Program konserwacji i odtworzenia stolarki okiennej i drzwiowej w budynku Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego SOKÓŁ przy ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego nr 27 w Krakowie opr. mgr Kazimierz Czepiel Kraków lipiec 2010 r.
Spis zawartoci dokumentacji I II III IV V VII VIII Karta tytułowa Opis inwentaryzacyjny stolarki okiennej Opis inwentaryzacyjny stolarki drzwiowej wewntrznej. Program prac konserwatorskich. Postpowanie szczegółowe Dokumentacja fotograficzna Dokumentacja rysunkowa. T.I Zestawienie stolarki okiennej i drzwiowej do odtworzenia. sk.1:20 T.II T.III T.IV T.V Budynek Sokoła elewacja południowa i wschodnia, oznaczenie lokalizacji stolarki okiennej do odtworzenia. Budynek Sokoła elewacja północna i zachodnia, oznaczenie lokalizacji stolarki okiennej do odtworzenia. Budynek Sokoła rzut poziomy parteru, oznaczenie lokalizacji stolarki okiennej i drzwiowej do odtworzenia i konserwacji. Budynek Sokoła rzut poziomy I pitra oznaczenie lokalizacji stolarki okiennej i drzwiowej do odtworzenia i konserwacji. Rys. 3. Inwentaryzacja rysunkowo pomiarowa okna nr 3, przekroje, widok od strony elewacji. sk. 1:16 Rys. 3a. Inwentaryzacja rysunkowo pomiarowa okna nr 3 przekrój poziomy, przekrój pionowy. sk. 1:2,5 Rys. 3b. Projekt odtworzenia okna nr 3, przekrój poziomy, przekrój pionowy. sk. 1:2,5 Rys. 4. Inwentaryzacja rysunkowo pomiarowa okna nr 4, przekroje, widok od strony elewacji. sk. 1:10 2
Rys. 4a. Inwentaryzacja rysunkowo pomiarowa okna nr 4 przekrój poziomy, przekrój pionowy. sk. 1:2,5 Rys. 4b. Projekt odtworzenia okna nr 4, przekrój poziomy, przekrój pionowy. sk. 1:2,5 Rys. 5. Inwentaryzacja rysunkowo pomiarowa okna nr 5, przekroje, widok od strony elewacji. sk. 1:16 Rys. 5a. Inwentaryzacja rysunkowo pomiarowa okna nr 5 przekrój poziomy.. sk. 1:2,5 Rys. 5b. Inwentaryzacja rysunkowo pomiarowa okna nr 5 przekrój pionowy. sk. 1:2,5 Rys. 5c. Projekt odtworzenia okna nr 5, przekrój poziomy pod lemieniem. sk. 1:2,5 Rys. 5d. Projekt odtworzenia okna nr 5, przekrój poziomy nad lemieniem. sk. 1:2,5 Rys. 5e. Projekt odtworzenia okna nr 5, przekrój pionowy. sk. 1:2,5 Rys. 6. Inwentaryzacja rysunkowo pomiarowa okien nr 6,6/2,10, przekroje, widok od strony elewacji. sk. 1:14 Rys. 6a. Inwentaryzacja rysunkowo pomiarowa okien nr 6,6/2,10 przekrój poziomy, przekrój pionowy. sk. 1:2 Rys. 6b. Projekt odtworzenia okien nr 6,6/2,10 przekrój poziomy, przekrój pionowy. sk. 1:2 Rys. 7. Inwentaryzacja rysunkowo pomiarowa okna nr 7, przekroje, widok od strony elewacji. sk. 1:10 Rys. 7a. Inwentaryzacja rysunkowo pomiarowa okna nr 7/2, przekroje, widok od strony elewacji. sk. 1:10 3
Rys. 7b. Inwentaryzacja rysunkowo pomiarowa okna nr 7,7/2 przekrój poziomy, przekrój pionowy. sk. 1:2 Rys. 7c. Projekt odtworzenia okien nr 7,7/2 przekrój poziomy, przekrój pionowy. sk. 1:2 Rys. 8. Inwentaryzacja rysunkowo pomiarowa okna nr 8, projekt odtworzenia, przekroje, widok od strony elewacji. sk. 1:16 Rys. 8a. Inwentaryzacja rysunkowo pomiarowa okna nr 8 przekrój poziomy, przekrój pionowy. sk. 1:2,5 Rys. 8b. Projekt odtworzenia okna nr 8 przekrój poziomy, przekrój pionowy. sk. 1:2,5 Rys. 11. Projekt odtworzenia okna nr 11 przekrój poziomy, przekrój pionowy, widok. sk. 1:16 Rys. 11a. Projekt odtworzenia okna nr 11 szczegóły, przekrój poziomy, przekrój pionowy. sk. 1: 2,5 Rys. 12. Projekt odtworzenia okna nr 12 przekrój poziomy, przekrój pionowy, widok. sk. 1:10 Rys. 13. Inwentaryzacja rysunkowo pomiarowa okna nr 13 przekrój poziomy, przekrój pionowy, widok. sk. 1:12 Rys. 14. Inwentaryzacja rysunkowo pomiarowa okna nr 14 przekrój poziomy, przekrój pionowy, widok. sk. 1:12 Rys. 15. Inwentaryzacja rysunkowo pomiarowa okna nr 15 przekrój poziomy, przekrój pionowy, widok. sk. 1:8 Rys. 15a. Inwentaryzacja rysunkowo pomiarowa, projekt odtworzenia dla okien: 12,13,14,15 przekrój poziomy. sk. 1:2,5 Rys. 18. Projekt odtworzenia drzwi nr 18, przekrój poziomy, przekrój pionowy, widok. sk. 1:12 4
