizacja projektu systemowego IP Modernizacja kształcenia zawodowego w Małopolsce. Wskaźniki, w przypadku których odnotowano niski stopień realizacji wartości docelowej W ramach Celu szczegółowego 3 brak takich wskaźników. CEL SZCZEGÓŁOWY 4: Wzmocnienie rozwoju zawodowego i podnoszenie kwalifikacji nauczycieli na obszarach wiejskich Wskaźniki, w przypadku których występuje nadwykonanie Liczba nauczycieli, którzy uczestniczyli w doskonaleniu zawodowym w krótkich formach: b) nauczyciele kształcenia zawodowego Na koniec okresu sprawozdawczego wsparciem objęto 7 369 nauczycieli, którzy uczestniczyli w doskonaleniu zawodowym w krótkich formach, co przekłada się na osiągnięcie wartości docelowej (7 034) na poziomie 104,76%. W tym, do końca I półrocza 2012 r., udzielono wsparcia 748 nauczycielom kształcenia zawodowego, co skutkuje osiągnięciem 111,81% założonej wartości docelowej (669). Wpływ na taki stan rzeczy miała realizacja w Działaniu 9.4 dwóch projektów systemowych województwa: Modernizacja systemu doskonalenia kadr szkół zawodowych w Małopolsce oraz Doskonalenie zawodowe nauczycieli w dziedzinie wykorzystania technologii informacyjnej oraz 3 projektów konkursowych. Pierwszy z projektów systemowych jest ukierunkowany na wsparcie nauczycieli szkół zawodowych i jest on elementem szerszej koncepcji wsparcia szkół zawodowych w Małopolsce. Zwiększenie wykonania podwskaźnika odnoszącego się do nauczycieli kształcenia zawodowego uzyskano głównie dzięki realizacji ww. projektu systemowego. W projekcie tym wsparcie otrzyma ponad 2 tys. nauczycieli kształcenia zawodowego, zatem wartość docelowa wskaźnika zostanie znacznie przekroczona. Małopolska zdecydowała się wspierać w Działaniu 9.4 głównie nauczycieli przedmiotów zawodowych taka polityka jest odzwierciedleniem faktycznych potrzeb regionu i wpisuje się w koncepcję modernizacji kształcenia zawodowego realizowaną w województwie. Drugi projekt wspiera nauczycieli przedmiotów nieinformatycznych w zakresie wykorzystania technologii ICT w dydaktyce. Realizowane projekty umożliwią wsparcie około 10 tys. nauczycieli. Wartość ta jest zbieżna z pierwotną wartością docelową zapisaną w SzOP PO KL, określoną na poziomie 9 657 nauczycieli. W wyniku przeglądu 12
śródokresowego PO KL, wartość docelową obniżono do poziomu 7 034 osób. Decyzje dotyczące przeznaczenia alokacji w Działaniu 9.4 zostały w Małopolsce podjęte we wcześniejszych latach, mając na uwadze ówczesny poziom wartości docelowej powyższego wskaźnika, stąd też obecnie odnotowuje się nadwykonanie jego poziomu. Wskaźniki, w przypadku których odnotowano niski stopień realizacji wartości docelowej Liczba nauczycieli, którzy podnieśli swoje kompetencje w wyniku doskonalenia zawodowego w krótkich formach w relacji do ogólnej liczby nauczycieli, w tym: a) nauczyciele na obszarach wiejskich Wykonanie powyższego podwskaźnika na koniec okresu sprawozdawczego odnotowano na poziomie 3 511 nauczycieli (53,18% wartości docelowej wynoszącej 6 602). Na zwiększenie wykonania wpłynął głównie projekt systemowy Doskonalenie zawodowe nauczycieli w dziedzinie wykorzystania technologii informacyjnej. W projekcie tym wsparcie otrzyma ok. 6,7 tys. nauczycieli, w tym ok. 3,3 tys. z obszarów wiejskich. Oszczędności, które pojawiają się w projekcie przeznaczane są głównie na przeszkolenie kolejnych grup nauczycieli (zwłaszcza z obszarów wiejskich), co pozwala zwiększać poziom wykonania wskaźnika. Dzięki ww. działaniom wartość tego wskaźnika z pewnością wzrośnie, lecz raczej nie osiągnie poziomu docelowego. Drugi projekt systemowy realizowany w Działaniu 9.4 (jak już wspomniano wyżej) ukierunkowany jest wyłącznie na wsparcie nauczycieli kształcenia zawodowego (co odpowiada rzeczywistym potrzebom regionu), jednak nie będzie znacząco wpływał na zwiększenie wykonania wartości docelowej wskaźnika odnoszącego się do nauczycieli na obszarach wiejskich (szkoły zawodowe w Małopolsce zlokalizowane są głównie w miastach). 