Gdański Ośrodek Kultury Fizycznej 80 314 GDAŃSK Al. Grunwaldzka 244 PROGRAM EDUKACYJNY PRACOWNI TURYSTYKI Opracowanie: mgr Barbara Kaczmarek mgr Beata Skoczek Zatwierdzony do realizacji: Rada Pedagogiczna 03.09.2007r. Gdańsk, 2007 r.
WSTĘP Gdański Ośrodek Kultury Fizycznej prowadzi rozległe działania mające na celu popularyzowanie wśród dzieci i młodzieŝy turystyki i krajoznawstwa, dostrzegając w nich ogromne moŝliwości oddziaływania wychowawczego. Do jego statutowych zadań naleŝy, między innymi: integrowanie działalności pozalekcyjnej uczniów zrzeszonych w organizacjach turystycznych, a takŝe współpraca z Radami Pedagogicznymi szkół w zakresie doboru treści, form i metod pracy turystyczno krajoznawczej. Innym, równie waŝnym zadaniem, jest organizacja imprez o charakterze turystycznym, a takŝe szeroko pojęta współpraca z organizacjami społecznymi oraz instytucjami zajmującymi się turystyką. Do realizacji wybranych zamierzeń w dziedzinie turystyki została powołana Pracownia Turystyki. Jej działalność słuŝy poszerzeniu wiedzy zdobytej przez młodzieŝ w szkole, poprzez poznawanie własnego regionu, kraju i Europy, na wycieczkach i zajęciach terenowych. Dzieci i młodzieŝ realizują w pracowni naturalną potrzebę aktywności Fizycznej, rozwijają umiejętności ruchowe podczas gier zespołowych, zabaw symulacyjnych, w czasie imprez masowych organizowanych na świeŝym powietrzu. Dzieci i młodzieŝ podczas zajęć dydaktycznych podejmują ciekawe inicjatywy turystyczne, prowadzą własne badania monograficzne dotyczące regionu, zdobywają uprawnienia MłodzieŜowego Organizatora Turystyki, pozwalające samodzielnie organizować wyjazdy rodzinne i klasowe. Młodzi ludzie zgromadzeni w pracowni, pod opieką nauczyciela przygotowują trasy turystyczne z przeznaczeniem dla swoich rówieśników. Uczestnicy zajęć turystycznych realizują własne pomysły turystyczne, działając w ramach międzynarodowego programu MłodzieŜ. Podstawowym celem edukacyjnym jest kształtowanie szacunku dla dorobku przeszłych pokoleń wraz z potrzebą ochrony tradycji a jednocześnie dostrzeganie i aktywny udział w zmieniającej się rzeczywistości. SłuŜy temu poznawanie specyfiki kulturowej, geograficznej, a takŝe ekonomicznej regionu. MłodzieŜ poznaje współczesną historię Pomorza poprzez udział w zajęciach Turystycznego Klubu Historycznego IPN. Podstawową formą pracy w sekcji turystycznej jest wycieczka oraz gry i zabawy rekreacyjne. Program zajęć turystycznych zakłada edukację w pracowni informatycznej, klasopracowni oraz odejście od systemu klasowo lekcyjnego, a proponuje: wycieczki, lekcje lub warsztaty muzealne, spotkania ze znanymi ludźmi, wystawy, konkursy, badania i zbieractwo. MłodzieŜ uczestniczy w konkursie Historia i Architektura miasta Gdańska organizowanego przez PTTTK. Nauczanie interdyscyplinarne w połączeniu z metodami aktywizującymi, pozwalają jednocześnie uczyć i wychowywać, korelować operacje intelektualne z działaniami praktycznymi uczniów, ich doznaniami estetycznymi i przeŝyciami umoŝliwiają osiągnięcie przewidywanych umiejętności.