Rys. 18a. Projekt odtworzenia drzwi nr 18, szczegóły, przekrój poziomy, przekrój pionowy. sk. 1:12 Rys. 18b. Projekt odtworzenia drzwi nr 18, wariant II, przekrój poziomy, przekrój pionowy. sk. 1:12 5
I Karta tytułowa Identyfikacja obiektu : budynek Towarzystwa Gimnastycznego SOKÓŁ przy ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego nr 27 w Krakowie, stolarka okienna i drzwiowa. Czas powstania, autor : 1889 r. proj. Karola Knausa, rozbud. 1894 proj. Teodor Talowski 1. Wpis do Rejestru Zabytków : A-651 Własno : Polskie Towarzystwo Gimnastyczne Sokół Uytkownik: Polskie Towarzystwo Gimnastyczne SOKÓŁ Administracja: Polskie Towarzystwo Gimnastyczne SOKÓŁ Dane dotyczce prac konserwatorskich: Program konserwacji i odtworzenia stolarki okiennej i drzwiowej w budynku Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego SOKÓŁ przy ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego nr 27 w Krakowie Inwestor: Wykonawca: Polskie Towarzystwo Gimnastyczne SOKÓŁ Pracownia Konserwacji i Wyrobów Stolarstwa Artystycznego Kazimierz Czepiel, 30-147 Kraków ul. Na Błonie 13/141 Autorzy prac: technik stolarstwa artystycznego mgr Kazimierz Czepiel upr.kons. 164/94 Dane dotyczce dokumentacji: opisowa: stron : 19 rysunkowa: 37 rysunków fotograficzna: 49 zdj 1 Zabytki Architektury i Budownictwa w Polsce, wyd. Krajowy Orodek Bada i Dokumentacji Zabytków, W-wa 2007 6
II Opis inwentaryzacyjny stolarki okiennej Trzy okna w elewacji wschodniej ( ozn. nr 5) fot. nr.1-8 Okna I pitra elewacji wschodniej, skrzynkowe dwukrosnowe 2, podzielone słupkami, lemionami i szczeblinami na osiem pól. Krosna wewntrzne wraz ze słupkami i lemionami, zdobione s na krawdziach odcinkowymi fazowaniami. Kwatery zewntrzne zawieszone na zawiasach czopowych wbijanych o ozdobnie toczonych, stokowych zakoczeniach. Ramiaki kwater zewntrznych, oryginalnych, profilowane. Profil od strony szyby w kształcie simy z jednym uskokiem pod ktem prostym, od strony zawiasów krawd ramiaka profilowana półokrgłym rowkiem, kwatery wewntrzne nieoryginalne zawieszone na zawiasach dwuczciowych, górny o półkulistym zakoczeniu, dolny, oryginalny, o toczonym, stokowym zakoczeniu. Profil kwater wewntrznych to rowek z uskokiem, od strony zawiasów krawd wyoblona. Kwatery zewntrzne zamykane były przy pomocy elaznych zakrtek, kwatery wewntrzne pierwotnie przy pomocy elaznych zawrotnic, po wymianie kwater przy pomocy klameczek. Od strony wntrza okna zaopatrzono w drewniane parapety, wtórne, o wyoblonej górnej krawdzi noska. Okapniki kwater zewntrznych blaszane, wtórne przytwierdzane wkrtami o krzyakowym naciciu. Kwatery górne zewntrzne oszklone gomółkami w ołowiu, pozostałe zwykłym szkłem okiennym. Stan zachowania: pod wpływem działania warunków atmosferycznych ocienice i kwatery uległy odkształceniu, mechanizmy zamykajce zuyte. Okna z tych powodów utraciły właciwoci izolacyjne. Dwa okna w elewacji północnej (ozn. nr 4, fot. nr 14-17 ) Okna skrzynkowe, kwatery pod lemieniem rozwierne, nad lemieniem odchylno uchylne. Okna podzielone lemieniem i szczeblinami na 6 pól. Oryginalna jest ocienica ze lemieniem ozdobionym odcinkow faz oraz kwatery zewntrzne nad lemieniem, z profilem przyszybowym w kształcie simy, pozostałe kwatery wtórne o profilach w kształcie półrowka z uskokiem. 2 Terminologia: Słownik Terminologiczny Architektury, zeszyt 1, J. Tajchman, Stolarka Okienna, Warszawa 1993 7
