FS Tax Monthly Polska listopad 2012

Transkrypt

1 FS Tax Monthly listopad 2012 CIT Nie ma kosztu przy aporcie wierzytelności własnej Naczelny Sąd Administracyjny orzekł w dniu 11 września 2012 r. (sygn. akt II FSK 269/11), że w przypadku aportu wierzytelności własnej do innej spółki kapitałowej wnoszący nie ma prawa rozpoznać kosztu podatkowego. Sprawa dotyczyła spółki prowadzącej działalność gospodarczą m.in. w zakresie udzielania pożyczek. Planowała ona wnieść posiadane wierzytelności pieniężne aportem do powiązanej spółki kapitałowej. Jako że aport wierzytelności ma charakter wkładu niepieniężnego (co potwierdza orzecznictwo sądów administracyjnych) spółka miała obowiązek rozpoznać przychód podatkowy w wysokości wartości nominalnej objętych w zamian za ów aport udziałów (art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT). Z kolei zgodnie z art. 15 ust. 1j pkt 3 ustawy o CIT w takim przypadku kosztem uzyskania przychodów jest kwota faktycznie poniesionych, niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, wydatków na nabycie przedmiotu wkładu. Na tle interpretacji tego ostatniego przepisu toczy się obecnie spór pomiędzy organami podatkowymi a podatnikami. Ci ostatni uważają, że w przypadku aportu wierzytelności własnej wynikającej np. z udzielonej pożyczki na podstawie art. 15 ust. 1j pkt 3 ustawy o CIT kosztem uzyskania przychodów powinna być kwota wydatkowana na rzecz dłużnika, tj. kwota udzielonej pożyczki. Ewentualnym ograniczeniem wysokości tego kosztu powinien być jedynie art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT zakazujący potrącania jako kosztu podatkowego straty na zbyciu wierzytelności. Organy podatkowe stoją jednak na stanowisku, że przepis art. 15 ust. 1j pkt 3 ustawy o CIT nie pozwala w ogóle na rozpoznanie kosztu podatkowego w przypadku aportu wierzytelności własnej, gdyż nie można mówić o faktycznym poniesieniu wydatków na nabycie takiej wierzytelności. Zdaniem organów jedynie aport wierzytelności nabytych może generować koszt dla podatnika. Tym samym, organy podatkowe przyjmują restrykcyjne stanowisko, opierające się na dosłownej interpretacji przepisów. Stanowisko organów potwierdzają w większości sądy administracyjne (por. wyrok NSA z 3 grudnia 2010 r.., sygn. II FSK 1292/09; WSA w Białymstoku z 21 czerwca 2011, sygn. I SA/Bk 147/11; WSA w Gdańsku z 23 maja 2011 r., sygn. I SA/Gd 322/11). Kolejny, negatywny dla podatników wyrok NSA w tej sprawie może oznaczać, że linia orzecznicza utrwala się.

2 PwC listopad 2012 Strona 2 VAT Zwolnienie od VAT usług wykonywanych na rzecz pośrednika ubezpieczeniowego W dniu 2 października 2012 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wydał wyrok (sygn. akt III SA/Wa 3484/11), w którym stwierdził, że usługi związane z pozyskiwaniem klientów oraz wykonywanie czynności dodatkowych prowadzących do zawarcia umowy ubezpieczenia świadczone przez spółkę leasingową na rzecz agencji będącej pośrednikiem ubezpieczeniowym podlegają zwolnieniu z VAT jako usługi uzupełniające usługę ubezpieczeniową. Spółka, której dotyczyła niniejsza sprawa, zajmuje się m.in. świadczeniem usług leasingu i najmu. Zobowiązuje ona swoich klientów do ubezpieczenia oddanych im do korzystania na podstawie zawartych umów leasingu/najmu przedmiotów. Spółka zawarła z zewnętrzną agencją ubezpieczeniową (pośrednikiem ubezpieczeniowym) umowę o współpracy, w ramach której zobowiązała się, za wynagrodzeniem, do informowania swoich klientów o ofercie agencji i warunkach zawarcia za jej pośrednictwem umowy ubezpieczenia. Ponadto, spółka dokonuje pewnych czynności pomocniczych jak uzupełnianie wniosków ubezpieczeniowych oraz wydawanie klientom potwierdzeń zawarcia umów ubezpieczenia. Zdaniem organu podatkowego, powyższe usługi świadczone przez spółkę na rzecz agencji ubezpieczeniowej nie korzystają ze zwolnienia z VAT, albowiem nie można ich zakwalifikować jako usług pośrednictwa ubezpieczeniowego. Według organu, o usłudze pośrednictwa ubezpieczeniowego może być mowa tylko, gdy jest to usługa wykonana na rzecz jednej ze stron umowy ubezpieczenia (zakładu ubezpieczeń lub ubezpieczającego) i przez tę stronę opłacona. Organ uznał także, że usługa świadczona przez spółkę nie może być uznana za usługę stanowiącą element usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, albowiem nie jest ona niezbędna do świadczenia usług pośrednictwa ubezpieczeniowego. Zdaniem organu, usługi świadczone przez spółkę należą do tzw. usług back office, opodatkowanych 23% VAT. Na interpretację organu spółka złożyła skargę do WSA w Warszawie. Sąd ten przychylił się do jej stanowiska i interpretację uchylił. Stwierdził bowiem, że wykładnię przepisów dokonaną przez organ podatkowy należy uznać za zbyt rygorystyczną. Zdaniem WSA, treść art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT pozwala na przyjęcie, iż usługi świadczone przez spółkę w niniejszej sprawie są uzupełnieniem usługi ubezpieczeniowej i będą one korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Sporadyczne czynności doradztwa finansowego a kalkulacja współczynnika VAT W dniu 13 września 2012 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wydał interpretację indywidualną (sygn. akt IPPP1/ /12-2/IGo), w której odniósł się do wątpliwości podatnika dotyczących tego, czy przy kalkulacji współczynnika VAT powinien on uwzględniać obrót z tytułu wykonywanych sporadycznie usług doradztwa finansowego. Sprawa dotyczyła domu maklerskiego, prowadzącego głównie działalność zwolnioną z VAT, który dodatkowo zawarł dwie odrębne umowy, na podstawie których zobowiązał się do świadczenia usług doradztwa finansowego w zakresie dwóch konkretnych transakcji dotyczących akcji. Dom maklerski zwrócił się do organów podatkowych z wnioskiem o interpretację indywidualną wnosząc o potwierdzenie, że obrotu z tytułu wyświadczenia tych usług nie powinien uwzględniać w kalkulacji współczynnika VAT. Zgodnie bowiem z treścią art. 90 ust. 6 ustawy o VAT przy kalkulacji współczynnika VAT pomija się obrót uzyskany ze świadczenia usług finansowych zwolnionych na mocy art. 43 ust. 1 pkt ustawy o VAT w zakresie, w jakim czynności te są dokonywane sporadycznie. Dom maklerski zauważył przy

3 PwC listopad 2012 Strona 3 tym, że wspomniane usługi nie należały do jego podstawowej działalności, a ich skala i znaczenie dla całości tej działalności były marginalne. Dyrektor Izby Skarbowej nie podzielił argumentacji podatnika. Stwierdził, że stanowisko domu maklerskiego jest błędne, gdyż pomija zupełnie art. 43 ust. 15 ustawy o VAT. Przepis ten zawiera katalog czynności, do których zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt ustawy o VAT nie mają zastosowania. Wśród tych czynności ustawodawca wymienił m.in. usługi doradztwa. Skoro zaś do usług tych nie stosuje się wspomnianego zwolnienia, to podmiot je świadczący nie może zastosować wyłączenia przewidzianego w art. 90 ust. 6 ustawy o VAT, bez względu na to czy czynności te zostały wykonane sporadycznie, czy też nie. Obrót z transakcji wymiany walut i transakcji na instrumentach pochodnych nie może być ustalany na bazie rocznej Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 4 września 2012 r. wydał interpretację indywidualną (sygn. akt IPPP2/ /12-2/AO), w której uznał, że obrót z tytułu wymiany walut i operacji na instrumentach pochodnych powinien być ustalany na bazie miesięcznej albo kwartalnej w zależności od wybranego przez podatnika okresu rozliczeniowego w VAT. Z wnioskiem o wydanie interpretacji wystąpił bank, który miał wątpliwości co do ustalenia obrotu z tytułu transakcji wymiany walut i transakcji na instrumentach pochodnych dla potrzeb kalkulacji współczynnika VAT. We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej bank wniósł o potwierdzenie, że obrót powyższy powinien ustalić jako wynik wszystkich dokonanych przez siebie operacji wymiany walut i transakcji na instrumentach pochodnych w ciągu danego roku (od 1 stycznia do 31 grudnia). Bank zauważył bowiem, że zgodnie z przepisami ustawy o VAT współczynnik wyliczany jest na bazie rocznej jako proporcja udziału rocznego obrotu z tytułu czynności, w stosunku do których przysługuje