I. CELE EDUKACYJNE A. Poznawczo-kształcące Poznanie dziedzictwa kulturowego własnego miasta, regionu pod kątem zabytków i innych ciekawych miejsc. Wzbudzanie zainteresowania własnym regionem z perspektywy tradycji, współczesności i przyszłości. WyposaŜenie uczniów w wiadomości niezbędne do uprawiania róŝnych dyscyplin turystyki np. pieszej, rowerowej. Łączenie wiedzy zdobytej w szkole na lekcjach z praktyką np. posługiwanie się mapą, rozstawianie namiotu, rozpalanie ogniska itp. Świadome ukierunkowanie wycieczek turystyczno-krajoznawczych na powtórzenie i pogłębienie wiedzy juŝ posiadanej. Rozwój zdolności obserwacyjnych i dostrzeganie zjawisk przyczynowoskutkowych. Poznanie sposobów aktywnego wypoczynku na świeŝym powietrzu. Opanowanie przez uczniów wiadomości na temat bezpieczeństwa i higieny w czasie róŝnych imprez turystycznych oraz udzielania pierwszej pomocy. B. Wychowawcze Rozwijanie zamiłowania do turystyki i czynnego wypoczynku. Kształtowanie osobowości poprzez ukazywanie wartości wynikających z przebywania w świecie przyrody i kultury. Zaspokajanie potrzeb kulturalnych, budowanie wraŝliwości i poczucia piękna, dąŝenie do rozwoju emocjonalnego i estetycznego. Kształtowanie patriotycznych postaw. Przywiązania do kraju ojczystego, do dziedzictwa kulturowego własnego regionu. Poszanowanie symboli narodowych. Uczulenie na problem ochrony środowiska naturalnego, szczególnie obszarów leśnych. Integracja dzieci i młodzieŝy z róŝnych typów szkół a w szczególności dzieci z rodzin o niskim statucie materialnym. Tworzenie postaw otwartych na współdziałanie w ramach grupy i kulturę bycia. Integracja dzieci i młodzieŝy w ramach współpracy międzynarodowej krajów europejskich w celu otwarcia się na inne społeczności i kultury. C. Sportowo-zdrowotne Propagowanie wysiłku fizycznego przy róŝnych czynnościach w czasie imprez turystycznych np. marsze, biegi. Kształtowanie sprawności fizycznej poprzez np. jazdę na rowerze. Zachęcanie do współzawodnictwa np. w ramach zabaw, gier rekreacyjnych i marszach na orientację. Propagowanie spędzania wolnego czasu na świeŝym powietrzu. Kształtowanie prawidłowej sylwetki młodych ludzi. Kształtowanie właściwych nawyków higienicznych.
II. PROCEDURY OSIĄGANIA ZAŁOśONYCH CELÓW Osiąganie załoŝonych celów będzie moŝliwe poprzez: 1. Koło Turystyczne: ustalenie terminu zajęć koła przyjęcie nowych członków omawianie treści kształcenia na zajęciach teoretycznych 2. Imprezy turystyczne w dni wolne od nauki szkolnej: rajdy piesze po rodzinnym mieście i okolicy imprezy na orientację wycieczki rowerowe popularne wycieczki krajoznawcze 3. Zajęcia praktyczne członków koła: posługiwanie się mapą wyznaczanie azymutu za pomocą busoli rozstawianie namiotu na boisku szkolnym pierwsza pomoc przedmedyczna 4. Nauka piosenek w czasie zajęć koła. 5. Kuligi: członków koła 6. Wycieczki dydaktyczne: członków koła 7. Popularyzowanie na forum szkoły działalności turystycznej dzieci i młodzieŝy: ekspozycje na tablicy szkolnego Koła Turystycznego prezentacja komputerowa Koła Turystycznego 8. Organizowanie spotkań z ciekawymi ludźmi z miasta i regionu. 9. Stworzenie uczniom warunków do samodzielnego działania na rzecz własnego środowiska. 