Zachowane oryginalne elazne zakrtki kwater nad lemieniem. Okapniki w kwaterach oryginalnych drewniane, w kwaterach wtórnych blaszane. Stan zachowania: pod wpływem działania warunków atmosferycznych ocienice i kwatery uległy odkształceniu, mechanizmy zamykajce zuyte. Okna z tych powodów utraciły właciwoci izolacyjne. Okna skrzynkowe w elewacji północnej oznaczone nr 7 ( fot. nr 18,19, 21,22) Dziewi okien w elewacji północnej, jedno w zachodniej. Czterokwaterowe ze słupkiem i lemieniem. Słupki i lemiona oryginalne zdobione na krawdziach odcinkowym fazowaniem. Kwatery wymienione, zamykane klameczkami. Na słupkach zachowane fragmentarycznie elazne zawrotnice i haki do zawrotnic słuce do zamykania pierwotnych kwater. Jedno okno całkowicie wymienione. Stan zachowania: dokonywane wymiany kwater wiadcz o deformacji kwater pierwotnych. Pozostawione w murze oryginalne ocienice równie uległy deformacjom i zbutwieniom w partiach progów najbardziej naraonych na działanie warunków atmosferycznych. Okno na klatce schodowej elewacji północnej (ozn. nr 8. fot.nr 9) Krosnowe, czterokwaterowe, podzielone lemieniem i szczeblinami na 12 pól. Okno nieoryginalne o czym wiadcz profilowania przyszybowe. W oknie zewntrznym profile w formie półrowka z uskokiem pod katem prostym, w oknie wewntrznym skona faza z uskokiem. W oknie zewntrznym uchwyty zasuwek odlewane, w oknie wewntrznym wykonane z wygitego prta. Okno wewntrzne dołoone póniej, ma mniejsze wymiary ni zewntrzne, a powstał rónic uzupełniono zapraw. Wnioskowa naley, e pierwotnie w tym miejscu było okno pojedyncze a nie zdwojone. Okna w toaletach elewacji północnej (nr 6,10) ( fot. nr 13,20) Skrzynkowe, dwukwaterowe, nieoryginalne. Kwatery odkształcone nie domykaj si. Okno nr 11 elewacji północnej ( fot. nr 12) Skrzynkowe, trójdzielne, szeciokwaterowe. Nie posiada cech stylowych właciwych dla pozostałych okien, krosna bez fazowa. Forma okna, trójdzielne - obca dla tego budynku. Prawdopodobnie otwór został powikszony a okno pierwotne było takie jak na I pitrze. 8
Okna strychowe nr 13,14,15 (fot. nr 23-26) Okna krosnowe pojedyncze. Okna nr 13, 14 trójdzielne wielopodziałowe, zwieczone łukami półkolistymi, okno nr 15 prostoktne przedzielone szczeblin. Profile przyszybowe to skona faza z uskokiem, zawiasy czopowe wbijane bez ozdobnych zakocze, klamki aluminiowe. Okna wykonane zapewne w latach 1960-80. Z uwagi na ich lokalizacj naraone na silne działanie czynników atmosferycznych. III Opis inwentaryzacyjny stolarki drzwiowej wewntrznej. Stolarka drzwiowa wewntrzna pierwotna (fot. nr 27-29,32,38-42) Stolarka oryginalna ( drzwi klepkowe z lewej - filunkowe z prawej strony, ze szpaletami), pochodz z koca wieku dziewitnastego z faz budowy Karola Knausa i Teodora Talowskiego. Zachowały si w sali głównej parteru i I pitra od strony północnej i wschodniej, dwoje drzwi na korytarzu parteru oraz na całym I pitrze bez drzwi do sanitariatów i pomieszcze gospodarczych. Drzwi te s spójne kompozycyjnie z drzwiami elewacyjnymi od strony południowej, wschodniej i pierwotnym drugim wejciem od str. zachodniej ( fot. nr 32). W latach dziewidziesitych XX wieku podjto konserwacje tych drzwi wykonujc podstawowe zabiegi stolarskie oraz usunito przemalowania. Prac niedokoczono pozostawiajc w surowym drewnie drzwi na cianie północnej parteru, cianie wschodniej I pitra i czciowo cianie północnej I pitra ( fot. nr 27-29,32). Na podstawie bada oryginalnej kolorystyki pierwotnych fladrunków (fot. nr 33) wykonano bardzo poprawnie malowanie drzwi na I pitrze w czci wschodniej ( fot. nr 39,40,41). Obecnie po dwudziestu latach od wykonania ostatnich zabiegów, drzwi które były poddanej pełnej konserwacji wymagaj ponownych korekt estetycznych i konstrukcyjnych, a drzwi przy których prac niedokoczono wymagaj korekt konstrukcyjnych i malowania wg wzorów zachowanego słojowania ( fot. nr 33). Stolarka drzwiowa wtórna wykonana na wzór pierwotnej. (fot. nr 36,37) Drzwi na parterze do pomieszczenia biurowego, klepkowe, spójne stylistycznie z drzwiami wewntrznymi z okresu Knausa i Talowskiego. Trudno dzi stwierdzi czy drzwi te s pierwotne czy oryginalne, poniewa zawiasy nie maja ozdobnych zakocze, niemniej jednak forma drzwi jest stylistycznie bardzo poprawna. 9
