Jakie problemy w takiej działalności ujawniają się w trakcie audytów podatkowych?

Transkrypt

1 Jakie problemy w takiej działalności ujawniają się w trakcie audytów podatkowych? Obszarem podlegającym szczególnej kontroli ze strony organów podatkowych jest prowadzenie działalności na terenie specjalnej strefy ekonomicznej (dalej: SSE) oraz korzystanie przez Spółkę ze zwolnień dochodu od opodatkowania w związku z taką działalnością. Od momentu wprowadzenia uregulowań dotyczących powstania Specjalnych Stref Ekonomicznych przepisy związane z działalnością na ich terenie oraz zasady korzystania ze zwolnienia dochodu od opodatkowania ulegały licznym zmianom. W poprzednich częściach tego cyklu (Biuletyny BDO Podatki i Rachunkowość nr 22 i 23/2009) zostały przedstawione ogólne zasady prowadzenia działalności na terenie SSE oraz problemy praktyczne powstałe w związku z prawidłowym kwalifikowaniem przychodów podatkowych oraz kosztów uzyskania przychodów uzyskanych na terenie SSE oraz poza ich obszarem. Poniżej przedstawiam problemy związane z prowadzeniem przez podmiot działalności na terenie SSE dotyczące rozliczenia środków trwałych zakupionych w związku z uzyskaniem zezwolenia na działalność na terenie SSE. 1. Konsekwencje sprzedaży środków trwałych związanych z otrzymaniem zezwolenia na 1 / 5

2 działalność w SSE W celu skorzystania z ulg i odliczeń funkcjonujących na gruncie ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawych (Dz. U. z 2000 r., Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) - dalej: UPDOP, dany podmiot jest zobowiązany do przestrzegania wszystkich reguł i zasad określonych w odpowiednich przepisach dotyczących powstania i funkcjonowania SSE - opisanych szczegółowo w części I opracowania. Jedną z przesłanek uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności na terenie SSE jest poniesienie nakładów inwestycyjnych o określonej w zezwoleniu wartości. Powstaje więc zasadnicze pytanie: czy podmiot jest uprawniony do zbycia środków trwałych (dalej: ŚT) będących podstawą wydania zezwolenia? Jakie konsekwencje podatkowe powstaną w związku ze zbyciem takich ŚT? Bez względu na przepisy, które dany podmiot stosuje (przed zmianą w 2000 r. lub po 2000 r.) zawsze istnieje zakaz zbywania środków trwałych będących podstawą udzielonego zezwolenia na prowadzenie działalności na terenie SSE. I tak w przypadku, gdy podmiot prowadzi działalność w SSE na podstawie przepisów 2 / 5

3 obowiązujących do 2000 r. - obowiązuje go w tym zakresie ograniczenie wynikające z Rozporządzeń wydanych przez Radę Ministrów w sprawie ustanowienia specjalnej strefy ekonomicznej na danym obszarze - dla każdej ze SSE jest to odrębne Rozporządzenie (dalej: Rozporządzenie w sprawie ustanowienia SSE). Rozporządzenia w sprawie ustanowienia SSE określają w swoich paragrafach m.in. utratę prawa do zwolnienia dochodu od opodatkowania w przypadku, gdy podatnik w trakcie korzystania ze zwolnienia oraz przed upływem 3 lat licząc od końca roku podatkowego, w którym zakończył korzystanie ze zwolnień, przeniesie w jakiejkolwiek formie własność składników majątkowych składających się na wydatki inwestycyjne, z którymi były związane zwolnienia od podatku. Wyjątek od powyższego zakazu występuje wówczas, gdy: - składniki majątkowe zostały całkowicie zamortyzowane z ich wartością początkową; - następuje przekształcenie, podział lub łączenie podmiotów. Ponadto utrata prawa do zwolnień określonych w stosownych przepisach następuje, gdy: - ustaną okoliczności do zaliczenia do ŚT przyjętych do odpłatnego korzystania na podstawie umów najmu, dzierżawy lub umowy o podobnym charakterze do składników jego majątku; - maszyny i urządzenia zostaną oddane do prowadzenia działalności gospodarczej poza terytorium SSE; - podatnik otrzyma zwrot wydatków inwestycyjnych w jakiejkolwiek formie. W przypadku podmiotów funkcjonujących na terenie SSE według nowych zasad, analogiczne 3 / 5

