Dagmara Sieradzka Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Wroclaw University of Economics Długoterminowe decyzje w zakresie finansów przedsiębiorstw, na przykładzie przedsiębiorstwa z branży handel detaliczny, z wyłączeniem handlu detalicznego pojazdami samochodowymi. Long-term decisions on corporate finance, on the example of company in the retail trade, with the exception of retail trade motor vehicles. Working paper Kod JEL: L67 JEL Code: L67 Słowa kluczowe: Długoterminowe decyzje finansowe; finanse przedsiębiorstw; branża: handel detaliczny, z wyłączeniem handlu detalicznego pojazdami samochodowymi; Streszczenie: W raporcie przedstawiłam definicję długoterminowych decyzji finansowych, a także ukazałam podstawowe metody pozwalające ocenić zasadność projektów długoterminowych, oraz które pomagają podjąć osobom odpowiedzialnym za wybór odpowiednią decyzję, który projekt wybrać. W tejże pracy przedstawiłam obliczenia dotyczące wyboru jednego z dwóch projektów dotyczących przedsiębiorstwa X. Keywords: Long-term financial decisions, corporate finance, Industry: Retail trade, with the exception of retail trade motor vehicles; Abstract: In this report I presented a definition of long-term financial decisions, and I published basic methods to assess the validity of long-term projects, and to help make the selection of the appropriate decision, which project you should choose. In that work I presented calculations for selecting one of the two projects the company X.
1. Wstęp We wstępie chciałabym powiedzieć czego będzie dotyczył ten raport, a zarazem przedstawić podstawowe pojęcia dotyczące tematu pracy. Przede wszystkim należy określić czym są długoterminowe decyzje finansowe. Zatem są one decyzjami dotyczącymi finansowania rozwoju przedsiębiorstwa o wysokim poziomie ryzyka, o przedziale czasowym znacznie przekraczającym okres 1 roku i to są decyzje, które mają bezpośrednie przełożenie na stan majątkowy przedsiębiorstwa (wzrost wartości aktywów trwałych oraz obrotowych). Również są zwane decyzjami strategicznymi. Inne źródła ukazują długoterminowe decyzje finansowe jako decyzje o charakterze cyrkulacyjnym, mające bezpośrednie znaczenie dla interesów grup właścicieli firmy oraz zbiór decyzji w zakresie inwestowania i finansowania, których oczekiwane efekty spodziewane są w okresie dłuższym niż rok i których efektem jest wzrost wartości firmy i zainwestowanych w nią kapitałów właściciela. Decyzje długoterminowe obejmują decyzje majątkowe oraz decyzje kapitałowe. Do decyzji majątkowych zalicza się: sprzedaż składników majątku; zakup składników majątku. Do decyzji kapitałowych zalicza się: wpłatę kapitału własnego; emisję obligacji; wykup obligacji; przyrost kredytu długoterminowego; raty kredytu długoterminowego. 2. Opis teoretyczny metody Po krótce chciałabym opisać zasady podejmowania decyzji o preliminowaniu inwestycji. W celu ustalenia kolejności projektów, aby móc podjąć decyzję o ich przyjęciu, wykorzystuje się sześć podstawowych metod: 1. Spłaty 2. Księgowej stopy dochodu
3. Wartości obecnej netto 4. Wewnętrznej stopy zwrotu 5. Zmodyfikowanej wewnętrznej stopy zwrotu 6. Indeksu zyskowności Ad. 1 Okres spłaty jest określony jako oczekiwana liczba lat potrzebna do odzyskania pierwotnego nakładu inwestycyjnego. (Wzór 2.1) Ad. 2 Księgowa stopa dochodu (ARR) koncentruje się na zysku netto projektu, a nie na przepływach środków pieniężnych. Ad. 3 Wartość obecna netto opiera się na metodologii zdyskontowanych przepływów środków pieniężnych. Ad. 4 Wewnętrzna stopa zwrotu jest zdefiniowana jako stopa dyskontowa, która zrównuje wartość obecną oczekiwanych wpływów środków pieniężnych z wartością obecną oczekiwanych kosztów. Ad. 5 Zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu jest zdefiniowana jako stopa dyskontowa, która zrównuje PV wydatków inwestycyjnych (kosztów) z wielkością PV wartości końcowej projektu.
