Departament Skarbu produkty skarbowe zarządzanie ryzykiem rynkowym. 06 czerwca 2013 r., Warszawa

Podobne dokumenty
Długa droga do równowagi

TRANSAKCJE KASOWE. Sekcja I (produkty inwestycyjne)

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH

Forward Rate Agreement

OPISY PRODUKTÓW. Rabobank Polska S.A.

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH

Kwestionariusz oceny odpowiedniości w odniesieniu do transakcji skarbowych

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH

BEZPIECZEŃSTWO INWESTYCJI eliminacja ryzyka zmiany stóp procentowych oraz zabezpieczenie transakcji. 07 grudnia 2017

TRANSAKCJE SWAP: - PROCENTOWE - WALUTOWE - WALUTOWO-PROCENTOWE - KREDYTOWE

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH

Produkty skarbowe dla firm

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH

mgr Katarzyna Niewińska; Wydział Zarządzania UW Ćwiczenia 8

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH

MIĘDZYNARODOWE FINANSE PRZEDSIĘBIORSTW. Anna Chmielewska, SGH Warunki zaliczenia

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH

1) jednostka posiada wystarczające środki aby zakupić walutę w dniu podpisania kontraktu

Powtórzenie. Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

8. Zarządzanie portfelem inwestycyjnym za pomocą instrumentów pochodnych Zabezpieczenie Spekulacja Arbitraż 9. Charakterystyka i teoria wyceny

WALUTOWA TRANSAKCJA ZAMIANY STÓP PROCENTOWYCH CIRS SPRZEDAŻ CIRS PRZEZ KLIENTA

TRANSAKCJA ZAMIANY STÓP PROCENTOWYCH IRS SPRZEDAŻ IRS PRZEZ KLIENTA

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH

Instrumenty pochodne Instrumenty wbudowane

17) Instrumenty pochodne zabezpieczające

MATERIAŁ INFORMACYJNY

Matematyka finansowa, rozkład normalny, Model wyceny aktywów kapitałowych, Forward, Futures

IRS Interest Rate Swap. Transakcja wymiany płatności odsetkowych

Powtórzenie II. Swap, opcje. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

LIMIT KREDYTOWY WIELOCELOWY

Charakterystyka i wycena kontraktów terminowych forward

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH

płatności odsetkowych

SWAPY. Autorzy: Paweł Czyż Sebastian Krajewski

Market wizards. Kontrakty na stopę procentową IRS, CCIRS. Piotrek Chabrowski 2005

MATERIAŁ INFORMACYJNY

Zabezpieczenie: - Ryzyka Walutowego - Ryzyka Stopy Procentowej. Zasady współpracy z Bankiem BPH

LIMIT KREDYTOWY WIELOCELOWY

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH

Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

NEGOCJOWANA TERMINOWA TRANSAKCJA WYMIANY WALUT WYMIENIALNYCH WYKORZYSTYWANA JAKO ZABEZPIECZENIE PRZED WZROSTEM KURSÓW WALUTOWYCH

Informacja dla Klienta o transakcjach pochodnych będących w ofercie BGK. Warszawa, 2018 r.

Broszura informacyjna zawiera:

MATERIAŁ INFORMACYJNY

Transakcje Swap: - procentowe - walutowe - walutowo-procentowe - kredytowe

WALUTOWA TRANSAKCJA ZAMIANY STÓP PROCENTOWYCH CIRS SPRZEDAŻ CIRS PRZEZ KLIENTA

Inżynieria finansowa Wykład IV Kontrakty OIS/IRS/CRIS

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH

Ostrzeżenie: Zamierzasz kupić produkt, który jest skomplikowany i może być trudny do zrozumienia. Kontakt telefoniczny:

