Nowe otwarcie Atrakcyjność inwestycyjna Europy Raport Ernst & Young 2011 Duleep Aluwihare Paweł Tynel
Inwestorzy wracają do inwestycji w Europie Wzrost liczby inwestycji o 14% +5% 0% -11% +14% Aż 70% z nowych inwestycji są to nowe projekty (wzrost o 9%) 30% to rozwój istniejących przedsięwzięć (reinwestycji) (wzrost o 27%) Strona 2
i tworzą nowe miejsca pracy Wzrost liczby tworzonych miejsc pracy o 10% -18% -15% -16% +10% Zatrzymanie spadku liczby miejsc pracy po raz pierwszy od 2007 roku Strona 3
Polska liderem wzrostu nowych projektów Polska osiągnęła największy przyrost nowych projektów spośród wszystkich krajów Europy Największy przyrost liczby BIZ Ranking Kraj Zmiana 2009 2010 1 Polska 40% 2 Węgry 38% 3 Irlandia 36% 4 Niemcy 34% 5 Szwecja 33% 6 Szwajcaria 30% 7 Rosja 18% 8 Czechy 16% 9 Turcja 10% 10 Belgia 9% 11 Wielka Brytania 7% 12 Holandia 6% 13 Francja 6% 14 Włochy 3% 15 Hiszpania -2% Razem 14% Strona 4
i tworzonych miejsc pracy Polska jest na 3. miejscu pod względem tworzonych miejsc pracy Polska dominuje także w zakresie liczby miejsc pracy na projekt Ranking Kraj Miejsca pracy 1 Wielka Brytania 21 209 2 Francja 14 922 3 Polska 12 366 4 Niemcy 12 044 5 Węgry 8 572 6 Rosja 8 058 7 Hiszpania 7 723 8 Irlandia 5 785 9 Czechy 4 815 10 Belgia 4 010 11 Turcja 3 830 12 Szwecja 1 125 13 Holandia 958 14 Szwajcaria 673 15 Włochy 627 Razem 137 337 Ranking Kraj Miejsca pracy / projekt 1 Węgry 97,4 2 Polska 86,5 3 Czechy 67,8 4 Irlandia 50,7 5 Hiszpania 45,7 6 Rosja 40,1 7 Wielka Brytania 29,1 8 Francja 26,6 9 Belgia 25,2 10 Niemcy 21,0 Strona 5
Kapitał oraz miejsca pracy mają kolor zielony Inwestycje zagraniczne tworzące nowe miejsca pracy napływają głównie z USA i Niemiec Kraj pochodzenia głównych inwestorów w Europie Ranking Kraj Miejsca pracy dzięki BIZ w 2010 1 USA 37 979 2 Niemcy 17 487 3 Francja 6 270 4 Szwajcaria 5 826 5 Japonia 5 537 6 Chiny 5 220 7 Korea Południowa 5 147 8 Włochy 4 430 9 Wielka Brytania 4 034 10 Szwecja 3 317 Podobnie rzecz ma się w Polsce Kraj pochodzenia największych inwestorów w Polsce Ranking Kraj Miejsca pracy dzięki BIZ w 2010 1 USA 3 845 2 Korea Południowa 1 604 3 Niemcy 943 4 Wielka Brytania 926 5 Szwecja 701 6 Włochy 641 7 Szwacjaria 551 8 Francja 435 9 Japonia 354 10 Finlandia 56 Strona 6
Sektory generujące nowe projekty 1. Sektor usług biznesowych 15% spośród wszystkich projektów (wzrost o 25%) 8% tworzonych miejsc pracy 11 065 (wzrost o 65%) Polska ma w tym zakresie duży udział 2. Rozwój oprogramowania 10% spośród wszystkich projektów (wzrost o 15%) 4% tworzonych miejsc pracy 5 982 (wzrost o 7%) 3. Sektor motoryzacyjny 7% spośród wszystkich projektów (podwojenie, wzrost o 106%) 24% tworzonych miejsc pracy 33 090 (podobny poziom co w poprzednim roku) 57% miejsc pracy w Europie tworzonych jest w przemyśle co potwierdza zeszłoroczną deklarację przedsiębiorców (70%) o woli kontynuacji produkcji przemysłowej w Europie 4. Innowacje i nowe technologie 8% spośród wszystkich projektów oraz 8% tworzonych miejsc pracy Centra R&D powstają głównie w UK (28%), we Francji (19%) oraz Niemczech (10%). Strona 7
