Z I E L O N E M A Z O W S Z E

Z I E L O N E M A Z O W S Z E 00-695 Warszawa, ul. Nowogrodzka 46 lok. 6, tel./fax.: (22) 6217777, www.fz.eco.pl SPRAWOZDANiE SPOŁECZNEGO RZECZNIKA NIEZMOTORYZOWANYCH Z DZIAŁAŃ W OKRESIE 1.06.2004 31.05.2005 1. PRZEBIEG REALIZACJI PROJEKTU Projekt przebiegał generalnie zgodnie z założonym harmonogramem. W czerwcu 2004 została zaprojektowana ulotka o projekcie, a w lipcu 2004 wydrukowana. W lipcu i sierpniu 2004 został opracowany raport o sytuacji niezmotoryzowanych. Pod koniec sierpnia poinformowano media o projekcie i od 1 września 2004 projekt ruszył oficjalnie. Na przełomie lipca i sierpnia została uruchomiona strona internetowa rzecznika pod adresem www.fz.eco.pl/rzecznik, na której są prezentowane m.in. cele projektu, aktualności i stanowiska. Działania interwencyjne z własnej inicjatywy były podejmowane jednak już od początku czerwca. W tym okresie Rzecznik zajmował się zwłaszcza działaniami na rzecz uratowania przed zamknięciem lokalnych linii kolejowych na Mazowszu, zwłaszcza linii Nasielsk Sierpc, oraz zmianami w regulaminie i taryfie komunikacji publicznej w Warszawie. Przygotowano również apel otwarty do prezydenta miasta o transport miejski przyjazny ludziom, który został złożony 17 września i zaprezentowany mediom na konferencji prasowej w tym samym dniu. We wrześniu po dobrym poinformowaniu o projekcie przez media otrzymaliśmy 45 zgłoszeń od mieszkańców, które były przedmiotem analizy i działań w kolejnych miesiącach. Zgłoszenia otrzymujemy stale w liczbie około 2-5 miesięcznie. W ostatnim miesiącu realizacji projektu oraz po zakończeniu okresu jego finansowania z Fundacji im. Batorego liczba zgłoszeń nieznacznie wzrosła. Na koniec projektu przygotowano broszurę końcową prezentującą wyniki jego realizacji oraz plany dalszej działalności, którą załączamy do raportu. Warto podkreślić, że projekt Rzecznika został dostrzeżony i doceniony przez środowiska eksperckie oraz samorządowe. Referat na temat działalności i osiągnięć projektu zgłoszony do forum SITK w Warszawie, które jest organizowane wspólne z Biurem Komunikacji m. st. Warszawy, otrzymał zgodę na prezentację. Odbędzie się ona w październiku 2005 roku. Natomiast na 14 lipca 2005 roku Rzecznik otrzymał zaproszenie do wzięcia udziału w publicznej debacie nt. modernizacji Krakowskiego Przedmieścia w Warszawie, zorganizowanej przez Instytut im. Stefana Starzyńskiego działający przy Muzeum Powstania Warszawskiego. Przy czym modernizacja ulicy była jedynie przyczynkiem do szerszej dyskusji na temat znaczenia stref pieszych w Warszawie. W realizacji projektu biorą udział: Krzysztof Rytel Społeczny Rzecznik Niezmotoryzowanych; Wojciech Szymalski pracownik biura Społecznego Rzecznika Niezmotoryzowanych; i inni członkowie oraz wolontariusze stowarzyszenia m.in. Aleksander Buczyński, Bartosz Suchecki, Maciej Sulmicki, Rafał Muszczynko

2. PODJĘTE DZIAŁANIA POGŁĘBIONE Taryfa i regulamin Zakładów Transportu Miejskiego w Warszawie Sprawa zmiany regulaminu przewozu osób i bagażu oraz taryfy biletowej ZTM w Warszawie rozpoczęła się już w styczniu 2004, kiedy nowe projekty uchwał w tej sprawie wpłynęły do Rady Warszawy. Przewidywały one niekorzystne zmiany dla pasażerów m.in. likwidację możliwości przewożenia rowerów metrem, podwyższenie cen biletów nawet o 300% (niektóre rodzaje), likwidację niektórych rodzajów biletów, w tym biletów czasowych, np. sześdziesięciominutowych umożliwiających swobodne przesiadki przy przejazdach jednorazowych. Dodatkowo plany podwyżki cen biletów zbiegły się z uchwaloną zaledwie 2 miesiące wcześniej obniżką opłat za płatne parkowanie w centrum Warszawy, w związku z czym wprowadzenie podwyżki byłoby ewidentnym zaprzeczeniem zasad zrównoważonej polityki transportowej miasta. W kwestii regulaminu przewozu osób postulatem zgłoszonym przez Zielone Mazowsze, było wprowadzenie możliwości przewozu rowerów we wszystkich rodzajach transportu publicznego w Warszawie. Natomiast w kwestii taryf postulowaliśmy przede wszystkim zaniechanie podwyżki oraz pozostawienie w taryfie biletów czasowych. 13 maja na Radzie Warszawy ostatecznie zatwierdzono nowy regulamin przewozu osób, który uwzględniał postulat przewozu rowerów we wszystkich środkach komunikacji publicznej. Na wzmiankowanym posiedzeniu zatwierdzono jedynie regulamin, a więc od czerwca było konieczne pilotowanie dotychczas niezrealizowanych postulatów dotyczących taryfy w ramach projektu Rzecznika. Od czerwca 2004 Rada podejmowała ten temat kilkukrotnie, jak również w pewnym momencie powróciła sprawa zmiany regulaminu. W celu skutecznego lobbingu za naszymi postulatami została opracowana ulotka przeznaczona dla członków Rady Warszawy (w załączeniu). Była ona przedstawiana członkom rady oraz komisji infrastruktury Rady Warszawy podczas kolejnych posiedzeń na temat zmian taryfy i regulaminu komunikacji publicznej w czerwcu, lipcu i wrześniu. Na każdym z nich sprawę monitorował pracownik biura rzecznika. Dzięki naszemu współdziałaniu z radnymi sprawa zmian w taryfie została skutecznie oddalona metodą obstrukcji (radni każdy zgłaszany projekt odsyłali do kolejnych opinii komisji i poprawek, tak że nigdy nie wchodził pod głosowanie rady) i dotychczas nie pojawiła się ponownie. Konsultowanie projektów drogowych zawierających rozwiązania rowerowe Począwszy od czerwca w ramach projektu Społecznego Rzecznika Niezmotoryzowanych możemy skutecznie zajmować się problemami rowerzystów i pieszych. ZDM reagując na nasze upomnienie o dotychczasowe niestosowanie się do uchwały Zarządu Miasta st. Warszawy z dnia 25 czerwca 1996 roku w sprawie tworzenia warunków dla komunikacji rowerowej poprzez brak konsultacji z przedstawicielami środowisk rowerowych projektów inwestycji drogowych, zaczął zapraszać przedstawicieli stowarzyszenia na narady techniczne dotyczące takich projektów. Podobnie Inżynier Ruchu zaprasza Rzecznika do konsultacji rozwiązań w zakresie organizacji ruchu. Od czerwca do końca listopada 2004 wzięliśmy udział w czterech radach technicznych oraz trzech spotkaniach z Inżynierem Ruchu konsultując rozwiązania rowerowe m.in. w projektach: budowy ul. Poleczki na odcinku ul. Osmańska ul. Puławska (Ursynów) - udało się przekonać projektantów do budowy drogi rowerowej z nawierzchni bitumicznej oraz utrzymania ciągłości dróg rowerowych na skrzyżowaniu Puławska-Poleczki. Pod koniec listopada wysłaliśmy do projektanta kolejne postulaty rozwiązań w związku z faktem, iż przesłał nam dokumentację do zaopiniowania projektu organizacji ruchu. budowy ul. Rosoła na odc. Jeżewskiego-Rosnowskiego - Udało się nieco złagodzić promienie (z 2 do 3m) na skrzyżowaniach dróg rowerowych. ZDM odkrył przy naszej sugestii, że projekt przewiduje likwidację jednego przejścia dla pieszych, prawdopodobnie ma ono zostać zachowane i wyposażone w sygnalizację. 2

przebudowy ul. Kaliskiego - udało nam się uzyskać wprowadzenie chodnika pomiędzy miejsca parkingowe przy ulicy, a drogę rowerową, dzięki czemu piesi nie będą chodzić po drodze rowerowej, wprowadzenie pasa zieleni między chodnik i drogę rowerową, w miejscach gdzie przylegały, odsunięcie miejsc parkingowych na 10 m od przejść dla pieszych, zmianę w lokalizacji przystanków autobusowych. przedłużenia ulicy Korkowej do granicy z dzielnicą Wesoła, przebudowy chodnika i drogi rowerowej w rejonie skrzyżowania ul. Sobieskiego i Dolnej, nie udało się znaleźć rozwiązania satysfakcjonującego wszystkich uczestników ruchu. Głównym problemem jest odcinek przy skrzyżowaniu z ul. Dolną, gdzie znajduje się bardzo ruchliwy przystanek autobusowy oraz intensywny nielegalny handel, przy ograniczonej szerokości chodnika. ZDM zdecydował się zlikwidować drogę rowerową na tym odcinku i oznakować go jako ciąg pieszo rowerowy. budowy ul. Światowida od ul. Leśnej Polanki do ul. Modlińskiej, budowy ulicy Modlińskiej od granicy miasta do początku jezdni dwupasmowej wskazaliśmy, że na wysokości ul. Głównej jest obecnie przejście dla pieszych, którego projekt nie przewiduje (odległość między przejściami - 750m), brakuje tam też przystanków autobusowych. W związku z tym rozważa się możliwość zrobienia przy ul. Głównej przystanków w obu kierunkach i przejścia z sygnalizacją. ZDM nakazał też wyznaczenie przejścia dla pieszych przez Modlińską na skrzyżowaniu z Aluzyjną, którego projekt nie przewidywał, choć i tak będą tam światła. Zapewniono też ciągłość ruchu rowerowego, aż do granicy miasta, mimo rezygnacji z budowy wydzielonej drogi rowerowej na terenie leśnym. budowy drugiego etapu Trasy Siekierkowskiej węzeł Marsa Ostrobramska zaproponowano korektę łuków dróg rowerowych na łagodniejsze i zwiększenia szerokości dróg rowerowych i chodników, tak by spełniały wymagania przepisów. przebudowy wiaduktu w ulicy Andersa nad stacją PKP Dworzec Gdański projekt przebudowy wywołał sprzeciw, gdyż przewidywany jest nie tylko remont, ale przede wszystkim znaczne zwiększenie przepustowości wiaduktu (z 1 do 2 pasów ruchu w każdą stronę), które nie jest konieczne, gdyż nie tworzą się tam korki. W dodatku torowisko tramwajowe ma być umieszczone na krótkim odcinku pomiędzy jezdniami ulicy (nie jak dotychczas po wschodniej stronie ulicy), co prawdopodobnie wywoła kolejne wydłużenie czasu jazdy tramwajów. Rozwiązania rowerowe także nie były właściwe. Dlatego Rzecznik zorganizował konferencję prasową przeciwko realizacji tego projektu i umieszczeniu go w budżecie m. st. Warszawy na 2005 rok (podobnie jak kilku innych projektów). Wystąpienie Rzecznika w tej sprawie ukazało się w Kurierze Warszawskim (TVP3). Jednocześnie Rzecznik wystosował pismo w tej sprawie do wiceprezydenta miasta oraz dyrektora Biura Drogownictwa. W odpowiedzi dyrektor biura Drogownictwa zapewnił, że wszystkie zgłoszone postulaty będą przeanalizowane i wzięte pod uwagę w pracach nad budżetem. budowy drogi rowerowej wzdłuż Kanału Wystawowego na Saskiej Kępie udało się przekonać Inżyniera Ruchu do zmiany nawierzchni ścieżki rowerowej na bitumiczną oraz sensownego włączenia obu końców projektowanej ścieżki w istniejący układ drogowy. Od początku roku 2005 nie odbyła się natomiast żadna narada techniczna, która dotyczyłaby projektów zawierajacych rozwiązania rowerowe. Jak się dowiedzieliśmy po prostu nie podejmowano takich projektów w przeciągu tego półrocza. Natomiast przedstawiciele Społecznego Rzecznika w czerwcu 2005 uczestniczyli w konsultacjach społecznych projektu modernizacji Al. Jerozolimskich na odcinku Rondo Zesłańców Syberyjskich Wiadukt nad torami linii radomskiej. W konsultacjach zgłosiliśmy postulaty lepszego zaprojektowania dróg rowerowych, zmiany przebiegu przejścia dla pieszych na jednym ze skrzyżowań oraz utworzenia pasa autobusowego na tym odcinku ulicy. Jeśli chodzi o postulaty dotyczące ruchu rowerowego, mają one być uwzglednione w projekcie. Nie wiemy na to miast na razie jak zostaną rozstrzygnięte inne postulaty. 3