Drzwi z okresu 20-lecia midzywojennego i okupacji hitlerowskiej. Fot. nr 46,47 Przepierzenie w korytarzu wejcia głównego czterodzielne, wahadłowe ozdobione w nadlemieniu witraem. Profilowania w formie półwałków charakterystyczne dla okresu dwudziestolecia. Przepierzenie w korytarzy przed wejciem do głównej sali. Czterodzielne, wahadłowe z profilami prostoktnymi charakterystycznymi dla okresu modernizmu ( por. stolarka drzwiowa w budynkach połoonej obok Szkoły Przemysłowej). Drzwi przemysłowe z okresu po II wojnie wiatowej. fot. nr.35. Jednoskrzydłowe standardowe wykonane z płyty pilniowej na drewnianej ramce. Drzwi prowadzce do sanitariatów i magazynków. Znajduj si w korytarzach i pomieszczeniach razem z drzwiami stylowymi. Tego rodzaju aranacja wntrza nie powinna mie miejsca w budynku o zabytkowym charakterze. Ponadto drzwi w wikszoci przypadków pochodz z okresu zarzdzania budynkiem przez Klub Sportowy Cracovia a ich wartoci uytkowe zostały ju wyeksploatowane. IV Program prac konserwatorskich. Okres ostatnich siedemdziesiciu lat w historii budynku Towarzystwa Gimnastycznego Sokół nie sprzyjał prawidłowej opiece nad jego substancj konstrukcyjna i artystyczna. W czasie wojny został przejty przez hitlerowców a po wojnie, po likwidacji Towarzystwa Gimnastycznego Sokół, przekazany Klubowi Sportowemu Cracovia. W okresie tym dokonywano wielu przeróbek i dewastacji nie liczc si z wartoci zabytkow. Zamalowaniu uległa polichromia A. Tucha, zamalowaniu uległy balkony w sali parteru i I pitra, wymianie ulegały drzwi i okna, stopniowej destrukcji ulegała wiba dachowa i elewacje. Po reaktywowaniu Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego Sokół i odzyskaniu budynku przy ul. J. Piłsudskiego 27 w Krakowie rozpoczto starania o ratowanie substancji zabytkowej i konstrukcji. W latach dziewidziesitych wykonano badania malarskie w sali głównej i balkonów w sali na I pitrze. Poddano konserwacji balkony w sali głównej i czciowo stolark drzwiowa, poddano konserwacji czciowo stolark drzwiowa na I pitrze. Po r. 2000 wymieniono cz okien w elewacji południowej i wschodniej oraz dwie bramy wejciowe w elewacji południowej. 10
Dla utrzymania budynku we właciwej formie pilnych prac konserwacyjnych i impregnacyjnych wymaga wiba dachowa wraz z pokryciem, obecnie nieszczelnym, przeciekajcym, co uwidocznione jest na suficie sali głównej. Konserwacji wymaga elewacja północna i zachodnia, budynek nie jest zaopatrzony w wentylacj, która obecnie odbywa si przez otwory w suficie wyprowadzajce równoczenie ciepło z pomieszczenia. Dokoczenia prac konserwatorskich wymagaj balkony, stolarka drzwiowa. Wykonane odkrywki polichromii A.Tucha powinny by kontynuowane z pełnym odsłoniciem i konserwacja polichromii. Forma drzwi do pomieszcze słuebnych powinna nawizywa do stylistycznego pierwotnego kostiumu architektury wntrza. Modernizacji wymaga infrastruktura energetyki cieplnej, elektrycznej, medialnej. Dotychczasowe działania w latach 90-sitych XX wieku i po r. 2000, były działaniami czstkowymi, niekompleksowymi, wykonywanymi w trybie prac awaryjnych. Budynek SOKOŁA w Krakowie godzien jest tego aby zainicjowane w latach 90-siatych działania konserwatorskie wykona kompleksowo, jednorazowo na podstawie jednolitego programu działania. W odniesieniu do stolarki okiennej naley stwierdzi, e oddziaływanie czynników atmosferycznych oraz intensywno uytkowania doprowadziły do stopniowej wymiany stolarki okiennej budynku Towarzystwa Gimnastycznego Sokół. Wymieniano zazwyczaj kwatery, o czym wiadcz zrónicowania profili przyszybowych ( por. str.13), a w niektórych przypadkach wymieniano całe okna. Wymianie kwater towarzyszyła wymiana zawiasów z zastosowaniem innej formy, wymiana zamkni z zastosowaniem klameczek w miejsce zawrotnic, wymiana parapetów o uproszczonym profilowaniu, wymiana okapników z drewnianych na blaszane, upraszczanie