ZUS Serwis Płatnika O D P O W I E D Z I, K T Ó R Y C H Nr 1/2015 (94) Styczeń 2015 NIE ZNAJDZIESZ U INNYCH Raport specjalny ZASIŁKI CHOROBOWE NA PRZEŁOMIE ROKU Wypłata zasiłków w razie choroby i macierzyństwa pod koniec i na początku roku związana jest z zastosowaniem kilku ważnych zasad. Jedna z nich uzależnia rodzaj wypłacanego świadczenia od 1 stycznia od świadczenia przysługującego w ostatnim dniu roku. Kolejne związane są ze zwiększeniem lub zmniejszeniem liczby ubezpieczonych podlegających w dniu 30 listopada ubezpieczeniu chorobowemu, ze zmianą minimalnego wynagrodzenia oraz z nowym limitem okresu wypłaty zasiłku opiekuńczego. 31 14 SKŁADKI OD USŁUG HOTELOWYCH I POSIŁKÓW ROZLICZANYCH PRZEZ SŁUŻBOWE KONTO BANKOWE Ponieważ karta do służbowego konta jest środkiem płatniczym, należy uznać, że pracownik dysponujący nią otrzymuje w rzeczywistości świadczenie pieniężne. Nie można więc zastosować wyłączenia składkowego. Aby można było zastosować przepis umożliwiający zwolnienie składkowe, zapisy w przepisach płacowych i przyjęta praktyka postępowania muszą ze sobą współgrać. str. 11 odpowiedzi na pytania Czytelników Aktualności Wyższe składki na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorców 3 w 2015 roku Zmiany dotyczące członków rad nadzorczych 3 30-krotność w 2015 roku 8 Zmiany w ustawie zdrowotnej od 1 stycznia 2015 r. 9 Druk ZUS IWA do 31 stycznia 9 Świadczenie pielęgnacyjne dla obojga rodziców 10 SKŁADKI NA FP ZA ZLECENIOBIORCĘ, KTÓRY OTRZYMAŁ WYNAGRODZENIE NIŻSZE OD PŁACY MINIMALNEJ Jeżeli wynagrodzenie w przeliczeniu na okres miesiąca jest równe co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu, należy opłacać składkę na Fundusz Pracy. Nie trzeba przekazywać do ZUS raportu RSA. str. 12 ZASIŁEK OPIEKUŃCZY DLA MATKI DZIECKA, KTÓREGO OJCIEC JEST RENCISTĄ Pracownicy przysługuje zasiłek opiekuńczy, jeżeli w danym roku kalendarzowym nie został jeszcze wykorzystany okres zasiłkowy, a mąż jest osobą całkowicie niezdolną do pracy i mimo pozostawania w domu nie może zapewnić opieki choremu synowi. Tak wynika z praktyki przyjętej przez ZUS. str. 25 Zadaj pytanie ekspertom AZU 94 Prześlij je na adres: serwis_zus@wip.pl Archiwum www.serwiszus.wip.pl
Drodzy Czytelnicy! Przy wypłacie świadczeń z tytułu choroby i macierzyństwa pod koniec roku bieżącego i na początku przyszłego trzeba pamiętać o kilku zasadach. Po pierwsze chodzi o uzależnienie rodzaju wypłacanego świadczenia 1 stycznia od świadczenia przysługującego w ostatnim dniu roku, po drugie zwiększenie lub zmniejszenie liczby zatrudnionych pracowników w dniu 30 listopada, po trzecie zmianę minimalnego wynagrodzenia, po czwarte nowy limit okresu wypłaty zasiłku opiekuńczego. Warto więc sięgnąć do Raportu specjalnego, żeby sprawdzić, jakie świadczenia wypłacać pracownikom, którzy zaczęli chorować jeszcze w 2014 roku i są niezdolni do pracy w 2015 roku. Zmiany przepisów, które czekają pracodawców i płatników składek od nowego roku, oraz najnowsze orzecznictwo z zakresu ubezpieczeń społecznych, a także zestawienie interpretacji wydanych w ostatnim czasie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych można znaleźć w Aktualnościach. Chodzi tu między innymi o objęcie ubezpieczeniami społecznymi członków rad nadzorczych, zmiany w ustawie zdrowotnej, nowe wysokości składek dla przedsiębiorców, kwotę 