podatnikowi prawo do odliczenia w ogólnej kwocie (rocznego) obrotu podatnika. Dyrektor Izby Skarbowej uznał, że stanowisko banku jest nieprawidłowe. Podkreślił, że kwestia ustalenia podstawy opodatkowania w przypadku usług pośrednictwa finansowego, a w szczególności wymiany walut, była przedmiotem analizy TSUE w sprawie First National Bank of Chicago (sygn. C-172/96). Zgodnie z tym orzeczeniem, w przypadku transakcji wymiany walut, gdy bank nie pobiera opłat ani prowizji, podstawę opodatkowania stanowi ogólny dodatni wynik transakcji przeprowadzonych przez podatnika w danym okresie. Przez dany okres należy zaś zdaniem organu rozumieć okres, za który podatnik ma obowiązek rozliczyć się z podatku VAT, tj. okres miesięczny albo kwartalny. Dla potrzeb kalkulacji współczynnika VAT podatnik powinien zatem zsumować kwoty obrotów (dodatnich wyników transakcji) osiągniętych w poszczególnych okresach rozliczeniowych danego roku podatkowego. Podstawa opodatkowania dla transakcji na pochodnych instrumentach finansowych W dniu 17 września 2012 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wydał interpretację indywidualną (sygn. akt IPPP1/ /12-2/IGo), w której stwierdził, iż podstawę opodatkowania VAT z tytułu zawieranych przez bank transakcji na instrumentach pochodnych powinna być ustalana dla każdej transakcji odrębnie. Za niedopuszczalne uznał organ ustalanie obrotu z tytułu transakcji na instrumentach pochodnych jako łącznego wyniku (zysku) osiągniętego przez bank z tytułu wszystkich zrealizowanych w danym okresie rozliczeniowym transakcji.

4 PwC listopad 2012 Strona 4 Odnosząc się do przytoczonego już orzeczenia TSUE w sprawie First National Bank of Chicago (zob. poprzednia notka), organ stwierdził, że tezy tego wyroku powinny mieć zastosowanie tylko do transakcji wymiany walut. Bowiem w ich przypadku nie sposób ustalić, po jakiej cenie został zakupiony dany pieniądz i czy jego sprzedaż przyniosła zysk czy stratę. Organ podkreślił, że w przypadku transakcji wymiany walut konieczne jest przyjęcie rozwiązania zaproponowanego przez TSUE, jako jedynego logicznego sposobu pozwalającego na określenie wielkości osiągniętego obrotu. Zdaniem organu, w przypadku operacji na pochodnych instrumentach finansowych sytuacja podatników jest zupełnie inna. W przypadku kontraktu realizowanego z innym podmiotem zajmującym się profesjonalnym obrotem gospodarczym nie sprawia problemu ustalenie wartości transakcji, a tym samym można precyzyjnie określić wysokość osiągniętego zysku czy też wysokość poniesionej straty. Zatem przy ustalaniu obrotu z tytułu operacji na pochodnych instrumentach finansowych, zdaniem organu, wystarczające są przepisy ogólne dotyczące sposobu określania podstawy opodatkowania. Usługi telemarketingowe nie stanowią usług pomocniczych do pośrednictwa ubezpieczeniowego i nie są zwolnione z VAT Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w swym wyroku z 12 października 2012 r. (sygn. akt III SA/Wa 3162/11 ) stwierdził, że usługi pośrednictwa w usługach ubezpieczeniowych mogą być zwolnione z opodatkowania jeżeli są usługami pomocniczymi i gdy spełniają przesłanki wymienione w art. 43 ust. 13 u.p.t.u., tj. stanowią odrębną całość i są właściwe oraz niezbędne do świadczenia usługi zwolnionej. Sprawa dotyczyła spółki świadczącej usługi telemarketingowe, która m.in. pośredniczy przy zawieraniu umów ubezpieczenia. Spółka ta zawarła z jednym z banków umowę o współpracy (na podstawie art. 6a ustawy Prawo bankowe), zgodnie z którą bank zlecił jej wykonywanie czynności polegających na wykonywaniu telefonów do klientów banku i uzyskiwaniu od nich zgody na zawarcie umów ubezpieczenia oraz na obciążenie rachunków bankowych opłatą z tego tytułu. Spółka zwróciła się do organu podatkowego o potwierdzenie, że tego typu usługi korzystają ze zwolnienia z VAT jako usługi pomocnicze do usług pośrednictwa ubezpieczeniowego. Organ jednak doszedł do wniosku, że usługi te nie są ani właściwe, ani niezbędne do świadczenia przez bank usługi głównej, zatem nie mogą korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 