Zabezpieczenie Ryzyka Stopy Procentowej. Zasady współpracy z Bankiem BPH

Forward, FX Swap & CIRS


IRS Interest Rate Swap. Transakcja wymiany płatności odsetkowych

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH

MATERIAŁ INFORMACYJNY

Regulamin Transakcji Swap Procentowy

Grupy docelowe dla produktów skarbowych

PRODUKTY STRUKTURYZOWANE

Opcje - wprowadzenie. Mała powtórka: instrumenty liniowe. Anna Chmielewska, SGH,

- zabezpieczanie za pomocą opcji

6M FX EUR/PLN Osłabienie złotego

Regulamin Transakcji Swap Procentowy

Inwestycje Dwuwalutowe

Ogólny opis istoty instrumentów finansowych

REGULAMIN. Regulamin Transakcji Cap/Floor (Regulamin Cap/Floor)

Wykaz zmian wprowadzonych do statutu KBC LIDERÓW RYNKU Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w dniu 10 czerwca 2010 r.

MATERIAŁ INFORMACYJNY

Różnorodność swapów i ich zastosowań, przyczyny popularności swapów w porównaniu z pozostałymi grupami instrumentów pochodnych

Ryzyko walutowe i zarządzanie nim. dr Grzegorz Kotliński, Katedra Bankowości AE w Poznaniu

Futures na Wibor najlepszy sposób zarabiania na stopach. Departament Skarbu, PKO Bank Polski Konferencja Instrumenty Pochodne Warszawa, 28 maja 2014

MATERIAŁ INFORMACYJNY

IRS Interest Rate Swap. Transakcja wymiany płatności odsetkowych

KARTY TRANSAKCJI POCHODNYCH

Budowa i odbudowa zaufania na rynku finansowym. Piotr Szpunar Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski

REGULAMIN. Regulamin walutowych transakcji zamiany stóp procentowych (Regulamin CIRS)

Swap. Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

STRATEGIA OPCYJNA KORYTARZ WYKORZYSTYWANA JAKO ZABEZPIECZENIE PRZED WZROSTEM KURSÓW WALUTOWYCH

Rozdział 3. Zarządzanie długiem 29

Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

Swap. Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

Walutowe kontrakty terminowe notowane na GPW. Warszawa, 28 maja 2014 r.

Założenie: test wypełnia upoważniony przedstawiciel podmiotu zgodnie z reprezentacją, składając oświadczenie wiedzy w imieniu Podmiotu.

Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

Lokata inwestycyjna oparta o kurs EUR/USD. Solidny Duet (12M) SUBSKRYPCJA: Strona 1

Wzrost przychodów gotówkowych o 27% r/r Przychody gotówkowe i EBITDA skorygowana, mln złotych

Spis treści. Wstęp...

MATERIAŁ INFORMACYJNY

Rynek instrumentów pochodnych w styczniu 2013 r.

Założenie: test wypełnia upoważniony przedstawiciel podmiotu zgodnie z reprezentacją, składając oświadczenie wiedzy w imieniu Podmiotu.

OPIS RYZYKA RYNKOWYCH INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH

Budżet na 2009 rok oraz wyniki Spółki w 2008 roku

Wstęp. Część pierwsza. Rynek walutowy i pieniężny. Rozdział 1. Geneza rynku walutowego i pieniężnego

Transkrypt:

Departament Skarbu produkty skarbowe zarządzanie ryzykiem rynkowym 06 czerwca 2013 r., Warszawa 1

Grupa DZ BANK w Niemczech 2

Grupa DZ BANK w Polsce DZ Centra BANK Korporacyjne Polska S.A. Lokale DZ BANK Präsenz Polska in Polen S.A. DZ BANK Polska S.A. VB Leasing Centrala DZ Bank w Polska Warszawie S.A. Zentrale in Warschau Immoconsult Union Investment 3

