KRAJOWE STOWARZYSZENIE PIELGNIAREK MEDYCYNY SZKOLNEJ Problemy w realizacji wiadcze pielgniarki szkolnej w zakresie profilaktycznej opieki zdrowotnej udzielanej w rodowisku nauczania i wychowania Szczecin 2012
Opracowanie: Krajowe Stowarzyszenie Pielgniarek Medycyny Szkolnej 70-242 Szczecin ul. Bogusława 30 tel. kontaktowy 91 4891 664 e-mail : poczta@kspms.org http://www.kspms.org Autorzy: mgr Małgorzata Wojciechowska specjalista w dziedzinie pielgniarstwa rodowiska nauczania i wychowania, Prezes Krajowego Stowarzyszenia Pielgniarek Medycyny Szkolnej tel. kom. 609 450 803 mgr Małgorzata Piejak - specjalista w dziedzinie pielgniarstwa rodowiska nauczania i wychowania, Wiceprezes Krajowego Stowarzyszenia Pielgniarek Medycyny Szkolnej tel. kom. 609 450 823
Spis treci Wprowadzenie... 1 I. Analiza ankiet wypełnionych przez podmioty realizujce wiadczenia pielgniarki lub higienistki szkolnej w rodowisku nauczania i wychowania.. 5 I.1. I.2. I.3. I.4. I.5. Struktura podmiotów realizujcych wiadczenia zdrowotne z zakresu pielgniarki szkolnej 5 Struktura zatrudnienia pielgniarek i higienistek szkolnych. Trudnoci w realizacji wiadcze zdrowotnych sygnalizowane przez pielgniarki i higienistki szkolne w placówkach specjalnych 7 Trudnoci w realizacji wiadcze zdrowotnych sygnalizowane przez pielgniarki i higienistki szkolne w szkołach o małej liczbie uczniów ( do 250 osób). 9 Odpłatnoci za uytkowanie gabinetów profilaktyki i pomocy przedlekarskiej 14 II. Analiza zebranej informacji publicznej... 19 III. Finansowanie wiadcze pielgniarki szkolnej... 21 IV. Propozycje zmian w Rozporzdzeniu Ministra Zdrowia z dnia 22 padziernika 2010r zmieniajcego rozporzdzenie w sprawie wiadcze gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz.U.2010, nr 208, poz. 1376) załcznik nr 4... 27 V. Propozycje zmian w Rozporzdzeniu Ministra Zdrowia z dnia 28 sierpnia 2009r w sprawie organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziemi i młodzie (Dz.U.2009, nr 139, poz.1133) 36 VI. Propozycje finansowania wiadcze pielgniarki szkolnej... 39 VII. Analiza realizacji Programu Rzdowego na lata 2004-2006 w zakresie tworzenia i utrzymywania gabinetów profilaktyki i pomocy przedlekarskiej w szkołach. 41 VIII. Wnioski.. 44 Akty normatywne i inne materiały ródłowe. 47
Wprowadzenie Obecny model profilaktycznej opieki zdrowotnej opracowany został z wykorzystaniem nowoczesnych załoe promocji zdrowia oraz strategii WHO Zdrowie dla wszystkich w XXI wieku". Przyjto, e zdrowie uczniów zaley od wielu czynników pozamedycznych w tym zwłaszcza: statusu ekonomiczno społecznego rodziny, wsparcia społecznego, rodowiska fizycznego i społecznego w szkole i miejscu zamieszkania. Dlatego w ochronie i promocji zdrowia uczniów powinni uczestniczy: rodzice, sami uczniowie, szkoła i pracownicy medyczni. Koncepcja ta, przeciwstawia si zakorzenionym w polskim społeczestwie stereotypom, e za zdrowie populacji odpowiedzialna jest wyłcznie słuba zdrowia. 1 Zgodnie z obowizujcymi przepisami profilaktyczna opieka zdrowotna nad uczniami sprawowana jest przez pielgniark lub higienistk szkoln w znajdujcym si na terenie szkoły gabinecie profilaktyki i pomocy przedlekarskiej. W przypadku braku na terenie szkoły gabinetu profilaktyki i pomocy przedlekarskiej profilaktyczna opieka zdrowotna realizowana jest w innym miejscu okrelonym w umowie o udzielanie wiadcze opieki zdrowotnej. Zadania i warunki realizacji wiadcze gwarantowanych pielgniarki i higienistki szkolnej okrelono w obowizujcych aktach prawnych stanowicych podstaw do zawierania kontraktów z Narodowym Funduszem Zdrowia. Jednake przepisy prawa regulujce kwestie profilaktycznej opieki zdrowotnej udzielanej przez pielgniark lub higienistk szkoln w rodowisku nauczania i wychowania nastrczaj wiele trudnoci w ich realizacji. Efektem tej sytuacji s płynce sygnały ze rodowiska pielgniarek szkolnych do Krajowego Stowarzyszenia Pielgniarek Medycyny Szkolnej o narastajcych trudnociach w prowadzeniu własnych praktyk zgodnie z obowizujcymi przepisami. W zwizku z powyszym Krajowe Stowarzyszenie Pielgniarek Medycyny Szkolnej przeprowadziło wnikliw i wielopłaszczyznow analiz aktualnej sytuacji. Celem niniejszej analizy jest: 1. Identyfikacja trudnoci w realizacji zapisów Rozporzdzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 padziernika 2010r zmieniajcego rozporzdzenie w sprawie wiadcze gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz.U.2010, nr 208, poz.1376) i 1 Profilaktyczna opieka zdrowotna nad uczniami i działania niezbdne dla poprawy jej jakoci, Stanowisko Komitetu Rozwoju Człowieka Polskiej Akademii Nauk Warszawa 2008 1
Rozporzdzenia Ministra Zdrowia z dnia 28 sierpnia 2009r w sprawie organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziemi i młodzie (Dz.U.2009, nr 139, poz.1133); 2. Przedstawienie propozycji zmian w aktualnie obowizujcych przepisach, organizacji i wykonywaniu wiadcze zdrowotnych przez pielgniarki szkolne w rodowisku nauczania i wychowania. Analiz aktualnej sytuacji w rodowisku pielgniarek szkolnych przeprowadzono w nastpujcy sposób: 1. Opracowano formularz ankiety, a dane w nim zawarte dotyczyły przekazania nastpujcych informacji: Strukturze podmiotów realizujcych wiadczenia pielgniarki szkolnej; Personelu udzielajcego profilaktycznych wiadcze zdrowotnych pielgniarki szkolnej; Zezwoleniu Wojewódzkich Oddziałów Narodowego Funduszu Zdrowia na odstpstwa od wymaga okrelonych w rozporzdzeniu; Schemacie dostosowania godzin pracy pielgniarki/higienistki szkolnej w placówce owiatowej; Odpłatnoci i jej wysokoci za uytkowanie gabinetów i pomocy przedlekarskiej; Odległoci, które musi pokona pielgniarka w jednym dniu midzy placówkami. 2. Korzystajc z uprzejmoci ogólnopolskiej sieci Okrgowych Izb Pielgniarek i Połonych ankiety rozesłano do podmiotów realizujcych wiadczenia pielgniarki szkolnej. 3. wiadczeniodawcy zwrotn informacj przekazywali poprzez swoje Okrgowe Izby Pielgniarek i Połonych, albo bezporednio do Krajowego Stowarzyszenia Pielgniarek Medycyny Szkolnej. 4. Na podstawie ustawy z dnia 06 wrzenia 2001r o dostpie do informacji publicznej Krajowe Stowarzyszenie Pielgniarek Medycyny Szkolnej zwróciło si równie z prob do: Wojewódzkich Oddziałów Narodowego Funduszu Zdrowia o udzielenie informacji czy na terenie województwa we wszystkich placówkach szkolnych zabezpieczone s wiadczenia z zakresu pielgniarstwa rodowiska nauczania i wychowania? Wojewódzkich Kuratorów Owiaty o uzyskanie nastpujcych informacji: czy na terenie województwa we wszystkich placówkach szkolnych zabezpieczone s wiadczenia zdrowotne przez pielgniark szkoln? Jeeli, nie to w ilu placówkach brak ww. zabezpieczenia? 2
