FS Tax Monthly Nr 4, kwiecień 2011 CIT Nieściągalne wierzytelności nabyte w drodze cesji nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu W dniu 19 kwietnia 2011 r. WSA w Warszawie wydał wyrok (sygn. akt III SA/Wa 2430/10), w którym uznał, że odpisane jako nieściągalne wierzytelności, nabyte uprzednio w drodze cesji od innego podmiotu lub odpisy aktualizujące wartość tych wierzytelności, nie stanowią kosztów uzyskania przychodu. Wyrok został wydany na rzecz polskiego banku. W roku 2009 bank nabył z dyskontem od innej instytucji finansowej portfel wierzytelności z tytułu udzielonych przez zbywcę kredytów i pożyczek. Bank powziął wątpliwość, czy odpisy aktualizacyjne i wierzytelności odpisane jako nieściągalne mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodu. Dlatego też zwrócił się z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego w tym zakresie. Zdaniem banku, był on uprawniony do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów aktualizujących wartość tych wierzytelności czy też wartości wierzytelności w przypadku odpisania ich jako nieściągalne. Organ interpretacyjny nie zgodził się ze stanowiskiem banku. W ocenie Ministra Finansów, przepisy zezwalające na zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu wierzytelności nieściągalnych dotyczą wyłącznie wierzytelności własnych banków. Bank zaskarżył interpretację indywidualną do WSA w Warszawie, który podzielił jednak stanowisko organu podatkowego. Zdaniem sądu, bank może zaliczać do kosztów uzyskania przychodów wyłącznie odpisy aktualizujące / wartość wierzytelności odpisanych jako nieściągalne odnoszące się do wierzytelności własnych, powstałych na skutek udzielanych pożyczek (kredytów). Uprawnienie to nie dotyczy natomiast wierzytelności nabytych od osób trzecich. Kurs przeliczenia przychodów kosztów w walutach obcych u podatników stosujących tzw. księgową metodę rozliczania różnic kursowych W dniu 15 kwietnia 2011 r. NSA wydał wyrok (sygn. akt II FSK 2058/09), w którym stwierdził, że wybór tzw. rachunkowej metody ustalania różnic kursowych dla celów podatku CIT, nie upoważnia podatnika do odstąpienia od zasad przeliczania przychodów i kosztów uzyskania przychodów, wskazanych odpowiednio w art. 12 ust. 2 i art. 15 ust. 1 zd. 2 updop. Wyrok został wydany na rzecz spółki, która dokonała zawiadomienia o wyborze metody ustalania różnic kursowych w sposób określony w art. 9b ust. 1 pkt 2 updop, czyli na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości.
PwC Nr 4, kwiecień 2011 Strona 2 W jej ocenie, w związku z dokonanym wyborem tzw. metody rachunkowej ustalania różnic kursowych, poniesione koszty oraz uzyskane przychody w walutach obcych dla celów podatku dochodowego powinny podlegać przeliczeniu na złote polskie zgodnie z art. 30 ust. 2 ustawy o rachunkowości, a nie na podstawie art. 12 ust. 2 oraz art. 15 ust. 1 updop. Zdaniem Spółki, te ostatnie przepisy stosuje się wyłącznie przy wyborze tzw. podatkowej metody ustalania różnic kursowych. Organ interpretacyjny uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe, stwierdzając, że regulacje wynikające z art. 12 ust. 2 oraz 15 ust. 1 updop, dotyczące przeliczania na złote przychodów oraz kosztów mają zastosowanie do wszystkich podatników, bez względu na stosowaną przez nich metodę ustalania różnic kursowych. Spółka zaskarżyła interpretację indywidualną do WSA, który uwzględnił skargę podatnika. Ostatecznie kwestię rozstrzygnął NSA. Zdaniem tego ostatniego, pojęcia ustalania różnic kursowych oraz przeliczania nie są tożsame. W konsekwencji, podatnicy ustalający różnice kursowe w oparciu o tzw. metodę rachunkową powinni przeliczać przychody i koszty w walutach obcych zgodnie z art. 12 ust. 2 oraz 15 ust. 1 updop. Wniesienie akcji do funduszu inwestycyjnego zamkniętego w zamian za jednostki uczestnictwa powoduje powstanie przychodu opodatkowanego CIT W dniu 6 kwietnia 2011 r. NSA wydał wyrok (sygn. akt II FSK 2056/09), w którym stwierdził, że poprzez wniesienie akcji lub udziałów w spółce z o.o. do funduszu inwestycyjnego, w zamian za jednostki uczestnictwa (lub certyfikaty inwestycyjne), dochodzi do ich zbycia na rzecz funduszu akcji lub udziałów oraz do