Konspekt zajęć z wiedzy o kulturze Prowadzenie: Piotr Kumor Temat: Znaczenie barwy w kulturze Grupa: liceum Czas: 90 minut Cele Ogólne: Znajomość znaczenia koloru w kulturze Cele Operacyjne: Uczeń potrafi nazwać kolory palety barw Uczeń zna zasady wykorzystywania kolorów w przekazie kulturowym Uczeń potrafi wymienić przykłady znaczącego wykorzystania koloru w: literaturze, teatrze, filmie, malarstwie, muzyce, współczesnych multimediach Środki Dydaktyczne: Rzutnik multimedialny, notebook Prezentacja multimedialna Klasyczna paleta barw Przykładowe komercyjne palety barw Wydruki wierszy, reprodukcje obrazów, fragmenty muzyki Dokument dotyczący znaczenia koloru w filmie Działanie praktyczne Metody nauczania: Wykład,pogadanka Burza mózgów Praca z tekstem Drama Impresyjna metoda waloryzacyjna Formy organizacyjne pracy uczniów: Jednostkowa Zbiorowa 1
Przebieg zajęć: 1. Wykład na temat znaczenia barwy w życiu człowieka 2. Pogadanka o przenikaniu się kolorów w palecie barw oraz ćwiczenie ze znajomości barw. Nauczyciel prosi uczniów o wypisanie w zeszycie jak największej liczby kolorów, a następnie prosi o opisanie najrzadziej pojawiających się kolorów. 3. Praca z wierszem: Ogród zimowy Herberta (przykład wiersza, w którym nie pojawia się żaden kolor, a jednak treść wiersza wywołuje w odbiorcy pewne skojarzenia kolorystyczne) 4. Wykorzystanie znaczenia koloru na przykładzie sztuki fowistycznej (prezentacja multimedialna dzieł fowistycznych w różnych tonacjach kolorystycznych z wykorzystaniem siły konkretnej palety barw) 5. Omówienie koloratury w muzyce na przykładzie arii Viollety Sempre libera (fragment opery La Traviata Verdiego wykonanej na festiwalu w Salzburgu w 2005 przez Annę Netrebko w towarzystwie Rolado Villazona) oraz omówienie współczesnej estetyki kolorystycznej wykorzystanej w scenografii tej opery. 6. Burza mózgów po prezentacji fragmentu współczesnych programów rozrywkowych: Rozmowy w toku, Kuba Wojewódzki, Szymon Majewski Show (omawianie znaczenia wykorzystania kolorów w tych programach) 7. Zadaniem uczniów jest przygotowanie krótkiej scenki (dramy), w której szczególny nacisk zostanie położony na znaczenie koloru. Aneks Ad1. Barwa wrażenie psychiczne wywoływane w mózgu człowieka (i zwierząt), gdy oko odbiera promieniowanie elektromagnetyczne z zakresu światła, a pisząc dokładniej, z widzialnej części fal świetlnych. Główny wpływ na to wrażenie ma skład widmowy promieniowania świetlnego, w drugiej kolejności ilość energii świetlnej, jednak niebagatelny udział w odbiorze danej barwy ma również obecność innych barw w polu widzenia obserwatora oraz jego cechy osobnicze, jak zdrowie, samopoczucie, nastrój, a nawet doświadczenie i wiedza w posługiwaniu się zmysłem wzroku. 2
W szerszym znaczeniu barwa jest całościowym pojęciem dotyczącym odbioru opisywanych wrażeń, w węższym zaś jest jakościowym określeniem odbieranego światła zwanym walorem barwy (czyli porównaniem do najbliższej wrażeniowo barwy prostej), a wtórują temu pojęcia jasności barwy (czyli udziału ilości światła pochodzącego z danej barwy w stosunku do ogółu bieżących warunków oświetleniowych) oraz nasycenia barwy (czyli udziału achromatyczności w danej barwie). Ad2. rys.1 synteza barw addytywna 3
rys.2 synteza barw subtraktywna Ad.3 Ogród Zimowy Jak liście opadały powieki kruszyła się czułość spojrzeń drżały pod ziemią jeszcze zduszone gardła źródeł na koniec zamilkł głos ptaka ostatnia szczelina w kamieniu i wśród najniższych roślin niepokój zmarł jak jaszczurka pionowe linie drzew na horyzontów wadze ukośny promień padł na zatrzymaną ziemię Okno zamknięte jest Stanął zimowy ogród Oczy wilgotne są i mały przy ustach obłok - jaki to pasterz wyprowadził drzewa Kto grał tak aby wszystko pogodzić rękę gałąź i niebo formirtgę pewną jak ramiona zmarłej północny niesie Orfeusz 4
tupot anielskich ponad głową stóp jak łuska skrzydeł leci śnieg cisza jest linią doskonałą która porówna ziemię z Gwiazdozbiorem Wega zimowym sadom pąki spojrzeń - niech miłość nas już nie kaleczy okrutnym losom włosów garść - niech spala się w powietrzu czystym Ad.4 Matisse - Radość życia 1908 5
Lajos Tihanyi Wnętrze 1907 Andre Derain -Krajobraz 1905 6
Raoul Dufy -Targ w Oignons 1907 Maurice de Vlaminck -Chatou, Czerwone drzewo 1906 7
Othon Friesz Pejzaż 1909 Georges Rouault -Święta Twarz 1908 8
Kees van Dongen -Femme Fatale 1909 Ad.5 Koloratura w analizie dzieła muzycznego, określenie fragmentu kompozycji wokalnej (np. arii lub pieśni), złożonego z przebiegów gamowych, pasaży i innych ozdobników, wymagających od wykonawcy biegłości i sprawnego dysponowania skalą głosu. Sopran koloraturowy jest to najwyższy głos kobiecy, charakteryzujący się niesamowitą skalą oraz dużą biegłością czyli szybkim i precyzyjnym wykonywaniem gam, pasaży oraz ozdobników. filmik http://www.youtube.com/watch?gl=pl&hl=pl&v=sspk7ayuw3s&translated=1 9