Profil korporacyjnego oszusta

Transkrypt

1 KPMG w Polsce Profil korporacyjnego oszusta Edycja 2014 kpmg.pl

2 2014 KPMG Advisory spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. jest polską spółką komandytową i członkiem sieci KPMG składającej się z niezależnych spółek członkowskich stowarzyszonych z KPMG International Cooperative ( KPMG International ), podmiotem prawa szwajcarskiego. Wszelkie prawa zastrzeżone. Wydrukowano w Polsce.

3 Odbicie w lustrze? Czym różnią się przestępcy w białych kołnierzykach w Polsce od tych na świecie? Opublikowany przez KPMG międzynarodowy raport Profil korporacyjnego oszusta przedstawia w sposób szczegółowy charakterystykę osób popełniających nadużycia gospodarcze na podstawie wyników 596 audytów śledczych przeprowadzonych przez KPMG na całym świecie. Spośród nich 15 było prowadzonych w Polsce. W niniejszym opracowaniu pragniemy przedstawić Państwu najważniejsze cechy charakteryzujące oszusta w garniturze. Zwracamy także uwagę na elementy, które w sposób widoczny wyróżniają w tym zakresie Polskę od innych krajów KPMG Advisory spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. jest polską spółką komandytową i członkiem sieci KPMG składającej się z niezależnych spółek członkowskich stowarzyszonych z KPMG International Cooperative ( KPMG International ), podmiotem prawa szwajcarskiego. Wszelkie prawa zastrzeżone. Wydrukowano w Polsce.

4 4 Profil korporacyjnego oszusta Najważniejsze cechy korporacyjnego oszusta w Polsce Najczęstszy przedział wiekowy od 36 do 45 lat (33 procent badanych przypadków) Osoby pełniące funkcje zarządcze, zatrudnione w sprzedaży i marketingu oraz zakupach (odpowiednio 53, 27 i 13 procent badanych przypadków) Osoby pełniące funkcje zarządcze lub kierownicze (odpowiednio 53 i 20 badanych przypadków) Zatrudnienie w organizacji poniżej 4 lat (47 procent badanych przypadków) Autokratyczny styl zarządzania (40 procent badanych przypadków) 2014 KPMG Advisory spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. jest polską spółką komandytową i członkiem sieci KPMG składającej się z niezależnych spółek członkowskich stowarzyszonych z KPMG International Cooperative ( KPMG International ), podmiotem prawa szwajcarskiego. Wszelkie prawa zastrzeżone. Wydrukowano w Polsce.

5 Profil korporacyjnego oszusta 5 Wiek nie ma znaczenia W porównaniu do innych krajów, wiek osób popełniających nadużycia w Polsce jest bardziej zróżnicowany. Największą grupę stanowiły osoby w wieku lat (33 procent), znacznie większy jednak odsetek niż w innych krajach stanowiły osoby w wieku powyżej 55 lat (20 procent wobec 9 procent na świecie) lub poniżej 36 roku życia (27 procent w porównaniu do 15 procent na świecie). Zaangażowanie najwyższej kadry kierowniczej w popełniane nadużycia W przypadkach badanych w Polsce nadużycia zazwyczaj były dokonywane na szczeblu zarządu spółki (53 procent badanych przypadków w porównaniu do 29 procent na świecie). Co ciekawe, wśród dużej grupy młodszych oszustów znalazły się osoby pełniące funkcje kierownicze w departamentach sprzedaży/marketingu oraz zakupów, inaczej niż na świecie, gdzie prym wiódł dział finansowy. Niebezpieczny umysł: nieograniczona władza i brak szacunku wobec kontroli 1. Dyrektor zarządzający/prezes 2. Kadra kierownicza 3. Pozostali pracownicy 4. Udziałowiec/Właściciel 5.Inne Źródło: Raport KPMG Global profiles of the fraudster. White-collar crime present and future Nadal osobista korzyść finansowa i chciwość pozostają głównymi motywami nieuczciwego działania (odpowiednio 47 oraz 27 procent badanych przypadków). Chęć wykorzystania zajmowanego stanowiska okazała się równie istotnym motywem nadużyć (60 procent przypadków w porównaniu do 18 procent na świecie). Postawie takiej sprzyjała słabość kontroli wewnętrznych funkcjonujących w przedsiębiorstwach, które stały się ofiarami oszustów (47 procent wskazań) lub była ona połączona z bezwzględnym łamaniem lub omijaniem zasad i procedur (40 procent wskazań w Polsce wobec 20 procent na świecie). Dominującym stylem zarządzania przestępców w białych kołnierzykach był styl autokratyczny (40 procent wskazań w porównaniu do 20 procent na świecie) KPMG Advisory spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. jest polską spółką komandytową i członkiem sieci KPMG składającej się z niezależnych spółek członkowskich stowarzyszonych z KPMG International Cooperative ( KPMG International ), podmiotem prawa szwajcarskiego. Wszelkie prawa zastrzeżone. Wydrukowano w Polsce.