4 zapisy dotyczące utraty prawa do zwolnienia dochodu od opodatkowania znajdują się w zmienionych Rozporządzeniach o ustanowieniu poszczególnych SSE, do których odnosi się wprost zmieniona ustawa z dnia 20 października 1994 r. o ustanowieniu specjalnych stref ekonomicznych. Podsumowując, bez względu na to, kiedy podmiot rozpoczął funkcjonowanie na terenie danej SSE i uzyskał w związku z tym stosowne zezwolenie, wszystkie powyższe przesłanki powodują naruszenie zasad prowadzenia działalności na terenie SSE. W konsekwencji sytuacja taka skutkuje utratą prawa do korzystania ze zwolnienia dochodu uzyskanego na terenie SSE z opodatkowania (art. 17 ust. 1 pkt 34 UPDOP). 2. Wyliczenie dochodu do opodatkowania W przypadku, gdy podmiot naruszy powyższe zasady (poprzez spełnienie się którejkolwiek z przesłanek powodujących utratę prawa do zwolnienia) należy zadać kolejne pytanie: czy utrata prawa do zwolnienia dotyczy całego dochodu czy jedynie dochodu uzyskiwanego w odniesieniu do składników majątku, które zostały zbyte (lub nastąpiło inne zdarzenie opisane powyżej)? Literalne brzmienie przepisów zarówno ustanawiających poszczególne SSE, jak i przepisów UPDOP sugerują, iż utrata dotyczy całości zastosowanych zwolnień. W szczególności powyższy wniosek można wysnuć z brzmienia: 4 / 5

5 - art. 17 ust. 5 UPDOP: W razie cofnięcia Zezwolenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 34 UPDOP, podatnik traci prawo do zwolnienia i jest zobowiązany do zapłaty podatku za cały okres korzystania ze zwolnienia. - Rozporządzenia w sprawie ustanowienia SSE, które w części, w której jest mowa o utracie prawa do zwolnień reguluje również kwestie podatkowe: W razie wystąpienia okoliczności, o których mowa w ust. 1 (utrata prawa do zwolnienia) podmiot jest zobowiązany do zwiększenia podstawy opodatkowania o kwotę dochodu zwolnionego od podatku, a w razie poniesienia straty - do jej zmniejszenia, o tę kwotę w miesiącu następującym po miesiącu, w którym utracił prawo do zwolnień. Istnieją jednakże bardziej liberalne poglądy dotyczące utraty prawa do zwolnienia od opodatkowania dochodu uzyskanego na terenie SSE, w szczególności co do wysokości utraconego zwolnienia. I tak np. Interpretacja indywidualna Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 18 grudnia 2007 r., sygn. ITPB3/423-22/07/MK stanowi, iż utrata prawa do zwolnienia od opodatkowania dotyczy:...tej części, w jakiej związane ono było z tym składnikiem majątku, którego własność została przeniesiona". Przedmiotowa interpretacja wysuwa również tezę (wg mnie słuszną), iż nabycie środków trwałych ponad limit określony w zezwoleniu, a następnie zbycie tych składników majątku nie ma już wpływu na utratę prawa do zwolnień podatkowych. Podmiot dokonujący dodatkowych nakładów inwestycyjnych spełnił już bowiem wcześniej przesłanki wykazane w zezwoleniu, a dotyczące wysokości obowiązkowych nakładów inwestycyjnych. 5 / 5