DZ BANK Polska S.A. Kompleksowa Oferta Produkty skarbowe Cash management Instrumenty kasowe: depozyty, fx spot Instrumenty pochodne: opcje, swapy, forwardy Lokaty strukturyzowane Finansowanie Rachunki bieżące DZ Internet Płatności masowe Obrót płatniczy Rachunki Payroll Karty kredytowe / debetowe Rachunki Escrow Kompleksowa oferta dedykowana dla naszych Klientów Kredyty inwestycyjne Kredyty konsorcjalne Kredyty pomostowe Kredyty obrotowe Finansowanie projektowe Factoring (współpraca z Coface Polska) Trade Finance Akredytywy Inkaso Gwarancje 4

Produkty Skarbowe - Zarządzanie Ryzykiem Rynkowym Motywacje akcjonariuszy/udziałowców: ograniczanie zakresu ryzyk, koncentracja na wybranych ryzykach biznesowych stabilizacja realizowanych wyników stabilizacja trendu zmiany wartości firmy P(FD) P(FD) Rozkład po zabezpieczeniu Naturalny rozkład Kompleksowe zarządzanie ryzykiem zapewnia: FD Wynik finansowy Ograniczoną zmienność przepływów finansowych obniżenie prawdopodobieństwa ekstremalnie negatywnych scenariuszy zagrażających Spółce Większą przejrzystość zarządzania Mocniejszą pozycję w relacjach z partnerami: - udziałowcami/inwestorami, - bankami - ubezpieczycielami - partnerami handlowymi FD P(FD) P(FD) Skala wyników finansowych Naturalne prawdopodobieństwo wystąpienia ekstremalnych scenariuszy rozwoju wyników - sytuacja bez zabezpieczenia ryzyk prawdopodobieństwo wystąpienia ekstremalnych scenariuszy rozwoju wyników - sytuacja po zabezpieczeniu ryzyk System zarządzania ryzykami finansowymi wspiera management w jego relacjach z inwestorami 5

Produkty Skarbowe - Zarządzanie Ryzykiem Rynkowym Szeroki wachlarz dostępnych instrumentów: Zarządzanie Ryzykiem Rynkowym Ryzyko Walutowe Ryzyko Stopy Procentowej Ryzyko Cen Surowców Forward Swap Opcje CALL / PUT Struktury Opcyjne CIRS IRS Opcje CAP / FLOOR Struktury Opcyjne FRA SWAP Opcje Nasze przewagi: Nasze przewagi: Nasze przewagi: - zróżnicowana paleta walut m.in. RUB, JPY, SEK, DKK, AUD, CZK, HUF, ILS - możliwość składania orderów bezpośrednio na rynku międzybankowym - strategie zabezpieczeń dopasowane do oczekiwań Klientów - opieka dedykowanego Senior Dealera - możliwość zabezpieczenia ryzyka stopy procentowej w długim horyzoncie do 10 lat - strategie zabezpieczeń optymalizujące bazę kosztową z jednoczesnym częściowym domknięciem pozycji walutowej - dostęp do rozwiązań stosowanych na rynku międzybankowym - instrumenty dopasowane do cash flow Klienta - szerokie spektrum dostępnych surowców, m.in. rzepak, pszenica, kakao, miedź, aluminium, nikiel, złoto, srebro, pallad, ropa, gaz, kauczuk, stal - dowolność w doborze dat - łamane nominały - elastyczność w doborze walut: USD, EUR, PLN - analiza korelacji cen transakcyjnych Klienta 6

maj 08 lip 08 wrz 08 lis 08 sty 09 mar 09 maj 09 lip 09 wrz 09 lis 09 sty 10 mar 10 maj 10 lip 10 wrz 10 lis 10 sty 11 mar 11 maj 11 lip 11 wrz 11 lis 11 sty 12 mar 12 maj 12 lip 12 wrz 12 lis 12 sty 13 mar 13 Rynek Stopy Procentowej (C)IRS owa okazja? 7,00% 6,00% WIBOR 1M 3,03 % EURIBOR 1M 0,11 % 5,00% 4,00% 3,00% 3,17% 2,00% 1,64% 1,00% 0,00% PLNIRS10Y EURIRS10Y 7