formy lemion i słupków przy rezygnacji z odcinkowego fazowania, upraszczanie kolorystyki zastpujc słojowanie monochromatyczn powłoka malarsk. Efekty prac nosz znamiona działa doranych, wykonywanych zapewne w okolicznociach awaryjnych, bez zgłbiania si w analiz stylistyczn. Planowane obecnie przez Właciciela prace winny przywróci oknom formy stylowe z koca wieku dziewitnastego w odniesieniu do profilowa, z uszanowaniem nawarstwie stylowych (forma klamek). Równoczenie pozostałoci pierwotnych mechanizmów takich jak : zawrotnice, odbojniki, zakrtki powinny by poddane konserwacji i powróci na swoje miejsce. Kolorystyka okien od strony wntrza winna by spójna z kolorystyka stolarki drzwiowej i drewnianych balkonów, stropów. Badania kolorystyczne wykonane w latach 90-siatych XX wieku wykazały, e od strony elewacji okna były w kolorze ugrowo- oliwkowym. 11
W odniesieniu do stolarki drzwiowej zabytkowej naley dokoczy prace konserwatorskie rozpoczte w latach dziewidziesitych. Drzwi niezabytkowe z płyty pilniowe, zuyte - naley wymieni, nadajc im form spójn kompozycyjnie z drzwiami oryginalnymi. 12
13
V Postpowanie szczegółowe A/ Rekonstrukcja okien nr 3,4, 5,7, 11. Przy wprowadzeniu na budow dokona komisyjnej inwentaryzacji zabytkowych oku ( zawiasy, zawrotnice, zakrtki, odbojniki i przekaza Wykonawcy protokolarnie do konserwacji) Okna naley odtworzy jako skrzynkowe: A/1. Kwatery rozwierane i uchylne wg oznacze podanych w inwentaryzacji Tab. nr I, lokalizacja okien Tab. II,III oznaczone kolorem czerwonym. A/2.Okna odtworzy z zachowaniem kształtu profili, z zachowaniem wymiarów szerokoci elementów w widoku od strony elewacji i od strony wntrza. Wykona z drewna sosnowego, litego I/II klasy, rednioywicznego o wilgotnoci jak dla stolarki budowlanej zewntrznej 12-16%. Skrzynka czopowana na czopy otwarte klinujce si, połczenie skrzynki z krosnami na pióro i wpust. Kwatery zewntrzne łczone na podwójne czopy i widlic, wewntrzne na pojedynczy czop i widlic. Szczebliny kwater pełne, czopowane w ramiaku, szczebliny nie szersze ni 30 mm. A/3.W kwaterach zamontowa nowoczesne zasuwnice listwowe prawe i lewe z klamk oryginalna, przełoon ze starych okien, a w przypadku braku - klamk zrekonstruowa, klamki dostosowane do zasuwnic listwowych. A/4. Okapniki drewniane o formie i wymiarach jak oryginalne. A/5. Zawiasy stalowe, oryginalne, o toczonym zakoczeniu podda konserwacji i przełoy do nowych okien, zawiasy malowa (fladrowa) w kolorze jak okna. A/6. Zachowane zabytkowe: zawrotnice, zakrtki, odbojniki, wymontowa ze starych okien, oczyci z farb i korozji, zabezpieczy antykorozyjna farb podkładow, zamontowa w nowych oknach, malowa (fladrowa) jak okna od strony wntrza. A/7. Kwatery letnie ( zewntrzne) pogrubi do 56 mm i oszkli szyb zespolona bezpieczn (4+6+4), na listewki 12 x 12 mm, kwatery zimowe (wewntrzne) szyba 4 mm na listewki. Szklenie z faz 60 stopni, oddzielnie w kadym polu, z zachowaniem pełnego przekroju szczeblin. Szczebliny nie mog by imitowane (naklejane). Silikon nie moe optycznie poszerza szczebliny. 14
A/8.W kwaterach letnich (zewntrznych) wyfrezowa wrb na uszczelk wciskan EPMD. W ocienicy wyfrezowa wrb na uszczelk dla kwater zimowych. Uszczelki montowa z 10 cm przerw na naturalna wentylacje, A/9. Parapety drewniane w kolorze jak okno od wewntrz o wykoczeniu powierzchni takiej jak okna od strony wewntrznej, impregnowane i malowane gruntujco od strony muru, wykonane wg wymiarów parapetów istniejcych, parapety od spodu osłonite materiałem termoizolacyjnym, zabezpieczajcym drewno przed działaniem ciepła kaloryferów. Parapety odtworzy z profilem noska wg oryginalnych parapetów z Sali Łuczniczej. A/10.Okna malowa od zewntrz kolorem istniejcym, od wewntrz fladrowa w kolorze jak okna w Sali Łuczniczej. Od zewntrz okna malowa farb akrylow całkowicie kryjc w kolorze oliwkowym. Ocienice nowych okien impregnowa