W lipcu 2005 zostaliśmy zaproszeni przez ZDM do konsultowania projektu Budowy Trasy Siekierkowskiej oraz modernizacji Ronda Starzyńskiego. W tym zakresie pilotowaliśmy także od kwietnia 2005 sprawę zorganizowania przetargów na opracowanie dokumentacji budowy nowych dróg rowerowych za pieniądze przeznaczone w budżecie miasta w roku 2005 (500 tys. zł). Nawiązaliśmy ścisły kontakt z pracownikami przygotowujący SIWZ tego przetargu, który jednak od momentu zgłoszenia SIWZ do zaopiniowania przez inne wydziału ZDM urwał się. Do ogłoszenia przetargu nie doszło i próbujemy nawiązać kontakt od nowa, aby dowiedzieć się jakie są jego losy. Budowa dróg rowerowych przy wymianie chodników Pismem z dnia 15 lipca 2004 do Zarządu Dróg Miejskich Rzecznik rozpoczął swoją interwencję w sprawie nierealizowania Ogólnomiejskiej Koncepcji Dróg Rowerowych w Warszawie przy okazji remontów chodników. W piśmie poruszono przykład remontu chodników przy ul. Grochowskiej i Al. Solidarności (Pl. Weteranów-Targowa) Ogólnomiejska Koncepcja Dróg Rowerowych została przyjęta przez Zarząd m. st. Warszawy w dniu 15 kwietnia 1997 roku uchwałą nr 127/CXLIV/97 i jako taka wiąże organy i jednostki miasta do jej realizacji przy wykonywaniu swoich zadań. Jedną z wielu możliwości realizacji tej uchwały jest tworzenie dróg rowerowych przy okazji wymiany nawierzchni chodników położonych przy głównych ulicach Warszawy, wzdłuż których przewidziano poprowadzenie drogi rowerowej. Możliwość ta nie jest wykorzystywana ani przez Zarząd Dróg Miejskich, ani przez Zarząd Terenów Publicznych. W efekcie marnotrawione są publiczne pieniądze, gdyż wykonanie drogi rowerowej podczas remontu chodnika jest praktycznie bezkosztowe, ponieważ kostka czerwona kosztuje tyle samo co szara. Poza tym w momencie, kiedy wyremontowano chodnik marnotrawstwem będzie rozebranie jego części niedługo po remoncie w celu budowy drogi rowerowej. Na wspomniane powyżej pismo nie otrzymaliśmy do dziś odpowiedzi, dlatego w listopadzie wysłaliśmy ponaglenie. Jednocześnie pod koniec listopada rozpoczęliśmy kampanię medialną w tej sprawie w związku z ewidentnym naruszeniem wspomnianej uchwały poprzez brak realizacji drogi rowerowej wzdłuż ulicy Świętokrzyskiej podczas rozpoczętego w listopadzie remontu chodnika. Informację o tej sprawie rozesłano do mediów i zaplanowano happening na ulicy Świętokrzyskiej z udziałem rowerzystów. Informacja prasowa została także umieszczona na internetowej liście dyskusyjnej Zarządu Dróg Miejskich. W 2005 roku otrzymaliśmy wreszcie oficjalną odpowiedź od ZDM w tej sprawie. W odpowiedzi stwierdzono, że rozwiązania związane ze ruchem rowerowym są brane pod uwagę jedynie w przypadku modernizacji ulic, które wymagają opracowania odrębnego projektu. Odpowiedzi tej nie uznajemy za zadowalającą, więc wysłaliśmy kolejne pismo w tej sprawie. Pas dla ruchu autobusowego na ulicy Modlińskiej Przy wjeździe z ulicy Modlińskiej na Most Stefana Grota Roweckiego w dni powszednie w okresie szczytu porannego tworzy się największy w Warszawie korek. W ramach projektu postanowiliśmy doprowadzić do utworzenia w miejscu najbardziej uciążliwego korka pasa autobusowego, aby tym samym uatrakcyjnić podróże do pracy tym środkiem transportu. Działania rozpoczęliśmy z własnej inicjatywy w czerwcu 2004, ale po oficjalnym rozpoczęciu działań Rzecznika także mieszkańcy miasta zgłosili się do nas z prośbą o podjęcie takich działań. W czerwcu 2004 zaczęliśmy od przeprowadzenia pomiarów ruchu drogowego w okresie największego nasilenia zatłoczenia drogowego na ulicy Modlińskiej. Wyniki wskazywały na przewagę liczby pasażerów komunikacji miejskiej, nad pasażerami samochodów osobowych, co doskonale uzasadnia postulat przeznaczenia jednego z trzech pasów tylko dla autobusów. W oparciu o wyniki pomiarów wystosowaliśmy pismo do ZDM i Inżyniera Ruchu z postulatem utworzenia pasa autobusowego. Wyniki te podaliśmy także do prasy i odnotowała je Gazeta Stołeczna. Ponieważ nie otrzymaliśmy na nasze pismo odpowiedzi wykonaliśmy wywiad telefoniczny, z którego wynikało, że ZDM szykuje się do własnych 4

pomiarów ruchu drogowego na ulicy Modlińskiej, które na zlecenia ma przeprowadzić Politechnika Warszawska. W kolejnym piśmie zaproponowaliśmy współpracę z ZDM przy pomiarach i przypomnieliśmy o wynikach naszego badania. Jednocześnie we współpracy z mediami podtrzymywaliśmy temat na forum publicznym. 8 listopada w Gazecie Stołecznej ukazał się obszerny artykuł z dużym zdjęciem pracownika biura Rzecznika. W tym samym okresie opracowywane były wyniki pomiarów ruchu przeprowadzone przez Politechnikę Warszawską. Kontaktowaliśmy się z osobami pracującymi przy ich opracowaniu starając się proponować możliwie duże ułatwienia ruchu komunikacji miejskiej. W grudniu Gazeta Stołeczna doniosła, że powstaje projekt pasa autobusowego dla ulicy Modlińskiej a Inżynier Ruchu obiecał jego realizację na wiosnę 2005 roku. W kwietniu przypomnieliśmy inżynierowi ruchu o jego obietnicach odrębnym pismem. Jak się okazało w tym czasie trwały już przygotowania do wyznaczenia pasa autobusowego, który został otwarty 7 maja 2005. Fakt ten odnotowały media (gazety, radio), podkreślając nasz udział w akcji utworzenia pasa. Rozmowy z wybranymi urzędami marszałkowskimi w celu poprawy sytuacji kolei regionalnych. Podjęto serię rozmów telefonicznych z wydziałami transportu urzędów marszałkowskich, w tym także z dyrektorami wydziałów i członkami zarządów województw. Wybrano te województwa, z których prasa donosiła o szczególnie drastycznych planach ograniczenia przewozów, oraz w miarę możliwości znajdujących się w blisko Warszawy. W trakcie rozmów wskazywano przykłady błędnych rozwiązań w zakresie rozkładu jazdy, gospodarki taborem, wskazywano na niejednokrotnie udowodnioną nierzetelność PKP w kontaktach z samorządami. Proponowano samorządom rozwiązania zmierzające do niezależnej oceny stosowanych rozwiązań w zakresie komunikacji kolejowej na terenie województwa, pomocy w negocjacjach ze stroną przewoźnika, czy kontaktach z województwami sąsiednimi w przypadku konfliktów na liniach dzielonych między województwa. W ciągu całego projektu prowadzono rozmowy w województwach: Kujawsko-Pomorskim, Świętokrzyskim, Lubelskim, Warmińsko Mazurskim, Zachodniopomorskim, Mazowieckim, Łódzkim. W wyniku tych rozmów nie udało się uzyskać większego wpływu, z jednym bardzo istotnym wyjątkiem. Osiągnięto bardzo duży sukces w województwie lubelskim. Udało się namówić dyrektora wydziału infrastruktury do zatrudnienia profesjonalnej firmy zewnętrznej (Instytutu Rozwoju i Promocji Kolei) do wykonania badań frekwencji w pociągach, analizy finansowej poszczególnych pociągów i zaprojektowania zmian w rozkładzie jazdy. Badania takie prowadzone przez IRiPK w województwie opolskim i podlaskim są skuteczną bronią w walce z Przewozami Regionalnymi o racjonalizację rozkładów jazdy i efektywne wykorzystanie samorządowej dotacji. W województwach tych, jako jednych z niewielu nie następują redukcje pracy przewozowej, mimo niższych dotacji niż żąda kolej. W naszej siedzibie dwukrotnie odbyło się spotkanie dyrektora wydziału z przedstawicielami Instytutu, a Zarząd Województwa zaakceptował jego ofertę. Do współpracy pomiędzy woj. Lubelskim i IRiPK doszło. W jej wyniku opracowano analizę przewozów pasażerskich w woj. Lubelskim i opracowano projekt nowego rozkładu jazdy. Ratowanie linii kolejowej Nasielsk-Sierpc-(Toruń) Działania na rzecz uratowania linii kolejowej Nasielsk-Sierpc podjęto w dniu wstrzymania przewozów pasażerskich na tej linii - 1 czerwca 2004. 15 czerwca Rzecznik wraz ze współpracownikami spotkał się z wicemarszałkiem Województwa Mazowieckiego ds. transportu Bogusławem Kowalskim. Podczas rozmowy zwrócono uwagę na sytuację lokalnych linii kolejowych na Mazowszu i konieczność zmiany polityki województwa wobec tych linii. Niestety spotkanie to nie przyniosło znaczących rezultatów poza rozpoznaniem stanowiska wicemarszałka. 21 czerwca w Płońsku odbyło się spotkanie Rzecznika oraz przedstawicieli samorządów lokalnych zainteresowanych uratowaniem linii Nasielsk-Sierpc od zamknięcia. Na spotkaniu zawiązano cenne kontakty (m.in. z bardzo aktywnymi związkami zawodowymi w Sierpcu) 5