30-krotności, a także wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie świadczenia pielęgnacyjnego dla obojga rodziców i stanowisko ZUS w sprawach oskładkowania usług hotelowych i posiłków rozliczanych przez służbowe konto bankowe oraz od premii uznaniowej wypłaconej w okresie pobierania wynagrodzenia za czas choroby i zasiłków. Zachęcam do lektury pierwszego numeru w nowym roku Marta Strupińska redaktor prowadzący Redaktor prowadzący: Marta Strupińska Wydawca: Marlena Prószyńska Koordynator produkcji: Mariusz Jezierski Korekta: Zespół Łamanie: Triograf Druk: MDruk w Warszawie ISSN: 1897-6700 Nakład: 4200 egz. Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawa tel.: 22 518 29 29, faks: 22 617 60 10 e-mail: serwis_zus@wip.pl Numer KRS: 0000098264 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy. Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł Serwis Płatnika ZUS chroniony jest prawem autorskim. Przedruk i sprzedaż materiałów bez zgody wydawcy są zabronione. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w Serwisie Płatnika ZUS wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przypadków. Informujemy, że Państwa dane osobowe będą przetwarzane przez Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Łotewska 9a, w celu realizacji niniejszego zamówienia oraz do celów marketingowych przesyłania materiałów promocyjnych dotyczących innych produktów lub usług. Mają Państwo prawo do wglądu oraz poprawiania swoich danych, a także do wyrażania sprzeciwu wobec ich przetwarzania do celów promocyjnych. Podanie danych jest dobrowolne. Zapewniamy, że Państwa dane nie będą przekazywane bez Państwa wiedzy i zgody innym podmiotom. Informacje o prenumeracie: tel.: 22 518 29 29, e-mail: cok@wip.pl ZU
Spis treści AKTUALNOŚCI 3 Wyższe składki na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorców w 2015 roku 3 Zmiany dotyczące członków rad nadzorczych 3 30-krotność w 2015 roku 8 Zmiany w ustawie zdrowotnej od 1 stycznia 2015 r. 9 Druk ZUS IWA do 31 stycznia 9 Świadczenie pielęgnacyjne dla obojga rodziców 10 INTERPRETACJE ZUS 11 SKŁADKI 12 Składki na Fundusz Pracy za zleceniobiorcę, który otrzymał wynagrodzenie niższe od płacy minimalnej 12 Przychód z tytułu korzystania z samochodów służbowych do celów prywatnych składki 13 Składki od wynagrodzenia z tytułu przekazania praw autorskich 14 Ubezpieczenia społeczne pracowników młodocianych 16 Ubezpieczenia społeczne zleceniobiorcy, z którym dodatkowo zawarto umowę o dzieło 17 Umowa o dzieło potraktowana przez ZUS jako umowa zlecenia 17 ZASIŁKI 18 Okres wyczekiwania na prawo do zasiłku pracownika, który był zarejestrowany jako bezrobotny 18 Umowa zlecenia podstawa wymiaru zasiłku w pierwszym kalendarzowym miesiącu ubezpieczenia chorobowego 20 Ponowna niezdolność do pracy po świadczeniu rehabilitacyjnym 22 Zasiłek chorobowy zleceniobiorcy, który jest rolnikiem 23 Ustalanie wysokości świadczenia rehabilitacyjnego 24 Zasiłek opiekuńczy dla matki dziecka, którego ojciec jest rencistą 25 1 Zadaj pytanie: serwis_zus@wip.pl