bezbarwnym drewnochronem od strony muru. A/11.W oknach nr 5 kwatery górne zewntrzne ze szkleniem witraowym naley w całoci przekaza do specjalistycznej firmy witraowniczej. Witrae naley oczyci z brudu, uszczelni kitowania, uzupełni ubytki, wzmocni rozlunienia konstrukcji na spoinach cynowych. A/12. Okno nr 7 w elewacji północnej nie wymienia lecz podda konserwacji zachowawczej wg nastpujcego porzdku: - nie usuwa przemalowa do czystego drewna ( warstwy te s wiadkiem oryginalnej pierwotnej kolorystyki oraz powstałych nawarstwie, -zawiasy zawrotnice, klameczki, odbojniki, haki przeciwwiatrowe, zakrtki podda konserwacji poprzez usunicie korozji, doprowadzenie do właciwego kształtu przywracajcego sprawnoc techniczn, zabezpieczeniu farba antykorozyjna w kolorze fladrunku, - kwatery okienne rozklei bez niszczenia szyby, rozmontowa na poszczególne ramiaki, nadklei ubytki powstałe w luzach wrbowych, ponownie sklei, zamontowa star szyb, - powierzchni przeszlifowa, szpachlowa, malowa na zasadzie powtórzenia istniejcej kolorystyki ( od wewntrz fladrowanie, od zewntrz ugrowo 15
oliwkowy ( nie uywa farby akrylowej lecz farb ftalow półmatow). B/ Okna nr 6, 10. Wymieni kwatery do istniejcych ocienic. Kwatery zewntrzne pogrubi do 56 mm z szyb termoizolacyjn o zestawie (4+6+4), kwatery wewntrzne z szyb okienna 3 mm. Kwatery zaopatrzy w zasuwnice listwowe i uszczelki. Klamki zrekonstruowa wg formy klamek zabytkowych jak w pozostałych oknach. Okapniki drewniane. Malowa od wewntrz w kolorze białym, od zewntrz w kolorze oliwkowym. C/ Okna nr 8,12,13,14,15 -wykonac jako jednoramowe z zachowaniem istniejcego podziału ( przy obmiarach wykonawczych jako podstaw przyj wiatło szyb), -krosna, kwatery, listwy lemieniowe i przymykowe wykona z drewna sosnowego litego I/II klas, o przekroju 78x 68 mm i wilgotnoci jak dla stolarki budowlanej zewntrznej 12-16%, mierzonej w warunkach warsztatowych w czasie obróbki maszynowej, -kwatery rozwierane wg oznacze na Tab. nr I - zawiasy czopowe wkrcane indywidualnie dorabiane z toczonymi kocówkami jak w pozostałych oknach zabytkowych, - okapniki drewniane, - uszczelki przylgowe wciskane EPMD, - klamki mosine, rekonstruowane wg wzoru klamek zabytkowych zachowanych w budynku, z dostosowaniem do współczesnych zasuwnic listwowych, - montowa zasuwnice prawe i lewe z centralnym uchwytem kozłowym, - montowa typ zasuwnic umoliwiajcych rozszczelnianie okien, - montowa blokady przeciwwiatrowe dla kwater pod lemieniem. Szklenie: - szklenie szyb bezpieczn 4mm+ folia + 16 argon + 4 mm, współczynnik przenikalnoci ciepła dla szyby :1, 16
współczynnik izolacyjnoci akustycznej dla szyby: Rw[dB]:40 - infiltracja powietrza: 0,5-1 ( okno rozszczelnione), 0,3 ( okno nierozszczelnione), - szczelno na wody opadowe : szczelno przy cinieniu 150 Pa, - okna 8,12 - malowa od zewntrz kryjco w kolorze oliwkowym, od wewntrz fladrowa, Okna 13,14,15 malowa od zewntrz i wewntrz w kolorze oliwkowym. - parapety drewniane w kolorze jak okno od wewntrz o wykoczeniu powierzchni takiej jak okna od strony wewntrznej, impregnowane i malowane gruntujco od strony muru, wykonane wg wymiarów parapetów istniejcych, parapety od spodu osłonite materiałem termoizolacyjnym, zabezpieczajcym drewno przed działaniem ciepła kaloryferów. - krosna nowych okien impregnowa bezbarwnym drewnochronem od strony muru. Stolarka drzwiowa zabytkowa konserwacja (wg lokalizacji na Tabeli nr IV,V kolorem zielonym) D/ Konserwacja drzwi na parterze nr 2, 8a,14b, 24,25 - wykona pasowanie skrzydeł drzwiowych z regulacj zamków, klamek, antab, rygli, zaczepów przeciwwiatrowych, - przeszlifowa powierzchni z nierównoci i zacieków farby, - wykona szpachlowanie powierzchni, - wykona szlifowanie po szpachlowaniu, - malowa dwukrotnie farb ftalowa półmatow kryjc w istniejcym kolorze. E/ Dokoczenie konserwacji zabytkowych drzwi na parterze i I pitrze nr : 1,1a,1b,1c,1d,3,3a,4, 29,30,31,33,34,34a,34b,34c,50,51,52,53, - wykona pasowanie skrzydeł drzwiowych z regulacj zamków, klamek, rygli, - drzwi o powierzchni z całkowicie usunit farb szpachlowa i szlifowa dwukrotnie, malowa ftalow farb podkładow jako tłem pod fladrowanie, fladrowa w kolorze i rysunku wg drzwi nr 50,51. F/ Rekonstrukcja drzwi na parterze, I pitrze i poddaszu nr: 5-10, 13,14,14a,15, 32,35,36, 1szt. w sali tradycji na poddaszu. 17
