Streszczenie przeglądu ekologicznego Wojewoda lub starosta zgodnie z kompetencjami wynikającymi z art. 237 ustawy POŚ (Dz.U. 2001, Nr 62, poz. 627 z późn. zmianami), w razie stwierdzenia okoliczności wskazujących na możliwość szkodliwego wpływu działalności podmiotu korzystającego ze środowiska może, w drodze decyzji zobowiązać ten podmiot do sporządzenia i przedłożenia przeglądu ekologicznego. Wojewoda Małopolski korzystając z tych uprawnień wydał w dniu 12.12.2003 r. decyzję (ŚR.III.SZy.6614/3/03) nakazującą sporządzenie Przeglądu ekologicznego lotniska Kraków- Balice wraz z wyznaczeniem obszaru ograniczonego użytkowania w razie zaistnienia przesłanek określonych w art. 135 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy. Hydrogeotechnika sp. z o.o. z Kielc we wrześniu 2004 roku wykonała opracowanie pt. Przegląd ekologiczny lotniska Kraków-Balice. Opracowanie to zawiera wyniki wykonanych badań, pomiarów i analiz, nałożonych powyższą decyzją Wojewody Małopolskiego nr ŚR.III.SZy.6614/3/03 z dnia 12.12.2003 r. Ponieważ przedstawione Wojewodzie Małopolskiemu w Krakowie opracowanie nie posłużyło do wszczęcia postępowania w zakresie wyznaczenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska Kraków-Balice, wskutek czego Zarząd Międzynarodowego Portu Lotniczego im. Jana Pawła II Kraków-Balice Sp. z o.o. (MPL) ogłosił przetarg na jeden wspólny przegląd ekologiczny dla cywilnej i wojskowej części lotniska wraz z propozycją wyznaczenia obszaru ograniczonego użytkowania. Niniejsze opracowanie realizowane jest w ramach umowy zawartej w dniu 12.01.2006r. w Balicach pomiędzy Międzynarodowym Portem Lotniczym im. Jana Pawła II Kraków- Balice Sp. z o.o., a Akademią Górniczo-Hutniczą im. St. Staszica, Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki, Katedra Mechaniki i Wibroakustyki wraz z Aneksami. Zgodnie z ustaleniami, przy realizacji niniejszego przeglądu ekologicznego uwzględniono obowiązujące przepisy prawa ochrony środowiska, sytuację prawną oraz infrastrukturę lotniska według stanu na dzień 30 kwietnia 2006 r. Decyzją Ministra Obrony Narodowej nr 0244/VII z dnia 6 lutego 1964r władze wojskowe udostępniają 28 lutego 1964r na potrzeby przyszłej cywilnej części około 10 ha terenu lotniska wojskowego oraz prawo do korzystania z urządzeń lotniska w Balicach. Przekazywanie terenów pod rozbudowę cywilnego lotniska, a obecnie międzynarodowego portu lotniczego powoduje, że jego zarządzający, Międzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Pawła II Kraków-Balice Sp. z o.o. jest prężną rozwijającą się firmą, świadczącą przede wszystkim usługi w zakresie komunikacji i transportu lotniczego. MPL staje się regionalnym portem lotniczym spełniającym standardy europejskie dla tej klasy lotnisk. 1
MPL i współużytkująca z nim teren lotniska Jednostka Wojskowa Nr 1155, prowadzą działalność zgodnie z wymogami prawa ochrony środowiska: posiadają wymagane pozwolenia w zakresie gospodarczego korzystania ze środowiska, wnoszą opłaty za korzystanie ze środowiska, modernizują i dostosowują instalacje, urządzenia i systemy do obowiązujących wymagań prawnych i standardów europejskich w zakresie ochrony środowiska, kontrole organów ochrony środowiska nie wnoszą istotnych zastrzeżeń do środowiskowej działalności, W rejonie lotniska Kraków-Balice występuje natomiast przekroczenie dopuszczalnych wartości poziomu hałasu dla pory dziennej i pory nocnej. Na podstawie danych akustycznych samolotów i rozkładu operacji lotniczych, opracowano model symulacyjny, wykorzystując program INM 6.1. Model ten posłużył do obliczenia zasięgu hałasu lotniczego. Model symulacyjny zweryfikowano pomiarami akustycznymi, które wykonano w wybranych punktach znajdujących się w Mydlnikach, Podkamczycach i Morawicy. Model ten pozwolił: obliczyć i wykreślić krzywe jednakowego poziomu dźwięku dla użytkowanych na lotnisku statków powietrznych, uwzględnić w obliczeniach wszystkie