w ilu szkołach dyrektorzy pobieraj opłaty od pielgniarek szkolnych: - z tytułu uyczenia gabinetów profilaktyki i pomocy przedlekarskiej; - z tytułu czynszu za wynajem gabinetów profilaktyki i pomocy przedlekarskiej; - z tytułu podatku od nieruchomoci. w ilu placówkach szkolnych brak jest gabinetów profilaktyki i pomocy przedlekarskiej? Metoda komunikacji była realizowana zarówno form poczty elektronicznej jak i tradycyjn (listow). Omawiane w poniszym opracowaniu zagadnienia dotycz spraw ogólnopolskich, a wszystkie analizy i wyliczenia procentowe s opracowane na podstawie danych zawartych w ankietach i obejmuj tylko populacj ankietowanych podmiotów. Nazwa województwa Indywidualne praktyki pielgniarskie Zakłady pielgniarskie Grupowe praktyki pielgniarskie Dolnolskie 26 - - 2 Kujawsko- Pomorskie 12 2-7 Lubelskie 1 2 2 1 Lubuskie - - - - Łódzkie - - - 4 Małopolskie 2 6 2 - Mazowieckie 1 2 2 - Opolskie - 3 8 1 Podkarpackie 17-3 3 Podlaskie - 5 2 17 Pomorskie 27 11 3 9 lskie - 10 6 1 witokrzyskie - 1 1 - Warmisko- Mazurskie - - - - Wielkopolskie 23 20 5 3 Zachodniopomorskie 19 12 1 2 Inne podmioty Tabela 1. Ilo i rodzaj ankietowanych podmiotów wykonujcych wiadczenia pielgniarki szkolnej poszczególnych rodowisku nauczania poszczególnych wychowania w poszczególnych województwach 3
Rónorodno ankietowanych podmiotów oraz dodatkowe informacje pozyskane z Oddziałów Wojewódzkich Narodowego Funduszu Zdrowia i Kuratoriów Owiaty pozwoliły na zidentyfikowanie faktycznych trudnociach w realizacji wiadcze pielgniarki szkolnej w rodowisku nauczania i wychowania w aspekcie ogólnopolskim. Mona domniemywa, e wyniki analizy przedstawione w niniejszym opracowaniu odzwierciedlaj sytuacj w wikszoci podmiotów realizujcych wiadczenia pielgniarki i higienistki szkolnej w rodowisku nauczania i wychowania. 4
I. Analiza ankiet wypełnionych przez podmioty realizujce wiadczenia pielgniarki lub higienistki szkolnej udzielanych w rodowisku nauczania wychowania I.1 Struktura podmiotów realizujcych wiadczenia zdrowotne z zakresu pielgniarki szkolnej Rys.1 Podział procentowy podmiotów realizujcych wiadczenia zdrowotne z zakresu pielgniarki szkolnej W badaniu ankietowym wziły udział pielgniarki i higienistki szkolne pracujce w rónych podmiotach udzielajacych wiadczenia zdrowotne w rodowisku nauczania i wychowania. Wród badanych podmiotów profilaktyczna opieka zdrowotna nad uczniami sprawowana jest w 44% przez pielgniarskie praktyki zawodowe, w 37% podmioty lecznicze prowadzone przez pielgniarki, najmniejsz grup badanych bo 19% stanowiły pielgniarki zatrudnione w innych podmiotych głównie w publicznych zakładach opieki zdrowtnej oraz praktykach lekarza poz (rys.1). 5
I.2 Struktura zatrudnienie pielgniareki i higienistek szkolnych. Rys. 2. Odsetek zatrudnienia pielgniarek i higienistek szkolnych. Z powyszego materiału wynika, e profilaktyczn opiek zdrowotn nad uczniami sprawuje 94,4 % pielgniarek szkolnych i 5,6% higienistek szkolnych. W 90% szkół wiadczenia zdrowotne wykonuje dobrze przygotowana i stabilna kadra pielgniarska - 70 % pielgniarek szkolnych pracuje w szkole ponad 10 lat. 2 Zatem jest to dowiadczona kadra, która jest pasjonatem wykonywanego zawodu i pracy na rzecz młodego pokolenia, jakim s uczniowie. Z przeprowadzonej analizy wynika, i za kilka lat moe doj do sytuacji braku zabezpieczenia profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami z uwagi na: Wysoki odsetek pracujcych pielgniarek w wieku przedemerytalnym; Wysoki odsetek pracujcych emerytowanych pielgniarek; Wysoki odsetek pracujcych higienistek szkolnych w wieku przedemerytalnym; Wysoki odsetek pracujcych emerytowanych higienistek szkolnych. Szczegóły przedstawia rys.3. 2 Profilaktyczna opieka zdrowotna nad uczniami i działania niezbdne dla poprawy jej jakoci, Stanowisko Komitetu Rozwoju Człowieka Polskiej Akademii Nauk Warszawa 2008 6
Rys.3. Odsetek pielgniarek i higienistek szkolnych w wieku przedemerytalnym i pracujcych emerytek Jednoczenie naley zauway, e młoda kadra pielgniarska posiadajca niezbdne kwalifikacje nie chtnie podejmuje prac w rodowisku nauczania i wychowania, a nieliczne rezygnuj po paru miesicach ze wzgldu na niskie wynagrodzenie. Natomiast w przypadku higienistek szkolnych w chwili obecnej nie prowadzi si kształcenia przygotowujcego do pracy w tym zawodzie. I.3 Trudnoci w realizacji wiadcze zdrowotnych sygnalizowane przez pielgniarki i higienistki szkolne w placówkach specjalnych Z powodu trudnoci z realizacj gwarantowanych wiadcze zdrowotnych zgodnie z obowizujcymi przepisami, wiadczeniodawcy zwracali si z prob do Wojewódzkich Oddziałów Narodowego Funduszu Zdrowia o akceptacj odstpstw od zapisów rozporzdzenia Ministra Zdrowia w sprawie wiadcze gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, dotyczcych opieki pielgniarskiej w szkołach specjalnych. Rysunek nr 4 przedstawia, e a 84,1% wiadczeniodawców nie jest w stanie realizowa wiadczenia w oparciu o zapisy ww. rozporzdzenia. Zapisy te doprowadzaj do absurdalnych sytuacji wymuszajc dodatkowe zatrudnianie pielgniarek proporcjonalnie do liczby uczniów w placówkach owiatowo wychowawczych np: do placówki z typem uczniów C uczszcza 100 uczniów, a wskaniki etatu przeliczeniowego zawarte w tabelach wymuszaj zatrudnienie trzech pielgniarek. Wie si to z koniecznoci stworzenia dodatkowo dwóch stanowisk pracy dla pielgniarek 7
