Scenariusz zajęd i materiały pomocnicze Podróż przyjemna dla mnie i środowiska www.ceo.org.pl/aktywni Projekt jest współfinansowany ze środków Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie. Treści przedstawione na stronie wyrażają poglądy realizatora projektu i nie mogą byd utożsamiane z oficjalnym stanowiskiem sponsorów.
Scenariusz 4 Podróż przyjemna dla mnie i środowiska Przedmiot WOS, godzina wychowawcza, geografia Cele lekcji Po zajęciach uczniowie: rozumieją wpływ różnych środków transportu na środowisko i zmiany klimatu potrafią wskazad przyjazne dla środowiska środki transportu podają argumenty przemawiające za używaniem środków transportu przyjaznych dla środowiska rozumieją swoją rolę w promowaniu zrównoważonego transportu mają poczucie odpowiedzialności za kształt ich najbliższej okolicy, kraju i świata potrafią planowad i podejmowad działania na rzecz zrównoważonego transportu. Metody i formy pracy praca grupowa dyskusja Środki dydaktyczne karta pracy: Ile CO 2 emitujemy podczas naszej podróży kartki papieru A4 kolorowe flamastry małe karteczki samoprzylepne 2
mapa świata Czas trwania lekcji 45 minut Przebieg zajęd 1. Zapowiedz uczniom, że podczas tych zajęd będą planowad podróż swoich marzeo. Poproś, aby każdy indywidualnie pomyślał o miejscu, które zawsze chciał odwiedzid. Może to byd jakieś słynne miejsce turystyczne (np. Paryż), związane z ich zainteresowaniami (np. piramidy w Gizie) czy ulubionym sposobem spędzania wolnego czasu (np. żeglowanie na Mazurach). Miejsce to może byd położone gdzieś daleko (np. Nowy Jork), lub zupełnie blisko (np. Ustrzyki Dolne). Poproś ich, żeby zapisali na małych kartkach to wymarzone miejsce. 2. Podziel uczniów na grupy trzyosobowe. Wyjaśnij teraz, że wspólnie powinni zaplanowad podróż do wymarzonych przez siebie miejsc. Na dużych kartkach papieru zaznaczają: miejsca, które odwiedzą, trasę przejazdu, użyty środek transportu (z uzasadnieniem dlaczego taki właśnie środek transportu wybrali). Czas podróży nie powinien przekraczad miesiąca. Dla ułatwienia ustaw w sali dużą mapę świata, by uczniowie mogli sprawdzid odległości pomiędzy miejscami, do których się wybiorą. Na wykonanie zadania daj im 10 minut. 3. Po 10 minutach zapytaj uczniów, czy podczas planowania swojej podróży zastanawiali się, jaki wpływ będzie ona miała na środowisko. Rozdaj grupom kartę pracy Ile CO 2 emitujemy podczas naszej podróży, w której znajdują się średnie wartości dotyczące emisji CO 2 na przebyty kilometr w zależności od środka transportu. Poproś ich, aby obliczyli i zaznaczyli na swoim plakacie, jaką emisję CO 2 spowodują poszczególne etapy ich podróży. 4. Po skooczonym zadaniu poproś każdą grupę uczniów o krótkie przedstawienie swojej trasy (np. Polska Paryż Egipt Polska) i podanie całkowitej sumy emisji CO 2 podczas 3
zaplanowanej podróży. Wypracowane plakaty powieście obok siebie w widocznym miejscu. 5. Kiedy wszyscy skooczą swoje prezentacje, zwród uwagę uczniów na to, jakie środki transportu pojawiły się w ich planach. Poinformuj ich, że podróżowanie samolotem ma najbardziej negatywny wpływ na zmianę klimatu. Podaj im też przykładowe dane dotyczące emisji dwutlenku węgla w wyniku działania człowieka i poproś, by porównali je z wynikami swych obliczeo dotyczących podróży. Np. 3000 kg CO 2 to średnie zużycie przypadające na jedną osobę na rok w gospodarstwie domowym (elektrycznośd, sprzęt, transport lokalny); 100 kg to rok działania lodówki; 900 kg to roczna emisja w skutek działalności przeciętnego mieszkaoca Indii. 