6 6 Profil korporacyjnego oszusta Znaki ostrzegawcze: przyszedłem tu by kraść Większość (około 93 procent) osób popełniających nadużycia w Polsce była pracownikami przedsiębiorstw, które stały się ich ofiarami. Inaczej niż na świecie, staż zatrudnienia w danej organizacji dla prawie połowy oszustów był krótszy niż 4 lata. Równocześnie w 67 procentach badanych przypadków schemat nadużycia trwał nie dłużej niż 3 lata (w porównaniu do 46 procent przypadków na świecie). Pomimo relatywnie krótkiego okresu trwania nieuczciwego procederu, oszuści dość efektywnie sprzeniewierzali majątki spółek. Bezpośrednie straty w 33 procentach badanych przypadków przekroczyły 1 milion USD. Ufaj, lecz kontroluj Wiele z popełnionych nadużyć wystąpiła w dużych międzynarodowych przedsiębiorstwach (47 procent). W średniej wielkości firmach zanotowaliśmy 27 procent takich przypadków. W 80 procentach były to przedsiębiorstwa prywatne. Z badania wynika, że oszustami byli także obcokrajowcy zajmujący wysokie stanowiska w spółkach i cieszący się dużym zaufaniem zagranicznych właścicieli. Wniosek płynący z powyższych faktów jest jasny: jeżeli władze zagranicznej spółki-matki wyposażają kierownictwo polskiej spółki-córki w pełnię władzy i nie sprawują nad jego działaniami odpowiedniego nadzoru, nie powinny się dziwić, jeśli to zaufanie zostanie wykorzystane. 1. < 1 miesiąca 2. < 1 roku lata lat lat 6. > 10 lat Źródło: Raport KPMG Global profiles of the fraudster. White-collar crime present and future 1. < $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ > $ Źródło: Raport KPMG Global profiles of the fraudster. White-collar crime present and future 2014 KPMG Advisory spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. jest polską spółką komandytową i członkiem sieci KPMG składającej się z niezależnych spółek członkowskich stowarzyszonych z KPMG International Cooperative ( KPMG International ), podmiotem prawa szwajcarskiego. Wszelkie prawa zastrzeżone. Wydrukowano w Polsce.