oraz zobowiązano się do wspólnej pracy na rzecz utrzymania przewozów kolejowych na tej linii. W trakcie spotkania odbył się pokaz filmu Wpuszczeni w korek oraz konferencja prasowa (lokalne media, Radio dla Ciebie, Kurier Mazowiecki). Podjęte wspólnie z radnymi obecnymi na spotkaniu działania, doprowadziły do wprowadzenia punktu dotyczącego kolei regionalnych do porządku obrad sesji sejmiku wojewódzkiego w dniu 4 lipca. Na tym posiedzeniu Rzecznik za przyzwoleniem radnych przedstawił swoje stanowisko, podkreślając konieczność zachowania przewozów na wszystkich dotychczas funkcjonujących liniach kolejowych w województwie, szczególnie na linii Nasielsk-Sierpc. Przed obradami oraz w trakcie odbyła się pikieta mieszkańców Sierpca i Płońska w obronie swojej linii kolejowej współorganizowana przez biuro Rzecznika, w której wzięło udział około 20-30 osób. Przed obradami radnym rozdano stanowisko (skrót szczegółowego raportu) w sprawie ratowania lokalnych linii kolejowych (w załączeniu). Wicemarszałek Kowalski podczas posiedzenia po raz pierwszy zadeklarował wtedy chęć zakupu szynobusów była to znaczna zmiana w stosunku do dotychczasowej polityki, przynajmniej na poziomie deklaracji. W późniejszym okresie działania podjęte przez samorządowców inspirowane przez Rzecznika doprowadziły do spotkania w Sierpcu w dniu 15 lipca 2004. W spotkaniu udział wzięli: marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik, przedstawiciele samorządów zabiegających o uratowanie linii oraz Społeczny Rzecznik Niezmotoryzowanych. Marszałek po spotkaniu zadeklarował znaczną pomoc w zakresie przywrócenia przewozów na linii Nasielsk-Sierpc, min.: zabiegi o przeznaczenie części 12,5 mln dotacji rządowej na zakup szynobusu dla tej linii kolejowej. Zapewnienie to dotychczas pozostało bez pokrycia. Ponadto dzięki temu spotkaniu udało się nakłonić urząd marszałkowski do podjęcia rozmów z województwem Kujawsko-Pomorskim w sprawie przedłużenia tras pociągów planowanych do uruchomienia na trasie Lipno-Toruń, od Lipna do Sierpca województwo Kujasko-Pomorskie wprowadziło na swoim odcinku szynobus do obsługi linii ratując ją od całkowitego zamknięcia. Ponadto marszałek zadeklarował rozważenie wprowadzenia tymczasowych przewozów starym taborem, do czasu zakupienia szynobusów dla tej linii. W tym celu w uzgodnieniu z samorządem opracowaliśmy projekt rozkładu jazdy, który Rzecznik osobiście przekazał marszałkowi podczas krótkiego spotkania pod koniec lipca 2004. Po tym spotkaniu doszło jeszcze kilkukrotnie do wymiany korespondencji pomiędzy samorządowcami oraz urzędem marszałkowskim, a także do wystąpień medialnych Rzecznika w tej sprawie, w tym do konfrontacji Rzecznika z marszałkiem Kowalskim w Radiu Dla Ciebie w dniu 26 września 2004. Wszystkie te działania wytworzyły sytuację, w której urząd marszałkowski deklaruje publicznie, iż przymierza się do zakupu autobusów szynowych jeden z nich miałby być przeznaczony do obsługi linii Nasielsk-Sierpc. Takie deklaracje zostały potwierdzone podczas konferencji prasowej urzędu marszałkowskiego nt. zakupu taboru dla spółki koleje Mazowieckie w dniu 4 listopada 2004. Rzecznik wystosował własne stanowisko na ten temat podkreślając konieczność takiego kształtowania polityki taborowej, aby uchronić lokalne linie kolejowe przed zamknięciem (poprzez kupno tanich w eksploatacji autobusów szynowych). Jednocześnie w trakcie kampanii na rzecz linii Nasielsk-Sierpc okazało się, że pociągi w nowym rozkładzie jazdy przestaną także kursować pomiędzy Sierpcem i Lipnem na trasie Sierpc-Toruń. Rzecznik zwracał w trakcie tej kampanii uwagę urzędowi marszałkowskiemu także na ten fakt min.: w rozmowie z marszałkiem Struzikiem podczas inauguracji nowego pojazdu WKD we wrześniu. Urząd marszałkowski jeszcze w listopadzie prowadził rozmowy nt. wpuszczenia na teren województwa Mazowieckiego szynobusu kursującego od Torunia do Lipna w województwie Kujawsko-Pomorskim. Od 12 grudnia 2004 kursują do Sierpca od strony Torunia dwie pary pociągów. Mimo wyraźnej opozycji wobec działań Urzedu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego duże nadzieje na odnowienie przewozów na linii Nasielsk-Sierpc wiązaliśmy z utworzeniem samorządowo-kolejowej spółki Koleje Mazowieckie. Jak się okazało słusznie. Nasze apele z 2004 roku o kupno szynobusów i ratowanie linii lokalnych nie tylko magistralnych po utworzeniu tej spółki są realizowane. 23 maja 2005 Urząd Marszałkowski doniósł o podpisaniu wstępnych umów na zakup używanych szynobusów z Niemiec dla 6

potrzeb Kolei Mazowieckich. Szynobusy te miałyby nie tylko kursować na linii Nasielsk- Sierpc, ale także Siedlce-Czeremcha, Radom-Tomaszów Mazowiecki, czy przyczynić się do otwarcia linii lokalnych poza aglomeracją warszawską zamkniętych kilka lat temu, jak Legionowo-Tłuszcz. Oznaczałoby to duży sukces naszej kampanii. Niestety jednak dotychczas mimo zmian rozkładu jazdy w lutym, kwietniu, czerwcu 2005 pozostały na linii Nasielsk-Sierpc jedynie Autobusy Kolejowej Komunikacji Zastępczej. Warto jednak odnotować fakt, że są to najdłużej kursujące tego typu autobusy, gdyż zwykle ich wprowadzenie oznaczało likwidację kursów obsługiwanych przez przewoźnika kolejowego najdalej po 3 miesiącach od uruchomienia KKZ. Ten fakt pozwala mieć nadzieję, że nasze postulaty zostaną niedługo ostatecznie spełnione i wiele wskazuje, że tak będzie. Śledzimy stale działania Kolei Mazowieckich oraz Urzędu Marszałkowskiego, co pozwoli nam zareagować w przypadku, gdyby ich polityka znów była niekorzystna dla pasażerów. Ratowanie linii kolejowej Skarżysko Kamienna-Tomaszów Mazowiecki W ratowanie tej linii kolejowej zaangażowaliśmy się po rozmowach z przedstawicielami województwa Świętorzyskiego. Województwo to okazało się bardzo trudnym partnerem, gdyż pracownik urzędu zajmujący się organizacją przewozów kolejowych ściśle współpracował z PKP przy opracowywaniu rozkładu oraz sam przeprowadzał badania frekwencji w pociągach. Mimo to chętnie dzielił się informacjami nt. planowanego rozkładu jazdy i zamierzeń urzędu marszałkowskiego. Po otrzymaniu informacji wskazującej na planowane znaczne ograniczenie liczby pociągów na linii kolejowej Tomaszów Mazowiecki - Skarżysko Kamienna podjęliśmy rozmowy z przedstawicielami samorządów niższego szczebla w celu wspólnego lobbingu na rzecz dalszego funkcjonowania tej linii kolejowej. Bardzo skuteczny był kontakt ze Starostwem Powiatowym w Opocznie, które przy naszej sugestii i pomocy zorganizowało spotkanie przedstawicieli samorządów gminnych, powiatowych i wojewódzkich, a także przedstawicieli Świętokrzyskiego i Łódzkiego zakładu PR w dniu 11 października 2004 w Opocznie. Przed spotkaniem zorganizowaliśmy własne badanie frekwencji w pociągach na tej linii, które przeprowadziliśmy w dniu 8 października. Zbadaliśmy frekwencję we wszystkich 6. parach pociągów na tej linii oraz wybiórczo na liniach sąsiednich (Radom-Tomaszów Mazowiecki- Koluszki, Skarżysko Kamienna-Radom). Na spotkaniu przedstawiliśmy wyniki naszego badania, które w znacznym stopniu usprawiedliwiały utrzymanie tej linii kolejowej przy korekcie rozkładu jazdy oraz skierowaniu do jej obsługi szynobusów. Mimo deklaracji burmistrza Opoczna o chęci przejęcia tej linii kolejowej od PKP oraz wsparcia eksploatacji autobusów szynowych, przedstawiciele zaangażowanych w sprawę województw oraz PKP nie podjęli znaczących deklaracji. Niejasno deklarował chęć kupna szynobusu przedstawiciel województwa łódzkiego. Na spotkaniu udało się nakłonić dyrektora marketingu PR do pozostawienia pociągu pospiesznego Reymont z Łodzi do Krakowa na trasie przez Tomaszów Mazowiecki, choć planowano zmianę trasy na wariant przez Piotrków Trybunalski, Częstochowę. W rozmowach kuluarowych nawiązaliśmy kontakt z naczelnikiem działu marketingu Łódzkiego ZPR. Wymiana korespondencji z panią naczelnik, z naszymi propozycjami do nowego rozkładu, przyczyniła się do niewielkiej zmiany w rozkładzie jazdy, która wyeliminowała pociąg z Tomaszowa Mazowieckiego do Skarżyska Kamiennej w części relacji o bardzo niskim potoku podróżnych, w zamian za co uruchomiono pociąg w tej relacji w bardziej dogodnych dla pasażerów godzinach. Udało się również uzyskać bardzo dobre godziny kursowania pociągów na trasie Łowicz Łódź, co jest ważne ze względu na bardzo niską obecnie prędkość na tej linii oraz znaczną redukcję liczby pociągów (z 6 par do 3). Obecnie utrzymywany jest kontakt ze Starostwem Powiatowym oraz Urzędem Miasta w Opocznie. 7