Produkty Skarbowe - Zarządzanie Ryzykiem Rynkowym Przykład (1) - Cross-Currency Interest Rate Swap* Klient posiada 2-letni kredyt na kwotę 8 mln PLN oprocentowany w oparciu o 1M WIBOR (3,20 %). Klient zamienia to zobowiązanie przy pomocy transakcji CIRS na zobowiązanie w wysokości 1 927 710 EUR (kurs przewalutowania z wymiany początkowej CIRS z dnia transakcji wynosi 4.1500) oprocentowane w oparciu o stałą stopę w wysokości 0,75 %. Oba zobowiązania są oparte o amortyzację liniową kapitału do zera. W datach fixingów, w określonych dniach, co miesiąc przez 2 lata, Klient płaci odsetki w EUR według stałej stopy 0,75 % od nominału w EUR, a otrzymuje odsetki w PLN według zmiennej stopy 1M WIBOR od nominału w PLN. PŁATNOŚCI KLIENTA PŁATNOŚCI BANKU Początek okresu odsetkowego Koniec okresu odsetkowego/data płatności Ilość dni w okresie odsetkowym Stała stopa w EUR Kwota raty płatności w EUR (kapitał + odsetki***) 1M WIBOR Kwota raty płatności w PLN (kapitał + odsetki***) Kurs walutowy EUR/PLN Płatność netto po kursie rynkowym** w EUR 2013-06-28 2013-07-31 33 0,75 84 646,30 3,20 356 799,67 4,0000 4 553,61 2013-07-31 2013-08-30 30 0,75 84 473,74 3,20 355 821,89 4,1000 2 312,08 2013-08-30 2013-09-30 31 0,75 84 458,36 3,00 353 499,67 4,2000-291,77 2013-09-30 2013-10-31 31 0,75 84 404,54 3,00 352 583,00 4,3000-2 408,50 * Szczegółowe zasady rozliczenia każdej transakcji określają umowy zawarte pomiędzy Klientem i Bankiem. ** Płatność netto po kursie rynkowym = różnica pomiędzy kwotą otrzymanych przez Klienta płatności w PLN podzieloną przez kurs walutowy EUR/PLN a kwotą zapłaconych Bankowi przez Klienta płatności w EUR *** Odsetki PLN liczone na bazie ACT/365, odsetki EUR liczone na bazie ACT/360 8

Produkty Skarbowe - Zarządzanie Ryzykiem Rynkowym Przykład (2) Syntetyczny Swap Towarowy* Firma podpisała kontrakt na sprzedaż 100 ton miedzi na 31.05.2013. Firma obawia się spadku cen metalu w najbliższym czasie. W związku z powyższym Klient zabezpiecza ryzyko spadku cen miedzi zawiera transakcję syntetycznego swapa towarowego, gdzie kupuje opcję PUT i sprzedaje opcję CALL po stałej cenie 7 455 USD/tonę na sprzedaż 100 ton miedzi na 31.05.2013. Aktualna cena Spot w dniu zawarcia transakcji wynosi 7 430 USD/tonę. Wycena transakcji syntetycznego swapa towarowego, zabezpieczającego sprzedaż 100 ton miedzi na poziomie 7 455 USD/tonę na 31.05.2013 Fixing ceny miedzi: 7 155 USD/tonę Cena realizacji: 7 455 USD/tonę Jeżeli 31.05.2013, Fixing ceny miedzi kształtuje się na poziomie 7 155 USD/tonę, czyli jest niższy niż cena realizacji na poziomie 7 455 USD/tonę, Klient sprzedaje towar po cenie 7 155 USD/tonę, a Bank wypłaca Klientowi kwotę rozliczenia netto w wysokości 30 000 USD (7 455x100 7 155x100), tym samym efektywna cena sprzedaży wynosi 7 455 USD/tonę. Fixing ceny miedzi: 7 755 USD/tonę Cena realizacji: 7 455 USD/tonę Jeżeli 31.05.2013, Fixing ceny miedzi kształtuje się na poziomie 7 755 USD/tonę, czyli jest wyższy niż cena realizacji na poziomie 7 455 USD/tonę, Klient sprzedaje towar po cenie 7 755 USD/tonę oraz wypłaca Bankowi kwotę rozliczenia netto w wysokości 30 000 USD (7 755x100 7 455x100), tym samym efektywna cena zakupu wynosi 7 455 USD/tonę. 9 * Szczegółowe zasady rozliczenia każdej transakcji określają umowy zawarte pomiędzy Klientem i Bankiem.