w pomieszczeniu o powierzchni 12m 2 wykonujcych obowizki w tym samym czasie lub utworzenia dodatkowo dwóch nowych gabinetów. Biorc pod uwag realno, w omawianym przypadku wystarczy jeden etat pielgniarki. Zdajemy sobie spraw, e zamysłem ustawodawcy było takie działanie, aby zwikszy dostpno do pielgniarki szkolnej szczególnie w szkołach specjalnych. Jednake okazało si, e dobre chci wyprzedziły działania formalne, które powinny doprowadzi do praktycznego przygotowania tych szkół w zakresie powierzchni lokalowej. Na dzie dzisiejszy Narodowy Fundusz Zdrowia wymusza działania w zakresie ustawowej dostpnoci, ale nie zwraca uwagi, e dwie (trzy) pielgniarki musz pracowa w tym samym czasie w tym samym małym gabinecie. Z wieloletniego dowiadczenia pracy w szkole specjalnej uwaamy, e jedna pielgniarka moe realizowa wszystkie zadania na ni nałoone bez obniania jakoci tych wiadcze i ograniczania jej dostpnoci. Ponadto do stworzenia nowych etatów potrzebne s rodki finansowe, tymczasem obecny poziom finansowania nie zabezpiecza tego. Rys.4. Odsetek wyraonych zezwole przez Wojewódzkie Oddziały Narodowego Funduszu Zdrowia na odstpstwa od liczby uczniów w placówkach specjalnych na jeden etat przeliczeniowy W wyniku analizy 37,6 % wiadczeniodawców uzyskało zgod na odstpstwa w zakresie etatu przeliczeniowego na cały okres obowizywania umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia, natomiast 10,3 % tylko do koca roku szkolnego 2011/2012. 8
15,9 % podmiotów nie wystpowało z wnioskiem do Wojewódzkich Oddziałów Narodowego Funduszu Zdrowia o wyraenie zgody na odstpstwa od liczby uczniów na jeden etat przeliczeniowy gdy nie było takiej potrzeby. 36,2 % wiadczeniodawców nie otrzymało zgody na odstpstwa. W tej sytuacji wiadczenia realizowane s w nastpujcy sposób: Przykładowo w placówce szkolnej posiadajcej 90 uczniów typu C opiek objto 30 uczniów a na pozostałych 60 uczniów Narodowy Fundusz Zdrowia sugeruje dyrekcji placówek nawiza współprac z dwoma kolejnymi pielgniarkami. Pytanie brzmi: jak pielgniarka ma rozdzieli uczniów, którym ma udziela opieki, a którym nie udziela. Co w sytuacji gdy dyrektor placówki nie moe znale dodatkowych pielgniarek (np. placówka połoona w małej miejscowoci)? W rzeczywistoci jest tak, e pielgniarka i tak obejmuje opiek wszystkich uczniów. W ten sposób wymusza si opiek nad uczniami z poza listy aktywnej przedstawianej, co miesic do Narodowego Funduszu Zdrowia, bez ponoszenia przez Narodowy Funduszu Zdrowia rodków finansowych. I.4 Trudnoci w realizacji wiadcze zdrowotnych sygnalizowane przez pielgniarki i higienistki szkolne w szkołach o małej liczbie uczniów (do 250 osób). Podobna sytuacja wystpuje w szkołach o zmniejszonych stanach osobowych uczniów gdzie zgodnie z przepisami pielgniarka powinna wiadczy usługi nie mniej ni jeden raz w tygodniu, nie mniej ni przez cztery godziny dziennie przy populacji do 250 uczniów. 21,3 % sygnalizuje, e dostpno godzinow pracy pielgniarki dostosowała do indywidualnych potrzeb placówki oraz potrzeb uczniów, w której wykonywane s wiadczenia na podstawie uzyskanej zgody na odstpstwa od rozporzdzenia Ministra Zdrowia z Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. 78,7 % wiadczeniodawców dostosowało godziny pracy personelu do zapisów rozporzdzenia, ale wi si z tym due problemy w zakresie funkcjonowania podmiotów pielgniarskich. 9
Rys.5. Dostosowanie dostpnoci pielgniarki w placówce szkolnej. Analizie zostały poddane trudnoci, które wystpuj w zwizku z realizacj zapisów rozporzdzenia w zakresie dostpnoci, a dotycz one midzy innymi przemieszczania si pielgniarek/higienistek szkolnych do nastpnej placówki szkolnej w cigu dnia. 36,7 % wiadczeniodawców zwraca uwag na koszty zwizane z dotarciem do nastpnej placówki (koszty zakupu biletów lub koszty zwizane z eksploatacj własnego rodka lokomocji). 20,4 % podmiotów wykonujcych wiadczenia sygnalizuje w ankiecie brak jakiekolwiek moliwoci dojazdu do nastpnej placówki. 14,5 % wiadczeniodawców, aby dotrze do nastpnej lokalizacji musi korzysta z własnego rodka lokomocji. 14,2% korzysta z komunikacji lokalnej. 10
Wystpujce trudnoci w realizacji wiadcze Koszty dojazdu 36,7 % Brak komunikacji lokalnej w godzinach przemieszczania si do nastpnej placówki Odsetek podmiotów sygnalizujcych trudnoci 20,4 % Konieczno posiadania własnego auta 14,5 % Korzystanie z komunikacji lokalnej 14,2 % Pokonywanie duych odległoci 10,4 % Opónienia komunikacji lokalnej 3,8 % Tabela 2. Wystpujce trudnoci w realizacji wiadcze Wan kwesti, s spónienia w dotarciu do nastpnej placówki wynikajce z wyej opisanych trudnoci. Wskazuje to 3,8% ankietowanych. Przemieszczanie si pielgniarek/higienistek szkolnych w cigu dnia do nastpnej placówki generuje wiele niepokojcych zjawisk, które maj wpływ na dostpno do wiadcze w rodowisku nauczania i wychowania. Obrazuj to dane zamieszczone w tabeli 3. Najwaniejsze to: 27,7 % ankietowanych wskazywało, e pielgniarki z powodu zdarze losowych (np. oczekiwanie na przybycie rodziców, przyjazd pogotowia ratunkowego lub opónienia rodków komunikacji lokalnej) nie moe dotrze do nastpnej placówki na wyznaczon godzin w harmonogramie pracy. 20,6% sygnalizuje narastajcy stres wynikajcy z wyej opisanej sytuacji. 7,8% potwierdza niezadowolenie i konflikty z dyrektorami placówek wynikajce z opisywanych sytuacji. 21,3% sygnalizuje, e biorc te pod uwag rozkład zaj lekcyjnych, sposób i czas przemieszczania si w cigu dnia do nastpnej placówki, zachodz sytuacje, e w kolejnej szkole skoczyły si ju zajcia lekcyjne. 4,3% potwierdza swoj absencj chorobow z powodu przezibie wynikajcych z przemieszczania si (oczekiwanie na autobus, pocig itp.), która do tej pory wystpowała w mniejszym zakresie. 11
Opis kategorii Niepunktualne przybycie do nastpnej placówki niezalene od pielgniarki np. opónienia komunikacyjne, zdarzenia losowe Dezorganizacja pracy pielgniarki (popiech, aby ze wszystkim zdy, stres zwizany z godzin rozpoczcia pracy w nastpnej placówce) Odsetek podmiotów sygnalizujcy zaistniałe zjawisko 27,7 % 20,6 % Krótki czas zaj w szkole do godz. 13 00-14 00 21,3 % Konflikty z dyrektorami, pracownikami szkoły - brak zrozumienia Trudnoci w skonstruowaniu harmonogramu pracy personelu 7,8 % 5,7 % Absencja chorobowa pielgniarek/higienistek 4,3 % Rezygnacja pielgniarek z pracy 2,8 % Przewoenie sprztu i dokumentacji do placówek 2,1 % Due trudnoci w zorganizowaniu i przeprowadzeniu fluoryzacji zbów po przemieszczeniu si do drugiej placówki( np. pora obiadowa) Tabela 3. Wystpowanie niepokojcych zjawisk 0,7 % Jak ju było wspomniane, zgodnie z zapisami rozporzdzenia załcznik Nr 4 cz III pkt.2.2, 2.3, 2.4 okrela dostpno pielgniarki na poziomie nie mniej ni 4 godziny, zatem pielgniarka po upływie tych godzin musi przemieci si do nastpnej placówki tracc przy tym czas, który mógłby by przeznaczony na udzielanie wiadcze zdrowotnych uczniom. Dlatego analizie poddano odległoci pokonywane przez pielgniarki oraz czas powicony na dojazd do kolejnej szkoły. 12