W Polsce dominują starzy znajomi Dominujące branże w Polsce to: Motoryzacja Usługi biznesowe Elektronika Branża Miejsca pracy 2010 Elektroniczna 2 204 Motoryzacyjna 1 510 Usługi biznesowe 836 Produkcja oprogramowania 633 Elektryczna 510 Badawczo-rozwojowa 410 Maszynowa 404 Przemysł gumowy 358 Finansowa 270 Chemiczna 260 Inne 4 971 Razem 12 366 Strona 8
Rynek inwestora coraz większa konkurencja o nowe projekty Który region jest najbardziej atrakcyjny inwestycyjnie? Europa jest wskazywana jako druga preferowana lokalizacja (35%) po Chinach (38%) Europa Środkowa i Wschodnia utrzymała trzecią pozycję (29%) Polaryzacja rynków dla inwestycji w przyszłości dany region nie będzie miał monopolu na przyciąganie inwestycji zagranicznych W 2005 roku różnica pomiędzy najchętniej i najrzadziej wybieranym regionem wynosiła 57 p.p. (63% vs. 6%) Obecnie jest to tylko 27 p.p. Strona 9
Dlaczego inwestorzy wybierają Polskę oraz Europę Środkową i Wschodnią Argumenty dotyczące inwestycji w EŚW Dynamiczny region Ze stabilną sytuacją gospodarczo-polityczną Oferująca wykwalifikowanych pracowników Za konkurencyjną cenę Polska jest liderem regionu EŚW Mamy niemal dwukrotnie wyższy przyrost projektów (40%) niż w regionie EŚW (22%) 15,5% projektów w tym regionie lokuje się w Polsce 18,9% miejsc pracy w tym regionie tworzonych jest w Polsce Strona 10
Warszawa jak Bruksela Które z europejskich miast jest najatrakcyjniejsze pod kątem otworzenia działalności gospodarczej? Strona 11
Perspektywy na przyszłość Jakie są Twoje plany na następny rok jeśli chodzi o inwestycje w Europie? Jaki rodzaj nowych inwestycji planujesz? Firmy planują więcej inwestycji w Europie Deklaracja nowych inwestycji wzrosła o 5 p.p. (33% vs. 28% w 2010) W ramach nowych projektów dominować będzie rozwój istniejących lokalizacji (44%) Zupełnie nowych inwestycji będzie niewiele (13%) Prawie w ogóle nie planuje się przenoszenia działalności do innego kraju (1%) Co ważne o 6 p.p. zmniejszyła się liczba firm deklarujących brak planów do inwestycji Strona 12
Co stanowi o konkurencyjności Europy Dlaczego Europa jest atrakcyjna? Największą wartością są ludzie Branie pod uwagę kwestii społecznych Wiara w stabilność finansową i przewidywalność sytuacji gospodarczo-politycznej Potencjał intelektualny i rozwojowy Inne spojrzenie W rzeczywistości przewidywalność i stabilność to nie są już argumenty Europy Kwestie społeczne nie odgrywają kluczowej roli przy decyzjach inwestycyjnych Konieczna jest elastyczność w konkurencji z innymi regionami i dążenie do obniżania kosztów przy zachowaniu wysokiej jakości Strona 13
A co jest dla niej zagrożeniem Największe zagroŝenia dla firm inwestujących w Europie Strona 14
Jak Europa powinna się zmieniać aby przyciągnąć nowe inwestycje Koncentracja na obniżaniu kosztów działalności Oferowanie ulg podatkowych oraz innych form wsparcia dla inwestorów Podwyższenie wieku emerytalnego Szukanie efektywności w sektorze publicznym (e-government, outsourcing) Wsparcie dla innowacyjnych projektów oraz firm z sektora MŚP Zaangażowanie kapitału w długofalowe projekty i restrukturyzację Strona 15
