Układ pokarmowy człowieka Odcinki: Jama ustna Gardło Przełyk Żołądek Jelito cienkie (dwunastnica, jelito czcze, jelito kręte) Jelito grube (kątnica, okrężnica, odbytnica) Gruczoły układu pokarmowego: Ślinianki Trzustka Wątroba
Jama ustna 1. Co znajduje się w jamie ustnej? 2. Jakie procesy zachodzą w jamie ustnej?
Do czego służy język?
Jaką rolę pełnią zęby?
Dorosły człowiek przy pełnym uzębieniu stałym ma 32 zęby (16 w żuchwie i 16 w szczęce): - 8 siekaczy, - 4 kły, - 8 zębów przedtrzonowych, - 12 trzonowych. Dziecko o pełnym uzębieniu mlecznym ma 20 zębów: (10 w żuchwie i 10 w szczęce) - 8 siekaczy, - 4 kły, - 8 trzonowców.
U człowieka uzębienie jest: - difiodontyczne - fizjologicznie występują zęby mleczne a później zęby stałe, - heterodontyczne (zęby są różnie zbudowane).
Jaką rolę pełnią ślinianki?
Jama ustna - przewód pokarmowy rozpoczyna się otworem ustnym prowadzącym do jamy ustnej - w jamie ustnej występują zęby, język i ujścia gruczołów ślinowych Procesy zachodzące w jamie ustnej: - pobieranie pokarmu - rozdrobnienie pokarmu - nawilżenie i zmiękczenie pokarmu poprzez wymieszanie go ze śliną - wstępne procesy trawienne (trawienie skrobi przez amylazę ślinową)
Gardło - krótki odcinek układu pokarmowego, - w gardle krzyżują się drogi pokarmowa i oddechowa, - podczas odruchu połykania chrząstka krtani zwana nagłośnią zamyka dostęp do krtani i dróg oddechowych.
część nosowa gardła jama ustna część ustna gardła część krtaniowa gardła
Przełyk - jest przewodem łączącym jamę ustną i gardło z żołądkiem, - znajdujące się w ścianach przełyku mięśnie gładkie wykonują ruchy perystaltyczne, powodując przesuwanie połkniętych kęsów do żołądka.
Po co jest żołądek? - rozszerzona, workowata część przewodu pokarmowego, - śluzówka żołądka jest pofałdowana, w zagłębieniach między fałdami znajdują się liczne gruczoły produkujące sok żołądkowy, - żołądek jest mocno umięśniony, wykonuje przez cały czas skurcze, co pozwala na mieszanie znajdującego się w nim pokarmu z sokiem żołądkowym.
W skład soku żołądkowego wchodzą enzymy trawienne i kwas solny. Obecność kwasu solnego w żołądku jest przyczyną bardzo niskiego ph (1,5-2). Jego rola w żołądku polega na: - wyjaławianiu pokarmu, - częściowej denaturacji białka, - aktywacji enzymów. W śluzówce żołądka występuje szczególnie dużo gruczołów śluzowych, tak, że cała błona pokryta jest warstwą śluzu. Ma on zabezpieczać ścianki żołądka przed niszczącym działaniem kwasu solnego i enzymów.
Jelito cienkie Jelito cienkie jest najdłuższą częścią przewodu pokarmowego - liczy ok. 7,5 m i dzieli się na 3 części: dwunastnicę, jelito czcze i jelito kręte. Dwunastnica - początkowy, ok. 30-centymetrowy odcinek jelita cienkiego, - zachodzą tu intensywnie procesy trawienne, - do dwunastnicy uchodzą przewody z największych gruczołów: z wątroby produkującej żółć i z trzustki produkującej sok trzustkowy - w dwunastnicy panuje lekko zasadowe środowisko: ph ok. 8.
Jelito czcze i kręte - dalsze odcinki jelita cienkiego - tu zachodzą końcowe etapy trawienia pokarmów oraz wchłanianie strawionych składników do krwi. - cała wewnętrzna powierzchnia jelita pokryta jest drobnymi wyrostkami - kosmkami jelitowymi. - wewnątrz każdego kosmka znajdują się naczynia krwionośne i limfatyczne, do których wchłaniane są składniki odżywcze. - powierzchnia kosmków pokryta jest nabłonkiem, którego komórki zaopatrzone są w wyrostki zwane mikrokosmkami razem daje to ogromną powierzchnię wchłaniania - jelito cienkie cały czas wykonuje ruchy perystaltyczne, przesuwające treść pokarmową w stronę jelita grubego.
Co się dzieje z niestrawionymi resztkami pokarmu? - jelito grube jest grubsze niż jelito cienkie (stąd nazwa ), ale krótsze (ma około 1,5 m długości) - na granicy jelita cienkiego i grubego znajduje się zastawka uniemożliwiająca cofanie się treści pokarmowej, - w jelicie grubym nie ma gruczołów trawiennych ani kosmków jelitowych, - dociera tu woda, składniki pożywienia, które nie zostały dostatecznie strawione oraz takie, które w drodze przez jelito cienkie nie zostały wchłonięte, - w jelicie grubym zachodzi przede wszystkim wchłanianie wody, soli mineralnych, a także witamin (witaminy K, niektórych witamin z grupy B), które są syntetyzowane przez żyjące tu bakterie symbiotyczne. Tą drogą zachodzi usuwanie niestrawionych resztek w postaci kału.
Jelito grube Jelito grube dzieli się na: - kątnicę (jelito ślepe), w której znajduje się wyrostek robaczkowy - okrężnicę, która otacza wnętrze jamy brzusznej - odbytnicę, czyli końcowy odcinek jelita zakończony odbytem.
Jak długie są jelita? Jak jedzenie wędruje przez jelito? Dlaczego żołądek i jelita hałasują kiedy jesteśmy głodni? Czy to prawda, że można jeść jabłko stojąc na głowie?
Przekrój poprzeczny przez układ pokarmowy. zewnętrzna błona łącznotkankowa warstwa mięśni gładkich błona podśluzowa błona śluzowa pokryta nabłonkiem światło przewodu pokarmowego
Do czego służy wątroba? - zaliczana jest do gruczołów trawiennych ze względu na produkowaną przez nią żółć wspomagającą trawienie, - składnikami żółci są: sole żółciowe, dzięki którym żółć odgrywa swoją rolę jako emulgator tłuszczów, cholesterol, bilirubina - żółty barwnik, który jest produktem rozpadu hemoglobiny, - wyprodukowana żółć jest magazynowana w pęcherzyku żółciowym i stamtąd uwalniana do dwunastnicy.
Jaką rolę pełni trzustka - jest narządem położonym tuż poniżej żołądka, w podżebrzu lewym - jako gruczoł trawienny produkuje sok trzustkowy będący mieszaniną enzymów trawiennych
Jak trawię to co zjem?
W prezentacji wykorzystano materiały: Zdjęcia z Atlasu do anatomii, autor Netter. Zdjęcia z Atlasu anatomii, autor: A.M. Gilroy. 3) Zdjęcia/schematy z ogólnodostępnych stron internetowych w Google. 4) Wheater, Hstologia, Podręcznik i atlas, autorzy: B. Young i wsp. 5) Dlaczego bije moje serce? Autorzy: P. Whitfield, R. Whitfield.