Rys. 6. Czas powicony na dojazd do nastpnej placówki. Wynika z tego, e 2,8 % pielgniarek nie ma moliwoci dosta si do drugiej placówki, a 15,5% powica 1 godzin i wicej na dojazd. W obecnie istniejcej sieci szkół, aby dotrze do kolejnej placówki owiatowej pielgniarki niejednokrotnie pokonuj bardzo due odległoci nawet ponad 30 km, na co wskazywało 8,4 % ankietowanych podmiotów. Rys.7. Pokonywane odległoci midzy placówkami owiatowymi 13
I.5 Odpłatnoci za uytkowanie gabinetów profilaktyki i pomocy przedlekarskiej Duym obcieniem finansowym dla podmiotów jest ponoszenie opłat za uytkowanie gabinetów profilaktyki i pomocy przedlekarskiej. W chwili obecnej 31% ankietowanych podmiotów obcianych jest opłatami za uytkowanie gabinetów profilaktyki i pomocy przedlekarskiej. Rys.8. Odsetek wiadczeniodawców, którzy obciani s opłatami za uytkowanie gabinetów profilaktyki i pomocy przedlekarskiej Od wiadczeniodawców pobierane s nastpujce rodzaje opłat: czynsz; pokrycie kosztów utrzymania gabinetu profilaktyki i pomocy przedlekarskiej takich jak energia, woda, sprztanie, konserwacja; podatek od nieruchomoci. 14
Rys.9. Odsetek organów i samorzdów terytorialnych, które pobieraj opłaty za uytkowanie gabinetów profilaktyki i pomocy przedlekarskiej O pobieraniu odpłatnoci decyduj: rady gminy przyjmujc uchwały w sprawie pobierania opłat; rady powiatu przyjmujc uchwały sprawie pobierania opłat; dyrektorzy placówek. Ciekawym, a jednoczenie niepokojcym jest fakt, i wród organów pobierajcych opłaty ankietowani w wikszo wskazuj dyrektorów placówek szkolnych. W myl prawa cywilnego szkoła na podstawie umowy pomidzy stronami ma pełne kompetencje w zakresie kształtowania opłat zwizanych z uytkowaniem gabinetów profilaktyki i pomocy przedlekarskiej. Z punktu widzenia przepisów owiatowych, zadaniem szkoły jest zapewnienie uczniom moliwoci dostpu do gabinetu profilaktyki i pomocy przedlekarskiej, a dyrektor ma zapewni bezpieczne i higieniczne warunki pobytu ucznia w szkole, a take bezpieczne i higieniczne warunki uczestnictwa w zajciach zorganizowanych przez szkoł. W tym miejscu naley przywoła zapis rozporzdzenia Ministra Zdrowia w sprawie wiadcze gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, e pielgniarka szkolna jest doradc dla dyrektora szkoły w sprawie bezpieczestwa, organizacji posiłków i warunków sanitarnych w szkole. Tak, wic dyrektor szkoły powinien by zainteresowany utworzeniem i utrzymaniem gabinetu profilaktyki i pomocy przedlekarskiej oraz dobr współprac z pielgniark szkoln. 15
W zwizku z powyszym wskazanym byłoby, aby dyrektor szkoły zwolnił podmiot leczniczy z opłat z uwagi na charakter prowadzanej działalnoci, który stanowi realizacje ustawowego obowizku zapewnienia opieki zdrowotnej dzieciom i młodziey w szkole. Na dzie dzisiejszy przepisy owiatowe oraz przepisy resortu zdrowia nie s spójne w zakresie kreowania profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziemi i młodzie w rodowisku nauczania i wychowania. Dane w tabeli nr 4 pozwalaj dostrzec, i od podmiotów realizujcych profilaktyczne wiadczenia zdrowotne na terenie szkoły pobierany jest szeroki rodzaj odpłatnoci. 64,1% gmin przenosi obowizek podatkowy, pobierajc podatek od nieruchomoci, od podmiotów realizujcych wiadczenia zdrowotne na terenie szkoły, co nie jest zgodne z obowizujcym prawem. Uzasadnienie: na podstawie art. 3 ust.1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U.2010.95.613), obowizek podatkowy w podatku od nieruchomoci przechodzi na posiadacza nieruchomoci tylko w przypadku lub ich czci stanowicych własno Skarbu Pastwa lub jednostki samorzdu terytorialnego, jeli posiadanie wynika z umowy zawartej bezporednio z włacicielem. Umowy dotyczce korzystania z gabinetów profilaktyki i pomocy przedlekarskiej w celu udzielania wiadcze zdrowotnych przez pielgniarki szkolne, co do zasady zawierane s ze szkoł. W zwizku z tym podatnikiem podatku od nieruchomoci w stosunku do nieruchomoci lub ich czci zajtych na udzielanie wiadcze zdrowotnych jest szkoła, a nie podmioty prowadzce gabinety profilaktyki i pomocy przedlekarskiej. 8,7 % gmin jednoczenie pobiera czynsz i podatek od nieruchomoci. 7,6 % pobiera opłaty za utrzymanie pomieszczenia przeznaczonego na gabinet profilaktyki i pomocy przedlekarskiej oraz jednoczenie podatek od nieruchomoci. Nadmieni naley, e w niektórych przypadkach pomieszczenia przeznaczone na gabinety traktowane s jak lokale uytkowe, a wysoko opłat uzaleniona jest od rejonu miasta, w której zlokalizowana jest szkoła np. im bliej centrum miasta tym opłaty s wysze. Ponadto pobierane nalenoci za gabinety s wartoci stał bez wzgldu na czas korzystania z gabinetu przez pielgniark oraz liczb uczniów uczszczajc do szkoły. Naley równie wzi pod uwag fakt, e w wielu przypadkach z gabinetów korzystaj pracownicy szkoły np. psycholog, pedagog a opłat ponosi wiadczeniodawca. 16
Z poniej tabeli wynika jednoznacznie, e brak jest jasno sprecyzowanych przepisów prawa w tym zakresie. Rodzaj odpłatnoci Udział % Gmina pobiera podatek od nieruchomoci 47,8% Gmina pobiera czynsz i podatek od nieruchomoci 8,7% Gmina pobiera opłaty zwizane z kosztami utrzymania (woda, energia, sprztanie itp.) Powiat pobiera opłaty zwizane z kosztami utrzymania (woda, energia, sprztanie itp.) Gmina pobiera opłaty zwizane z kosztami utrzymania (woda, energia, sprztanie itp.) i podatek od nieruchomoci 8,7% 8,7% 7,6% Dyrektor placówki pobiera czynsz 37,0% Dyrektor placówki pobiera opłaty zwizane z kosztami utrzymania 19,6% Tabela 4. Rodzaj odpłatnoci pobieranych od podmiotów realizujcych wiadczenia zdrowotne w szkole Analiza miesicznych wartoci opłat, jakie ponosz pielgniarki za uytkowanie gabinetów profilaktyki i pomocy przedlekarskiej. W ankiecie wyszczególniono trzy kafeterie ponoszonych opłat : do 50,00 zł; 50,00 zł 100,00 zł; powyej 100,00 zł. Rys.10. Miesiczne opłaty za uytkowanie gabinetów profilaktyki i pomocy przedlekarskiej 17
Około 39 % podmiotów w okresie miesicznym ponosi około 100,00 zł opłat z tytułu uytkowania gabinetów. Wiele pielgniarek wykonuje wiadczenia w kilku szkołach korzystajc w nich z gabinetów. Biorc pod uwag miesiczn wysoko przychodów na jeden etat przeliczeniowy pielgniarki szkolnej z Narodowego Funduszu Zdrowia oraz liczb obsługiwanych szkół jest to kwota bardzo wysoka i stanowi znaczny uszczerbek finansowy podmiotu pielgniarskiego. 18