Nowy rozkład PKP na Mazowszu. Jednocześnie z naszymi działaniami na rzecz ratowania linii kolejowych zagrożonych likwidacją takich jak Nasielsk-Sierpc, prowadziliśmy także stopniowo narastającą akcję na rzecz korzystnego rozkładu jazdy kolei na Mazowszu po 12 grudnia 2004. Nasze działania wiązały się przede wszystkim z koniecznością ochrony przed zamknięciem także innych linii kolejowych, np.: Pilawa-Łuków, oraz z przeciwdziałaniem zmniejszeniu liczby pociągów w nowym rozkładzie jazdy. Podczas rozmowy z Marszałkiem Kowalskim w dniu 15 czerwca 2004 wstępnie podjęto ten temat. Marszałek utrzymywał, że bez utworzenia wspólnej spółki samorządowo-kolejowej nie ma wpływu na rozkład jazdy, który wejdzie w życie 12 grudnia (mimo iż pierwotnie ten dzień miał być pierwszym dniem funkcjonowania nowej spółki Koleje Mazowieckie, która miałaby ten rozkład obsługiwać). Nasze stanowisko było temu przeciwne i podkreślaliśmy, że istnieje możliwość znacznego wpływu już w ramach obowiązującego ówcześnie stanu prawnego, zwłaszcza, że takie skutecznie działania podejmowały inne województwa, np.: opolskie. (Warto nadmienić, że podczas odbytej niedawno rozmowy telefonicznej z naczelnik wydziału marketingu Mazowieckiego Zakładu PR, padło stwierdzenie, iż rozkład jazdy w województwie mazowieckim został stworzony według wskazań samorządu wojewódzkiego przekazywanych już od początku procesu układania rozkładu). Nasza rozmowa z marszałkiem nie przyniosła skutku i urząd marszałkowski nadal koncentrował się na tworzeniu spółki bez podejmowania jakichkolwiek działań na rzecz rozkładu jazdy. Dlatego we wszystkich naszych późniejszych wystąpieniach, w tym w audycji Radia Dla Ciebie, na sesji Sejmiku Wojewódzkiego, na konferencjach prasowych organizowanych przez Urząd Marszałkowski, podkreślaliśmy wagę i konieczność zajęcia się rozkładem jazdy na 2005 rok. Wystosowano także oddzielne pismo w tej sprawie do Urzędu Marszałkowskiego województwa Mazowieckiego oraz Radnych Sejmiku Wojewódzkiego. Dzięki naszym kontaktom w środowisku kolejowym stale monitorowaliśmy stan prac nad rozkładem jazdy, które przybierały coraz mniej korzystny obrót. Dlatego zaczęliśmy akcję protestacyjną przeciwko zmianom w rozkładzie jazdy. Jej kulminacją była demonstracja, która odbyła się w dniu prezentacji nowego rozkładu jazdy dla Mazowsza - 3 grudnia na stacji Dworzec Gdański. Zbieg dnia demonstracji oraz prezentacji rozkładu był dość przypadkowy. Miała się ona odbyć tak jak w innych województwach 27 listopada, ale władze województwa na kilka dni przed ogłoszeniem przesunęły termin o 7 dni później, gdyż zauważyły jednak, że nowy rozkład jazdy zawiera poważne ograniczenia w liczbie pociągów i zamyka ruch na niektórych liniach kolejowych w województwie. Podczas demonstracji rozdawano uczestnikom ulotkę z rozkładem jazdy obrazującą niekorzystne zmiany (w załączeniu). W demonstracji wzięło udział kilkaset osób pasażerów pociągów odjeżdżających ze stacji. Demonstracja odbyła się w godzinach 16:20-16:50, kiedy odjeżdżały dwa pociągi przeznaczone do likwidacji w nowym rozkładzie jazdy (brak pociągów między godzinami 16.26 i 17.19 w porze największego szczytu dotąd były tam jeszcze 2 pociągi!). Relacje i notatki umieściła m.in. Gazeta Stołeczna, Rzeczpospolita. Od 7 lutego 2005 przywrócono niektóre pociągi, których bezsensowną likwidację unaocznił nasz protest. W szczególności powróciły pociągi kursujące w godzinach szczytu pomiędzy Warszawą Gdańską i Legionowem. Konsultacje Narodowego Planu Rozwoju, Strategii Rozwoju Transportu na lata 2007-2013 i innych dokumentów politycznych z zakresu transportu Zaangażowane Rzecznika w konsultacje projektów ww. dokumentów ma na celu zwrócenie uwagi na nierówne traktowanie niezmotoryzowanych i zmotoryzowanych podczas planowania rozwoju transportu w kraju. W szczególności chodzi o wzmocnienie pozycji transportu publicznego wobec ruchu samochodowego poprzez szerszą promocję i inwestycje w transport szynowy. Obecnie brak inwestycji, szczególnie w regionalną infrastrukturę kolejową powoduje, że na wielu liniach z powodów technicznych kolej nie jest w stanie konkurować z transportem samochodowym. Ten fakt powoduje, że często linie które mogłyby być bardzo rentowne, z uwagi na stan techniczny zostały zamknięte lub ruch pasażerski został na nich mocno ograniczony, np. Łowicz-Łódź, gdzie w rozkładzie 2005/6 8

zmniejszono liczbę par pociągów z 6 do 3, gdyż spadła prędkość techniczna na tej linii 60km/h do 30 km/h. Działania w zakresie NPR i Strategii są zatem działaniami u źródła, które moga wpłynąć na ograniczenie likwidacji linii kolejowych w kraju. Rzecznik uczestniczył w licznych konferencjach w tej sprawie np: 1. konferencji Strategia Rozwoju Transportu po przystąpieniu do Unii Europejskiej - 28 października 2004 2. Spotkanie w sprawie Polityki Transportowej Polski na lata 2005-2025 w Ministerstwie Infrastruktury 4 kwietnia 2005 3. konsultacje NPR na Mazowszu 1 kwietnia 2005 Podejmowano także własne wystąpienia i interwencje. Szczególnie zaangażowano sie w sprawę konsultacji Strategii Rowoju Transportu na lata 2007-2013. Założenia Strategii przewidywały znacznie większe wydatki na ruch drogowy, niż transport publiczny. Przedstawiciele Rzecznika obecni na spotkaniu 28 października 2004 roku, gdzie miały być konsultowane założenia Strategii Rozwoju Transportu 2007-2013 dowiedzieli się, że przesłane im przed spotkaniem założenia nie będą brane pod uwagę, bo zostanie opracowany nowy projekt Strategii. Zostało to przyjęte z nadzieją, że nowy projekt będzie bardziej zrównoważony. Ale w związku z oświadczeniem wiceministra spotkanie to nie miało charakteru konsultacji. Jednak w projekcie Strategii konsultowanym do dnia 28 lutego 2005 za pośrednictwem internetu napisano, że właśnie 28 października odbyły się konsultacje jego założeń. Było to oczywiste przekłamanie. Zatem Rzecznik podjął akcję medialną, mającą na celu zmianę nastawienia Ministerstwa Infrastruktury do konsultacji Strategii oraz promującą jego opinię o projekcie. Przeprowadzono 28 lutego happening pod hasłem Dzień Długich Nosów połączony z konferencją prasową w miejscu zdarzenia oraz tego dnia złożono nasze listy w sprawie konsultacji oraz opinię nt. Strategii w Ministerstwie Infrastruktury oraz do ministra Hausnera. Dla tych dokumentów pozyskano wcześniej poparcie kilku znaczących organizacji pozarządowych, m.in. Instytutu na Rzecz Ekorozwoju, Fundacji Wspierania Inicjatyw Ekologicznych. Postulaty dotyczyły w szczególności zmian w projekcie strategii na rzecz poprawy jakości transportu publicznego, szczególnie kolei w Polsce. Zwrócono m.in. uwagę, że nie jest konieczne modernizowanie niektórych linii magistralnych do prędkości 200 km/h, np. Warszawa-Białystok, kiedy wiele ważniejszych linii regionalnych jest w bardzo złym stanie technicznym, np. Katowice-Kraków czy linia średnicowa w Warszawie. Postulowano przeniesienie części wysiłku inwestycyjnego na linie regionalne. Echa tego wystąpienia rokują osiągnięcie jednego sukcesu mianowicie rezygnacji w modernizacji linii Warszawa- Białystok do prędkości 200km/h, a jedynie 160 km/h i przeniesienie oszczędności z tego tytułu na modernizację linii regionalnych. Ponadto interwencja i działania rzecznika w tej sprawie wciąż trwają. Zmiany układu linii autobusowych w wyniku otwarcia stacji metra Plac Wilsona. W związku z planowanym otwarciem stacji metra Plac Wilsona w Warszawie ZTM przedstawiło projekt zmian w układzie linii komunikacji miejskiej po otwarciu stacji. Po przeanalizowaniu projektu oraz dyskusji, która toczyła się w prasie i na forach internetowych stwierdziliśmy, że projekt ZTM nie spełnia oczekiwań mieszkańców oraz jest nieefektywny ekonomicznie. Na podstawie postulatów stawianych w dyskusji stworzyliśmy własny projekt, który rozesłaliśmy do zarządów poszczególnych dzielnic miasta oraz ZTM i prasy. O naszym projekcie pisało Życie Warszawy, a w dyskusji poparły go władze dzielnicy Wola. Po zebraniu wszystkich wniosków ZTM zmienił swój projekt, jednak w sposób niezadowalający uwzględniono postulaty Rzecznika Niezmotoryzowanych, w efekcie na niektórych dojazdach do metra komunikacja publiczna może ulec pogorszeniu, zamiast polepszeniu. Zatem wystosowaliśmy kolejne pismo podkreślające wagę naszych postulatów dla pasażerów. W wyniku tego otrzymaliśmy propozycję omówienia naszych postulatów i racji ZTM na spotkaniu w miesiącu lipcu 2005. Spotkanie z Panem Grzegorzem Dziemieszczykiem z Pionu Przewozów odbyło się kilka dni przez złożeniem raportu. W wyniku spotkania wiadomo, że zmiany w układzie linii nie nastąpią jednocześnie z otwarciem ulicy 9