operacje lotnicze mające wpływ na emisję hałasu lotniczego do środowiska (starty, lądowania, kołowanie samolotów oraz prace zespołów napędowych na stanowiskach postojowych), przeprowadzić analizę wykorzystywanych wariantów profili startów i lądowań oraz tras dolotowych i odlotowych z lotniska, ocenić zasięg stref hałasu lotniczego, które uwzględniają wartości dopuszczalne długotrwałego średniego poziomu dźwięku. Na podstawie danych akustycznych źródeł hałasu, danych dotyczących poszczególnych operacji lotniczych (starty, lądowania, operacje naziemne,) wyznaczono krzywe jednakowego poziomu dźwięku A dla sytuacji uwzględniającej łączne operacje lotnicze samolotów cywilnych i wojskowych, dla pory dnia, pory nocy. W obliczeniach przyjęto najmniej korzystną pod względem akustycznym liczbę startów i lądowań dla reprezentatywnej doby. Na podstawie pierwszego etapu analiz akustycznych stwierdzono, że są duże obszary wokół lotniska Kraków-Balice objęte zagrożeniem akustycznym. Z tego względu Zleceniodawca (MPL) podjął od 2006r. działania zmierzające do poprawy klimatu akustycznego terenów przyległych do lotniska. Przeanalizowano szereg rozwiązań między innymi w zakresie 2
organizacji ruchu lotniczego, zmierzających do poprawy klimatu akustycznego w sąsiedztwie lotniska. Wyniki tych rozwiązań były dyskutowane podczas spotkań przedstawicieli, zleceniodawcy i wykonawców (z Akademii Górniczo-Hutniczej) niniejszej pracy w Małopolskim Urzędzie Wojewódzkim. Zaproponowano, że tory lotów statków powietrznych (odloty) będą wykonywane po prostej wzdłuż przedłużonej osi RWY do osiągnięcia przewyższenia nie mniejszego niż 600 m. Ta zmiana została zatwierdzona przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej. W wyniku ustalonych decyzji, ostatecznie w modelu obliczeniowym propagacji hałasu lotniczego przyjęto loty po uzgodnionych profilach startów i lądowań. W obliczeniach wprowadzono dodatkowo wskaźniki L DWN i L N dotyczące długookresowej polityki w zakresie przed hałasem (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007, Dz.U. Nr 120 z dnia 5 lipca 2007 r.,poz.826). Te nowe obliczenia propagacji hałasu lotniczego wykonano z uwzględnieniem danych, dotyczących wszystkich operacji lotniczych zarówno statków powietrznych cywilnych jak i wojskowych, zweryfikowanych do stanu aktualnego. Wynikiem tych obliczeń jest mapa akustyczna lotniska Kraków-Balice, która stanowi podstawę do zaproponowania obszaru ograniczonego użytkowania. Przeprowadzona analiza uzyskanych własnych wyników badań akustycznych wskazuje na zmniejszający się udział w zasięgu stref, hałasu emitowanego przez wojskowe statki powietrzne. W przypadku cywilnych samolotów komunikacyjnych głównym elementem pogarszającym klimat akustyczny wokół lotniska jest w szczególności hałas emitowany podczas podejścia do lądowania w północnym rejonie Krakowa oraz w rejonie Morawicy dla pory nocy. Obszar ograniczonego użytkowania wyznaczony jest granicami: wewnętrzną - tj. terenem lotniska; zewnętrzną - tj. terenem na którym występują przekroczenia standardów jakości środowiska, określonym jako dalsza z linii wyznaczających zaproponowane strefy ograniczonego użytkowania. Zaproponowany obszar ograniczonego użytkowania dzieli się na trzy strefy: strefa A - obszar pomiędzy granicą terenu zarządzanego przez MPL oraz linią, na której długookresowy poziom hałasu jest równy L N =50dB w porze nocy lub L DWN =60 db w porze dziennej, strefa B - obszar pomiędzy granicą zewnętrzną Strefy A oraz linią, na której długookresowy poziom hałasu w porze nocnej jest równy L DWN = 55 db, 3