jednoczesnego nabycia innych papierów wartościowych jednostek uczestnictwa (certyfikatów inwestycyjnych). Wyrok został wydany na skutek wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, w której podatnik przedstawił stanowisko, zgodnie z którym fakt wniesienia akcji do funduszu inwestycyjnego zamkniętego nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w CIT. Przychód z przedmiotowej transakcji wystąpi dopiero w momencie dokonania obrotu certyfikatami inwestycyjnymi, czyli w chwili ich odpłatnego zbycia lub umorzenia w przyszłości. Podstawę opodatkowania stanowić będzie wtedy różnica pomiędzy przychodem uzyskanym ze sprzedaży certyfikatów a wydatkami faktycznie poniesionymi na nabycie akcji wniesionych do funduszu. Organ interpretacyjny nie zgodził się ze stanowiskiem spółki, w związku z czym po wezwaniu organu do usunięcia naruszenia prawa, wniosła ona skargę do WSA, a następnie skargę kasacyjną. NSA oddalił skargę, stwierdzając, że wniesienie akcji do funduszu inwestycyjnego zamkniętego w zamian za emitowane przez fundusz certyfikaty inwestycyjne stanowi zbycie akcji powodujące definitywne przysporzenie w majątku wnoszącego akcje, w konsekwencji przychód podatkowy.
PwC Nr 4, kwiecień 2011 Strona 3 Przychody z odsetek od lokat typu overnight nie korzystają z preferencji podatkowych dla przedsiębiorców strefowych W dniu 21 kwietnia 2011 r. NSA wydał wyrok (sygn. akt II FSK 2039/09), w którym uznał, że przychody przedsiębiorcy strefowego uzyskiwane z odsetek od środków zgromadzonych na lokacie typu overnight nie podlegają zwolnieniu od opodatkowania CIT na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 34 updop. Wyrok został wydany na rzecz spółki prowadzącej działalność produkcyjną na terenie specjalnej strefy ekonomicznej, w oparciu o odpowiednie zezwolenie. Spółka uzyskiwała przychody z odsetek od środków, jakie gromadziła na tzw. lokatach overnight. Powstała wątpliwość, czy przychody te będą korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 34 updop. Dlatego też zwróciła się z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego w tym zakresie. W ocenie Ministra Finansów, analizowane przychody nie mają związku z działalnością strefową spółki, objętą specjalnym zezwoleniem, w związku z czym nie korzystają one z preferencji podatkowej określonej w art. 17 ust. 1 pkt 34 upodp. Spółka zaskarżyła interpretację indywidualną do WSA, a następnie, w związku z niekorzystnym dla niej wyrokiem sądu, wniosła skargę kasacyjną. NSA oddalił jednak skargę spółki, podzielając stanowisko organu podatkowego oraz WSA. Lokaty typu overnight nie stanowią działalności produkcyjnej prowadzonej przez spółkę na terenie specjalnej strefy ekonomicznej. Nie można również uznać, że gromadzenie środków na tego typu lokatach jest niezbędne dla prowadzenia działalności strefowej. Dlatego też przychody z odsetek uzyskiwanych z tych lokat nie podlegają zwolnieniu od CIT na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 34 updop. VAT W związku z wykupem przedmiotu leasingu przysługuje prawo do odliczenia VAT W dniu 11 kwietnia 2011 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wydał interpretację indywidualną (sygn. ILPP2/443-29/11-4/MR), w której uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy zakładające, iż w związku z wykupem przedmiotu leasingu operacyjnego podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia 60% kwoty VAT należnego (maksymalnie 6.000 zł) wynikającej z faktury zakupu. Leasing operacyjny jest umową, na podstawie której leasingobiorca nabywa jedynie prawo do korzystania z przedmiotu leasingu za wynagrodzeniem w postaci czynszu. Po zakończeniu podstawowego okresu trwania umowy leasingu operacyjnego jednym z wariantów jest sprzedaż przedmiotu umowy leasingobiorcy. Opcja wykupu samochodu będącego przedmiotem umowy leasingu operacyjnego jest uprawnieniem, z którego leasingobiorca może skorzystać, ale nie musi. W kontekście powyższego należy więc przyjąć, że wykup przedmiotu leasingu jest odrębną czynnością dostawą towaru niezwiązaną z samą umową leasingu. W związku z powyższym, skoro wykup przedmiotu leasingu jest odrębną czynnością dostawą towaru niezwiązaną z samą umową leasingu, to od tej czynności będzie przysługiwało podatnikowi