Doświadczenia Ernst & Young w zakresie wyboru lokalizacji przez inwestorów 1. Potencjał ludzki Dostępność kandydatów do pracy (struktura) Znajomość języków obcych Poziom wynagrodzeń Etyka pracy 3. Sytuacja makroekonomiczna Ryzyko geopolityczne Wskaźniki makroekonomiczne System prawny i podatkowy 2. Położenie geograficzne i infrastruktura Dostępność powierzchni biurowych / uzbrojonych działek Koszt wynajmu biura / zakupu działki Komunikacja obecność lotniska, liczba i jakość połączeń, szybkość dojazdu pociągiem, drogi Infrastruktura hotelowa oraz konferencyjna Strefa czasowa 4. Zachęty inwestycyjne Poziom wsparcia Możliwość uzyskania dotacji na poziomie centralnym lub lokalnym Zwolnienie z podatku dochodowego Zwolnienie z podatku od nieruchomości 5. Współpraca na poziomie lokalnym Podejście władz miasta i regionu Zrozumienie czego oczekuje Obecność innych firm z podobnej Szybkość działania Gotowość współpracy z uczelnią 6. Sfera prywatna Obecność i aktywność społeczności międzynarodowej Przedszkole i szkoła międzynarodowa Atrakcje kulturalne Strona 16
Polityka fiskalna a napływ nowych inwestycji Główne wyzwania w zakresie polityki fiskalnej Duże potrzeby finansowania sektora publicznego w wielu krajach ze względu na deficyty budżetowe i zwiększający się dług publiczny Zwiększający się koszt obsługi długu publicznego, także w rozwiniętych gospodarkach Zwiększenie wydatków związanych z wydatkami socjalnymi na przyszłych emerytów Źródło: IMF, Forecasts for 2015 Strona 17
Polityka fiskalna a napływ nowych inwestycji Co do zasady kraje z mniejszym zadłużeniem publicznym rozwijają się szybciej Realny wzrost PKB w % Source: OECD Strona 18
Ernst & Young 2011 European Attractiveness Survey Podsumowanie Europa Wzrost liczby nowych inwestycji w 2010 o 14% w stosunku do 2009 Wzrost liczby nowych miejsc pracy tworzonych w 2010 o 10% w stosunku do 2009 Udział firm, które planują nowe inwestycje wzrósł o 5 p.p. (z 28% do 33%) Europa jest drugim regionem na świecie dla nowych inwestycji po Chinach (35% vs. 38%) Spolaryzowany świat zmniejszyły się różnice pomiędzy regionami i praktycznie wszędzie inwestycje mają miejsce Polska Największy wzrost liczby projektów spośród wszystkich państw w Europie (o 40%) Trzecie miejsce w kwestii tworzenia miejsc pracy (12,366), zaraz za Wielką Brytanią oraz Francją Polska jest liderem w regionie EŚW Warszawa znalazła się w czołówce miast, gdzie warto prowadzić działalność gospodarczą (zaraz za Londynem, Paryżem, Berlinem, Frankfurtem and Amsterdam) Perspektywy Zagrożenia ze strony polityki fiskalnej oraz wysokości zadłużenia mogą mieć istotny negatywny wpływ na napływ inwestycji do Europy oraz Polski W obliczu spolaryzowanego rynku inwestycji zagranicznych konieczna jest realizacja spójnej polityki wsparcia dla inwestorów w Polsce Strona 19
Metodologia badania W badaniu wzięło udział 812 menedżerów odpowiedzialnych za decyzje inwestycyjne Badanie miało miejsce na przełomie stycznia i lutego 2011 Przedstawiciele firm z każdego kontynentu, zarówno posiadających spółki w Europie jak i tych działających tylko poza Starym Kontynentem Przedstawiciele branż: Przemysł i motoryzacja 37% Produkty konsumpcyjne 23% Business Services 23% IT i telekomunikacja 9% Chemiczna i farmaceutyczna 9 % Strona 20
Duleep Aluwihare Partner Zarządzający Ernst & Young w Polsce duleep.aluwihare@pl.ey.com Paweł Tynel Dyrektor, Dział Ulg i Dotacji Inwestycyjnych pawel.tynel@pl.ey.com