2. Analiza stanu realizacji Priorytetu w okresie objętym sprawozdaniem I. INFORMACJE OGÓLNE: 1. Postęp finansowy Przystępując do realizacji komponentu regionalnego POKL w województwie małopolskim, przyjęto szereg założeń strategicznych, które miały istotny wpływ m.in.na aktualny postęp finansowy wdrażania Programu, tj 1) Środki w ramach operacji przewidzianych do realizacji w ramach Programu są dostępne, mniej więcej na podobnym poziomie, przez cały okres programowania, tj. od 2007 do 2013 roku. Prawidłowość powyższych założeń potwierdził fakt, który ujawnił się podczas ostatniego kryzysu gospodarczego, że załamanie gospodarcze przychodzi gwałtownie i bez zapowiedzi. Oznacza to, że instytucje odpowiedzialne za rynek pracy, politykę społeczną i gospodarczą muszą być gotowe do podjęcia niezbędnych działań w każdym momencie, tak jak miało to miejsce w roku 2009 dzięki pakietowi antykryzysowemu, finansowanemu w części ze środków POKL, udało się uniknąć poważnego załamania gospodarczego. 2) Projekty są kompleksowe, zakładające nie tylko realizację szkoleń, lecz także indywidualne doradztwo i element zatrudnienia co wpływa na ich wartość i okres realizacji. 3) Projekty konkursowe są wieloletnie, skierowane do grup najbardziej wymagających wsparcia (osób pozostających bez zatrudnienia w wieku powyżej 45 roku życia, osób niepełnosprawnych), realizujące najbardziej efektywne formy wsparcia (premiowanie projektów szkoleniowych kończących się egzaminem, premiowanie projektów realizowanych w partnerstwie, wspieranie obszarów wskazanych w Regionalnej Strategii Innowacji, premiowanie projektów komplementarnych do inwestycji realizowanych w ramach innych źródeł Wspólnotowych) oraz skierowane do mieszkańców pochodzących z obszarów o niskim poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego (promowanie obszarów o wysokim odsetku mieszkańców korzystających z pomocy społecznej, utworzenie subregionów, utworzenie system wsparcia dla podmiotów ekonomii społecznej) zgodnie z zapisami Strategii Rozwoju Województwa. Projekty te, dzięki długiemu okresowi realizacji, dostosowują się do potrzeb odbiorców i najskuteczniej realizują stawiane przed nimi założenia i cele. 4) Projekty systemowe maja charakter wieloletni (np. projekty zakładające wsparcie stypendialne), w ramach których środki wydatkowane są zgodnie z harmonogramem realizacji projektu (w wielu przypadkach do roku 2015). 5) Rozłożenie na lata 2007-2013 alokacji tak, aby w każdym roku wdrażania programu były realizowane projekty w szczególności projekty Powiatowych Urzędów Pracy, finansowanych z środków Funduszu Pracy, przeznaczonych dla osób bezrobotnych. Przyjęte założenia powodują, że zakontraktowane środki są rozliczane sukcesywnie w dłuższej perspektywie czasowej. 13
Stopień zakontraktowania oraz wydatkowania alokacji przedstawiono na wykresie poniżej. Priorytet VI 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% Priorytet IX 0% Priorytet VII Priorytet VIII % zakontraktowania alokacji na lata 2007-2013 % wydatkowania alokacji na lata 2007-2013 Małopolska jest liderem pod względem wartości certyfikowanych wydatków do Komisji Europejskiej. Na dzień 30 czerwca br. ich wartość osiągnęła 1 156 420 799 zł (45,9% alokacji). Na koniec okresu sprawozdawczego, województwo małopolskie plasuje się również na wysokiej drugiej pozycji pod względem wartości kontraktacji. (źródło: Stan wdrażania PO KL, 30 czerwca 2012). Od początku realizacji Priorytetów VI-IX, w województwie małopolskim podpisano łącznie 2 210 umów/decyzji, o wartości ogółem 2 051 441 167,00 zł (w tym krajowy wkład publiczny 2 014 709 143,10 zł). Poziom zakontraktowania alokacji na lata 2007-2013 wynosi ok. 77%. Wartość zawartych umów w podziale na Priorytety pokazuje wykres poniżej. 14