Wykona drzwi wg rysunku nr 18,18a z drewna sosnowego litego, w drzwiach zamontowa klamki mosine rekonstruowane wg oryginalnego wzoru (fot. nr 44). Zawiasy czopowe wkrcane o toczonych zakoczeniach jak oryginalne zawiasy okienne, zawiasy wykonywane indywidualnie. We wrbach drzwi zamontowa uszczelki wygłuszajce i uszczelniajce. Malowa farba ftalow w kolorze drzwi istniejcych (niefladrowane). 6. ZAKRES PRAC NA BUDOWIE STOLARKA OKIENNA, NOWE DRZWI 6.1. Wykucie starej ocienicy z wywiezieniem wymontowanych okien i drzwi poza teren budowy i ich utylizacj. 6.2.Osadzenie nowej ocienicy na rubach z tulej rozprna, rozmieszczenie rub wg tabeli: Wymiary zewntrzne (cm) Rozmieszczenie punktów Liczba punktów zamocowa wysoko szeroko zamocowa w nadprou i progu na stojakach Do 150 do 150 4 nie mocuje si po 2 150±200 6 po 2 po 2 powyej 200 8 po 3 po 2 Powyej 150 do 150 6 nie mocuje si po 3 150±200 8 po 1 po 3 powyej 200 100 po 2 po 3 uszczelnienie pomidzy ocienic a ocieami wykona piank montaow PU, 6.3. Uszczelnienie pomidzy ocienic a ocieami wykona piank montaow PU; 6.4. Obróbki murarskie i tynkarskie od strony wewntrznej i zewntrznej: - do uzupełnienia tynków po stronie zewntrznej i wewntrznej naley uy zaprawy wapiennej, Od strony zewntrznej zwraca uwag na estetyczne wykoczenie zapraw fug miedzy cegłami. 6.5. Wykonanie szczelnego połczenia ocienicy i parapetu zewntrznego osłonitego blach wraz z progiem krosna zewntrznego; 6.6. Wykoczenie styku ocienic z ocieem od zewntrz i wewntrz 18
wykona silikonem w kolorze zblionym do istniejcych powłok malarskich; 6.7. Monta skrzydeł okiennych oraz mechanizmów, monta klamek; 6.8. Regulacja pracy skrzydeł i mechanizmów; 6.9.Poprawki malarskie wykona w kolorze i fakturze zastanej. 6.10.Poprawki ofasowania blacharskiego parapetów zewntrznych Stolarka drzwiowa konserwacja. Pasowanie skrzydeł. regulacj mechanizmów, malowanie wykonywane bdzie na budowie. 7. Kontrola jakoci Przed rozpoczciem seryjnej wymiany okien naley uzyska akceptacj komisji konserwatorskiej dla okna pierwszego i pierwszych drzwi rekonstruowanych. Okno i drzwi pierwsze naley wykona zgodnie z dokumentacja rysunkow, przedstawi do oceny Komisji Konserwatorskiej niemalowane, nieoszklone. Wymiary okna i drzwi pierwszych naley pobra w obecnoci autora programu konserwatorskiego. Na posiedzenie Komisji naley dostarczy próbki koloru od strony elewacji oraz próbki fladrunku wykonanego technik tradycyjn. Komisja Konserwatorska bdzie oceniała zgodno wykonanych okien z dokumentacj rysunkowa i zatwierdzonym wzorem a take zgodno z zasadami sztuki stolarskiej i budowlanej. Po uzyskaniu akceptacji Komisji - okno zaszkli, pomalowa i zamontowa w fasadzie, uzupełni powstałe ubytki murarskie i malarskie, blacharskie i ponownie podda okno ocenie komisji konserwatorskiej. Po uzyskaniu akceptacji Komisji mona wykona pełny zakres prac. 10. Dokumentacja powykonawcza Na posiedzenie Komisji odbioru kocowego naley dostarczy dokumentacj z przebiegu prac wykonan zgodnie z instrukcj Krajowego Orodka Bada i Dokumentacji Zabytków ( Instrukcja BMiOZ Seria B T LXXII). lipiec 2010 r. Opracował: mgr Kazimierz Czepiel 19
I
II
III ciana północna (obecnie okna nieistniejce, a w tym miejscu na I pitrze znajduje si Sala Łucznicza)
1.Budynek Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego Sokół w Krakowie ul. J. Piłsudskiego 27, elewacja wschodnia. 2. Okna w sali na I pitrze elewacji wschodniej.