Produkty Skarbowe - Zarządzanie Ryzykiem Rynkowym Przykład (3) Par Forward* Firma podpisała kontrakt handlowy na sprzedaż mebli do kontrahentów prowadzących działalność na terenie EU. Klient spodziewa się otrzymywać do końca roku wpływy na poziomie 100 TEUR miesięcznie. Rentowność przedsięwzięcia została skalkulowana, przy założeniu kursu wymiany EURPLN na poziomie 4.1500. Firma decyduje się na częściowe zabezpieczenie ryzyka spadku kursu EURPLN poprzez zawarcie transakcji Par Forward z kursem wymiany 4.1800. Klient będzie rozliczał w kolejnych miesiącach 50 TEUR miesięcznie po ustalonym kursie wymiany. Kurs Spot EURPLN w dniu zawarcia transakcji Par Forward wynosił 4.1500. Data rozliczenia Kwota rozliczenia dla każdej transakcji w ramach Par Forward Kurs rozliczenia dla każdej transakcji w ramach Par Forward Kurs Spot EURPLN w dacie rozliczenia poszczególnych terminów Wycena teoretyczna transakcji Par Forward dla poszczególnych dat rozliczenia** 15/06/2013 50 000 EUR 4.1800 4.1500 1 500 PLN 15/07/2013 50 000 EUR 4.1800 4.2000-1 000 PLN 15/08/2013 50 000 EUR 4.1800 4.2500-3 500 PLN 15/09/2013 50 000 EUR 4.1800 4.1800 0 15/10/2013 50 000 EUR 4.1800 4.1500 1 500 PLN 15/11/2013 50 000 EUR 4.1800 4.1000 4 000 PLN 15/12/2013 50 000 EUR 4.1800 4.0500 6 500 PLN * Szczegółowe zasady rozliczenia każdej transakcji określają umowy zawarte pomiędzy Klientem i Bankiem. ** Wycena teoretyczna = różnica pomiędzy kursem Par Forward a teoretycznym kursem spot po którym Klient mógłby zrealizować transakcję wymiany waluty pomiędzy rachunkami w dacie rozliczenia. 10

Dziękujemy za uwagę! DZ BANK Polska Plac Piłsudskiego 3 00-078 Warszawa tel.: (+48 22) 505 70 00 fax.: (+48 22) 505 74 42 www.dzbank.pl Departament Skarbu Tomasz Kępski Dyrektor +48 22 505 78 54 tomasz.kepski@dzbank.pl Sekcja Sprzedaży Piotr Łańcucki Kierownik Sprzedaży +48 22 505 71 57 piotr.lancucki@dzbank.pl Michał Buczko Senior Dealer +48 22 505 71 59 michal.buczko@dzbank.pl Wojciech Kuźmiński Senior Dealer +48 22 505 71 61 wojciech.kuzminski@dzbank.pl Jacek Głuch Senior Dealer +48 22 505 71 69 jacek.gluch@dzbank.pl Tomasz Jakimowicz Senior Dealer +48 22 505 71 67 tomasz.jakimowicz@dzbank.pl Janusz Dancewicz Główny Ekonomista +48 22 505 78 24 janusz.dancewiczi@dzbank.pl 11