13 w związku z ust. 37 ustawy o VAT. Rozpatrując skargę spółki na interpretację indywidualną, WSA w Warszawie przyznał rację organowi podatkowemu. Stwierdził bowiem, że nie sposób uznać, iż świadczona przez spółkę usługa jest właściwa, ani niezbędna w stosunku do usługi świadczonej przez bank tym bardziej, że jak podkreślił sąd nie wywołuje ona dostrzegalnego w świecie zewnętrznym skutku. WSA podkreślił, że uzyskanie przez telefon zgody klienta na przystąpienie do umowy ubezpieczenia nie ma jeszcze charakteru ostatecznego. Taka zgoda musi być później potwierdzona w sposób bardziej kategoryczny, najczęściej na piśmie. Wskazuje to zdaniem sądu na brak waloru właściwości i niezbędności takiej usługi w stosunku do usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego.

5 PwC listopad 2012 Strona 5 Niedopuszczalność wystawienia faktur korygujących po terminie przedawnienia W dniu 2 października 2012 r. Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok (sygn. akt I FSK 1897/11), w którym potwierdził, że niedopuszczalne jest wystawienie faktury korygującej, jeśli pierwotna faktura została wystawiona za okres, który już się przedawnił. Sprawa dotyczyła banku, który w 2010 r. przeprowadził weryfikację wystawionych w okresie od 1 maja do 31 grudnia 2004 r. faktur wewnętrznych, dokumentujących import usług pomocniczych do pośrednictwa finansowego, stwierdził że niezasadnie wykazał owe usługi jako opodatkowane stawką podstawową, choć były to usługi zwolnione. W związku z tym, bank postanowił wystawić odpowiednie wewnętrzne faktury korygujące, ze stawką zw. Bank zamierzał wspomniane wewnętrzne faktury korygujące uwzględnić w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym zostały one wystawione (tzn. za bieżący okres rozliczeniowy) obniżając kwotę podatku należnego o kwotę podatku należnego wynikającego z poprzednio wystawionych faktur wewnętrznych. Wcześniej jednak, bank postanowił potwierdzić w drodze interpretacji indywidualnej, że wystawienie wewnętrznych faktur korygujących nie jest ograniczone jakimkolwiek terminem. W wydanej na jego wniosek interpretacji indywidualnej organ podatkowy uznał, że uprawnienie do skorygowania wystawionych faktur wewnętrznych wygasa po upływie okresu przedawnienia. Stanowisko organu podzielił także, rozpatrując skargę banku, WSA w Warszawie. Sąd, powołując się na uchwałę NSA z dnia 29 czerwca 2009 r. (sygn. akt I FPS 9/08), uznał że przepisy Ordynacji podatkowej dotyczące przedawnienia należy wykładać z uwzględnieniem celu tych przepisów, a nie tylko ich litery. Zatem, choć z przepisów wprost nie wynika zakaz korygowania faktur dotyczących przedawnionych okresów, to jednak nie można zaakceptować sytuacji, w której korygowanie kwoty należnego VAT byłoby faktycznie nieograniczone jakimkolwiek terminem. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną banku na wyrok sądu I instancji. W ustnym uzasadnieniu podkreślił, że choć sposób w jaki WSA w Warszawie uzasadnił swój wywód jest częściowo nieprawidłowy, to jednak konkluzja orzeczenia tego sądu jest generalnie zgodna z prawem. NSA podkreślił, że zakaz wystawiania faktur korygujących po terminie przedawnienia wynika z przepisów Ordynacji podatkowej. Wystawienie faktury korygującej stanowi bowiem korektę pierwotnego zobowiązania podatkowego i drugorzędne znaczenie ma tu fakt, że podatnik może tę korektę ująć w deklaracji podatkowej za bieżący okres rozliczeniowy. Skoro zaś pierwotne zobowiązanie podatkowe przedawniło się, jego skorygowanie jest niedopuszczalne. PIT Konkursy organizowane przez bank dla klientów nie korzystają ze zwolnienia W dniu 16 października 2012 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wydał wyrok (sygn. akt III SA/Wa 2794/11), w którym stwierdził, że nagrody otrzymane przez klientów w konkursach organizowanych przez bank nie korzystają ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o PIT. Powyższy przepis stanowi, że zwolniona z PIT jest wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu ( ) jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 760 zł.

