PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W SPOŁECZNYM GIMNAZJUM STO W CIECHANOWIE I. Kontrakt z uczniami: 1. Każdy uczeń jest oceniany zgodnie z zasadami sprawiedliwości. 2. Ocenie podlegają wszystkie wymienione w pso formy aktywności ucznia. 3. Prace klasowe są obowiązkowe. 4. Jeżeli uczeń opuścił pracę klasową z przyczyn losowych, to musi napisać ją po powrocie do szkoły w terminie ustalonym z nauczycielem. 5. Uczeń może poprawić ocenę z pracy klasowej, kartkówki, dyktanda, pracy domowej i recytacji na zasadach i w terminie uzgodnionym z nauczycielem. 6. Uczeń wyrażając chęć poprawy oceny musi zgłosić to nauczycielowi w ciągu tygodnia od dnia uzyskania niesatysfakcjonującej go oceny. 7. Po tym terminie poprawa oceny jest niemożliwa. Poprawę może pisać tylko jeden raz. 8. Przy wystawianiu oceny semestralnej i końcoworocznej brane są pod uwagę zarówno oceny uzyskane przez ucznia w pierwszym terminie, jak i z poprawy. 9. Sprawdziany czytania ze zrozumieniem i odpowiedzi ustne ucznia nie podlegają poprawie na zasadach określonych w punkcie 5 i 6. Stopień poprawy umiejętności ucznia ocenia nauczyciel po każdym kolejnym sprawdzianie tego typu lub po każdej kolejnej odpowiedzi. 10. Nie ma możliwości poprawiania ocen na tydzień przed klasyfikacją. 11. Każdy uczeń ma prawo do dodatkowych ocen za wykonane prace nadobowiązkowe. 12. Nauczyciel daje uczniowi możliwość uzyskania dodatkowych ocen zadając, przynajmniej 3 razy w semestrze, prace nadobowiązkowe. 13. Prace nadobowiązkowe podlegają ocenie według standardowych kryteriów opisanych w pso. 14. Uczeń ma prawo dwukrotnie w ciągu semestru zgłosić nieprzygotowanie do lekcji (nie dotyczy prac klasowych). 15. Jako nieprzygotowanie ucznia do lekcji rozumie się także brak zeszytu, książki, ćwiczenia, pracy domowej. 16. Wyczerpawszy limit dwukrotnej możliwości zgłoszenia nieprzygotowania do lekcji, za każde kolejne uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. 17. Wszystkie sprawy sporne, nie ujęte w PSO, rozstrzygane będą zgodnie z WSO oraz rozporządzeniami MEN. II. Obszary aktywności podlegające ocenianiu: 1. Wypowiedzi ustne: kilkuzdaniowa wypowiedź, dialog, opowiadanie, recytacja, prezentacja, głos w dyskusji, czytanie tekstów 2. Wypowiedzi pisemne: odpowiedź na pytania, wykonanie ćwiczeń dotyczących tekstów literackich i własnych doświadczeń oraz nauki o języku, redagowanie tekstu użytkowego, redagowanie form wypowiedzi, takich jak opowiadanie, opis, kartka z pamiętnika, sprawozdanie, charakterystyka, list prywatny i oficjalny, kartka pocztowa, notatka w formie planu, tabeli, wykresu, streszczenia, rozprawka, esej (takie formy jak przewiduje podstawa programowa dla danego etapu kształcenia), dyktando. 3. Zadania praktyczne: niewerbalne wytwory pracy: album, słownik, mapa, plakat, słuchowisko, film. 1
III. Formy aktywności Formy aktywności Liczba ocen w semestrze ( minimum) Prace klasowe 2 Kartkówki 1 Mówienie 1 Recytacja 1 Prace domowe 4 Praca w grupach 1 Dyktando 1 Aktywność na lekcji i w domu 1 (pięć plusów = bdb) IV. Kryteria oceniania poszczególnych form aktywności a. Uczeń otrzymuje z pracy pisemnej (wypracowania, sprawdziany, prace klasowe z gramatyki) ocenę: niedostateczną poniżej 50% punktów dopuszczającą - do 60 % punktów, dostateczną do 79% punktów, dobrą do 89% punktów, bardzo dobrą - od 90% punktów, celującą - gdy otrzymał ocenę bardzo dobrą i rozwiązał zadanie dodatkowe lub gdy - pisząc wypracowanie - wykazał się erudycją i wiedzą wykraczającą poza zakres wymagań dla danego etapu kształcenia. b. Przy recytacji brane są pod uwagę: dykcja, opanowanie tekstu, interpretacja; c. Dyktanda (ilość dopuszczalnych błędów pierwszego stopnia - 1); d. Aktywność polonistyczna: udział i bardzo dobre wyniki w konkursach polonistycznych: awans do następnego etapu konkursu (cząstkowa ocena celująca) wyniki na poziomie wyższym niż przeciętne w konkursie (cząstkowa ocena bardzo dobra) V. Sposób ustalania oceny semestralnej i końcoworocznej Przy ustalaniu oceny semestralnej nauczyciel bierze pod uwagę stopnie ucznia z poszczególnych obszarów aktywności według następującej kolejności: prace klasowe sprawdziany odpowiedzi prace domowe prace dodatkowe dyktanda aktywność na lekcji praca w grupach VI. Informowanie uczniów i rodziców o wymaganiach i postępach ucznia a. nauczyciel - uczeń nauczyciel przekazuje uczniowi komentarz do każdej wystawionej oceny; uczeń ma możliwość otrzymywania dodatkowych wyjaśnień i uzasadnień do wystawionej oceny; b. nauczyciel - rodzic podczas wywiadówek, indywidualnych konsultacji rodzic może uzyskać informacje o postępach w nauce dziecka; rodzice są zobowiązani do podpisywania ocen z prac klasowych i sprawdzianów; VII. Wymagania na poszczególne oceny Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. 2