Słowackiego, czyli w sierpniu, a dopiero w październiku br. W tym czasie przygotowany będzie kolejny projekt zmian. Jest to spowodowane licznymi protestami mieszkańców, a także naciskami politycznymi. Na spotkaniu zostaliśmy zapewnienie, że nasze postulaty będą w szerszym stopniu niż do tej pory przeanalizowane przy opracowywaniu nowego projektu. Jednocześnie wnioskiem ze spotkania nt. dalszych działań jest koniecznosć zwrócenia uwagi i rozpoczącia dzialań na rzecz zmiany taryfy komunikacji publicznej tak, aby bilety czasowe były podstawowymi biletami w przejazdach jednorazowych. Przystanki SKM na linii E-65. Do dnia 20 kwietnia 2005 prowadzone były konsultacje społeczne modernizacji linii kolejowej E-65 prowadzącej od Warszawy Wschodniej do Gdyni Chyloni. Rzecznik Niezmotoryzowanych brał udział w konsultacjach mając na uwadze duże możliwości polepszenia komunikacji publicznej w mieście, jakie się wiążą z modernizacją tej linii kolejowej przebiegającej przez Warszawę. Chodzi głównie o możliwość stworzenia warunków technicznych dla funkcjonowania SKM na linii Warszawa-Legionowo oraz przedłużenia linii tramwajowych, dla których ograniczenie do tej pory stanowił przebieg linii kolejowej. W tym celu Rzecznik zgłosił postulaty utworzenia 4 nowych przystanków kolejowych na odcinku Warszawa-Wschodnia Legionowo oraz oddzielenia torów dla ruchu SKM od torów dalekobieżnych. Ponadto wskazał na możliwość przebicia linii tramwajowej z ulicy Stalowej na Targówek. Zgłoszenie postulatów Rzecznika nie byłoby aż tak ważne, gdyby nie fakt, że konsultacjami modernizacji tej linii kolejowej w ogóle nie zainteresowały się władze Warszawy, ani nawet władze spółki SKM w Warszawie. Dlatego prócz zgłoszenia postulatów do PKP PLK S.A. Rzecznik zorganizował konferencje prasową w tej sprawie dnia 20 kwietnia 2005 oraz wystosował pismo do prezydenta Warszawy i burmistrzów dzielnic Targówek, Praga Północ i Białołęka w tej sprawie. Konferencja stanowiła medialny nacisk na władze Warszawy, żeby zainteresowały się szansą jakie stwarzają inwestycje PKP na terenie miasta. W wyniku wysłanych pism udało się uzyskać poparcie dla pomysłu Rzecznika od burmistrza Targówka. Natomiast odpowiedz od prezydenta Warszawy otrzymaliśmy za pośrednictwem Biura Komunikacji, dokąd skierowano sprawę. Pismo nie popierało jednoznacznie naszego pomysłu i przedstawiało kontrargumenty przeciwko niektórym postulowanym rozwiązaniom. Podjęliśmy zatem polemikę i czekamy na odpowiedź. Nieuwzględnienie potrzeb rowerzystów w planowanym remoncie Estakad Bielańskich na Wisłostradzie. Jak dowiedzieliśmy się, w projekcie remontu estakad nie wzięto pod uwagę istniejącej tam bardzo popularnej drogi rowerowej, części szlaku nadwiślańskiego biegnącego od Wilanowa do Młocin. Nie tylko nie planuje się wyznaczenia objazdów dla rowerzystów, ale także prawidłowego odtworzenia drogi rowerowej, jeśli zostanie zniszczona podczas remontu. Dlatego najpierw za pomocą mediów przedstawiciel stowarzyszenia wystąpił w Kurierze Warszawskim oraz wypowiadał się na łamach dziennika Fakt, a następnie bezpośrednio w urzędach zajęliśmy się wyjaśnianiem tej sprawy. W międzyczasie odbyło się spotkanie nt. ochrony środowiska na Bielnaach, gdzie także była okazja do omówienia rzeczonego problemu. Został on zgloszony publicznie władzom dzielnicy oraz zaproszonym przedstawicielom ZDM. W czerwcu jeszcze raz interweniowaliśmy na ten temat za pośrednicwem prasy Rzeczpospolita. Niestety do tej pory ZDM nie odpowiedziało na nasze pismo. Marszałkowska dla ludzi Pierwszy raz doniesienia o planowanej modernizacji ulicy Marszałkowskiej pojawiły się jeszcze w 2002 roku. Już wtedy wzbudzały one kontrowersje wśród mieszkańców Warszawy. W wyniku protestów i wysyłanych przez stowarzyszenie pism do ZDM doszło do spotkania w dniu 16 stycznia 2003 roku. Na spotkaniu stowarzyszenie Zielone Mazowsze 10

otrzymało zapewnienie od ZDM, że modernizacja ulicy Marszałkowskiej zostanie poprzedzona konsultacjami społecznymi, na których będą przedstawione dwa projekty modernizacji ulicy - ZDM oraz Zielonego Mazowsza. Do takich konsultacji nie doszło, a w tym roku ZDM poinformował o planowanym rozpoczeciu remontu pod koniec lata według własnego projektu. Projekt ZDM nie przewiduje ograniczenia ruchu samochodowego i zmiany organizacji ruchu na rzecz ruchu pieszego i rowerowego, a jedynie wymianę nawierzchni poszczególnych elementów ulicy. Natomiast Zielone Mazowsze domagało się przede wszystkim ograniczenia przejazdu tranzytowego samochodów po ulicy Marszałkowskiej, uspokojenia ruchu, wprowadzenia drogi rowerowej i utworzenia dogodnych warunków dla ruchu pieszego. Takie rozwiązanie przyświecało wcześniejszym władzom Warszawy, kiedy doprowadziły do budowy drugiej jezdni ulicy Waryńskiego równoległej do Marszałkowskiej. W wyniku tegorocznych doniesień prasowych w maju wysłaliśmy pismo w tej sprawie do ZDM, aby przypomnieć o wcześniejszych ustaleniach. Niestety w odpowiedzi ZDM fałszywie stwierdził, że konsultacje modernizacji ulicy Marszałkowskiej się odbyły. W związku z tym wystosowaliśmy kolejne pismo do ZDM przedstawiające nasze stanowisko w tej sprawie. Dowiedzieliśmy się także, że grupa rowerzystów zamierza zablokować ulicę Marszałkowską w proteście przeciwko braku drogi rowerowej w projekcie modernizacji. Rzecznik Niezmotoryzowanych pojawił się na akcji, która polegała na blokadzie ulicy Marszałkowskiej pomiędzy godzinami 13:00 i 14:00 w dniu 29 czerwca 2005. Podczas blokady Rzecznik dał liczne wywiady dla mediów. O akcji i naszych postulatach pisały gazety (Gazeta Stołeczna, Rzeczpospolita, Trybuna, Życie Warszawy, Metropol), informowało radio (m.in. Radio dla Ciebie) i telewizja (TVP3). Tymczasem odpowiedź ZDM na drugie pismo Rzecznika wskazuje,że za projekt za projekt ulicy Marszałowskiej odpowiada Inżynier Ruchu m. st. Warszawy. W tym przypadku nasze postulaty są wyraźnie lekceważone. Po akcji rowerzystów sprawą udało się nam zainteresować posła Pawła Poncyljusza. Postanowił on sam interweniować w tej sprawie u władz Warszawy. Wiemy, że stosowane pisma w tej sprawie były przygotowywane w biurze poselskim, gdyż proszono nas o dostarczenie materiałów pomocnicznych. Interwencja zatem trwa. Modernizacje linii kolejowych przynoszące wydłużenie czasu jazdy pociągów. Pod koniec czerwca rozpoczęliśmy interwencję poglębioną dotyczącą negatywnych skutków modernizacji linii kolejowych w Polsce. Paradoksalnie bowiem, na zmodernizowanych odcinkach linii kolejowych rozkład jazdy pociągów jest organizowany w taki sposób, że pociągi przejeżdżają cała trasę dłużej, niż przed modernizacją linii kolejowej. Przed rozpoczęciem interwencji sondowaliśmy tę sprawę na dwóch konferencjach, których Rzecznik był gościem: 1. konferencja Kolej - biznes, czy polityka? - 27 kwietnia 2005 2. spotkanie dla parlamentarzystów pt: Kolej i Rynek w maju 2005 w Sejmie RP. 3. konferencja pt. "Strategia dla transportu - program rozwoju czy likwidacji kolei?" 23 czerwiec 2005 Nasz wywiad i wstepne rozmowy utwierdziły Rzecznika w przekonaniu, że warto odjać taką interwencję. Skierowano pismo do prezesa PKP PLK S.A. z prośbą o wyjaśnienie zauważonych negatywnych skutków modernizacji linii kolejowych. Poprosiliśmy także posła Pawła Poncyljusza o wystosowanie interpelacji poselskiej na ten temat. Treść interpelacji przygotowało biuro Rzecznika Niezmotoryzowanych. 3. PODJĘTE INNE INTERWENCJE Bezpośrednio po rozpoczęciu kampanii Rzecznika w mediach do biura zgłoszono 45 spraw. W trakcie trwania projektu liczba zgłaszanych spraw wynosiła 2-5 miesięcznie, Nie wszystkie sprawy dotyczyły zakresu działań rzecznika i nie wszystkie także zostały uznane za uzasadnione i ważne. Podczas projektu podjęto 35 interwencji na wniosek mieszkańców 11

Warszawy. Interwencje podejmowano głównie poprzez korespondencję ze stosownymi urzędami, ale także rozmowy telefoniczne, lub kampanie medialne. Na tym polu udało się osiągnąć pewne sukcesy, np.: We wrześniu 2004 otrzymaliśmy sygnał od mieszkańca ulicy Żelaznej, że stan chodników w rejonie ulicy Żelaznej, Grzybowskiej, Waliców nie jest zadowalający. Sygnał okazał się zasadny, zatem podjęliśmy interwencję wysyłając pismo do Zarządu Dróg Miejskich. Na odpowiedź czekaliśmy długo, ale otrzymywaliśmy informacje listowne o przesyłaniu pisma pomiędzy stosownymi wydziałami ZDM. W listopadzie otrzymaliśmy odpowiedź, że w planie robót drogowych ZDM na rok 2005 w związku z naszym postulatem umieszczono remont chodników na skrzyżowaniach ulic: Grzybowska- Żelazna i Grzybowska-Waliców. W wrześniu 2004 otrzymaliśmy także zgłoszenie od innego mieszkańca ulicy Żelaznej dotyczące skrzyżowań: Grzybowska-Żelazna oraz Grzybowska-Waliców, na których występują zagrożenia dla pieszych. Wystosowaliśmy pismo w tej sprawie do ZDM. W listopadzie otrzymaliśmy odpowiedź, która stwierdzała, że skrzyżowanie Waliców- Grzybowska nie jest niebezpieczne, natomiast na skrzyżowaniu Grzybowska-Żelazna zostanie przeprogramowana sygnalizacja świetlną w okresie nocnym z ostrzegawczej na całodobowo trójkolorową. Także we wrześniu 2004 otrzymaliśmy kilka zgłoszeń od pasażerów komunikacji miejskiej w Warszawie, skarżących się na znaczne utrudnienia podczas jazdy, spowodowane zalepianiem szyb autobusów MZA reklamami, zwłaszcza szyb tylnich. Wysłaliśmy w tej sprawie pismo do Miejskich Zakładów Autobusowych. Odpowiedź dostaliśmy w listopadzie. Wynika z niej, że Miejskie Zakłady Autobusowe postanowiły zrezygnować z umieszczania nieprzezroczystych reklam na tylnej szybie autobusów, które utrudniały widoczność pasażerom. Jedno z wrześniowych zgłoszeń dotyczyło także braku dogodnego dojazdu komunikacją miejską do licznych nowych osiedli mieszkaniowych położonych w dzielnicy Białołęka przy ulicy Aluzyjnej. Na skierowane przez nas pismo Zarząd Transportu Miejskiego zareagował znacznym przyspieszeniem uruchomienia nowej linii autobusowej obsługującej osiedla mieszkaniowe przy ulicy Aluzyjnej na Białołęce. Uruchomienie linii 511 miało nastąpić w styczniu, ale dzięki naszemu pismu linię 511 uruchomiono już w grudniu 2004 o czym zapewniono nas w piśmie zwrotnym. We wrześniu 2004 otrzymaliśmy zgłoszenie od mieszkanki Wólki Węglowej dotyczące przedłużenia linii 181 z Cmentarza Północnego do Wólki Węglowej oraz obsługi komunikacją nocną tego osiedla. Wysłane przez nas pismo doczekało się odpowiedzi jeszcze w październiku. Z pisma wynikało, iż ZTM podjął w związku z naszym postulatem studia nad włączeniem Wólki Węglowej w sieć komunikacji nocnej. Postulat w sprawie 181 nie mógł być zrealizowany ze względów ekonomicznych (zbyt niska przewidywana frekwencja w autobusach). Zbyt krótki okres kursowania autobusów linii 511 oraz złe usytuowanie pętli autobusowej na krańcu Buków. Po rozpoczęciu działalności nowej linii 511 autobusy kursowały jedynie do godziny 20:00, co uniemożliwiało mieszkańcom obsługiwanych tą linią osiedli dogodny powrót do domu w godzinach wieczornych. Na kraniec dla tej pętli wybrano Buków (ulica Główna), podczas, gdy mieszkańcy woleliby, aby autobusy kończyły kursy na ulicy Aluzyjnej, gdyż tam znajdują się największe osiedla obsługiwane tą linią. W związku z postulatami mieszkańców wystosowano list do ZTM z propozycjami wydłużenia czasu kursowania linii co najmniej do godziny 22, oraz niewielkiej reorganizacji trasy linii, tak aby mogła kończyć bieg na ulicy Aluzyjnej. W marcu 2005 ZTM przystał na pierwszy z postulatów i wydłużył godziny kursowania linii 511. Drugi postulat pozostał niezrealizowany. Dlatego ponowiliśmy pismo proponując wariantowo dwa rozwiązania umożliwiające lepszy dojazd linii 511 do przystanków Dąbrówka Wiślana bez postoju na krańcu Buków. ZDM nie przystał na żadną z propozycji, a więc rozważamy kolejne możliwości rozwiązań tej sprawy. 12