ZASTRZEŻENIA Niniejsza prezentacja została przygotowana przez DZ BANK Polska S.A. (zwany dalej BANKIEM) wyłącznie w celach informacyjnych i nie stanowi rekomendacji inwestycyjnej, prawnej, księgowej ani podatkowej. Niniejsze opracowanie nie jest ofertą publiczną ani wezwaniem do kupna lub sprzedaży jakichkolwiek instrumentów finansowych. Przygotowując tę prezentację BANK nie spełnia roli zarządzającego portfelem ani doradcy inwestycyjnego jakiejkolwiek osoby. Niniejszy dokument nie stanowi oferty w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego. Osoby odpowiedzialne za przygotowanie niniejszej prezentacji są zatrudnione przez DZ BANK Polska S.A. i otrzymują wynagrodzenie uzależnione od wielu czynników, w tym od całkowitych dochodów BANKU, których część jest generowana przez Departament Skarbu DZ BANK Polska S.A. Osoby odpowiedzialne za przygotowanie tego opracowania mają również istotny wkład w działania BANKU w obszarze bankowości inwestycyjnej oraz w innych obszarach związanych z profilem działalności BANKU. W opinii BANKU niniejszy dokument został sporządzony z zachowaniem należytej staranności na podstawie ogólnodostępnych informacji pochodzących z wiarygodnych źródeł, lecz BANK nie gwarantuje dokładności ani kompletności niniejszego opracowania. Zawarte w nim opinie i komentarze są odzwierciedleniem poglądów oraz wiedzy autorów i nie powinny być inaczej interpretowane. BANK nie jest zobligowany do aktualizowania niniejszej prezentacji. Informacje i opinie zawarte w prezentacji zostały opracowane przez Departament Skarbu DZ BANK Polska S.A. według stanu na dzień jego przygotowania i mogą się zmienić bez uprzedzenia w następstwie przyszłych wydarzeń. Prezentacja BANKU nie jest rekomendacją do korzystania z przytoczonych źródeł ani udostępnianych przez nie materiałów. Niniejsza prezentacja została przygotowana bez wzięcia pod uwagę celów, sytuacji finansowej bądź potrzeb jakichkolwiek inwestorów. BANK nie zapewnia, że podane prognozy się sprawdzą. Wyniki inwestycyjne osiągnięte w konkretnym okresie historycznym nie stanowią gwarancji osiągnięcia podobnych wyników w przyszłości. BANK nie ponosi odpowiedzialności za szkody poniesione w wyniku decyzji podjętych na podstawie informacji i opinii zawartych w niniejszym opracowaniu. BANK zaleca, aby przed zawarciem transakcji inwestorzy dokonywali niezależnej oceny czy transakcja odpowiada ich celom inwestycyjnym, jakie mogą być jej konsekwencje prawne, regulacyjne, kredytowe, podatkowe i księgowe oraz jakie rodzaje ryzyka są z nią powiązane. Ryzyka dotyczą, między innymi, wahań rynkowych, zmian sektorowych, działalności korporacyjnej, stanu gospodarki, niedotrzymania prognoz zysków, niedostępności pełnych i trafnych informacji i/lub następstw wydarzeń, które wpływają na założenia przyjęte przez BANK oraz przez źródła wykorzystane w niniejszej prezentacji. DZ BANK Polska S.A. posiada pełne prawa autorskie do powyższego opracowania. Powielanie bądź publikowanie niniejszego opracowania lub jego części, lub rozpowszechnianie w inny sposób informacji zawartych w niniejszym opracowaniu wymaga uprzedniej, pisemnej zgody BANKU. Jeśli nie zaznaczono inaczej, to źródłem wszystkich danych statystycznych jest firma Thomson Reuters. 12