Ad. 6 Indeks zyskowności jest to stosunek zdyskontowanych wpływów pieniężnych do zdyskontowanych wydatków. Wszystkie wzory pochodzą ze źródła Eugene F. Brigham, Louis C. Gapenski - Zarządzanie finansami, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2000 3. Praktyczny przykład zastosowania. W tej głównej części raportu obliczę przykładowe wskaźniki dla przedsiębiorstwa X z branży handel detaliczny, z wyłączeniem handlu detalicznego pojazdami samochodowymi, które stoją przed wyborem jednego z dwóch projektów A i B. Projekt A dotyczy otwarcia nowego sklepu w centrum handlowym, natomiast projekt B dotyczy wprowadzenia dodatkowej linii asortymentu. Ale aby to zrobić należy przyjąć pewne założenia dotyczące projektów inwestycyjnych. 1. Projekty mają jednakowe ryzyko. 2. Wszystkie przepływy środków występują na koniec danego roku. 3. Amortyzacja metodą liniową do wartości księgowej równej 0. 4. Koszt kapitału równy 10% Tabela 1. Przepływy środków pieniężnych dla projektów A i B. Rok (t) Oczekiwane przepływy środków pieniężnych netto po opodatkowaniu w PLN Projekt A Projekt B 0-1000 -1000 1 800 100 2 600 300 3 400 500 4 200 700 Źródło: Eugene F. Brigham, Louis C. Gapenski - Zarządzanie finansami
1. Okres spłaty. Tabela 2. Przepływy środków pieniężnych dla projektów A i B oraz skumulowane przepływy środków pieniężnych dla projektów A i B. Rok Przepływy Skumulowane Przepływy Skumulowane środków przepływy środków przepływy pieniężnych środków pieniężnych środków pr. A pieniężnych pr. pr. B pieniężnych pr. A B 0-1000 -1000-1000 -1000 1 800-200 100-900 2 600 400 300-600 3 400 800 500-100 4 200 1000 700 600 Źródło: Eugene F. Brigham, Louis C. Gapenski - Zarządzanie finansami Jeśli przedsiębiorstwo X wymagałoby spłaty w ciągu trzech lub mniej lat wybrano by projekt A, a projekt B zostałby odrzucony. 2. Księgowa stopa dochodu.
Przedsiębiorstwo X akceptując projekty z księgową stopą dochodu na poziomie nie niższym niż 35% wybierze projekt A. 3. Wartość obecna netto. Przedsiębiorstwo X oceniając projekty metodą NPV wybierze projekt A, ponieważ wybierając projekt A majątek akcjonariuszy wzrośnie o 660,27 PLN. Majątek wzrośnie bardziej niż w przypadku projektu B. 4. Wewnętrzna stopa zwrotu. Według wyników uzyskanych poprzez obliczanie wewnętrznych stóp zwrotu przedsiębiorstwo X powinno przyjąć oby dwa projekty. 5. Zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu. 6. Indeks zyskowności. projekcie B. Projekt A zostałby wybrany, ponieważ na jedną zainwestowaną złotówkę przyniósłby więcej zysku niż w Aby podejmować długoterminowe decyzje dotyczące przedsiębiorstwa X należy też obliczyć średnioważony koszt kapitału, który jak wynika z nazwy jest średnim ważonym kosztem różnych rodzajów kapitału wykorzystywanego przez firmę. Określa się go wzorem:
Do obliczenia WACC potrzebne jest obliczenie udziału długu w kapitale zaangażowanym oraz udziału kapitału własnego w kapitale zaangażowanym. Do tego potrzebujemy danych rzeczywistych wziętych ze sprawozdania finansowego przedsiębiorstwa X. ( ) Taki wynik CC daje nam prawidłowe równanie, że IRR>CC, dlatego też decyzje podejmowane przez właściciela przedsiębiorstwa X są prawidłowe i korzystne dla niego i dla całej firmy. 4. Wnioski. Podsumowanie. Każda z przedstawionych metod w raporcie ma swoje wady i zalety. Każda duża firma, w tym przedsiębiorstwo X przy podejmowaniu decyzji dotyczącej przyjęcia bądź odrzucenia konkretnej inwestycji długoterminowej oblicza i rozważa