6. Zapytaj uczniów, czy mogą swoją podróż zaplanowad tak, by była ona chod trochę bardziej przyjazna dla środowiska. Powiedz im, że teraz współpracując. z innymi grupami jeszcze raz zastanowią się nad wyborem środków transportu. Może w innych grupach są osoby, które wybrały to samo miejsce, lub które mają taką samą częśd trasy. W takiej sytuacji dwie grupy mogą pojechad jednym samochodem (a nie dwoma) i emisja CO 2 dla każdej z nich będzie o połowę mniejsza. 7. Poproś uczniów, by po takich międzygrupowych konsultacjach innym kolorem flamastra zaznaczyli na swoim rysunku nowe środki transportu oraz nowe obliczenia i zastanowili się nad plusami zmiany decyzji (np. z okna autobusu czy pociągu można więcej zobaczyd po drodze, podróż nocnym pociągiem to oszczędnośd, rower utrzymuje w dobrej kondycji, w autobusie można porozmawiad ze znajomymi itp.). 8. Kiedy wszyscy uczniowie skooczą, poproś ich, żeby powiesili swoje prace na ścianie i zaproś wszystkich na spacer po galerii, żeby każda grupa mogła zobaczyd, gdzie i w jaki sposób pojadą inni. 9. Wytłumacz uczniom, że nie zawsze możliwe jest podróżowanie przyjazne dla środowiska mogą jednak w jakiś inny sposób wesprzed walkę ze skutkami nadmiernej emisji CO 2 podczas podróży (np. istnieją specjalne dodatkowe opłaty przy bilecie lotniczym 4
wspierające finansowo organizacje ekologiczne; przykładem takiej organizacji jest Atmosfair). 10. Na zakooczenie przypomnij uczniom, że nie tylko niezwykłe podróże, jakie planowali dziś podczas zajęd, ale także codzienny transport (np. do szkoły) w dużym stopniu decyduje o przyszłości naszego środowiska naturalnego. A zatem każdy z nas, przemieszczając się codziennie, ma wpływ na to, jak będzie wyglądał świat za kilka lat. Zapytaj uczniów, w jakich codziennych sytuacjach warto pamiętad o tym, czego dzisiaj się nauczyli (np. planowanie wakacji, wycieczek szkolnych, weekendów; wizyty u kuzynów, nasza codzienna droga do szkoły, zakupy w pobliskim sklepie itp.). Możesz więcej: Uczniowie mogą wirtualnie sprawdzid, jak bardziej ekologicznie podróżowad samochodem. Umożliwi im to internetowa gra edukacyjna The Emission Mission dostępna na stronie internetowej brytyjskiego ministerstwa transportu. Aby ją odnaleźd, należy wejśd na mapę strony (campaigns.direct.gov.uk/actonco2/home/sitemap.html) a następnie kliknąd na Tool: Emission Mission. Aby rozpocząd grę, należy w okienku next kliknąd prawym klawiszem myszy, a po pojawieniu się białej tabelki kliknąd słowo play. Następnie należy ponownie kliknąd prawym klawiszem na okienku z napisem back i znowu play (jeżeli klikniemy lewym klawiszem, powrócimy do wyboru nazwy naszego silnika i cały proces trzeba będzie powtórzyd). Przed graczem stoją cztery zadania, polegające na zmniejszaniu emisji CO2 poprzez odpowiednią jazdę, zgodnie z zaleceniami napisanymi przed każdą z misji. Gra jest generalnie krótka i wymaga zapoznania się z kilkoma słówkami już wcześniej, ale nie jest to duże wyzwanie. Dzięki niej można się dowiedzied, w jaki sposób skutecznie redukowad emisję spalin podczas jazdy samochodem. 5
Materiały dydaktyczne Materiały dla uczestników Karta pracy Ile CO 2 emitujemy podczas naszej podróży ŚRODEK TRANSPORTU EMISJA CO 2 (W KG/KM) samolot 0,18 dokładne obliczenia na stronie www.atmosfair.de mały samochód 0,1 duży samochód 0,3 pociąg 0,06 statek 0,06 autokar 0,09 komunikacja miejska 0,09 rower 0 spacer 0 Źródło: www.transportdirect.info 6