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: uważnie słucha wypowiedzi innych osób w różnych sytuacjach komunikacyjnych i rozumie wysłuchane komunikaty, wymienia informacje zawarte w wysłuchanym fragmencie. czyta tekst poetycki i prozatorski, przestrzegając zasad interpunkcji, poprawnego akcentowania oraz intonacji, wyróżnia w utworze wątek główny i poboczny, wskazuje elementy tragiczne i komiczne w utworze. nadaje swojej wypowiedzi odpowiedni sens, gromadzi argumenty na poparcie obranego stanowiska, opowiada, podejmuje próby charakterystyki postaci literackiej i rzeczywistej, autocharakterystyki, wygłasza z pamięci niewielkie fragmenty poezji. redaguje teksty zgodne z tematem; stosuje się do podstawowych zasad poprawności wypowiedzi, redaguje streszczenie i opowiadanie poprawne pod względem formalnym. stosuje wiedzę językową w podstawowym zakresie. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: słucha wypowiedzi innych osób i podejmuje próby sporządzania notatek, rozumie wypowiedzi innych osób w takich sytuacjach komunikacyjnych, jak na przykład rozmowa i dyskusja, stara się w nich uczestniczyć. dobiera odpowiednią intonację i barwę głosu, stosuje się do zapisanej interpunkcji, aby podkreślić najważniejsze treści czytanego tekstu poetyckiego lub prozatorskiego, identyfikuje w tekście przenośne, epitety, porównania, rozpoznaje cechy gatunkowe utworów literackich, określa w utworze wątek główny i poboczny, wyszukuje potrzebne informacje w słownikach. moduluje głos w celu nadania odpowiedniego sensu formułowanej wypowiedzi, porządkuje zebrane argumenty według ich ważności, próbuje uczestniczyć w dyskusji, stosując się do zasad kulturalnej rozmowy, wzbogaca opisem twórcze opowiadanie, charakteryzuje bohatera literackiego i rzeczywistego; sporządza autocharakterystykę, wygłaszając z pamięci fragmenty poezji, próbuje podkreślić głosowo najważniejsze treści tekstu, wypowiada się na temat wypowiedzi innych osób. redaguje poprawne i logicznie teksty o przejrzystej kompozycji zgodne z tematem, prawidłowe pod względem stylistycznym, językowym, ortograficznym i interpunkcyjnym opisuje dzieło sztuki, próbując je interpretować, wprowadza do opowiadania elementy charakterystyki bohatera, przedstawia logiczną argumentację w wypowiedzi poruszającej tematykę związaną z literaturą, redaguje streszczenie tekstu. stosuje wiedzę językową do budowania poprawnych wypowiedzi ustnych i pisemnych. 3
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: słucha i sporządza notatki, dostrzega logikę wywodu w wypowiedziach innych osób, krytycznie wypowiada się na temat wysłuchanego tekstu, odwołując się do jego struktury i treści. podejmuje próby interpretacji głosowej czytanego lub wygłaszanego utworu poetyckiego i prozatorskiego, określa funkcję środków stylistycznych i zabiegów retorycznych w tekście, ocenia wartość informacyjną tekstu, dostrzega w tekście aluzję i ironię, definiuje cechy gatunków literackich, odnajduje potrzebne informacje w słowniku, wskazuje podstawowe związki dzieła sztuki z historią i filozofią, dostrzega niejednorodności stylowe dzieła. podaje odpowiednio dobrane argumenty popierające prezentowane stanowisko, formułuje podsumowanie wyników dyskusji, układa charakterystykę porównawczą, podejmuje próby interpretacji głosowej wygłaszanych z pamięci utworów poetyckich i prozatorskich, podejmuje próby oceny wypowiedzi innych kolegów i koleżanek według przyjętych kryteriów. redaguje poprawne i logicznie teksty o przejrzystej kompozycji zgodne z tematem, prawidłowe pod względem stylistycznym, językowym, ortograficznym i interpunkcyjnym, opisuje dzieło sztuki, interpretując je, przedstawia logiczną argumentację w wypowiedzi poruszającej tematykę związaną z historią, filozofią, sztuką, redaguje streszczenie tekstu, poprawnie posługuje się różnorodnymi stylami. umiejętnie i często bezbłędnie stosuje wiedzę językową do redagowania wypowiedzi pisemnych i ustnych. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: aktywnie słucha wypowiedzi innych osób w różnych sytuacjach komunikacyjnych, a w szczególności podczas dyskusji; analizuje ich kompozycję, treść, poprawność stylistyczną i językową, ocenia wysłuchany tekst według samodzielnie opracowanych kryteriów. bezbłędnie interpretuje głosowo czytany tekst poetycki lub prozatorski, prawidłowo analizuje utwór na poziomie przenośnym i symbolicznym, tłumaczy aluzję literacką i sens symboliczny dzieła, bezbłędnie posługuje się terminami literackimi, sprawnie posługuje się słownikami, bezbłędnie porównuje cechy gatunków literackich, potrafi uchwycić i prawidłowo ocenić związki dzieła sztuki z historią i filozofią, bezbłędnie analizuje niejednorodność dzieła literackiego. przekonuje dyskutantów do wygłaszanych racji dzięki odpowiednio pogrupowanym i popartym przykładami argumentom. posługuje się odpowiednio dobranymi figurami retorycznymi podczas wygłaszania przemówienia wprowadza cytaty do przemówienia, komentuje wynik dyskusji, ocenia racje dyskutantów pod względem merytorycznym, 4
interpretuje głosowo wygłaszane z pamięci utwory poetyckie i prozatorskie przewidziane programem nauczania, analizuje i ocenia wypowiedzi innych osób (treść, poprawność językową, intonacyjną i artykulacyjną) układa teksty o charakterze ironicznym, stosuje puentę, interpretuje treści symboliczne i metaforyczne dzieła sztuki, indywidualizuje język bohatera, w wypracowaniach podejmujących tematy związane z historią, filozofią i sztuką wprowadza cytaty z tekstów filozoficznych i łacińskie sentencje na poparcie prezentowanego stanowiska, umiejętnie stylizuje język, parafrazuje utwory znanych twórców. bezbłędnie stosuje wiedzę językową do redagowania wypowiedzi pisemnych i ustnych. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą, uzyskuje oceny celujące z prac klasowych, sprawdzianów i prac domowych, systematycznie wykonuje prace nadobowiązkowe i otrzymuje z nich oceny celujące, polecenia nauczyciela wypełnia zawsze systematycznie i sumiennie, prezentując wzorowy stosunek do przedmiotu, uczestniczy i zdobywa nagrody w konkursach przedmiotowych w szkole lub poza szkołą, wykazuje się umiejętnościami pozaprogramowymi w zakresie przykładowo podanych niżej zagadnień: samodzielnie analizuje i interpretuje słuchany tekst pod względem celu wypowiedzi, środków perswazji oraz zabiegów artystycznych, ocenia wysłuchany tekst pod względem merytorycznym i poprawnościowym; stosuje kryteria oceny odpowiednio dobrane do celu wypowiedzi i intencji nadawcy, prowokuje różne sytuacje komunikacyjne, podtrzymuje kontakt z rozmówcą, nie powiela cudzych poglądów, potrafi krytycznie ustosunkować się do językowej, literackiej i kulturalnej rzeczywistości. Czytanie tekstów pisanych i innych tekstów kultury: czyta teksty literackie wykraczające poza kanon szkolnych lektur, samodzielnie analizuje i interpretuje różne teksty literackie i inne teksty kultury, uwzględniając ich cechy gatunkowe, znaczenie metaforyczne i symboliczne, konteksty interpretacyjne oraz intencję nadawcy wypowiedzi, porównuje i klasyfikuje informacje wyszukane w różnych źródłach. aktywnie i konstruktywnie uczestniczy w zajęciach lekcyjnych, wykazuje się oryginalnością oraz artyzmem interpretacji głosowej wygłaszanego z pamięci tekstu prozatorskiego lub poetyckiego, krytycznie i rzeczowo ocenia wypowiedzi własne i innych osób, przejawia szczególną dbałość o kulturę słowa. zeszyt przedmiotowy prowadzi w sposób nienaganny, bezbłędnie redaguje teksty, zachowując cechy gatunkowe oraz stylistyczne różnych typów wypowiedzi oraz dbając o poprawność zapisu, bezbłędność językową i stylistyczną, podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach, prezentuje wysoki poziom merytoryczny i artystyczny swoich wystąpień. 5