PRZEJRZYSTA STARGARD SZCZECIŃSKI grudzień 2005 POLSKA
Witam serdecznie wszystkich mieszkańców Stargardu Szczecińskiego Nazywam się Sławomir Pajor i jestem Prezydentem naszego miasta. Na kartach tej niewielkiej książeczki chciałbym przedstawić Państwu w sposób przejrzysty, na co są wydawane pieniądze w mieście. Co ważne, pieniądze, które niejednokrotnie pochodzą z kieszeni samych mieszkańców. Budżet Stargardu, albo jak kto woli miejska kasa, funkcjonuje na tych samych zasadach jak finanse w domu każdego z nas. Co pewien czas wpływają do nas jakieś środki i codziennie wydajemy je na różne cele. Na budżet domowy i budżet miejski składają się: dochody, przychody, wydatki i rozchody. Budżet Stargardu obliczany jest na cały rok - budżet domowy obliczamy zazwyczaj co miesiąc. To podstawowa różnica wynikająca głównie z rozmiarów posiadanych środków i wydatków. Pomiędzy kasą miejską a domową jest jednak znacznie więcej podobieństw niż różnic. 2 Rys. Porównanie: budżet Stargardu i budżet domowy.
Rys. Dochody i przychody rodziny Kowalskich. Wyobraźmy sobie mieszkającą pod jednym dachem stargardzką rodzinę. Dajmy na to rodzinę Kowalskich. Jest w niej pięć osób: Dziadek, Mama, Tata, Synek - student i Córka - uczennica. Co miesiąc Dziadek dostaje emeryturę,tata - pensję z zakładu pracy, Mama - nie pracuje na stałe, lecz otrzymuje zasiłek dla bezrobotnych. Synek i Córka uczą się. Dochody Kowalskich to: emerytura Dziadka, pensja Taty i zasiłek Mamy. Środki te nie wystarczają na utrzymanie mieszkania, a więc rodzina otrzymuje dotację mieszkaniową z Miasta. Ponadto Synek jest świetnym studentem i dostaje stypendium naukowe z uniwersytetu. Zarówno dotacja z Miasta, jak i stypendium również stanowią dochody rodziny Kowalskich. Kredyt bankowy jaki, rodzina Kowalskich wzięła na zakup nowej pralki i telewizora, jest natomiast przychodem. Przychód to taki rodzaj środków finansowych, które będziemy musieli w przyszłości zwrócić. W budżecie taka operacja nazwana jest rozchodem. Gdyby na dochodach mogło się wszystko skończyć! Każda rodzina ma określone wydatki i rozchody. Nasza rodzina Kowalskich ma ich bardzo wiele. Co miesiąc opłacają: czynsz za mieszkanie, rachunki na gaz, energie elektryczną, ogrzewanie, wodę, abonament RTV i inne. Kupowane jest jedzenie, ubranie, lekarstwa, pomoce naukowe dla dzieci. Co miesiąc Córka i Synek dostają kieszonkowe, a ten ostatni opłaca dodatkowo stancję. Rys. Wydatki i rozchody rodziny Kowalskich. Ponadto Kowalscy spłacają ratę do banku. Spłatę kredytu zalicza się do rozchodów. Kowalscy robią wszystko, aby wydatki i rozchody równoważyły się z dochodami i przychodami, tzn. Aby budżet domowy bilansował się na zero. Jeżeli w danym miesiącu uda im się coś zaoszczędzić, wówczas mówimy o nadwyżce budżetowej. Jeżeli wydatki i rozchody są większe niż dochody i przychody, wówczas mówimy o deficycie budżetowym. A to może oznaczać w przyszłości kłopoty. 3
Kasa Stargardu przedstawia się bardzo podobnie jak ta domowa u Kowalskich, którą przedstawiłem na poprzedniej stronie. Miasto również ma swoje dochody i przychody oraz wydatki i rozchody. Co rok samorząd miejski opracowuje budżet na rok następny. Uchwała budżetowa jest najważniejszym dokumentem finansowym w każdym samorządzie. Projekt, czyli propozycję planu budżetu sporządza prezydent na podstawie wniosków podległych mu jednostek organizacyjnych (tzn. szkół podstawowych i gimnazjów, SCK, MDK, MZK i innych). Propozycje budżetowe mogą również zgłaszać radni miejscy, a za ich pośrednictwem także sami mieszkańcy Stargardu. Gotowy projekt trafia następnie do Regionalnej Izby Obrachunkowej, która opiniuje go pod względem poprawności. Gdy opinia jest pozytywna plan budżetu na przyszły rok trafia na obrady Rady Miejskiej Stargardu, która przyjmuje go w formie uchwały budżetowej. Przyjrzyjmy się dochodom i wydatkom Stargardu przewidzianym na 2006 rok. 4 Rys. Dochody i wydatki Stargardu w roku 2006.