7 Profil korporacyjnego oszusta 7 Pytaj i słuchaj: odkrycie oszustwa jest łatwiejsze niż myślisz Podejrzliwość przełożonego okazuje się być najskuteczniejszym narzędziem do wykrywania nadużyć (27 procent badanych przypadków w Polsce wobec 9 procent na świecie). A zatem warto sprawdzać sygnały, które budzą naszą wątpliwość. W ponad 33 procentach przypadków w Polsce a w 22 procentach przypadków na świecie, nadużycie zostało wykryte dzięki formalnemu zgłoszeniu poprzez linię raportowania lub informacji otrzymanej od klientów spółki. W 13 procentach przypadków w Polsce (19 procentach na świecie) nadużycie zostało wykryte dzięki nieformalnej anonimowej informacji. Wynik ten pokazuje, że Polacy chętniej raportują informacje o zaobserwowanych nieprawidłowościach i/lub nadużyciach, gdy mają do dyspozycji formalne kanały raportowania. Dlatego też dobrze zaprojektowane i prawidłowo wdrożone procedury i mechanizmy w tym zakresie mogą zapewnić możliwość efektywnego przepływu informacji od etycznie działających pracowników i partnerów biznesowych przedsiębiorstw, a tym samym stanowić skuteczną broń w walce z przestępczością gospodarczą i korupcją. 1. Kontrola funkcjonalna kierownictwa 2. Anonimowa informacja 3. Informacja poprzez linię raportowania o nadużyciach 4. Przypadek 5. Audyt wewnętrzny 6. Dociekliwy przełożony 7. Zewnętrzne mechanizmy kontrolne 8. Wewnętrzne mechanizmy kontrolne 9. Informacja/skarga od klienta 10. Audyt zewnętrzny 11. Informacja/skarga dostawcy 12. Brak danych/inne Źródło: Raport KPMG Global profiles of the fraudster. White-collar crime present and future Mądrze wybieraj: możesz wiele zaoszczędzić dzięki właściwemu procesowi doboru kadry kierowniczej Nasze badanie pokazuje, że w niewielu przypadkach organizacje, które padły ofiarą nadużyć wszczęły postępowanie karne lub cywilne wobec oszusta. W zdecydowanej większości, bo aż w 87 procentach przypadków władze spółki po prostu rozwiązały umowę o pracę z oszustami, najczęściej na podstawie porozumienia stron. Może być wiele przyczyn takiej decyzji, lecz zawsze jest jeden skutek: bezkarny oszust cieszy się wolnością i może wykorzystać ten sam schemat nadużycia u kolejnego pracodawcy. Dlatego też, odpowiedni proces weryfikacji historii zatrudnienia kandydatów, w szczególności odnośnie kluczowych stanowisk kierowniczych może oszczędzić przedsiębiorstwom wielu kosztownych i nieprzyjemnych niespodzianek KPMG Advisory spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. jest polską spółką komandytową i członkiem sieci KPMG składającej się z niezależnych spółek członkowskich stowarzyszonych z KPMG International Cooperative ( KPMG International ), podmiotem prawa szwajcarskiego. Wszelkie prawa zastrzeżone. Wydrukowano w Polsce.

8 Jeśli zainteresował Państwa niniejszy raport zapraszamy do dyskusji i prosimy o kontakt z przedstawicielami Zespołu ds. Zarządzania Ryzykiem Nadużyć: Kontakt KPMG w Europie Środkowej i Wschodniej Jimmy Helm Partner, Forensic T: E: jhelm@kpmg.com Michael Peer Partner, Forensic T: E: mpeer@kpmg.com KPMG w Polsce Agnieszka Gawrońska-Malec Dyrektor, Zespół ds. Zarządzania Ryzykiem Nadużyć T: E: agawronska-malec@kpmg.pl Zbigniew Czyżewski Menedżer, Zespół ds. Zarządzania Ryzykiem Nadużyć T: E: zczyzewski@kpmg.pl Zeskanuj QR kod, aby przejść do strony kpmg.pl 2014 KPMG Advisory spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. jest polską spółką komandytową i członkiem sieci KPMG składającej się z niezależnych spółek członkowskich stowarzyszonych z KPMG International Cooperative ( KPMG International ), podmiotem prawa szwajcarskiego. Wszelkie prawa zastrzeżone. Wydrukowano w Polsce. Nazwa i logo KPMG oraz hasło cutting through complexity są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International. Informacje zawarte w niniejszej publikacji mają charakter ogólny i nie odnoszą się do sytuacji konkretnej firmy. Ze względu na szybkość zmian zachodzących w polskim prawodawstwie i gospodarce prosimy o upewnienie się w dniu zapoznania się z niniejszą publikacją, czy informacje w niej zawarte są wciąż aktualne. Przed podjęciem konkretnych decyzji proponujemy skonsultowanie ich z naszymi doradcami. Poglądy i opinie wyrażone w powyższym tekście prezentują zapatrywania autorów i mogą nie być zbieżne z poglądami i opiniami KPMG sp. z o.o. youtube.com/kpmgpoland facebook.com/kpmgpoland twitter.com/kpmgpoland kpmg.com/pl/app itunes.com/apps/kpmgthoughtleadership itunes.com/apps/kpmgpolandcareer