wszystkie metody, ponieważ każda z tych miar obrazuje i dostarcza inne informacje dotyczące danego projektu. Przenalizowanie tych wszystkich metod dla zadanych dwóch projektów pozwoliło na określenie kierunku, w którym powinno iść przedsiębiorstwo X. Uważam w takim razie, że powinno ono zająć się powiększaniem ilości swoich placówek. To przedsiębiorstwo powinno wykazywać ciągłą działalność inwestycyjną, a przede wszystkim tą długoterminową działalność, ponieważ jak widać na przeanalizowanym przykładzie, bardziej korzystne jest otwieranie nowych sklepów niż dodawanie nowych kolekcji do już istniejących placówek. Bibliografia: 1. Michalski Grzegorz, Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych (Financial Analysis in the Firm. A Value-Based Liquidity Framework), oddk, Gdańsk 2008. 2. Grzegorz Michalski (2012), FINANCIAL LIQUIDITY MANAGEMENT IN RELATION TO RISK SENSITIVITY: POLISH FIRMS CASE, Proceedings of the International Conference Quantitative Methods in Economics (Multiple Criteria Decision Making Xvi), 141-160 3. Michalski Grzegorz, Strategie finansowe przedsiębiorstw (Entrepreneurial financial strattegies), oddk, Gdańsk 2009. 4. Michalski, Grzegorz Marek, Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, (Introduction to Entrepreneurial Financial Management), Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1934041 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1934041 5. Michalski Grzegorz (2007), Portfolio Management Approach in Trade Credit Decision Making, Romanian Journal of Economic Forecasting, Vol. 3, pp. 42-53, 2007. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1081269 6. Michalski Grzegorz (2008), Operational risk in current assets investment decisions: Portfolio management approach in accounts receivable, Agricultural Economics Zemedelska Ekonomika, 54, 1, 12 19 7. Michalski Grzegorz (2008), Corporate inventory management with value maximization in view, Agricultural Economics-Zemedelska Ekonomika, 54, 5, 187-192. 8. Michalski Grzegorz (2009), Inventory management optimization as part of operational risk management, Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, 43, 4, 213-222. 9. Michalski Grzegorz (2011), Financial Analysis in the Enterprise: A Value-Based Liquidity Frame-work. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1839367, 177-262. 10. Michalski Grzegorz (2007), Portfolio management approach in trade credit decision making, Romanian Journal of Economic Forecasting, 8, 3, 42-53. 11. Michalski Grzegorz (2008), Value-based inventory management, Romanian Journal of Economic Forecasting, 9, 1, 82-90. 12. Michalski Grzegorz (2012), Financial liquidity management in relation to risk sensitivity: Polish enterprises case, Quantitative Methods in Economics, Vydavatelstvo EKONOM, Bratislava, 141-160.
