Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego SKUTECZNOŚĆ WSPARCIA realizowanego w ramach komponentu regionalnego PO KL 2007-2013 Wyniki III etapu badania 2 Badania losów uczestników projektów komponentu regionalnego PO KL Uczestnicy objęci wsparciem jako niepracujący Uczestnicy objęci wsparciem jako pracujący Badani po 6 i 18 miesiącach od zakończenia uczestnictwa odbiorcy dotacji Badani po 18 i 30 miesiącach od zarejestrowania firmy Technika badań: CATI 1
N epracujący W okresie od 0,5 do 1,5 roku od zakończenia uczestnictwa odsetek osób pracujących* wzrósł z 44% do 52% Po 0,5 roku 2/3 pracujących wysoko oceniało wpływ Programu na podjęcie pracy. Najczęściej pracowały osoby najmłodsze**, oraz te z wyższym wykształceniem i mężczyźni Najrzadziej - osoby niepełnosprawne, oraz objęte wsparciem jako bierne zawodowo lub zagrożone wykluczeniem społecznym 3 Ogółem Kobiety Mężczyźni 15-24 50+ Wykszt. zas. zawodowe Wykszt. wyższe Niepełnosprawni Pr. VI Pr. VII % pracujących 44% 52% 40% 49% 34% 35% 35% 42% 27% 35% 29% 36% Pracujący 2013 Pracujący 2014 50% 58% 50% 57% 63% 72% 58% 68% N epracujący % pracujących w województwach 2013 (6 m-cy po) 2014 (18 m-cy po) 4 2
N epracujący 5 Stabilność i pozycja zawodowa Zatrudnienie uczestników jest umiarkowanie stabilne - spośród pracujących (6 miesięcy po zakończeniu uczestnictwa), rok później pracowało 75% (Pr. VI 80%, Pr. VII 63%). Na rynku pracy najczęściej utrzymali się mężczyźni i osoby z wykształceniem wyższym, a najrzadziej osoby z wykształceniem max. gimnazjalnym i wsparte jako bierni zawodowo (rola kwalifikacji!) oraz niepełnosprawni i osoby w wieku 50+ W okresie od 0,5 do 1,5 roku od zakończenia uczestnictwa 10% uczestników, którzy wykonywali pracę najemną awansowało w swoim miejscu pracy a 21% zmieniło miejsce pracy (osoby z wyższym wykształceniem, najmłodsze, mężczyźni i mieszkańcy miast);. W ciągu roku wzrosły dochody 32% uczestników (55% pracujących). Zdobyte w projekcie wiedza i umiejętności są raczej przydatne dla uczestników, którzy znaleźli pracę. N epracujący Zróżnicowanie uczestników Grupa 4-trwale niepracujący: Aż 38% to osoby które przystępując do projektu miały 50+ lat Często niskie kwalifikacje, wykluczenie społeczne, niepełnosprawność. 4)Niepracujący - nie pracowali w okresie 0,5-1,5 roku od zakończenia 30% 3)Niepracujący - pracowali od zakończenia uczestnictwa 20% 1) Pracujący - wysoka pozycja lub dochód 20% 2) Pracujący - niska pozycja i dochód 30% Grupa 1-wysoka pozycja lub dochód: Aż 56% mężczyzn (w pozostałych grupach 33%- 37%), środkowa grupa wiekowa, sprawni, często odbiorcy dotacji (wysoka pozycja obejmuje samozatrudnienie); 6 Gr 2 i 3 małe różnice. Pracujący na wtórnym rynku pracy (2) w porównaniu do okresowo bezrobotnych (3) częściej podnieśli umiejętności zawodowe w ramach PO KL, są młodsi, lepiej wykształceni, rzadziej byli długotrwale bezrobotni lub zagrożeni wykluczeniem. 3