II. Analiza zebranej informacji publicznej Na podstawie art.2 ust.1 i art.10 ust.1 ustawy z dnia 06 wrzenia 2001r o dostpie do informacji publicznej (Dz. U. nr 112, poz.1198 z pón. zm.) Krajowe Stowarzyszenie Pielgniarek Medycyny Szkolnej wystpiło z wnioskiem do wszystkich Oddziałów Wojewódzkich Narodowego Funduszu Zdrowia o informacj na temat zabezpieczenia wiadcze zdrowotnych z zakresu pielgniarstwa rodowiska nauczania i wychowania we wszystkich placówkach owiatowo - wychowawczych na terenie województw. Na zapytanie odpowiedziało czternacie Wojewódzkich Oddziałów Narodowego Funduszu Zdrowia. Uzyskano nastpujce informacje: wiadczenia zdrowotne z zakresu pielgniarki rodowiska nauczania i wychowania zostaj zawierane ze wszystkimi wnioskodawcami ubiegajcymi si o zawarcie takiej umowy i spełniajcymi wymagania okrelone dla wymienionego zakresu wiadcze; Oddziały nie s w stanie jednoznacznie stwierdzi, czy wszyscy wiadczeniobiorcy uczszczajcy do placówek szkolnych s objci wiadczeniami pielgniarki szkolnej; Oddziały nie prowadz analiz dotyczcych braku zabezpiecze wiadcze w poszczególnych placówkach owiatowych, poniewa nie otrzymuj z Kuratoriów Owiaty aktualnych wykazów szkół w województwie oraz od samorzdów terytorialnych informacji na temat aktualnej sieci szkół; Jedynym ródłem wiedzy o braku zabezpieczenia wiadcze jest sytuacja, kiedy wiadczeniodawca rezygnuje z kontraktu lub Wojewódzki Oddział Narodowego Funduszu Zdrowia rozwie umow z wiadczeniodawc. Oddziały Wojewódzkie zwracaj take uwag na problem z przekraczaniem normy liczby uczniów objtych opiek przez jedn pielgniark szkoln okrelon w Rozporzdzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2009 w sprawie wiadcze gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. nr 139, poz. 1139, z pón. zm.). Wynika to z braku wykwalifikowanej kadry pielgniarskiej na rynku, która zabezpieczyłaby wiadczenia dla tej grupy uczniów przekraczajcych norm przypadajc na jedn pielgniark. Na podstawie ww. ustawy o dostpie do informacji publicznej zwrócono si równie do Kuratoriów Owiaty we wszystkich województwach z pytaniami dotyczcymi: 19
Poziomu zabezpieczenia wiadcze pielgniarki szkolnej uczniom w placówkach owiatowych; Pobieranych opłat za korzystanie z gabinetu profilaktyki i pomocy przedlekarskiej przez podmioty realizujce wiadczenia pielgniarki szkolnej; Braku gabinetów profilaktyki i pomocy przedlekarskie na terenie placówek owiatowo wychowawczych. Na zapytania odpowiedziało trzynacie Kuratoriów Owiaty, udzielajc nastpujcych informacji: Kuratoria Owiaty nie posiadaj danych dotyczcych zabezpieczenia opieki pielgniarskiej na terenie placówek szkolnych; Kuratoria Owiaty nie dysponuj danymi dotyczcymi pobieranych opłat za korzystanie z gabinetów profilaktyki i pomocy przedlekarskiej; Natomiast w zakresie braku gabinetów profilaktyki i pomocy przedlekarskiej odpowiedzi udzielono na podstawie danych zebranych w Systemie Informacji Owiatowej. Dane te s mało precyzyjne i nie odzwierciedlaj stanu faktycznego w zakresie dostpnoci do gabinetu profilaktyki i pomocy przedlekarskiej na terenie placówek owiatowych. Wynika to z tego, e w przypadku kilku szkół, które korzystaj z jednego gabinetu, system wykazuje, e wszystkie placówki posiadaj gabinety. 20
III. Finansowanie wiadcze pielgniarki szkolnej Finansowanie wiadcze pielgniarki szkolnej realizowane jest na podstawie rocznej stawki kapitacyjnej. W stosunku do konkretnego ucznia, stawka kapitacyjna korygowana jest współczynnikiem odpowiednim dla typu szkoły, do której uczszcza ucze i jego charakterystyki zdrowotnej: 1) Typ szkoły I (szkoła podstawowa, gimnazjum, liceum, liceum profilowane (bez nauki w warsztatach w szkole), szkoła artystyczna na prawach gimnazjum lub liceum, szkoła policealna z tokiem nauki nie dłuszym ni 2,5 roku): a) ucze klasy ogólnej w szkole typu I (typ ucznia I.1) współczynnikiem 1,0; b) ucze klasy integracyjnej i sportowej w szkole typu I (typ ucznia I.2) współczynnikiem 1,7, c) ucze z niepełnosprawnoci typu A w klasie ogólnej szkoły typu I albo oddziale (klasie) specjalnej w takiej szkole (typ ucznia I.3A) współczynnikiem 5,0; d) ucze z niepełnosprawnoci typu B w klasie ogólnej szkoły typu I albo oddziale (klasie) specjalnej w takiej szkole (typ ucznia I.3B) współczynnikiem 9,4; e) ucze z niepełnosprawnoci typu C w klasie ogólnej szkoły typu I albo oddziale (klasie) specjalnej w takiej szkole (typ ucznia I.3C) współczynnikiem 25,0. 2) Typ szkoły II (szkoła prowadzca nauk zawodu z warsztatami w szkole, szkoła sportowa) - ucze szkoły typu II (typ ucznia II) współczynnikiem 1,7. 3) Typ szkoły III (szkoła specjalna dla dzieci i młodziey): a) ucze z niepełnosprawnoci typu A w szkole typu III (typ ucznia IIIA) współczynnikiem 5,0; b) ucze z niepełnosprawnoci typu B w szkole typu III (typ ucznia IIIB) współczynnikiem 9,4; c) ucze z niepełnosprawnoci typu C w szkole typu III (typ ucznia IIIC) współczynnikiem 25,0. 3 Wartoci stawek kapitacyjnych okrela Załcznik Nr 1 do zarzdzenia Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia na nastpny rok kalendarzowy. 3 Zarzdzenie Nr 85/2011/DOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 17 listopad 2011r w sprawie okrelenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie wiadcze w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna str. 22 21
WARTOCI STAWEK KAPITACYJNYCH, PORAD I RYCZAŁTÓW W POZ w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2012 r. L.p. Nazwa wiadczenia Jednostka rozliczeniowa Warto rocznej stawki kapitacyjnej, ceny jednostkowej jednostek rozliczeniowych (w PLN) 1.1 wiadczenia lekarza poz Stawka kapitacyjn 96,00 1.2 wiadczenia lekarza poz w profilaktyce ChUK a Porada 48,00 1.3 1.4 1.5 1.6 wiadczenia lekarza poz udzielane w stanach nagłych zachorowa ubezpieczonym spoza OW oraz z terenu OW ale spoza gminy własnej i ssiadujcych i spoza listy zadeklarowanych pacjentów wiadczenia lekarza poz udzielane w stanach nagłych zachorowa osobom spoza listy wiadczeniobiorców innym ni ubezpieczone uprawnionym do wiadcze zgodnie z treci art. 2 ust. 1 pkt. 2 i 3 ustawy, osobom uprawnionym jedynie na podstawie,,karty Polaka oraz obcokrajowcom posiadajcym ubezpieczenie zdrowotne na podstawie zgłoszenia, w zwizku z czasowym zatrudnieniem na terytorium RP wiadczenia lekarza poz udzielane w stanach zachorowa osobom uprawnionym na podstawie przepisów o koordynacji(ekuz, Certyfikat) wiadczenia lekarza poz w ramach kwalifikacji do realizacji transportu,,dalekiego w POZ 2.1 wiadczenia