PwC Nr 4, kwiecień 2011 Strona 4 prawo do odliczenia 60% kwoty podatku należnego, nie więcej niż 6.000 zł wynikającej z faktury zakupu przedmiotowego pojazdu. Opcjonalne elementy usługi cash-poolingu są częściami usługi kompleksowej, która w całości podlega zwolnieniu od VAT W dniu 6 kwietnia 2011 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wydał interpretację indywidualną (sygn. IPPP1/443-33/11-2/BS), w której zgodził się ze stanowiskiem banku wnioskodawcy, zakładającym, że usługa przyznania dziennego limitu zadłużenia do każdego rachunku bieżącego uczestnika (intraday limit) oraz przyznania linii kredytowej do rachunku rozliczeniowego (overdraft limit), którą bank może świadczyć opcjonalnie, jako jedna z czynności w ramach cash-poolingu nie powinna być odrębnie wyszczególniana i definiowana jako usługa udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę wymieniona w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT w brzmieniu od 1 stycznia 2011 r. W rezultacie, jako świadczenie stanowiące element usługi cash-poolingu, analizowane czynności opcjonalne korzystać będą ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT w brzmieniu od 1 stycznia 2011 r. Usługi obrotu wierzytelnościami podlegają opodatkowaniu VAT W dniu 30 marca 2011 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wydał interpretację indywidualną (sygn. ILPP1/443-1/11-2/AW), w której nie zgodził się ze stanowiskiem podatnika, który twierdził, że działalność polegająca na obrocie wierzytelnościami nie stanowi czynności ściągania długów w rozumieniu art. 43 ust. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, a uzyskany z niej dochód nie stanowi obrotu w rozumieniu art. 29 ust. 1 tej ustawy, podlegającego opodatkowaniu VAT. Jak zauważył organ, czynność polegająca na obrocie wierzytelnościami, tj. zakupie wierzytelności w celu dalszej odsprzedaży lub windykacji we własnym zakresie, stanowi usługę polegającą na uwolnieniu wierzyciela od wykonywania czynności związanych ze ściąganiem długu i ryzyka jego nieściągnięcia, która nie będzie korzystała ze zwolnienia od VAT. Powinna ona zostać opodatkowana 23% stawką VAT i udokumentowana fakturą. Podstawę opodatkowania czynności powinna natomiast, zdaniem Ministra Finansów, stanowić różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności a wartością, którą podatnik zapłacił wierzycielowi pierwotnemu, pomniejszona o kwotę należnego podatku.
PwC Nr 4, kwiecień 2011 Strona 5 PIT Przychód z tytułu ubezpieczenia OC członka zarządu powstaje dopiero w momencie zaistnienia szkody W dniu 21 kwietnia 2011 r. WSA w Warszawie wydał wyrok (sygn. akt III Sa/Wa 1870/10), w którym uznał, że ubezpieczenie członków zarządu, wykupione przez spółkę kapitałową, nie powoduje powstania przychodu tych osób. Jednak zgodnie z art. 11 i 12 updof przychód powstanie w momencie faktycznego skorzystania z ochrony wynikającej z ubezpieczenia. Wyrok został wydany na rzecz spółki, która zamierza wykupić dla członków zarządu polisy w zakresie odpowiedzialności cywilnej za szkody, które mogą powstać podczas sprawowania przez nich funkcji. Umowa przewiduje ubezpieczenie niezindywidualizowanej grupy obecnych i przyszłych członków zarządu oraz samej spółki, jeżeli poniosłaby ona koszty w celu naprawienia szkody wyrządzonej przez ubezpieczonego, w stosunku do którego zostałoby wniesione ewentualne roszczenie. Spółka powzięła wątpliwość, czy objęcie członków zarządu ubezpieczeniem będzie stanowiło dla nich przychód opodatkowany pdof. Dlatego też zwróciła się z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w tym zakresie. We wniosku przedstawiła własne stanowisko, zgodnie z którym nieodpłatne świadczenia, takie jak ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia praw spółki, stanowią przychód podatnika tylko wtedy, kiedy są rzeczywiście otrzymane. Natomiast sama możliwość skorzystania ze świadczenia nie generuje przychodu. Organ podatkowy uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe, wskazując, że przedmiotowe świadczenia stanowią przychód podlegający opodatkowaniu zgodnie z dyspozycją art. 11 updof. Wartość