Usytuowanie drogi rowerowej przy zmodernizowanej ulicy Nowoursynowskiej. W styczniu 2005 dowiedzieliśmy się, że dzielnica Ursynów będzie modernizować ul. Nowoursynowską na odcinku od ul. Ciszewskiego do ul. Dolina Służewiecka. Projekt ten nie był wcześniej konsultowany na radach technicznych, dlatego podjęliśmy interwencję sprawdzając realizację dróg rowerowych przy tej ulicy. Dotarliśmy do projektantów oraz w wyniku przeprowadzonych rozmów doszło do spotkania z władzami dzielnicy. Zarówno ZDM, jak i władze dzielnicy przystały na nasze postulaty usytuowania drogi rowerowej względem drogi po stronie zewnętrznej, likwidacji ostrych zakrętów, budowy dwóch dodatkowych przejazdów rowerowych przez ulicę Nowoursynowską. Budowa drogi rowerowej przy al. Zielenieckiej. W związku z kontrowersjami pomiędzy poszczególnymi jednostkami miasta przy wydawaniu pozwolenia na budowę al. Zielenieckiej (modernizacja ulicy) poproszeni zostaliśmy przez ZDM o interwencję w tej sprawie, a od naszego stanowiska uzależniono sposób realizacji inwestycji. Wzięliśmy udział w zorganizowanym na ten temat spotkaniu zainteresowanych instytucji. Problemem była budowa wydzielonej drogi rowerowej, zajmującej dodatkową powierzchnię, co powodowało, że istniało zagrożenie dla drzew rosnących wzdłuż ulicy. Na części planowanej wydzielonej drogi rowerowej zasugerowaliśmy możliwość realizacji ciągu pieszo-rowerowego, z uwagi na niewielki ruch pieszy. Nasze stanowisko poparł Inżynier Ruchu m. st. Warszawy i zostało ostatecznie przyjęte przez uczestników spotkania. Opróżnianie śmietników na przystanku Dąbrówka Wiślana. Ponieważ nasze interwencje w sprawie linii 511 okazały się skuteczne, mieszkancy Dąbrówki Wiślanej chętnie zgłaszają nam swoje problemy. Dlatego otrzymaliśmy zgłoszenie, że śmietnik na przystanku autobusowym Dąbrówka Wiślana przestał być opróżniany przez służby miejskie. Interencja telefoniczna w ZOM wyeliminowała tej problem. Przesunięcia przystanków w Warszawie Trasa Toruńska, Rondo De Gaulle a. W marcu 2005 zgłoszono do nas postulat przesunięcia wymienionych przystanków autobusowych tak, aby lepiej obsługiwały cele podróży pasażerów autobusów. Obecnie przystanki PKP Toruńska są położone ponad 200 metrów od zejść na perony stacji kolejowej, a przystanki Muzeum Narodowe są położone zbyt daleko od Ronda De Gaulle'a, co utrudnia przesiadki i dojście do ulicy Nowy Świat. Zgłosiliśmy nasze postulaty pisemnie do ZTM i Inżyniera Ruchu. Zostały one w większości zaopiniowane pozytywnie, co rokuje na ich spełnienie w niedługim czasie. Przystanki na ul. Słowackiego/Armii Krajowej. W Styczniu 2004 otrzymaliśmy zgłoszenie od mieszkańca Żoliborza, że zasadnym byłoby utworzenie dodatkowych przystanków dla linii zwykłych na wiadukcie ul. Słowackiego na Trasą AK. Przystanki służyłyby dogodnym przesiadkom. Skierowaliśmy ten postulat pisemnie do ZTM i Inżyniera Ruchu. Obydwie instytucje przychylnie odniosły się do tego pomysłu, co rokuje na jego realizację w najliższym czasie. Naprawy dróg rowerowych po zimie. Podobnie do akcji prowadzonych w gazetach, zgłaszania największych usterek na drogach po zimie, zorganizowaliśmy taką akcję dla rowerzystów dotyczacą usterek na drogach rowerowych. Akcję ogłosiliśmy za pośrednicwem forów internetowych. Otrzymaliśmy kilkanaście sygnałów o usterkach, które zgłosiliśmy pisemnie do ZDM w kwietniu 2005. Jak wiemy od zgłaszających, niektóre usterki zostały usunięte. Zbiorczy przystanek Dw. Wschodni dla autobusów. W lutym br. wspólnie z redakcją niezależnego kolejowego biuletynu Z Biegiem Szyn postanowiliśmy rozwiązać problem braku przystanku zbiorczego dla wszystkich linii autobusowych na Dw. Wschodnim. Obecnie każda linia autobusowa odjeżdża z innego przystanku, co komplikuje sytuację pasażerów. Do ZTM skierowano pismo oraz poruszono ten temat na łamach biuletynu. W piśmie zwrotnym ZTM informuje, że przychylnie odnosi się do postulatu i jego realizację warunkuje jedynie czasem przygotowania dokumentacji dla nowej organizacji ruchu w tym rejonie. 13

Poza tym podjęto interwencje w następujących sprawach: Brak podjazdu dla niepełnosprawnych i wózków na perony tramwajowe nad stacją metra Pole Mokotowskie Zarząd Metra ustosunkował się do wysłanego przez nas pisma w sposób ogólny, niezadowalający. Odpowiedzeliśmy na to pismo i kolejna odpowiedź metra wskazywała na konieczność kontaktu Biurem Spraw Społecznych m.st. Warszawy w tej sprawie. Kontakt nawiążemy w najbliższym czasie. Brak chodnika i drogi bitej na ulicy Pustułeczki na Ursynowie Wysłano pismo do Urzędu dzielnicy Ursynów. Otrzymaliśmy odpowiedź, iż droga zostanie zaprojektowana w 2005 roku, natomiast planowana realizacja to 2006 rok w zależności od realizacji przez MPWiK kanalizacji sanitarnej i wodociągów pod nieutwardzonym fragmentem ulicy Pustułeczki; Niebezpieczna dla pieszych i rowerzystów organizacja ruchu na ulicy Moczydłowskiej Wysłano pismo do Urzędu Dzielnicy Ursynów. Odpowiedź wskazuje na tymczasowość obecnej organizacji ruchu. Zostanie ona zmieniona po doprowadzeniu dojazdu do posesji przy ulicy Moczydłowskiej od strony ulicy Puławskiej prawdopodobnie w 2005 roku; Brak ciągłości chodnika wzdłuż zachodniej jezdni ulicy Stryjeńskich oraz niebezpieczne przejście dla pieszych przez tę ulicę w okolicy Szkoły Podstawowej Wysłano pismo do Urzędu Dzielnicy Ursynów, który skierował sprawę do ZDM. W lutym otrzymaliśmy od ZDM odpowiedź, która bła niezadowalająca. Zatem skierowaliśmy kolejne pismo ponawiające nasze spotulaty i czekamy na odpowiedź. Niekorzystna dla pieszych organizacja sygnalizacji świetlnej akomodacyjnej z użyciem przycisków pismo w tej sprawie wystosowaliśmy we wrześniu. Pod koniec listopada otrzymaliśmy obszerną odpowiedź, którą przeanalizowaliśmy. W maju 2005 skierowaliśmy wystąpienie kontynuujace interwencję w tej sprawie i czekamy na odpowiedź. Niebezpieczne skrzyżowanie bez sygnalizacji świetlnej: Woronicza-Modzelewskiego Wysłaliśmy pismo do ZDM. Odpowiedź w tej sprawie wyjaśnia, iż to skrzyżowanie ma charakter tymczasowy. W odpowiedzi nie podano terminu obowiązywania obecnej organizacji ruchu uzależniając go od czasu przygotowania inwestycji przebudowy ulicy Modzelewskiego. Niebezpieczne skrzyżowanie bez sygnalizacji świetlnej: Woronicza-Samochodowa Wysłaliśmy pismo do ZDM. W odpowiedzi poinformowano nas, ze sygnalizacja ma być zamontowana na koszt TVP S.A. i rozmowy w tej sprawie trwają. Inwestycję przygotowuje TVP S.A. Niebezpieczne przejście dla pieszych przy skrzyżowaniu ulicy Chrobrego i Popularnej Wysłaliśmy pismo do ZDM, podjęliśmy konsultację w tej sprawie z inż. Wilimem z ZDM. Odpowiedź na pismo wyjaśnia, iż są plany realizacji w tym miejscu skrzyżowania typu rondo, jednak nie podaje daty realizacji inwestycji; Niebezpieczne skrzyżowanie ulicy Potrzebnej i Wałowickiej Wysłaliśmy pismo do ZDM. Z odpowiedzi wynika, że projekt budowy sygnalizacji świetlnej na tym skrzyżowaniu przechodzi uzgodnienia techniczne; Drastycznie spóźnienie autobusu ZTM nr 122 w dniu 14 września na przystanku Modzelewskiego w stronę Centrum W tej sprawie wysłaliśmy pismo do ZTM domagając się wprowadzenia form rekompensaty dla pasażerów w przypadku spóźnień autobusów tzw.: karty pasażera. Na to pismo otrzymaliśmy natychmiastową odpowiedź wskazującą na błędy w naszym piśmie związane z podaniem złych godzin odjazdu autobusów z przystanku. Po zbadaniu przez nas sprawy okazało się, że to ZTM pomylił się, gdyż nasze pismo dotyczyło godzin odjazdu autobusów sprzed zmiany rozkładu jazdy w dniu 1 października 2004, co wyjaśniliśmy w drugim piśmie do ZTM. Kolejna odpowiedź wyjaśniała, że spóźniony autobus zepsuł się, co pozwala zakwalifikować 14