pielgniarki poz Porada 45,00 Porada 45,00 Porada 45,00 Porada 20,00 Stawka kapitacyjn a 2.2 wiadczenia pielgniarki poz w ramach realizacji profilaktyki grulicy Porada 4,00 2.3 2.4 2.5 wiadczenia pielgniarki poz udzielane w stanach nagłych zachorowa ubezpieczonym spoza OW oraz z terenu OW ale spoza gminy własnej i ssiadujcych i spoza listy zadeklarowanych pacjentów wiadczenia pielgniarki poz udzielane w stanach nagłych zachorowa osobom spoza listy wiadczeniobiorców innym ni ubezpieczone uprawnionym do wiadcze zgodnie z treci art. 2 ust. 1 pkt. 2 i 3 ustawy, osobom uprawnionym jedynie na podstawie,,karty Polaka oraz obcokrajowcom posiadajcym ubezpieczenie zdrowotne na podstawie zgłoszenia, w zwizku z czasowym zatrudnieniem na terytorium RP wiadczenia pielgniarki poz udzielane w stanach zachorowa osobom uprawnionym na podstawie przepisów o koordynacji (EKUZ, Certyfikat) 3.1 wiadczenia połonej poz 26,64 Porada 12,00 Porada 12,00 Porada 12,00 Stawka kapitacyjn 13,56 3.2 Wizyta połonej poz w edukacji przedporodowej Porada 31,00 3.3 Wizyta patronaowa połonej poz Porada 26,00 3.4 3.5 Wizyta połonej poz w opiece pooperacyjnej nad kobietami po operacjach ginekologicznych i onkologiczno-ginekologicznych wiadczenia połonej poz udzielane w stanach nagłych zachorowa wiadczeniobiorcom spoza OW oraz z terenu OW ale spoza gminy własnej Porada 15,00 Porada 12,00 22
i ssiadujcych i spoza listy zadeklarowanych pacjentów 3.6 3.7 wiadczenia połonej poz udzielane w stanach nagłych zachorowa osobom spoza listy wiadczeniobiorców innym ni ubezpieczone uprawnionym do wiadcze zgodnie z treci art. 2 ust. 1 pkt. 2 i 3 ustawy, osobom uprawnionym jedynie na podstawie,,karty Polaka oraz obcokrajowcom posiadajcym ubezpieczenie zdrowotne na podstawie zgłoszenia, w zwizku z czasowym zatrudnieniem na terytorium RP wiadczenia połonej poz udzielane w stanach zachorowa osobom uprawnionym na podstawie przepisów o koordynacji (EKUZ, Certyfikat) 4.1 wiadczenia pielgniarki szkolnej 4.2 5.1 5.2 wiadczenia pielgniarki szkolnej udzielane w ramach grupowej profilaktyki fluorkowej wiadczenia transportu sanitarnego w POZ przewozy realizowane w ramach gotowoci wiadczenia transportu sanitarnego dalekiego w POZ przewozy na odległo (tam i z powrotem) 121-400 km 5.3 wiadczenia transportu sanitarnego dalekiego w POZ przewozy na odległo (tam i z powrotem) powyej 400 km Porada 12,00 Porada 12,00 Stawka kapitacyjn 42,00 Stawka kapitacyjna 5,40 Stawka kapitacyjn 4,44 a Ryczałt za przewóz 210,00 Ryczałt za kady km przewozu 0,84 ponad 400 Zgodnie z Zarzdzeniem Nr 85/2011/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 17 listopada 2011 w sprawie okrelenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie wiadcze w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna, normy dotyczce liczby wiadczeniobiorców okrelone s dla poszczególnych zakresów wiadcze w nastpujcy sposób: dla lekarza poz maksymalna liczba wiadczeniobiorców objtych opiek przez jednego lekarza poz nie powinna przekroczy 2750 osób; dla pielgniarki poz maksymalna liczba wiadczeniobiorców objtych opiek przez jedn pielgniark poz nie powinna przekroczy 2750 osób; dla połonej poz - maksymalna liczba wiadczeniobiorców, do których zalicza si osoby płci eskiej oraz noworodki i niemowlta obu płci do 2 miesica ycia, objtych opiek przez jedn połon poz nie powinna przekroczy 6600 osób; dla pielgniarki szkolnej okrelone s w czci III załcznika nr 4 do rozporzdzenia Ministra Zdrowia w sprawie wiadcze gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej. Naley w tym miejscu podkreli, e normy liczby wiadczeniobiorców okrela ww. zarzdzenie, a wyjtkiem jest zalecana liczba uczniów na jeden etat pielgniarki, która jest szczegółowo okrelona w zapisach rozporzdzenia Ministra Zdrowia w sprawie wiadcze gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej 23
Od 01 wrzenia 2011 w zwizku z podniesieniem standardów leczenia osób najczciej korzystajcych ze wiadcze podstawowej opieki zdrowotnej Narodowy Fundusz Zdrowia zwikszył współczynniki korygujce: - dla lekarza poz obejmujcego opiek dzieci wieku 0 do 6 lat z 1,6 do 2,0; - dla pielgniarki poz obejmujcej opieka dzieci w wieku 0 do 6 lat z 1,3 do 2,0; - dla lekarza poz i pielgniarki poz obejmujcych opiek osoby dorosłe powyej 65 roku ycia z 1,8 do 2,0. Natomiast współczynniki korygujce wiadczenia pielgniarki szkolnej nie uległy zwikszeniu i od kilku lat s w niezmienionej wysokoci. Poniej w tabeli Nr 5 przedstawiono analiz porównawcz zastosowania wskanika przeliczeniowego etatu (kolumna nr 2) oraz współczynnika korygujcego stawk kapitacyjn (kolumna nr 6). Jak wynika z analizy istniej istotne rozbienoci pomidzy wskanikiem etatowym a współczynnikiem korygujacym stawk kapitacyjn. Zgodnie z rozporzdzeniem pielgniarka w placówkach specjalnych po zastosowaniu wskaników etatowych ma obj opiek (kolumna nr 3); typ A 1050 uczniów; typ B 800 uczniów; typu C - 900 uczniów. Przy zastosowaniu współczynników korygujcych Narodowego Funduszu Zdrowia liczba uczniów w tych placówkach ulega znacznemu obnieniu i tak (kolumna 7): typ A 750 uczniów; typ B 752 uczniów; typ C 750 uczniów. Naley tutaj zwróci uwag, e jednoczenie z obnieniem liczby podopiecznych obniono równie warto przychodu z Narodowego Funduszu Zdrowia, która jest zaniona w stosunku do wymaga stawianych Rozporzdzeniem Ministra Zdrowia o nastpujce wartoci dla: typ A - o 1050,00 zł ( kwota ta stanowi o ok 30% mniejszy przychód z Narodowego Funduszu Zdrowia od stawianych wymaga przez Ministerstwo Zdrowia); typ B o 168,00 zł (kwota ta stanowi o ok 6% mniejszy przychód z Narodowego Funduszu Zdrowia od stawianych wymaga przez Ministerstwo Zdrowia); typ C o 525,00 zł (kwota ta stanowi o ok 20% mniejszy przychód z Narodowego Funduszu Zdrowia od stawianych wymaga przez Ministerstwo Zdrowia). 24
Porównano równie przychód z Narodowego Funduszu Zdrowia osigany w typie szkoły I.1 z innymi typami szkół. W tym przypadku równie zaobserwowano istotne rozbienoci finansowe w przychodach i tak (kolumna nr 10); typ A 1250, 00 zł (kwota ta stanowi o 32,5% mniejszy przychód z Narodowego Funduszu Zdrowia od przychodu uzyskanego z placówki w typie I.1 i o 34% mniejszy przychód od stawianych wymaga przez Ministerstwo Zdrowia); typ B 1218,00 zł (kwota ta stanowi o 31,6% mniejszy przychód z Narodowego Funduszu Zdrowia od przychodu uzyskanego z placówki w typie I.1 i o 43,5% mniejszy przychód od stawianych wymaga przez Ministerstwo Zdrowia); typ C 1225,00 zł (kwota ta stanowi o 31,8% mniejszy przychód z Narodowego Funduszu Zdrowia od przychodu uzyskanego z placówki w typie I.1 i o 38,9% mniejszy przychód od stawianych wymaga przez Ministerstwo Zdrowia). 25