Spis treści DOKUMENTACJA 26 Raporty za pracownika na urlopie macierzyńskim 26 Urlop bezpłatny pracownika zatrudnionego na część etatu w dokumentach do ZUS 28 NIEZBĘDNIK PŁATNIKA ZUS UMOWA ZLECENIA I UMOWA O DZIEŁO 29 RAPORT SPECJALNY 31 Świadczenia chorobowe na przełomie roku 31 Choroba na przełomie roku 31 W ostatnim dniu roku pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe 31 W ostatnim dniu roku przysługuje zasiłek chorobowy 31 Zasiłek opiekuńczy na przełomie roku 32 Zasiłek opiekuńczy w dodatkowym wymiarze do 56 dni 33 Zmiana minimalnego wynagrodzenia od 1 stycznia 2015 r. 33 Przeliczenie podstawy wymiaru zasiłku od nowego roku 33 Przeliczenie podstawy wymiaru, gdy w czasie nieprzerwanej niezdolności upłynie pierwszy rok pracy 34 Zmiana płatnika zasiłków od nowego roku 35 Pracodawca przestaje być płatnikiem zasiłków zmniejszenie liczby pracowników 36 ZUS przestaje wypłacać zasiłki zwiększenie liczby pracowników 39 Dodatkowo dla Czytelników: Serwis e-mailowy Przegląd ZUS i Płace z nowościami w ubezpieczeniach społecznych Dostęp do serwisu www.wskazniki.pl z aktualnymi wskaźnikami i stawkami Możliwość zadania pytania ekspertowi odpowiedzi na łamach publikacji 2 Serwis Płatnika ZUS
Aktualności Wyższe składki na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorców w 2015 roku Założenia do budżetu na kolejny rok wskazują, że przeciętne wynagrodzenie w 2015 roku wyniesie 3.966 zł. 60% tej kwoty, tj. 2.379,60 zł, będzie stanowiło podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Oznacza to, że w przyszłym roku składki ubezpieczeniowe płacone przez przedsiębiorców wzrosną z 772,06 do 817,40 zł. W 2015 roku przedsiębiorcy niekorzystający z preferencyjnego wymiaru składek będą opłacali je w następującej wysokości: składkę emerytalną (19,52%) 464,50 zł, składkę rentową (8%) 190,37 zł, składkę chorobą (2,45%) 58,30 zł, składkę wypadkową (1,93%) 45,93 zł, składkę na Fundusz Pracy (2,45%) 58,30 zł. Suma zobowiązań ubezpieczeniowych wobec ZUS wyniesie zatem 817,40 zł. Wyższe składki na ubezpieczenia społeczne będą również płacić osoby prowadzące działalność gospodarczą, korzystające z preferencyjnego ich opłacania. Ponieważ w przyszłym roku minimalne wynagrodzenie wzrośnie do kwoty 1.750 zł, podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia wzrośnie do wysokości 525 zł (30% z 1.750 zł). I tak preferencyjne składki w 2015 roku wyniosą: składka emerytalna 102,48 zł, składka rentowa 42,00 zł, składka chorobowa 12,86 zł, składka wypadkowa 10,13 zł. Zatem suma składek ubezpieczeniowych, jaką zapłaci przedsiębiorca w 2015 roku, wyniesie 167,47 zł. Jan Frydrych prawnik PODSTAWA PRAWNA Art. 18a, art. 22 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.). Zmiany dotyczące członków rad nadzorczych Od 1 stycznia 2015 r. na skutek zmiany ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoba pełniąca funkcję członka rady nadzorczej będzie podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Obowiązek ubezpieczeń będzie dotyczył wszystkich członków rad nadzorczych, również osób, które mają inne tytuły do ubezpieczeń społecznych. Z obowiązku nie będą zwolnione również osoby mające ustalone prawo do emerytury lub renty. Członkowie rad nadzorczych nie będą podlegali ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu. Obowiązek ubezpieczeń będzie istniał w okresie od dnia powołania na członka rady nadzorczej do dnia zaprzestania pełnienia tej funkcji. W terminie 7 dni od dnia powstania obowiązku ubezpieczeń płatnik będzie miał obowiązek zgłosić członka rady nadzorczej do ubezpieczeń. Składka na ubezpieczenie emerytalne będzie w połowie (po 9,76%) finansowana przez płatnika i ubezpieczonego. Część składki na ubezpieczenie rentowe w wysokości 1,5% sfinansuje ubezpieczony, a 8,5% płatnik. 3 Zadaj pytanie: serwis_zus@wip.pl