spóźnienie, jako wynikłe nie z winy przewoźnika i nie podlegające prawu do rekompensaty; Nieuporządkowane parkowanie na ulicy Solec pod wiaduktem Mostu Poniatowskiego skierowaliśmy pismo do ZDM. Odpowiedź na to pismo wskazuje, że wygrodzenia pod wiaduktem nie są konieczne, gdyż parkujące tam samochody robią to nielegalnie, łamiąc przepisy Kodeksu Drogowego i ustanowione w tym rejonie znakami drogowymi. ZDM odpowiedź do nas przekazał także komendzie Stołecznej Policji celem wskazania miejsca wykonywania przekroczeń kodeksu drogowego. Odpowiedź od ZDM jest niezadowalająca, gdyż właśnie brak słupków ograniczających wjazd ułatwia nielegalne parkowanie z którym służby miejskie nie zawsze sobie potrafią poradzić. Odpowiedzieliśmy na pismo ZDM w kwietniu 2005 i do tej pory nie otrzymaliśmy kolejnej odpowiedzi, mimo wysłanego już ponaglenia. Wyścigi motocyklowe i hałas motoryzacyjny na ulicy Górczewskiej (rejon skrzyżowania z ul. Płocką), Andersa, Światowida Wysłaliśmy pismo do Komendy Stołecznej Policji. Odpowiedź na pismo wskazywała, że Policja ściga tego rodzaju wykroczenia i patroluje szczególnie miejsca zgłaszane przez mieszkańców; Opóźnienie budowy chodnika podczas przebudowy ulicy Rosoła na Ursynowie Wysłaliśmy pismo do Urzędu Dzielnicy Ursynów. Odpowiedź jaką otrzymaliśmy wskazywała, iż chodnik zgodnie z harmonogramem prac ma być wykonany tuż po ukończeniu budowy ulicy, co też się stało; Złe utrzymanie zieleni przyulicznej (gałęzie zwisające zbyt nisko nad chodnikami) przy chodnikach na kilku ulicach na Mokotowie, min.: Joliot-Curie, Domaniewska; Pismo w tej sprawie skierowaliśmy do Urzędu Dzielnicy Mokotów we wrześniu 2004. Z urzędu pismo skierowano w październiku do Zarządu Oczyszczania Miasta. Czasowa zmiana rozkładu jazdy pociągów w związku z remontem wiaduktu nad ulicą Żelazną w Warszawie Podjęliśmy akcję medialną związaną z faktem, iż trzydniowa wprowadzona bez odpowiedniej informacji zmiana rozkładu jazdy PKP była bardzo uciążliwa dla pasażerów i nie była konieczna, gdyż władze m. st. Warszawy mogły naszym zdaniem przeprowadzić remont bez wstrzymywania ruchu pociągów, w ciągu jednego dnia. W dodatku nie zapewniono pasażerom komunikacji zastępczej, mimo iż wiele pociągów zmieniało trasę przyjeżdżając na Dworzec Gdański zamiast na Centralny. Szczególne problemy sprawiało to podróżnym przyjeżdżającym do Warszawy pociągami nocnymi, gdyż Dworzec Gdański nie jest obsługiwany tak dobrze komunikacją nocną jak Dworzec Centralny. Narażało to ich na dodatkowe koszty, np.: przejazd taksówką zamiast komunikacją miejską. Ukazał się artykuł w tej sprawie w Rzeczpospolitej oraz wywiad w Radiu Dla Ciebie zachęcający do zgłaszania za naszym pośrednictwem roszczeń pasażerów wobec władz miasta i PKP. Mimo tych informacji odzewu od pasażerów nie było. Cennik za dostęp do infrastruktury PKP PLK SA na 2005 rok - z rozmów z urzędami marszałkowskimi wynikła konieczność podjęcia interwencji w sprawie niekorzystnych cen za dostęp do infrastruktury ustalonych przez PKP PLK S.A. w cenniku na rok 2005. W cenniku podano opłaty za przejechany kilometr dla różnego rodzaju taboru po danym odcinku linii kolejowej. Urzędy marszałkowskie, min.: lubelski i świętokrzyski sygnalizowały, że ceny za przejazd linii kolejowej o niskiej jakości (prędkość dopuszczalna 30 km/h, złe utrzymanie torów) są niejednokrotnie wyższe, niż ceny za przejazd dobrej jakości linią kolejową (linie zmodernizowane, nawet o prędkości dopuszczalnej 160 km/h). Sprawdziliśmy ten fakt i stwierdziliśmy, że stawki nie zależą od jakości linii kolejowej i istnieje podejrzenie działań niezgodnych z prawem ochrony konkurencji i konsumentów, gdyż ustalone ceny będą działały często na rzecz podwyższenia kosztów prowadzenia pociągów po liniach lokalnych gorzej utrzymanych, często zagrożonych zawieszeniem przewozów pasażerskich. W związku z tym skierowaliśmy wniosek do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o wszczęcie postępowania wyjaśniającego. Staraliśmy się też zainteresować tym tematem prasę ogólnokrajową, jednak temat okazał się dla prasy zbyt mało spektakularny. UOKIK 15

przekazał sprawę do Urzędu Transportu Kolejowego, od którego otrzymaliśmy odpowiedź na początku grudnia. Odpowiedź ta w części potwierdziła nasze zarzuty. UTK przyznało, że dopuściło wprowadzenie cennika niezgodnego z obowiązującym prawem, co było podyktowane tym, iż PLK nie zdążyło przygotować cennika według nowych zasad, gdyż rozporządzenie zmieniające te zasady weszło w życie miesiąc przed terminem zgłoszenia nowego cennika do UTK. Zbyt krótki sygnał zielony dla pieszych na skrzyżowaniu Grzybowska/Jana Pawła II. Zgłoszenie otrzymaliśmy od mieszkanki dzielnicy Śródmieście w lutym 2005. W związku z nim wystosowaliśmy pismo do Inżyniera Ruchu, aby wydłużono długość sygnału zielonego lub utworzono zayl dla pieszych, który by zmniejszył niebezpieczeństwo pozostania pieszego na jezdni po zaświceniu się sygnału czerwonego. Inżynier Ruchu poparł postulat utworzenia azylu dla pieszych i wyjaśnił, że sygnalizacjia jest ustalona zgodnie z obowiązującymi przepisami. Inżynier Ruchu skierował postulat do ZDM utworzenia azylu dla pieszych w tym miejscu przy najbliższej modernizacji ulicy. Przystanki w Lesznie na E-59. W związku z ogólnopolskimi działaniami rzecznika na rzecz linii kolejowych otrzymaliśmy postulat mieszkańca Leszna, dotyczący utworzenia nowego przystanku kolejowego w tym mieście w pobliżu nowych osiedli wielorodzinnych. Ponieważ stowarzyszenie Zielone Mazowsze prowadziło w imieniu PKP PLK S.A. konsultacje społeczne przebiegającej przez Leszno linii kolejowej była okazja zgłoszenia tego postulatu na spotkaniu w Bojanowie 18 kwietnia 2005. Postulat został zgłoszony podczas spotkania, jednak jego realizację uzależnino od stanowiska władz samorządowych Leszna. Jeszcze późniejsze kursowanie autobusów 511 z Placu Wilsona. Kolejny postulat zgłoszony przez mieszkańców osiedli przy ulicy Aluzyjnej w Warszawie, to wniosek o dłuższe, niż do 23 kursowanie linii 511 z Placu Wilsona lub dogodniejszy układ linii nocnych w tamtym kierunku. Wystosowaliśmy pismo z propozycjami poprawy zgłoszonej sytuacji do ZDM i czekamy na odpowiedź. Przejście dla pieszych w ul. Patriotów i linii kolejowej na wysokości ul Mrówczej. W Marcu 2005 mieszkaniec Wawra zgłosił do nas problem związany z funkcjonowaniem dzikiego przejścia przez ulicę Patriotów i tory kolejowe linii otwockiej na wysokości ulicy Mrówczej. Dorym rozwiązaniem tego problemu byłoby utworzenie przejść dla peszych w tym miejscu. Jakkolwiek ZDM przystał na zgłoszon pismem postulat, to PKP PLK S.A. nie wyraziła zgody na utworzenie przejścia przez tory. Sytuacja pozostaje nie rozwiązania i rozważamy argumenty w celu przekonania PKP PLK S.A. do tego pomysłu. Konsultacje bielańskiego odcinka metra. Działając na rzecz niezmotoryzowanych z własnej inicjatywy wystosowaliśmy postulaty we wspomnianych konsultacjach. Wniski dotyczyły utworzenia strzeżonych parkingów rowerowych na nowych stacjach metra, a na terenach nad stacjami poprowadzenia dróg rowerowych zgodnie z planami sieci dróg rowerowych w miaście, gdyż nadaża się ku temu okazja. Niestety postulaty te nie zostały potraktowane z należytą powagą, o czym dowiedzieliśmy się jednak już po złożeniu raportu z konsultacji do organów decydujących o realizacji inwestycji. Rozważamy przeprowadzenie happeningu w tej sprawie. Budowa parkingów rowerowych przy ulicy Orlej w Warszawie. Właściciel sklepu Jubilerskiego przy ulicy Orlej w Warszawie w kweitniu 2005 zgłosił nam problem z umieszczeniem stojaków rowerowych na trwale przytwierdzonych do podłoża (czyli najbezpieczniejszych dla rowerzystów) w pobliżu sklepu na chodniku. Okazało się, że w celu wykonania tek niewielkiej inwestycji konieczne jest uzyskanie dużej liczby różnego rodzaju zezwoleń i opinii. W spotkaniu z właścicielem zaofiarowaliśmy mu naszą pomoc, a nawet wydanie rekomendacji skierowanej do ZDM. Co więcej skierowaliśmy pismo w sprawie ułatwienia umieszczania stojaków rowerowych w Warszawie do ZDM. Na pismo nie otrzymaliśmy do tej pory odpowiedzi, a właściciel sklepu najwyraźniej zniechęcił się do swojej inwestycji. 16