Rozporzdzenie Ministra Zdrowia Zarzdzenie Prezesa NFZ Typ szkoły Maksymalna liczba uczniów na jeden etat przeliczeniowy Wskanik przeliczeniowy etatu Liczba uczniów wynikajca ze wskanika przeliczeniowego Stawka miesiczna kapitacyjna na jednego ucznia Miesiczne rodki finansowe na etat przy zastosowaniu wskanika etatowego Współczynnik korygujcy Liczba uczniów wynikajca z zastosowania współczynnika korygujcego Miesiczne rodki finansowe na etat przy zastosowaniu współczynnika korygujcego (kol. 4x kol. 6x kol. 7) Rónica wartoci miedzy wskanikiem etatowym a współczynnikiem korygujcym 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 I.1 1100 x 1 1100 3,50 zł 3850,00 zł x 1 1100 3850,00zł 0,00 zł 0,00 zł Rónica miedzy przychodami midzy przychodami w typie I.1 a innymi typami szkół III A 150 x 7 1050 3,50 zł 3675,00 zł x 5 750 2625,00 zł 1050,00zł 1250,00 zł III B 80 x 10 800 3,50 zł 2800,00 zł x 9,4 752 2632,00 zł 168,00 zł 1218,00 zł III C 30 x 30 900 3,50 zł 3150,00 zł x 25 750 2625,00 zł 525,00 zł 1225,00 zł Tabela 5. Dysproporcje pomidzy wymaganiami w zapisach rozporzdzenia Ministra Zdrowia z dnia 22.10.2010r w sprawie wiadcze gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej załcznik 4 a zapisami Zarzdzenia Nr 85/2011/DOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 17.11.2011r w sprawie okrelenia warunków zawierania umów o udzielanie wiadcze zdrowotnych w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna - 27 Finansowanie wiadcze pielgniarki szkolnej 26
IV. Propozycje zmian w Rozporzdzeniu Ministra Zdrowia z dnia 22 padziernika 2010r zmieniajcego rozporzdzenie w sprawie wiadcze gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. 2010 nr 208, poz. 1376) załcznik Nr 4 Lp. Numer czci Propozycja zmian Uzasadnienie Uwagi 1. Czci I pkt. 1 Pielgniarka lub higienistka szkolna planuje i realizuje profilaktyczn opiek zdrowotn nad wiadczeniobiorcami na terenie szkoły lub w placówce, o której mowa w art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 7 wrzenia 1991 r. o systemie owiaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z pón. zm.). oraz w oddziałach przedszkolnych na terenie szkoły. Dotychczasowy zapis nie pozwala obj opiek uczniów w oddziałach przedszkolnych, które coraz czciej s w szkołach. Wychowanie przedszkolne obejmuje dzieci w wieku 3-6 lat i zgodnie z art. 14 pkt. 1 ustawy o systemie owiaty realizowane jest m.in. w szkołach podstawowych; Dziecko w wieku 5 lat jest obowizane odby roczne przygotowanie przedszkolne w przedszkolu albo w oddziale przedszkolnym zorganizowanym w szkole podstawowej; Obowizek rocznego przygotowania przedszkolnego rozpoczyna si z pocztkiem roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym dziecko koczy 5 lat. W zapisach zarzdzenia Nr 85/2011 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w 24 pielgniarka obejmuje opiek dzieci i młodzie szkoln od klasy 0 Zapis w 24 Zarzdzenia Nr 85/2011 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia jest nie spójny z zapisami rozporzdzenia Ministra Zdrowia. 2. Cz II Warunki realizacji testów W tabeli Lp.1 W wieku lub etapie edukacji dopisa 5 latka Nowe brzmienie zapisu: Klasa 0 (5, 6 Zmiana podyktowana jest dostosowaniem do zmian ustawy o systemie owiaty; 27
przesiewowych albo 7 lat) Dzieci 5 letnie uczszczaj do szkół i s objte badaniami profilaktycznymi realizowanymi na terenie placówek owiatowych przez pielgniarki szkolne. 3. Cz II Warunki realizacji testów przesiewowych Zmieni wiek lub etap edukacji. Zamiast w klasie I Gimnazjum: Realizacja testów w VI klasie szkoły podstawowej Ucze koczy I etap swojego kształcenia; Wychowawca klasy, który w karcie badania ma rubryk na swoje obserwacje zna ucznia od kilku lat; Znacznie zwikszy si wykonalno bada lekarskich; Ucze z chwil podjcia nauki na nowym poziomie edukacyjnym ma okrelony aktualny stan zdrowia i pielgniarka szybciej wdroy opiek czynn nad uczniem, który tego wymaga; W obecnym systemie bada ucze aktualny stan zdrowia ma rozpoznawany dopiero po 2-3 miesicach. Jednoczenie zmianie powinna dotyczy Cz III (zał.1): Warunki realizacji porad patronaowych oraz bada bilansowych w tym bada przesiewowych (tabela pkt.10) 4. Cz II Warunki realizacji testów przesiewowych Zmieni wiek lub etap edukacji zamiast W I klasie szkoły ponadgimnazjalnej (16 lat): Realizacja testów w III klasie Gimnazjum Ucze koczy II etap swojego kształcenia; Wychowawca klasy, który w karcie badania ma rubryk na swoje obserwacje zna ucznia od kilku lat; Znacznie zwikszy si Jednoczenie zmianie powinna dotyczy Cz III (zał.1): Warunki realizacji porad patronaowych oraz bada bilansowych w tym bada przesiewowych (tabela pkt.11) 28
5. Cz II Warunki realizacji testów przesiewowych W klasie V szkoły podstawowej (12lat) rezygnacja z wykonywania test przesiewowego w kierunku widzenia barwnego wykonalno bada lekarskich; Ucze z chwil podjcia nauki na nowym poziomie edukacyjnym ma okrelony aktualny stan zdrowia i pielgniarka szybciej wdroy opiek czynn nad uczniem, który tego wymaga; W obecnym systemie bada ucze aktualny stan zdrowia ma rozpoznawany dopiero po 2-3 miesicach; III klasa gimnazjum to czas wyboru dalszego etapu kształcenia np. szkoły z nauk zawodu. Uczniowie, którzy wybior tak szkoł musz by zbadani w Poradni Medycyny Pracy dla młodocianych pod ktem wyboru zawodu. Przy badaniu lekarze medycyny pracy oczekuj oprócz skierowania z okreleniem przyszłego zawodu równie karty zdrowia ucznia. (Bilans zdrowia wykonany przed 3 laty czyli w I klasie gimnazjum, ju w wielu przypadkach jest nieaktualny). Test wykonywany jest w klasie III szkoły podstawowej, zaburzenie widzenia barwnego nie podlega zmianom. Rozpoznane zaburzenie jest rozpoznaniem trwałym. 29
