KPMG w Polsce Polski system podatkowy w ocenie uczestników Kongresu Podatków i Rachunkowości KPMG Styczeń 2014 kpmg.pl
Cel i metodyka badania Badanie dotyczące systemu podatkowego w Polsce zostało przeprowadzone 14 stycznia 2014 r. wśród uczestników IV Kongresu Podatków i Rachunkowości KPMG, tj. przedstawicieli kadry zarządzającej, dyrektorów finansowych, głównych księgowych oraz szefów sprawozdawczości finansowej i controllingu. Badanie miało na celu poznanie oceny polskiego systemu podatkowego z punktu widzenia kadry najwyższego szczebla przedsiębiorstw z różnych branż z całej Polski. Na pytania odpowiedziały 154 osoby. Firma audytorsko-doradcza KPMG jest inicjatorem i głównym partnerem merytorycznym corocznego Kongresu Podatków i Rachunkowości, odbywającego się cyklicznie od 2011 roku. Kongres jest największym tego typu wydarzeniem w Polsce, podzielonym na dwa bloki tematyczne: podatkowy i rachunkowy, które prowadzą licencjonowani doradcy podatkowi, radcowie prawni i biegli rewidenci z wieloletnią praktyką zawodową. 1
Ocena systemu podatkowego w Polsce Skala ocen Ocena ogólna Oceny cząstkowe Stabilność przepisów podatkowych Wyniki badania: 2014 (2013) Możliwość konstruktywnej wymiany argumentów podczas kontroli podatkowej Średnia ocena polskiego systemu podatkowego 2,3 Wcześniejsze informowanie o planowanych zmianach w prawie podatkowym Częstotliwość publikowania przez Ministra Finansów interpretacji ogólnych Nastawienie urzędników administracji podatkowej Średnia ocena polskiego systemu podatkowego nie uległa zmianie w stosunku do roku 2013 i wciąż wypada słabo (2,3 w pięciostopniowej skali). Ocena ta jest wypadkową ocen poszczególnych jego elementów, z których relatywnie najniższą ocenę otrzymała stabilność przepisów podatkowych, a względnie najwyższą nastawienie urzędników administracji podatkowej. 2
Ocena wybranych elementów systemu podatkowego w Polsce Wcześniejsze informowanie o planowanych zmianach w prawie podatkowym 7% 48% 36% 9% Ocena* 2,4 Możliwość konstruktywnej wymiany argumentów podczas kontroli podatkowej 19% 32% 45% 3% 1% 2,3 Częstotliwość publikowania przez Ministra Finansów interpretacji ogólnych 10% 41% 43% 6% 2,4 Nastawienie urzędników administracji podatkowej 11% 37% 42% 10% 2,5 Stabilność przepisów podatkowych 32% 45% 22% 1% 1,9 * Skala ocen od 1 do 5, gdzie 1 b. słabo 0% 20% 40% 60% 80% 100% Bardzo słabo Słabo Średnio Dobrze Bardzo dobrze Wszystkie elementy systemu podatkowego są oceniane negatywnie. Za najsłabszy aspekt uznano stabilność polskich przepisów podatkowych aż 77% respondentów określiło ją jako słabą albo bardzo słabą, a jedynie 1% odbiera ją pozytywnie. Bardzo duży odsetek respondentów skarży się również na brak możliwości konstruktywnej wymiany argumentów podczas kontroli podatkowej. Ponad połowa wskazała, że możliwość taka jest ograniczona i zaledwie 4% ankietowanych jest odmiennego zdania. Jednocześnie, relatywnie najlepiej wśród badanych elementów postrzegane jest nastawienie urzędników administracji podatkowej pozytywnie ocenia je aż 10% ankietowanych. 3
Problematyczność kwestii podatkowych z punktu widzenia przedsiębiorstw Kontrole podatkowe 3% 43% 33% 14% 7% Ceny transferowe 3% 21% 43% 28% 5% Nie sprawia problemów Rozliczanie podatku VAT 5% 45% 35% Przygotowanie zeznania rocznego CIT 7% 62% 25% Liczba deklaracji i informacji do przygotowania 10% 35% 38% 14% 1% 5% 1% 15% 1% Jest umierkowanie problematyczne Jest problematyczne Niedogodne (zbyt krótkie) terminy podatkowe 15% 45% 30% 9% 1% Jest bardzo problematyczne Pobór podatku u źródła od płatności za granicę 18% 36% 20% 13% 13% Nie dotyczy Funkcje płatnika z tytułu PIT 19% 55% 16% 5% 4% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Z punktu widzenia firm najwięcej problemów sprawiają kwestie związane z cenami transferowymi. Za bardzo problematyczne uważa je prawie jedna trzecia respondentów, a jedynie 3% twierdzi, że nie wiążą się one z utrudnieniami. Dla ponad połowy badanych uciążliwa jest również duża liczba deklaracji i informacji, które należy przygotowywać w ramach rozliczeń podatkowych. Najmniej problematyczną kwestią są funkcje płatnika z tytułu PIT. Nie powodują one komplikacji dla blisko 20% respondentów, a 55% uważa, że są one tylko umiarkowanie problematyczne. 4