Aż 12 milionów 749 tysięcy 790 złotych zaplanowaliśmy wydać na różnego rodzaju inwestycje. Postanowiliśmy zainwestować przede wszystkim w: gospodarkę komunalną i ochronę środowiska, transport i łączność, bezpieczeństwo publiczne, oświatę i wychowanie, administrację publiczną oraz kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego. Wydatki inwestycyjne Stargardu w roku 2006 przedstawiają się następująco: Budowa pomnika Ojca Świętego - Jana Pawła II - 203 610 zł, Budowa sali gimnastycznej dla SP nr 6 przy ul. Armii Krajowej wraz z zespołem boisk - 400 000 zł, Wykonanie systemu monitoringu wizyjnego - etap I - 400 000 zł, Informatyzacja Urzędu Miejskiego w ramach programu: Przyjazna administracja - 392 600 zł, Rozbudowa i modernizacja dróg miejskich - 1 010 000 zł, Modernizacja i rozbudowa ścieżek rowerowych przy ul. Broniewskiego - - 300 000 zł, Budowa sali widowiskowej z funkcją kinową w SCK - 9 225 000 zł, Utworzenie gminnego punktu zbiórki odpadów niebezpiecznych - -70 000 zł,. Rozbudowa układu oświetlenia ulic: Sikorskiego, Giżynek, Podchorążych oraz projektów technicznych dla Parku Batorego i ul. Zwycięzców - 185 000 zł, Zakupy inwestycyjne - wykup nieruchomości od prywatnych właścicieli pod budowę dróg w Stargardzkim Parku Przemysłowym, zakup mikrobusu do przewozu osób niepełnosprawnych, zakup komputerów z osprzętem - - 563 000 zł. Rys. Skąd będziemy mieli pieniądze w 2006 roku. 5
Przyjrzyjmy się jak wyglądał budżet miasta Stargardu w ostatnich 2 latach. Porównajmy to z dochodami i wydatkami przewidzianymi na rok 2006. Rys. Budżet Stargardu w latach 2004-2006. Dochody w budżecie na 2006 rok sięgną rekordowej sumy 121 milionów 811 tysięcy 680 złotych. Oznacza to blisko 13 milionów więcej niż w roku 2005 oraz o 15,5 miliona więcej niż przed 2 laty. Nasze miasto czerpie dochody z: udziałów w podatkach państwowych, subwencji bezzwrotnych z budżetu państwa, podatków i opłat lokalnych, dotacji celowych, dochodów z mienia komunalnego oraz innych (np. odsetek od lokat pieniężnych na rachunkach bankowych, środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na dofinansowanie projektów). Składniki dochodów wyjaśniam na str. 8 niniejszej broszury. W 2006 mniejsze będą przychody, do których zaliczamy pieniądze pozostałe z ubiegłego roku, obligacje komunalne, środki z prywatyzacji majątku oraz pożyczki i kredyty. Przychody Stargardu wyniosą 8 milionów 677 tysięcy 890 złotych. Jest to o 2,5 miliona mniej niż w 2005r. Mniejsze przychody nie zawsze oznaczają mniejsze rozchody. W 2006 roku na spłatę kredytów i pożyczek oraz na inne cele, w tym m.in. na udzielenie pożyczek przewidzieliśmy 3 miliony 585 tysięcy 55 złotych. Przy rekordowych dochodach równie wysokie będą w budżecie na 2006 rok wydatki. Na działalność bieżącą i inwestycyjną przewidzieliśmy w sumie 126 milionów 904 tysięcy 515 złotych. To przeszło 10 milionów więcej niż w roku 2005 i aż o 18 milionów więcej aniżeli w roku 2004. 6 Pomimo tak dużych wydatków i stosunkowo mniejszych dochodów, głównie spowodowanych stale zmniejszającymi się subwencjami z budżetu państwa, w nadchodzącym roku nie wzrośnie w Stargardzie deficyt budżetowy. Wprost przeciwnie, wyniesie 5 milionów 92 tysiące 835 złotych. Deficyt będzie niższy w roku 2005 o blisko 3 miliony złotych.