N epracujący Rekomendacje Zmniejszenie udziału osób, które jednocześnie mają wiele cech podwyższających szanse zatrudnienia (np. mężczyźni, sprawni, w wieku 24-49 lat, z wyższym wykształceniem); Pomiar nie tylko zatrudnienia w danym momencie czasowym (np. 6 m-cy), ale także jego trwałości. Profilowanie (segmentacja) uczestników które pozwoli na: weryfikację, czy osoba powinna skorzystać ze wsparcia, Określenie indywidualnych celów aktywizacji, Dobór trafnych form wsparcia. (Statystyczne metody profilowania nie mogą zastąpić zindywidualizowanej diagnozy!) 7 Pracujący Sytuacja uczestników Uczestnicy najczęściej nadal pracują (94%) po 1,5 roku od zakończenia udziału, 95% u tego samego pracodawcy (częściej mężczyźni, niż kobiety). Najczęściej zmieniali pracę najmłodsi (37%) i osoby z wykształceniem max. gimnazjalnym (23%). Jeżeli uczestnicy mieli nową pracę, to przypisywali to najczęściej swojemu doświadczeniu i wykształceniu, ale także udziałowi w projekcie (ogółem 18%, najczęściej najmłodsi). Od zakończenia uczestnictwa: awans 40% uczestników (w środkowej grupie wiekowej 45%). Wzrost dochodów u 42%. Brak stabilności zatrudnienia z czasem (umowa o pracę na czas nieokreślony, samozatrudnienie) - po 0,5 roku 78%, po 1,5 roku 75%. 8 4
Pracujący Przydatność wsparcia Wpływ wsparcia na awans był silniejszy niż na wzrost dochodów. Najsilniejszy wpływ u osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym Wiedza i/lub umiejętności zdobyte w projekcie są raczej przydatne, z czasem trochę mniej (średnia ocena 3,48 3,30) 1/3 uczestników jest gotowa z własnych środków zapłacić za szkolenie, w którym uczestniczyli, a 28% jest zdania, ze ich pracodawca pokryłby koszty szkolenia, gdyby nie było wsparcia z PO KL. Z przeglądu badań pracodawców wynika, że chętniej wybierają szkolenia bezpłatne, ale te płatne oceniają jako lepiej dopasowane do potrzeb firmy. JO3 9 Pracujący Rekomendacje Wsparcie powinno być w większym stopniu kierowane do osób, które najbardziej z niego skorzystają: osób o niskich kwalifikacjach, niskim wykształceniu i najmłodszych. Na poziomie projektu potrzebne jest lepsze rozpoznawanie potrzeb szkoleniowych przedsiębiorców i dopasowanie do nich wsparcia. Wsparcie powinno w większym stopniu prowadzić do uzyskiwania potwierdzonych kwalifikacji. 10 5
Slajd 9 JO3 to można przenieść do notatek Joanna Obarymska-Dzierzgwa; 2014-10-21
100% Przeżywalność firm Wskaźniki przeżycia firm: 12 miesięcy - 95%, 18 miesięcy 79%, 30 miesięcy 56% Do 2 lat od rejestracji przeżywalność wyższa, potem podobna jak dla ogółu firm w Polsce. Najmniej trwałe są firmy założone przez uczestników Poddziałania 6.1.3 (mniejsza dotacja, więcej osób długotrwale bezrobotnych). 11 Wskaźnik przeżycia 80% 60% 40% 20% 0% 6.1.3 6.2 8.1.2 ogółem 0 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33 36 39 42 Liczba miesięcy Czynniki korzystnie wpływające na przeżywalność firm: Szkolenia z zakresu tworzenia biznesplanu Wysokość dotacji (każde dodatkowe 10 tys. zł dotacji powodowało spadek ryzyka zaprzestania działalności o 13%). Płeć przedsiębiorcy: mężczyzna Wiek: środkowa grupa wiekowa Wykształcenie: wyższe Relatywnie duża liczba działalności gospodarczych w powiecie rozwinięty sektor mikroprzedsiębiorstw. Oraz zaangażowanie własnych środków uczestnika* Przeżywalność firm - czynniki 12 *Ocena efektywności i skuteczności projektów realizowanych w ramach priorytetu VI, VIII Poddziałanie 6.1.1, Działanie 6.2, 8.1 na rozwój postaw przedsiębiorczych w województwie łódzkim, PAG-Uniconsult, Łódź 2011. 6