5. Okna na I pitrze elewacji wschodniej, nieszczelnoci okien. 6. Okna na I pitrze elewacji wschodniej, nieszczelnoci okien.
3. Okna na I pitrze elewacji wschodniej. Wtórne klamki, oryginalny hak zawrotnicy. 4. Okna na I pitrze elewacji wschodniej. Cz nad lemieniem. Oryginalny hak zawrotnicy, oryginalne szklenie gomółkami w ołowiu.
11. Okienka w toaletach elewacji północnej (wtórne). 12. Okno trójdzielne na parterze elewacji północnej (wtórne).
21.Okno na klatce schodowej elewacji północnej. Oryginalne kwatery zewntrzne nad lemieniem, pozostałe kwatery wtórne. 22.Okno na klatce schodowej elewacji północnej. Wtórne kwatery pod lemieniem.
28. Sala główna na parterze. ciana północna,drewniane balkony po konserwacji, drzwi na balkonach - konserwacja niedokoczona, drzwi na parterze konserwacja niedokoczona. 29. Sala główna na parterze. ciana wschodnia,drewniane balkony po konserwacji, drzwi na balkonie - konserwacja niedokoczona, drzwi na parterze konserwacja niedokoczona.
30. Sala główna, lady przecieków na suficie z powodu nieszczelnoci dachu i okien strychowych. 31. Sala główna, lady przecieków na suficie z powodu nieszczelnoci dachu i okien strychowych.
48 49 Sala na I pitrze z przemalowanymi balkonami i sufitami.
7. Okna na I. p. elewacji wsch. Zniszczenia ocienic. 8. Odkształcenia kwater, zniszczenia ocienic.
13.Okna elewacji północnej. 14. Okno nr 4. w elewacji północnej. Oryginalna ocieznica, kwatery wtórne.
9. Elewacja północna.okno wtórne na klatce. 10.Elewacja południowa.okno oryginalne.
15. Wtórne kwatery okna nr 4. 16.
17. Oryginalne zakrtki we wtórnych kwaterach okna nr 4. 18. Okno nr 7. Oryginalna oscieznica, wtórne kwatery.
19. Całkowicie wymienione okno nr 7. 20. Całkowicie wymienione okno nr 6.
23. Okno strychowe w elewacji wschodniej, wtórne. 24.Okno strychowe w elewacji zachodniej, wtórne.
25. Okno strychowe w elewacji południowej, wtórne. 26
27. Drzwi na parterze Sali głównej, konserwacja niedokoczona.
36 Drzwi do pomieszczenia biurowego na parterze. Spójne stylistycznie z drzwiami z I fazy budowy. 37
38. Drzwi z korytarza do Sali głównej na parterze. Wtórna kolorystyka. 39. Drzwi na balkon Sali głównej na I p.od. strony korytarza po konserwacji (ju podniszczonej), od strony sali konserwacja niedokoczona.
40.Drzwi na I pitrze, po konserwacji ( ju podniszczonej). 41.
34.Drzwi w Sali Tradycji na poddaszu, prowadz na strych, nieszczelne. 35. Drzwi do pomieszcze na parterze, bezstylowe.
32. Pierwotne wejciowe drzwi na parterze, niedokoczona konserwacja. 33. lady pierwotnego oryginalnego słojowania.
42 Drzwi na balkonie elewacji południowej. Stan po 15 latach od ostatniej konserwacji. 43
44. Drzwi na balkonie elewacji południowej, oryginalna klamka. 45.Drzwi j.w. poprawne słojowanie.
Fot. nr 46,47. Drzwi z okresu 20-lecia midzywojennego i okupacji hitlerowskiej.