tego przychodu należy zaś określić z uwzględnieniem ceny zakupu polis ubezpieczeniowych. Momentem powstania przychodu będzie natomiast data zapłaty składki z tytułu ubezpieczenia. Spółka nie zgodziła się z powyższą interpretacją przepisów i wniosła skargę do WSA. Sąd podzielił stanowisko spółki. Stosownie do art. 11 i 12 updof, świadczenia nieodpłatne stanowią przychód podatnika, jeśli są rzeczywiście otrzymane. Przychód po stronie członków zarządu powstanie w konsekwencji dopiero w przypadku, gdy ich działanie przyczyni się do zaistnienia szkody, która zostanie wyrównana przez ubezpieczyciela. Nieodpłatne przyznanie warrantów subskrypcyjnych nie skutkuje powstaniem przychodu W dniu 30 marca 2011 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wydał interpretację indywidualną (sygn. IPPB2/415-6/11-4/MK), w której uznał, że w momencie nieodpłatnego przyznania warrantów subskrypcyjnych niemożliwe jest ustalenie ceny rynkowej stosowanej w obrocie prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem czasu i miejsca ich udostępnienia. Natomiast dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze
PwC Nr 4, kwiecień 2011 Strona 6 w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Tym samym brak konkretnego wymiaru finansowego warrantów subskrypcyjnych w momencie ich przydzielenia osobom uprawnionym uniemożliwia traktowanie ich w kategorii przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Prace legislacyjne Zmiany w VAT W dniu 24 marca 2011 r. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej podpisał ustawę z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy Prawo o miarach. Najważniejsze zmiany wynikające z nowelizacji to: Odejście od zakazu odliczania podatku naliczonego, jeżeli udział obrotów opodatkowanych w obrotach ogółem nie przekroczył w poprzednim roku 2% oraz uzupełnieniu przepisu zezwalającego na odliczenie podatku naliczonego w całości, jeżeli proporcja przekroczyła 98% oraz wprowadzenie maksymalnej kwoty podatku naliczonego (500 zł), która może być odliczona; Dostosowanie przepisów o nieodpłatnym przekazaniu towarów do przepisów unijnych, poprzez uznanie, że każde nieodpłatne przekazanie towarów należących do przedsiębiorstwa podatnika (niezależnie od ich celu) podlega opodatkowaniu, jeżeli podatnikowi przysługiwało pierwotnie prawo do odliczenia; Odstąpienie od zakazu odliczania podatku naliczonego w przypadku importu usług, gdy zapłata dokonywana jest na rzecz podmiotów mających miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w tzw. rajach podatkowych (uwzględnienie wyroku TSUE z dnia 30 września 2010 r. w sprawie C-395/09 Oasis East Sp. z o.o.); Eliminacja możliwości nadużyć podatkowych w obrocie niektórymi towarami i prawami (np. nowe zasady w zakresie rozliczania podatku przy obrocie złomem oraz prawami do emisji gazów cieplarnianych); Przesunięcie na Prezesa Głównego Urzędu Miar obowiązku badania spełnienia przez kasy rejestrujące funkcji, kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać i obowiązku wydawania potwierdzeń spełnienia tych wymagań; Zmiana stanowiąca wykonanie wyroku TSUE z dnia 28 października 2010 r. w sprawie C-49/09 Komisja Europejska przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, w przedmiocie niezgodności z prawem Unii Europejskiej stosowania przez Polskę obniżonej stawki podatku VAT w wysokości 7% w odniesieniu do dostaw, importu i wewnątrzwspólnotowego nabycia odzieży i dodatków odzieżowych dla niemowląt oraz obuwia dziecięcego. Ustawa obowiązuje od dnia 1 kwietnia 2011 r., z wyjątkiem regulacji dotyczącej obowiązków podatników korzystających z kas fiskalnych, kwestii związanych z pracownikami Głównego Urzędu Miar (wejście w życie z dniem 1 września
PwC Nr 4, kwiecień 2011 Strona 7 Kontakt z nami 2011 r.) oraz zmian w klasyfikacji PKWiU powiązanych z nowelizacją (wejście w życie z dniem 1 stycznia 2012 r.). Camiel van der Meij (022) 523 4959 camiel.van.der.meij@pl.pwc.com Tomasz Szczepanik (022) 523 4896 tomasz.szczepanik@pl.pwc.com Jakub Żak (022) 523 4792 jakub.zak@pl.pwc.com Robert Jurkiewicz (022) 523 4653 robert.jurkiewicz@pl.pwc.com Wiktor Szczypiński (022) 523 4969 wiktor.szczypinski@pl.pwc.com