4. PAKIET ZMIAN W REGULACJACH PRAWNYCH Począwszy od czerwca 2004 roku gromadziliśmy informacje o niekorzystnych regulacjach prawnych dla ruchu rowerowego, pieszego oraz komunikacji publicznej w prawie polskim w celu szczegółowego opracowania. W sierpniu nawiązaliśmy kontakt z Polskim Klubem Ekologicznym, który w ramach projektu Miasta dla Rowerów szczegółowo zajmował się problemem zmian w prawie dotyczących wyłącznie ruchu rowerowego. We współpracy z Klubem doprowadziliśmy do spotkania z członkiem sekretariatu Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego Markiem Jewułą, w celu omówienia postulatów rowerzystów dotyczących zmian prawnych. Spotkanie odbyło się 12 października w biurze KRBRD. Ze strony organizacji pozarządowych udział wzięło dwóch reprezentantów stowarzyszenia oraz przedstawiciel PKE. Na spotkaniu uzyskano zapewnienie, iż dojdzie do spotkania w szerszym gronie, pomiędzy projektodawcami ustaw i rozporządzeń dotyczących dróg oraz przedstawicielami rowerzystów. Organizacji tego spotkania podjął się Pan Marek Jewuła. 14 i 15 października Rzecznik wziął udział także w szkoleniu dla projektantów dróg rowerowych w Warszawie. Podczas szkolenia szeroko były omawiane kwestie prawne i pozyskano kolejne zastrzeżenia wobec uregulowań prawnych. Do końca października na podstawie doświadczeń PKE oraz zebranych przez Rzecznika materiałów opracowano pismo w sprawie zmian w regulacjach prawnych wraz z konkretnymi propozycjami zapisów. Zaproponowano zmiany w następujących aktach prawnych: 1. Ustawa Prawo o Ruchu Drogowym. 2. Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie. 3. Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach. 4. Rozporządzenie w sprawie znaków i sygnałów drogowych. 5. Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz ich obowiązkowego wyposażenia. Pismo skierowano do przewodniczącego Komisji Infrastruktury Sejmu RP oraz Ministra Infrastruktury. Pismo było konsultowane z innymi organizacjami pozarządowymi drogą elektroniczną. Przez cały listopad, do połowy grudnia można się było zapoznać z jego treścią na stronie internetowej Rzecznika. Do organizacji, które w sposób szczególny zajmują się problematyką ruchu rowerowego i pieszego wysłano list pocztą elektroniczną. O możliwości konsultacji listu informowało także ogłoszenie umieszczone w portalu ngo.pl. W efekcie przeprowadzonej akcji pozyskano 9 organizacji, które poparły list w niezmienionej formie. List został wysłany do adresatów w połowie grudnia. W wyniku opisanych działań w lutym 2005 w KRBRD doszło do spotkania przedstawicieli Rzecznika z reprezentacją KRBRD oraz Departemantu Dróg Publicznych MI odpowiedzialnego za tworzenie aktów prawnych z zakresu projektowania dróg oraz ustawy PoRD. Ustalenia ze spotkania przewidują utworzenie rupy roboczej złożonej z działaczy organizacji pozarządowych, która będzie konsultowała projekty aktów prawnych pod względem rozwiązań dla rowerzystów i pieszych. Zgłosiliśmy osoby, które będą działaly w ramach tej grupy. Do tej pory nie konsultowano jeszcze żadnych aktów prawnych, ale z tego co wiemy, trwają prace nad interesującymi nas regulacjami i niedługo powinno dojść do pierwszych konsultacji. Ponadto postulaty Rzecznika Niezmotoryzowanych zainteresowały Przewodniczącego Komisji Infrastruktury Sejmu na tyle, że w dniu 10 marca 2005 odbyło się pierwsze w historii posiedzenie komisji dot. wyłącznie spraw infrastruktury rowerowej. Zgodnie z wynikeim posiedzenia, dlasze prace nad naszymi postulatami miały się odbywać w momencie skierowania pod obrady sejmu Ustawy o Kierujących Pojadami. Niestety do momentu 17

zakończenia kadencji sejmu ta ustawa nie zostałą skierowana do sejmu i była wciąż przedmiotem prac w resorcie ds. transportu. Nie mniej jednak 2 czerwca 2005 przedstawiciele Rzecznika uczestniczyli w kolejnych obradach komisji, dotyczących bezpieczeństwa ruchu drogowego. Tam udało się nawiązać kontakty z GDDKiA, PZMot, przedstawicielami Departamentu Dróg Publicznych MI. Ponadto w sejmie nawiązaliśmy kontakt z dwoma posłami zainteresowanymi sprawami transportu, którzy należą do partii rokującychn na przejęcie rządów w kraju po wyborach. Te kontakty powinny pozwollić utrzymać sprawę naszych postulatów na wokandzie i uzyskać realny wpływ na ich realizację, mimo zmiany ekipy rządzącej. Utrzymujemy także kontakt z KRBRD. Kilka dni przed złożeniem raportu z projektu do Fundacji Batorego odbyło się robocze spotkanie przedstawiciela Rzecznika Wojciecha Szymalskiego z inżynierem Markiem Wierzchowskim. Inż. Wierzchowski jest ekspertem Ministerstwa Infrastruktury przygotowującym zmiany w rozporządzeniach dotyczących znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz warunków technicznych jakim powinno odpowiadać ich usytuowanie. Omówiono wszystkie proponowane przez Rzecznika i PKE zmiany w tym zakresie. W wielu wypadkach otrzymaliśmy zapewnienie o całokowitym ich uwzględnieniu w nowym projekcie rozporządzeń. Dyskusja pozwoliła wyjaśnić także w sposób satysfakcjonujący kilka kwestii niejasnych, bądź spornych. Niektore postulaty jednak nie zostały uwzględnione w sposób satysfakcjonujący, np. nie wprowadzono możliwości wyznaczenia przejazdów rowerowych przez ulice bez sygnalizacji świetlnej poza skrzyżowaniami to okazało się kwestią najbardziej kontrowersyjną. Dalsze działania planowane są w sierpniu, kiedy projekty rozporządzeń będą zatwierdzone do konsultacji międzyresortowych, w których dzięki uprzejmości KRBRD weźmiemy udział. Także otrzymaliśmy zapewnienie, że będziemy mogli wyznaczyć ekspertów do zespołu autorskiego przygotowującego wytyczne do ww. rozporządzeń. Co więcej przedstawiciele KRBRD zaprosili nas do konsultacji ustawy o automatycznym sterowaniu ruchem, dzięki której będzie możliwość podjęcia próby zmian najbardziej niekorzystnych zapisów w PoRD. 18

5. OCENA STOPNIA OSIĄGNIĘCIA ZAŁOŻONYCH EFEKTÓW Wskaźnik Liczba planowana do 30.05.05 Liczba osiągnięta do 30.11.04 Wyszczególnienie Podjęte 40 49 Wyszczególniono w opisie. interwencje Podjęte interwencje pogłębione 10 14 Taryfa i regulamin ZTM w Warszawie Konsultowanie projektów drogowych w ZDM w Warszawie Budowa dróg rowerowych przywymianie nawierzchni chodników Pas autobusowy na ulicy Modlińskiej Rozmowy z Urzędami Marszałkowskimi nt. kolei regionalnych Ratowanie linii kolejowej Nasielsk-Sierpc Ratowanie linii kolejowej Tomaszów Maz.-Skarżysko-Kam. Nowy rozkład PKP na Mazowszu NPR, Strategia Rozwoju Transportu 2007-2013 i inne dokumenty Przystanki na E-65 Zmiany tras autobusowych po otwarciu stacji metra Plac Wilsona Estakady bielańskie Marszałkowska dla ludzi Modernizacje linii kolejowych PKP Interwencje 20 18 Taryfa i regulamin ZTM w Warszawie zakończone sukcesem Reklamy na tylnej szybie autobusów MZA Autobus z ulicy Aluzyjnej na Białołęce 511, a potem wydłużenie godzin jego kursowania Autobus nocny na Wólkę Węglową - 608 Waliców/Grzybowska - remont chodników Grzybowska/Żelazna - sygnalizacja świetlna Nakłonienie UM Lublin do wynajęcia niezależnej organizacji do oceny sytuacji kolei w województwie Zakup szynobusów dla województwa Mazowieckiego dla linii Nasielsk-Sierpc Nowy rozkład PKP na Mazowszu (przywrócenie pociągów Warszawa-Legionowo i Tłuszcz-Ostrołęka) Pas dla autobusów na ulicy Modlińskiej Naprawy dróg rowerowych po zimie Opróżnianie śmietników na przystanku Dąbrówka Wiślana Przebieg drogi rowerowej ul. Nowoursynowska Przebieg drogi rowerowej Al. Zieleniecka Przystanek autobusowy ul. Słowackiego/Trasa Armii Krajowej Przesunięcia przystanków Muzeum Narodowe, PKP Toruńska Utworzenie przystanku zbiorczego dla autobusów Dw. Wschodni Przesunięcie części środków na modernizację linii kolejowych na linie regionalne 19

Pakiet Opisano w punkcie 4. zmian w regulacjach prawnych Konferencje 8 7 Konferencja w trakcie spotkania w Płońsku prasowe Konferencja w trakcie sesji Sejmiku Mazowsza Relacje w mediach Wydanie ulotki Wydanie broszury końcowej Konferencja inauguracyjna o apelu otwartym Konferencja nt. przebudowy wiaduktu w ul. Andersa i budżetu m. st. Warszawy Konferencja podczas happeningu pod Ministerstwem Infrastruktury Konferencjas ws. nowych przystanków na linii E65 Konferencja podczas akcji rowerzystów na ul. Marszałkowskiej 50 >50 Większość relacji prasowych w załączeniu. Poza tym relacje radiowe i telewizyjne: 1 1 1 1 TVP 3 (5) spotkanie w Płońsku, Sesja sejmiku wojewódzkiego, oficjalne rozpoczęcie działań rzecznika, stanowisko w sprawie nowego rozkładu jazdy na Mazowszu, akcja na Marszałkowskiej Radio Dla Ciebie (8) spotkanie w Płońsku, oficjalne rozpoczęcie działań Rzecznika, rozmowa z marszałkiem Kowalskim o Kolejach Mazowieckich, stanowisko w sprawie nowego rozkładu na Mazowszu (podczas konferencji o zakupie taboru dla Kolei Mazowieckich), remont wiaduktu na ulicą Żelazną, happening pod Ministerstwem Infrastruktury, akcja na Marszałkowskiej, otwarcie pasa dla autobusów na ul. Modlińskiej ESKA, PLUS, Radio Kolor, Radiostacja oficjalne rozpoczęcie działań Rzecznika. ESKA, PLUS, Radio BIS otwarcie pasa dla autobusów na ul. Modlińskiej Niezałączone relacje prasowe to: Z oficjalnego rozpoczęcia działań Rzecznika Trybuna, Gazeta Samochodowa. Polska Gazeta Transportowa notatka o stanowisku w sprawie rozkładu jazdy na Mazowszu; Z akcji na ul. Marszałkowskiej Metropol, Rzeczpospolita, Gazeta Stołeczna, Życie Warszawy, Trybuna. Raport sporządził: Krzysztof Rytel 28 lipca 2005 20