13 Przeżywalność firm - czynniki Czynniki niekorzystnie wpływające na przeżywalność firm: Płeć: kobieta Wiek 50+ lub poniżej 25 Długotrwałe bezrobocie Ponadto: Nie jest statystycznie istotne w jakim województwie powstała firma, Brak wpływu szkoleń z zakładania/prowadzenia działalności i wsparcia pomostowego. Im więcej działalności gospodarczych osób fizycznych w powiecie zamieszkania uczestnika (na 10 tys. mieszkańców), tym mniej przydatne wydają się dla niego ogólne szkolenia z zakresu założenia i prowadzenia działalności. Dla osób z wykształceniem podstawowym lub gimnazjalnym przydatne są ogólne szkolenia dot. prowadzenia działalności, ale nie szkolenia dotyczące prawnych aspektów jej prowadzenia. To, co wyróżnia firmy, które przetrwały kolejny rok (od 18 do 30 miesięcy od rejestracji), to: Lepsza ocena sytuacji firmy w pierwszym badaniu Zatrudnianie pracowników rok wcześniej. Firmy, które przetrwały Najbardziej stabilne były przedsiębiorstwa z następujących sekcji PKD: finanse i ubezpieczenia, zakwaterowanie i gastronomia, działalność profesjonalna, naukowa i techniczna oraz opieka zdrowotna i pomoc społeczna. Przedsiębiorcy doceniają przydatność wsparcia szkoleniowego i doradczego na etapie przygotowania do rejestracji firmy i w początkowym okresie jej funkcjonowania. 14 7
15 Zapotrzebowanie na wsparcie Przed rejestracją firmy uczestnicy potrzebują przede wszystkim pomocy w dopracowaniu pomysłu na działalność, opracowaniu biznesplanu, rozpoznaniu rynku. Nieprzemyślany pomysł jest czynnikiem ryzyka. Na początku działalności największymi wyzwaniami są: prowadzenie księgowości, znajomość przepisów, podatki, ZUS i pozyskiwanie klientów. Najważniejszą przyczyną zaprzestania prowadzenia działalności są słabe wyniki finansowe firmy, i niemożność opłacania składek na ubezpieczenie społeczne (po upływie okresu ulgowego ). Jest popyt na preferencyjne pożyczki. Co dziesiąty przedsiębiorca założyłby firmę w oparciu o taką pożyczkę, a kolejnych blisko 23% prawdopodobnie również by się na to zdecydowało. Rekomendacje Dla efektywności wsparcia ważny jest potencjał instytucji wspierającej, dlatego wsparcie powinno być udzielane przez 1-2 instytucje w regionie lub sieć dobrze skoordynowanych funduszy pożyczkowych. Udzielając dofinansowania osobom w wieku do 24 lat, 55+ czy długotrwale bezrobotnym należy liczyć się z wyższym ryzykiem. Jako forma aktywizacji wsparcie tego typu powinno być ograniczone do uczestników rokujących i/lub tych, dla których inne wsparcie nie byłoby adekwatne. W ramach kwalifikacji do projektu niezbędna jest ocena modelu biznesowego oraz predyspozycji osobowościowych i motywacji. 16 8
Rekomendacje Ujednolicenie kwoty finansowego wsparcia zarówno dotacji, jak i preferencyjnych pożyczek; Wymóg zaangażowania własnych środków; Podwyższenie wymogu utrzymania działalności utworzonej w oparciu o dotację (ponad aktualnie obowiązujący 1 rok), wymóg częściowego zwrotu środków w przypadku nieutrzymania działalności w dalszym okresie; Połączenie specjalistycznych szkoleń i zindywidualizowanego doradztwa (w tym dopracowanie pomysłu), oraz wsparcie na początku działalności. Dostosowanie wsparcia do wykształcenia uczestników. 17 Małgorzata Zub biuro@pag-uniconsult.pl Dziękuję za uwagę! Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9