strefa C - obszar pomiędzy granicą Strefy B oraz linią, na której długookresowy poziom hałasu w porze nocnej jest równy L N =45 db, lub L DWN =55dB (w przypadku gdy izolinia L N = 45 db zawiera się wewnątrz obszaru ograniczonego izolinią L DWN = 55dB). Strefa zostaje określona jedynie ze względu na obiekty i tereny wymagające szczególnej ochrony przed oddziaływaniem hałasu, do których zaliczono zgodnie z cytowanym wyżej rozporządzeniem: obszary A ochrony uzdrowiskowej, tereny szpitali, domów opieki, zabudowy związanej ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży. Propozycje zasad korzystania z terenu ograniczonego użytkowania Dla ustalonych stref zaproponowano następujące zasady i ograniczenia z korzystania z terenów i obiektów: Strefa A o zakaz przeznaczania terenów pod zabudowę mieszkaniową jednoi wielorodzinną oraz zabudowę zagrodową o zakaz tworzenia terenów wypoczynkowo-rekreacyjnych poza miastem, o bez względu na obecną funkcję terenów zakaz budowy budynków mieszkalnych jedno i wielorodzinnych oraz zabudowy zagrodowej, o dopuszczenie do użytkowania lub rozbudowy istniejącej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz zabudowy zagrodowej przy zapewnieniu spełnienia warunków budowlanych zapewniających dotrzymanie norm hałasu w pomieszczeniach, o zakaz budowy szpitali, domów opieki, obiektów związanych ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży, Strefa B o zakaz budowy szpitali, domów opieki, obiektów związanych ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży, o dopuszczenie do użytkowania istniejących obiektów związanych z wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży nie funkcjonujących w porze nocnej (szkoły nie prowadzące internatów, schronisk młodzieżowych, kolonii itp.) przy zapewnieniu wymaganego komfortu akustycznego wewnątrz 4
pomieszczeń, oraz dostępu dzieci i młodzieży w czasie zajęć lekcyjnych do terenów sportowych poza strefą. Strefa C o zakaz budowy szpitali, domów opieki, obiektów związanych ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży, o dopuszczenie bez ograniczeń użytkowania istniejących obiektów związanych z wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży nie funkcjonujących w porze nocnej (szkoły nie prowadzące internatów, schronisk młodzieżowych, kolonii itp.). Uwzględniając: wyniki analiz akustycznych; tendencje rozwojowe transportu lotniczego; powolną, ale systematyczną poprawę stanu technicznego taboru lotniczego, dynamiczne zmiany zagospodarowania terenu wokół lotniska, uznać należy za niezbędne do realizacji (stosownie do posiadanych uprawnień) przez zarządzającego lotniskiem i inne podmioty emitujące hałas z terenu lotniska: prowadzenia ciągłego monitoringu hałasu lotniczego, pozwalającego na bieżącą ocenę wpływu lotniska na klimat akustyczny - poprzez wykorzystanie istniejącego systemu monitoringu akustycznego i jego ciągłą rozbudowę w miarę wzrostu liczby operacji lotniczych; ograniczenie negatywnych skutków operacji lotniczych poprzez kontrolę przestrzegania przez linie lotnicze oraz samoloty wojskowe procedur antyhałasowych; natychmiastowe reagowanie na przypadki nieprzestrzegania operacji startów i lądowań mogących mieć wpływ na stan techniczny budynków zlokalizowanych w sąsiedztwie lotniska; uwzględnianie aspektów ochrony środowiska przy opracowywaniu ewentualnych zmian godzin startów i lądowań statków powietrznych, w szczególności odbywających się w godzinach nocnych. okresowego prowadzenia analiz zasięgu emisji hałasu wokół lotniska zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz w miarę wzrostu natężenia ruchu lotniczego, mogącego spowodować zdezaktualizowanie się analiz akustycznych zawartych w niniejszym opracowaniu; bieżącą współpracę z organami administracji państwowej w zakresie ochrony środowiska i zagospodarowania przestrzennego terenów objętych zasięgiem proponowanego obszaru ograniczonego użytkowania wokół lotniska. 5
Niniejszy przegląd ekologiczny uwzględnia uwagi zgłoszone przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, uwagi zawarte w opiniach doktorów Jerzego Motylewskiego, Janusza Kompałe i wyznaczony został z uwzględnieniem zmian granic terenu lotniska w stosunku do wcześniejszej wersji przeglądu z listopada 2007r. 6