13. Michalski Grzegorz (2008), Decreasing operating risk in accounts receivable mangement: influence of the factoring on the Enterprise value, [in] Culik, M., Managing and Modelling of Financial Risk, 130-137. 14. Michalski Grzegorz (2010), Planning optimal from the Enterprise value creation perspective. Levels of operating cash investment, Romanian Journal of Economic Forecasting, vol: 13 iss: 1 pp.198-214. 15. Polak Petr, Robertson, D. C. and Lind, M. (2011), The New Role of the Corporate Treasurer: Emerging Trends in Response to the Financial Crisis (December 12, 2011). International Research Journal of Finance and Economics, No. 78, Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1971158 16. Soltes Vincent (2012), Paradigms of Changes in the 21th Century - Quest for Configurations in Mosaic, Ekonomicky Casopis, v.60 is.4 pp. 428-429. 17. Soltes Vincent (2011), The Application of the Long and Short Combo Option Strategies in the Building of Structured Products, 10th International Conference of Liberec Economic Forum, Liberec. 18. Zmeskal Zdenek, Dluhosova Dana (2009), Company Financial Performance Prediction on Economic Value Added Measure by Simulation Methodology, 27th International Conference on Mathematical Methods in Economics, Mathematical Methods in Economics, 352-358. 19. Polak Petr, Sirpal R., Hamdan M. (2012), Post-Crisis Emerging Role of the Treasurer, European Journal of Scientific Research, 86, 3, 319-339 20. Kresta A.; Tichy Tomas (2012), International Equity Portfolio Risk Modeling: The Case of the NIG Model and Ordinary Copula Functions, FINANCE A UVER-CZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE 62, 2, 141-161. 21. Kopa Milos, D'Ecclesia RL, Tichy Tomas (2012), Financial Modeling, FINANCE A UVER-CZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE, 62, 2, 104-105. 22. Michalski, Grzegorz Marek, Value-Based Inventory Management, Value-Based Inventory Management, Journal of Economic Forecasting, 9/1, 82-90, 2008. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1081276 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1081276 23. Dluhosova Dana, et. al., 2006, Finančni řizeni a rozhodovani podniku: analyza, investovani, oceňovani, riziko, flexibilita, Ekopress, Prague. 24. Soltes Vincent, 2004, Duration of coupon bonds as a criterion of the price sensibility of bonds with regards to the change of interest rates (Duracia kuponovej obligacie ako kriterium cenovej citlivosti obligacie vzhľadom na zmenu urokovych sadzieb in Slovak), EKONOMICKY CASOPIS, 52/2004(1), pp. 108-114. 25. Michalski, Grzegorz Marek, Factoring and the Firm Value (May 17, 2008). FACTA UNIVERSITATIS Series: Economics and Organization, Vol. 5, No. 1, pp. 31-38, 2008. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1844306 26. Michalski, Grzegorz Marek, Crisis Caused Changes in Intrinsic Liquidity Value in Non-Profit Institutions (December 14, 2012). Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy, 2012, Volume 7, Issue 2. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2189488 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2189488 27. Michalski, Grzegorz Marek, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach (Financial
Liquidity Management in Small and Medium Enterprises) (2013). Plynnosc Finansowa w Malych i Srednich Przedsiebiorstwach, PWN, 2013. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2214715 28. Michalski, Grzegorz Marek, Accounts Receivable Management in Nonprofit Organizations (Zarządzanie należnościami w organizacjach nonprofit), 2012, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości 2012(68(124)):83-96. ICID: 1031935, Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2193352 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2193352 29. Tichy, T. (2011), Levy Processes in Finance: Selected applications with theoretical background. SAEI, vol. 9. Ostrava: VŠB- TU Ostrava, ISBN 978-80-248-2536-6. 30. Tichy, T. (2008), Lattice models Pricing and Hedging at (In)complete Markets. VŠB-TU Ostrava, ISBN 978-80-248-1703-3 31. M. Kopa & T. Tichy (2012), Concordance measures and second order stochastic dominance portfolio efficiency analysis, E & M Economics and Management 4, 110-120 32. MPB - Dane dla lat 2009-2010, http://dx.doi.org/10.6084/m9.figshare.92633 33. Eugene F. Brigham, Louis C. Gapenski Zarządzanie finansami, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2000 34. T.Jajuga, T.Słoński; Finanse spółek. Długoterminowe decyzje finansowe, Wyd. AE we Wrocławiu 1999 35. www.rachunkowosczarzadcza.pl 36. https://www.fidelityworldwideinvestment.com/polska/inwestorzy-indywidualni/wskazowki-i-planowanie/wiecejo-inwestowaniu/podstawy-inwestowania/inwestowanie-dlugoterminowe/default.page 37. http://people.stern.nyu.edu/adamodar/new_home_page/datafile/betas.html