Aktualności Oznacza to, że przy wynagrodzeniu w wysokości 5.000 zł miesięcznie składki finansowane przez ubezpieczonego wyniosą 563 zł (5.000 zł 11,26%), a finansowane przez płatnika 813 zł (5.000 zł 16,26%). WAŻNE Obowiązku ubezpieczeń członków rad nadzorczych nie można rozciągać na członków zarządów. Osoba, która pełni obowiązki członka zarządu wyłącznie na podstawie powołania odpowiednich organów danego podmiotu, nie podlega żadnym ubezpieczeniom, tj. ani ubezpieczeniom społecznym, ani ubezpieczeniu zdrowotnemu, ponieważ pełnienie funkcji członka zarządu nie jest tytułem do ubezpieczeń społecznych oraz zdrowotnego. Obowiązek ubezpieczeń powstanie, gdy z członkiem zarządu zostanie zawarta umowa rodząca obowiązek ubezpieczeń, tj. umowa o pracę, umowa zlecenia lub umowa kontraktu menedżerskiego. Będzie on wówczas podlegał ubezpieczeniom odpowiednio jako pracownik lub zleceniobiorca. Zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 35 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają członkowie rady nadzorczej posiadający miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, od dnia powołania na tę funkcję do dnia zaprzestania pełnienia tej funkcji. Ubezpieczenia członka rady nadzorczej do 31 grudnia 2014 r. Do 31 grudnia 2014 r. członek rady nadzorczej podlegał wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu, jeżeli miał miejsce zamieszkania na terytorium Polski. Warto przypomnieć kilka ważnych zasad z tym związanych. 1. Jeżeli członek rady nadzorczej nie miał miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nie podlegał ubezpieczeniu zdrowotnemu. Mogła więc być taka sytuacja, że otrzymywał stałe miesięczne wynagrodzenie, ale ponieważ nie miał miejsca zamieszkania w Polsce, to nie był zgłaszany do ubezpieczenia zdrowotnego i składka ta nie była za niego opłacana. 2. Na obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego członka rady nadzorczej nie miała wpływu okoliczność, że posiada on inny tytuł bądź tytuły do ubezpieczenia zdrowotnego (np. to, że jest pracownikiem innej firmy). 3. Członek rady nadzorczej był zgłaszany do ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZZA z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 22 40 XX. Jeżeli więc podlegał on ubezpieczeniu zdrowotnemu, miał obowiązek zgłosić do ubezpieczenia członków rodziny, np. żonę, która nie miała swojego tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego, czy też uczące się dzieci. Trzeba pamiętać, że obowiązek zgłoszenia członków rodziny dotyczy tylko tych osób, które nie zostały już wcześniej zgłoszone do tego ubezpieczenia. 4. Składki na ubezpieczenie zdrowotne płatnik wykazywał w imiennym raporcie miesięcznym ZUS RZA, oznaczonym kodem tytułu 22 40 XX. Raport rozliczeniowy sporządzał za każdy miesiąc. 5. Jeżeli członek rady nadzorczej w danym miesiącu nie otrzymywał żadnych przychodów, płatnik za ten miesiąc składał za niego imienny raport miesięczny ZUS RZA, gdzie wykazywał zerową podstawę wymiaru i kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne. 6. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne stanowił przychód w rozumieniu przepisów o podatku do- 4 Serwis Płatnika ZUS