10. Organizowanie imprez turystycznych lokalnych oraz współpraca z kołami turystycznymi działającymi w regionie. Metody pracy: Metody aktywizujące do poszukiwania, zbierania i prezentowania materiałów na dany temat, praca badawcza Udział uczniów w przygotowaniu wystaw, gazetek, folderów o własnym regionie Prowadzenie zajęć w terenie, organizowanie rajdów, wycieczek, spotkań z ciekawymi ludźmi, wyjść do muzeów na wystawy okolicznościowe. IV. OPIS ZAŁOśONYCH OSIĄGNIĘĆ WYCHOWANKA Wychowanek powinien: odnajdywać w kulturze rodzimej i regionalnej źródeł wartości wykazać się znajomością działalności Polskiego Towarzystwa Turystyczno Krajoznawczego wymieniać zabytki Gdańska i okolic wymienić ścieŝki dydaktyczne w okolicach Gdańska
nazywać i wskazywać pomniki, tablice związane ze sławnymi ludźmi wykazywać się znajomością mapy i znaków topograficznych obliczać i wyznaczać azymut przy pomocy busoli integrować się z bracią turystyczną uczestniczyć we wszelkich imprezach turystycznych rozstawiać namiot i znać zasady konserwacji namiotu rozpoznawać zagroŝenia wynikające z zachowań własnych i innych ludzi oraz szukania pomocy bezpiecznie poruszać się po drogach publicznych i korzystać ze środków transportu dbać o zdrowie, higienę, porządek i czystość najbliŝszego otoczenia METODY OCENY OSIĄGNIĘĆ WYCHOWANKÓW samoocena wychowanków dyplomy i nagrody za udział w konkursach pochwały na forum klasy, szkoły, np. podczas apelu wzmianki w prasie lokalnej wystawy prac w gablocie informacyjnej przedstawienia: scenki i piosenki ŚRODKI WYKORZYSTYWANE W REALIZACJI PROGRAMU prezentacja komputerowa Koła Turystycznego na stronie internetowej gablota szkolnego Koła Turystycznego zdjęcia z róŝnych imprez turystycznych ksiąŝki, foldery, przewodniki turystyczne mapy turystyczne busole mapy topograficzne sprzęt turystyczny kronika Koła Turystycznego V. EWALUACJA Przez cały okres realizacji programu będzie prowadzone monitorowanie i ocenianie wysiłków wychowanka, stopnia opanowania wiedzy i umiejętności posługiwania się nią. Ocenianie ma na celu wspieranie wychowanka w kierunku zainteresowania się dziedzictwem kulturowym własnego regionu. Wychowankowie powinni równieŝ wykazać większe od przeciętnej zaangaŝowanie w działalność społeczną na rzecz szkoły i środowiska, np. przygotowanie apeli i uroczystości związanych z krajoznawstwem i turystyką. Swoją postawą i zaangaŝowaniem powinni stanowić wzór do naśladowania dla innych uczniów.
VI. UWAGI KOŃCOWE Realizacja przedstawionego programu ma szerokie walory dydaktyczno-wychowawcze dzięki postawionym celom. Rozbudza i rozwija zainteresowania wychowanków pozwalając na podejmowanie róŝnych form aktywności w czasie wolnym. Program ten przez zawarte w nim treści wzmacnia i rozwija takie cechy jak: ciekawość, Ŝądza wiedzy, radość z obcowania z przyroda, chęć eksperymentowania, gotowość do poszukiwania i przyjmowania nowych idei, poczucie godności i szacunek dla innych. Jest formą pracy z wszystkimi uczniami: zdolnymi i mającymi trudności w nauce. Wpływa więc na podniesienie jakości pracy Ośrodka. BIBLIOGRAFIA 1. Turystyka i krajoznawstwo w szkole - Poradnik - ZG PTTK, Warszawa 2002 2. Krajoznawstwo i turystyka w szkole - WSiP, Warszawa 1985