Ocena z perspektywy roku zmiany polegającej na wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów niezapłaconych faktur 2014* 2013** W ogóle nie wpłynęła na eliminację zatorów płatniczych, a jedynie zwiększyła obowiązki administracyjne w firmie 80% 69% Pozytywnie wpłynęła na eliminację zatorów płatniczych, ale zwiększyła obowiązki administracyjne w firmie 9% 24% Pozytywnie wpłynęła na eliminację zatorów płatniczych i jest neutralna z punktu widzenia obowiązków administracyjnych w firmie 3% 5% Nie mam zdania 9% 2% *ocena z perspektywy roku ** prognoza z badania z 2013 roku Zeszłoroczna reforma prawa podatkowego, polegająca na wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów niezapłaconych faktur, przez zdecydowaną większość respondentów jest oceniania negatywnie. w Aż 80% uważa, że zmiana ta nie pomogła w eliminacji zatorów płatniczych, a jedynie zwiększyła obowiązki administracyjne w firmie. Po pełnym roku obowiązywania przepisów można stwierdzić, że potwierdzają się obawy, które zgłaszali przedsiębiorcy na etapie tworzenia regulacji mających rzekomo za pomocą sankcji podatkowych zdyscyplinować nierzetelnych kontrahentów i wyeliminować zatory płatnicze w gospodarce. W praktyce kwitną niepieniężne formy regulowania zobowiązań tam gdzie jest to konieczne, natomiast korekta kosztu własnego sprzedaży wydaje się być zarówno niemożliwa do wykonania dla podatników, jak i nieweryfikowalna w dla organów podatkowych. Trudno przyznać się do błędu, natomiast jeszcze gorzej w błędzie tkwić. Należy mieć zatem nadzieję, że stosowne zmiany, z uchyleniem art. 15b ustawy o CIT włącznie, znajdą się w nowelizacji, nad którą obecnie pracuje Ministerstwo Finansów. Rafał Ciołek, Dyrektor w KPMG w Polsce 5
Spodziewane trudności związane ze zmianą przepisów prawnych o podatku VAT dotyczących terminu powstania obowiązku podatkowego 68% Zmiany organizacyjne w firmie (np. aktualizacja systemów informatycznych) 14% Pojawienie się zatorów płatniczych i problemów z płynnością finansową 61% Pojawienie się dodatkowych kosztów związanych ze szkoleniami pracowników 7% W związku z nowelizacją przepisów określających moment powstania obowiązku podatkowego w VAT zdecydowana większość respondentów (68%) spodziewa się trudności spowodowanych zmianami organizacyjnymi w firmie. Aż 61% liczy się także z dodatkowymi wydatkami na szkolenia dla pracowników. Znacznie poważniejszych skutków obawia się 14% respondentów uważają oni, że zmiany przepisów spowodują zatory płatnicze i problemy z płynnością finansową firm. Wprowadzana zmiana ma charakter strukturalny, dotknie każdego podatnika. Trudno więc się dziwić, iż przedsiębiorcy obawiają się zamieszania organizacyjnego i dodatkowych kosztów. Dodatkowo, w związku z odejściem od zasady dnia siódmego, oznacza ona w praktyce dla wielu z nich konieczność wcześniejszej zapłaty podatku, przy jednoczesnym utrzymaniu dotychczasowych zasad odliczenia podatku dopiero z chwilą otrzymania faktury VAT. W konsekwencji, przedsiębiorcy będą musieli nieco dłuższej w kredytować skarb państwa, co oczywiście nie pozostanie bez wpływu na ich płynność finansową. Tomasz Grunwald, Partner w KPMG w Polsce 6
Kontakt: Rafał Ciołek Dyrektor Doradztwo podatkowe E: rciolek@kpmg.pl Tomasz Grunwald Partner Doradztwo podatkowe E: tgrunwald@kpmg.pl 2014 KPMG Sp. z o.o. jest polską spółką z ograniczoną odpowiedzialnością i członkiem sieci KPMG składającej się z niezależnych spółek członkowskich stowarzyszonych z KPMG International Cooperative ( KPMG International ), podmiotem prawa szwajcarskiego. Wszelkie prawa zastrzeżone. Nazwa i logo KPMG oraz hasło cutting through complexity są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International. Informacje zawarte w niniejszej publikacji mają charakter ogólny i nie odnoszą się do sytuacji konkretnej firmy. Ze względu na szybkość zmian zachodzących w polskim prawodawstwie prosimy o upewnienie się w dniu zapoznania się z niniejszą publikacją, czy informacje w niej zawarte są wciąż aktualne. Przed podjęciem konkretnych decyzji proponujemy skonsultowanie ich z naszymi doradcami. Poglądy i opinie wyrażone w powyższym tekście prezentują zapatrywania autorów i mogą nie być zbieżne z poglądami i opiniami KPMG Sp. z o.o. Mariusz Strojny Manager Zespół Zarządzania Wiedzą i Badań Rynkowych E: mstrojny@kpmg.pl Magdalena Maruszczak Dyrektor Marketing i Komunikacja E: mmaruszczak@kpmg.pl