W Stargardzie mieszka 71 017 osób. W nadchodzącym roku miasto wyda średnio na każdego mieszkańca kwotę 1784,17 zł. Największe wydatki przewidziano na cele oświatowe. Średnie dochody z każdego mieszkańca zamkną się w skali przyszłego roku w kwocie 1715,25 zł. Mam nadzieję, że informacje zawarte w tej broszurce przybliżyły Państwu sprawy dotyczące budżetu Stargardu. Jeżeli podczas lektury tej książeczki pojawiły się jakieś wątpliwości lub pytan i a, to zachęcam wszystkich stargardzian do kontaktowania się ze mną oraz z moimi współpracownikami. Odpowiemy na wszystkie pytania i problemy związane z budżetem Stargardu. Szczegółowe informacje o realizacji budżetu oraz o planowanych dochodach i wydatkach miasta znaleźć można również na stronie internetowej Urzędu Miejskiego: www.stargard.pl Z uchwałami budżetowymi możecie Państwo zapoznać się też w Biurze Rady Miejskiej w Ratuszu przy Rynku Staromiejskim 1 oraz w Wydziale Ekonomicznym Urzędu Miejskiego przy ul. Czarnieckiego 17. Za rok ukaże się kolejna broszura przedstawiająca stan kasy miejskiej i plany budżetowe na rok 2007. Już teraz możecie Państwo zgłaszać wszelkie uwagi i sugestie na temat tego, co powinno znaleźć się w tej publikacji. URZĄD MIEJSKI w STARGARDZIE SZCZECIŃSKIM 73-110 Stargard Szczeciński ul. Czernieckiego 17 tel.: 091 578 48 81 do 88 fax 091 578 48 89 e-mail: urzad@um.stargard.pl adres internetowy: www.stargard.pl GODZINY OTWARCIA URZĘDU: poniedziałek 8.15-16.15 wtorek - piatek 7.30-15.30 dyżury Prezydenta i Wiceprezydentów poniedziałek od 14.00 7
BUDŻET - zestawienie dochodów i wydatków dotyczących jakiegoś określonego czasu (np. miesiąca lub roku lub lat). Budżet Stargardu uchwalony jest przez Radę Miasta. DOCHODY - wszelkie wpływy pieniężne i rzeczowe, które możemy później wydać na jakieś cele. W przypadku miasta Stargardu są to m.in. Czynsze dzierżawne, wpływy ze sprzedaży mienia komunalnego, podatki i opłaty lokalne, subwencje, dotacje, a także wpływy z mandatów wystawionych przez Straż Miejską, odsetki za nieterminowe regulowanie należności, itd. DOCHODY WŁASNE STARGARDU - pieniądze, które gromadzimy sami, albo otrzymujemy z budżetu państwa jako udział w podatku dochodowym. Miasto może wydawać je według własnego uznania. DOTACJA - dopłata z kasy państwa lub innej instytucji na rzecz Stargardu. DOTACJE CELOWE - dopłaty z kasy państwa lub innej instytucji na ściśle określony cel (np. dotacja oświatowa dla miasta może zostać spożytkowana tylko na przedszkola i szkoły, dotacja na walkę z bezrobociem tylko na walkę z bezrobociem). Jeżeli dotacja celowa nie zostanie wykorzystana, wówczas trzeba ją zwrócić. PODATKI I OPŁATY LOKALNE - nazwę zawdzięcza temu, że władze lokalne mają wpływ na wysokość stawek. Zaliczamy do nich: podatek od nieruchomości, podatek rolny, podatek leśny, podatek od środków transportowych, podatek od posiadanych psów, opłatę targową, koncesję na sprzedaż alkoholu, opłatę administracyjną za czynności urzędowe. DEFICYT BUDŻETOWY - występuje gdy wydatki w budżecie są wyższe niż dochody. Przeciwieństwem deficytu jest NADWYŻKA BUDŻETOWA. PRZYCHÓD - pieniądze pozostałe z poprzedniego roku oraz kredyty i pożyczki. ROZCHÓD - spłata kredytów i pożyczek wziętych w przeszłości. SUBWENCJE - nieodpłatne i bezzwrotne zasilenie kasy miejskiej z budżetu państwa. Jest to swego rodzaju zapomoga dla gmin, którym brakuje pieniędzy. Zazwyczaj wydawane są na oświatę i wychowanie. WYDATKI - wszelkie koszty jakie ponosimy na funkcjonowanie miasta i inwestycje. WYDATKI BIEŻĄCE - to pieniądze, które Stargard wydaje na działalność szkół, przedszkoli, instytucji kulturalnych, pomoc społeczną, przedsiębiorstwa komunalne, Urząd Miejski i Radę Miejską, a także na wynagrodzenia, świadczenia, dotacje i obsługę długu. WYDATKI MAJĄTKOWE - pieniądze, które Stargard przeznacza na inwestycje. Tych w ostatnim czasie w Stargardzie było i jest wiele. Opracowanie: Agencja Wydawnicza RumPress Wydawca: Urząd Miejski w Stargardzie Skład i druk: Drukarnia PPUH Duchnowicz