6 PwC listopad 2012 Strona 6 Powołując się na tenże przepis jeden z banków zwrócił się do organów podatkowych z wnioskiem o potwierdzenie w drodze interpretacji indywidualnej, iż nagrody otrzymywane przez klientów banku w organizowanych przezeń konkursach mogą korzystać ze zwolnienia z podatku o ile ich wartość mieści się w powyższym limicie. Jedyna wątpliwość banku dotyczyła tego, czy zwolnienie obejmuje konkursy ogłoszone wyłącznie w Internecie który nie jest wprost wymieniony w przytoczonym przepisie. Tymczasem, Dyrektor Izby Skarbowej zakwestionował stanowisko banku, stwierdzając że do zastosowania zwolnienia konieczne jest nie tylko ogłoszenie konkursu w środkach masowego przekazu, ale także by organizatorem konkursu były środki masowego przekazu. Zatem, zdaniem organu, wyłącznie konkursy organizowane przez stacje telewizyjne, radiowe oraz prasę mogą korzystać z preferencji. Natomiast nagroda w konkursie organizowanym przez bank, bez względu na jej wysokość, podlegać będzie 10% zryczałtowanemu podatkowi dochodowemu (art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT). Bank złożył skargę na interpretację do sądu administracyjnego. WSA w Warszawie oddalił ją jednak, podzielając argumentację organu. W ustnym uzasadnieniu wyroku sąd podkreślił, że każde zwolnienie stanowi wyjątek, który należy interpretować ściśle. W spornym przepisie wyraźnie zawarto dwie przesłanki zwolnienia tj. ogłoszenie i zorganizowanie konkursu przez podmiot zaliczony do środków masowego przekazu. Za niedopuszczalną uznał sąd taką wykładnię tego przepisu, która za wystarczające uznaje spełnienie tylko jednej z wymienionych przesłanek (tj. ogłoszenia konkursu w mediach). Kontakt* Camiel van der Meij camiel.van.der.meij@pl.pwc.com Maciej Wilczkiewicz maciej.wilczkiewicz@pl.pwc.com Wiktor Szczypiński wiktor.szczypinski@pl.pwc.com Katarzyna Bober katarzyna.bober@pl.pwc.com *jeśli informacje zawarte w tej publikacji są dla Państwa interesujące, lub też jeśli mają Państwo pytania lub uwagi, prosimy o kontakt: podatki@pwc.com.pl Więcej informacji o prezentowanych orzeczeniach i interpretacjach znajdą Państwo w serwisie Niniejszy materiał nie zawiera opinii PwC i w żadnym razie nie powinien być traktowany, jako komentarz PwC w odniesieniu do podnoszonych tematów. Ponadto niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny i nie może stanowić jedynej podstawy podejmowanych działań. Pragniemy zwrócić uwagę, iż pisemne uzasadnienia orzeczeń niekiedy różnią się od uzasadnień ustnych, dlatego w celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji należy zapoznać się z treścią pisemnego uzasadnienia orzeczenia PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o. Wszystkie prawa zastrzeżone. W tym dokumencie nazwa "PwC" odnosi się do PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o., firmy wchodzącej w skład sieci PricewaterhouseCoopers International Limited, z których każda stanowi odrębny i niezależny podmiot prawny.