6. Cz III pkt.1 Wymagane kwalifikacje Wprowadzi zapis: W przypadku koniecznoci zapewnienia zastpstwa wiadczenia zdrowotne moe realizowa pielgniarka współpracujca w medycynie szkolnej lub pielgniarka pracujca pod nadzorem specjalisty w dziedzinie pielgniarstwa rodowiska nauczania i wychowania. W pozostałych zakresach dopuszcza si prac lekarza pod nadzorem (zał. 1 cz V pkt.1) oraz pielgniark współpracujca, która jest uprawniona do realizacji wiadcze pielgniarki poz ( zał. 2 cz IV pkt. 1). Jednoczenie powinna by nowelizacja Rozporzdzenia z dnia 28.08.2009r w sprawie organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziemi i młodzie (Dz.U.2009.139.1133) W standardzie kwalifikacji dopuszcza si odbycie kursu w dziedzinie pielgniarstwa rodowiska nauczania i wychowania najpóniej w terminie 2 lat od rozpoczcia pracy. 7. Cz III pkt. 2 Wymagana dostpno personelu wiadczeniodawca zapewnia dostpno do wiadcze w miejscu ich udzielania od poniedziałku do pitku, z wyłczeniem dni ustawowo wolnych od pracy, zgodnie z harmonogramem pracy wiadczeniodawcy, z uwzgldnieniem liczby uczniów oraz planem lekcji w danej placówce owiatowej. Tylko w warunkach realizacji wiadcze pielgniarki szkolnej okrela si jeden etat przeliczeniowy w pozostałych zakresach poz wiadczeniodawca sam okrela swój harmonogram; Tylko w warunkach realizacji wiadcze pielgniarki szkolnej okrelono liczb uczniów na etat przeliczeniowy, a nie na jedn pielgniark tak jak w pozostałych zakresach wiadcze uregulowanych w Zarzdzeniu Nr 85/2011 Prezesa NFZ; Elastyczne regulowanie czasem, 30
pozwoli zaplanowa działania na rzecz wszystkich uczniów, jak te mie na uwadze wiadczenia lecznicze w stosunku do uczniów, którzy wymagaj opieki w ramach czynnego poradnictwa (uczniowie z przewlekłymi chorobami np. z cukrzyc). 8. Cz III pkt. 2 Wymagana dostpno personelu Rezygnacja ze wskaników, które stanowi warto dla jednego etatu przeliczeniowego; Wprowadzenie zapisu maksymalnej liczby uczniów na jedn pielgniark 1100 osób (szkoła podstawowa, gimnazjum, liceum, liceum profilowane bez nauki pozostałych warsztatach, szkoła artystyczna na prawach gimnazjum lub liceum, szkoła policealna pozostałych tokiem nauki nie dłuszym ni 2,5 roku pozostałych wyłczeniem szkół dla dorosłych) 1.W pozostałych zakresach brak warunków etatów przeliczeniowych zwizku z objciem: opiek dzieci 0-6 lat, ( współczynnik korygujcy 2,0); od 7-19 roku ycia (współczynnik korygujcy 1,2); powyej 65 roku ycia (współczynnik korygujcy 2,0) osoby chore na cukrzyc lub choroby układu krenia (współczynnik korygujcy 3,0). 2. Tylko pielgniarka szkolna w zwizku z objciem opiek uczniów niepełnosprawnych lub przewlekle chorych musi zastosowa algorytm przeliczenia etatu (czyli zmniejszy populacj, któr obejmuje opiek), aby była lepsza dostpno do wiadcze. 3. Dostpno do wiadcze lekarza POZ i pielgniarki POZ nie jest regulowane wskanikami etatowymi. Od 01.09.2011r zwikszono nakłady na POZ : (Komunikat DOZ z dnia 11.07.2011r ) w zwizku z podniesieniem standardów leczenia osób najczciej korzystajcych ze wiadcze POZ zwikszono finansowanie leczenia dzieci i osób starszych Zwikszono współczynniki korygujce grupy wiekowej 0-6 (lekarz 1,6 do 2,0), (pielgniarka 1,3 do 2,0) Osoby dorosłe powyej 65 roku ycia 1,8 do 2,0 Medycyna szkolna brak regulacji 31
9. Cz III pkt.2 Pkt.2.1.3) Zniesienie punktu Punkt nie zrozumiały; Czy pielgniarka otrzymuj przychody z liczby 150 uczniów ma zapewni dostpno dla uczniów w liczbie 440-550? 10. Cz III pkt. 2.2.1.5 a) Wymagana dostpno personelu 11. Cz III pkt. 2.2.1.5 b) Wymagana dostpno personelu Liczba uczniów na jedn pielgniark zaley od rodzaju i stopnia niepełnosprawnoci uczniów i specyfiki danej szkoły: Typ A : uczniowie z upoledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, sprawni ruchowo; Niewidomi i niedowidzcy ; głusi i słabowidzacy, przewlekle chorzy (w tym osoby w szkołach dla dzieci i młodziey niedostosowanej); Uczniowie niepełnosprawni ruchowo a sprawni intelektualnie Maksymalna liczba uczniów na jedn pielgniark 250 osób Liczba uczniów na jedn pielgniark zaley od rodzaju i stopnia niepełnosprawnoci uczniów i specyfiki danej szkoły: Typ B: uczniowie z upoledzeniem umysłowym w stopniu lekkim i niepełnosprawni ruchowo; 1. Brak w dotychczasowych zapisach: uczniów niewidomych; uczniów głuchych; uczniów niepełnosprawnych ruchowo a sprawnych intelektualnie, którzy kształc si w orodkach specjalnych np. Specjalny Orodek szkolno- Wychowawczy w Policach. Brak w dotychczasowych zapisach: Uczniów niepełnosprawnych ruchowo, a sprawnych intelektualnie z chorobami przewlekłymi, którzy kształc si w orodkach specjalnych np. Specjalny Orodek Szkolno- Wychowawczy w Policach. 32
12. Cz III pkt. 2 2.2.1.5 c) Wymagana dostpno personelu uczniowie z upoledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i sprawni ruchowo. Uczniowie niepełnosprawni ruchowo, a sprawni intelektualnie z chorobami przewlekłymi Maksymalna liczba uczniów na jedn pielgniark 150 osób Liczba uczniów na jedn pielgniark zaley od rodzaju i stopnia niepełnosprawnoci uczniów i specyfiki danej szkoły: Typ C : uczniowie z upoledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i niepełnosprawni ruchowo; uczniowie z upoledzeniem znacznym (bez wzgldu na rodzaj sprawnoci ruchowej); uczniowie niepełnosprawni ruchowo, a sprawni intelektualnie) ze sprzonymi niepełnosprawnociami Maksymalna liczba uczniów na jedn pielgniark 80 osób 1. Brak w dotychczasowych zapisach: Uczniów niepełnosprawnych ruchowo ze sprzeniami a sprawnych ruchowo, którzy kształc si w orodkach specjalnych np. Specjalny Orodek Szkolno Wychowawczy w Policach. 2. Ucilenie zapisu: Uczniowie z upoledzeniem znacznym bez wzgldu na rodzaj niepełnoprawnoci, a nie łczne kryterium przydziału do typu szkoły. 33
13. Cz III Pkt.2.2 Pkt.2.3 Pkt.2.4 Wymagana dostpno personelu Zniesienie punktów wiadczenia mog by udzielane w dłuszym czasie w poszczególne dni, bez szkody dla ucznia; Bywa tak, e pielgniarki rodowiska nauczania i wychowania sprawuj opiek profilaktyczn nad uczniami w kilku szkołach o małej liczbie uczniów ( w 7, 8 szkołach oddalonych od siebie o kilkanacie kilometrów), pojawia si problem jak w tej sytuacji sprosta wymaganiom, biorc te pod uwag rozkłady zaj, sposób i czas przemieszczania si w cigu dnia do placówek, moe zdarzy si tak, e w kolejnej szkole skoczyły si zajcia lekcyjne; Du odległo pomidzy placówkami, która wie si z trudnociami z przemieszczaniem si pielgniarki/higienistki pomidzy placówkami zwizane z brakiem komunikacji lokalnej; Konieczno posiadania własnego auta (wysokie koszty paliwa) Nie przewidziane wydarzenia losowe, które wymagaj pozostania w jednej placówce, niejednokrotnie opóniaj dotarcie do drugiej placówki. 34