Forward, FX Swap & CIRS Andrzej Kulik andrzej.kulik@pioneer.com.pl +22 321 4106/ 609 691 729 1
Plan prezentacji Bob Citron & Orange County Transakcje forward FX Swap CIRS FRA 2
Orange County & Bob Citron Początek lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Orange County było jednym z najbogatszych hrabstw w USA. Skarbnik Bob Citron zarządzał pieniędzmi komunalnymi powiatu (szkoły, miasta, powiat) o wartości $7.5 mld. Postanowił się zadłuŝyć i poprzez transakcje repo poŝyczył dodatkowo $12.5 mld (dźwignia finansowa). 3
Inwestycje Boba $20 mld zainwestował w czteroletnie obligacje o duration 2.6 roku. PoŜyczkę finansował krótkim kredytem. Duration bliskie zeru. Dźwignia finansowa Cała kwota/kapitał Dźwignia= 20/7.5=2.7 Efektywne duration Dźwignia*duration=2.6*2.7=7 Ryzyko inwestycji równe ryzyku obligacji o duration 7 4
Sukcesy Boba Citron sam odpowiada za inwestycje oraz raportowanie wyniku. Na początku lat 90 Bob jest wychwalany przez swoich przełoŝonych. Na swoich inwestycjach zarabia $750 mln. Powód szybko spadające stopy procentowe. 5
Stopy procentowe w USA 10 8 Spadek o 340 bp Yield (%) 6 4 2 3Y 3M 0 sty 90 sty 91 sty 92 sty 93 sty 94 6
Dramat Boba Na początku 1994 roku stopy procentowe wzrastają o 300 bp. 7
Stopy procentowe w USA 10 8 Wzrost o 300 bp Yield (%) 6 4 2 0 sty 90 sty 91 sty 92 sty 93 sty 94 8
Dramat Boba Na początku 1994 roku stopy procentowe wzrastają o 300 bp. Brokerzy zaczynają Ŝądać uzupełnienia depozytu. O problemach dowiadują się inni (szkoły, miasta). Bob musi zlikwidować posiadane pozycje. Hrabstwo bankrutuje. Po zlikwidowaniu portfela strata wynosi $1.81 mld. 9
Ryzyko Boba (duration) P=wartość*duration* y y=300bp=0.03 Duration=2.6 Wartość=$20.000.000.000 Strata=$20.000.000.000*2.6*.03=$1.560.000.000 Proste przybliŝenie pokazuje stratę $1.6 mld, blisko rzeczywistej straty. 10
Wnioski Pozycje były wyceniane po koszcie nabycia (Hold To Maturity HTM). Bob sam odpowiadał za inwestycje oraz za raportowanie. Jeśli coś idzie za dobrze, to znaczy, Ŝe coś jest podejrzane. Too good to be true Musi istnieć rozdział zarządzania od raportowania. Pozycje muszą być wyceniane po cenie rynkowej (Mark-to-Market MTM). 11
Kontrakt terminowy Umowa o zamianie konkretnych aktywów w przyszłości (powyŝej spot) w oparciu o cenę określoną w momencie zawierania transakcji (forward). Wymiana aktywów następuje w przyszłości. Wymiana jest obowiązkowa dla obu stron (symetria). Mała płatność na początku. Istnieje tylko rynek pierwotny. 12
Jak otrzymać 3 mln euro za pół roku? Mam złotówki zamieniam na euro 6M mam euro 3 MEUR Lokata 13
Czy moŝna prościej? MoŜna zawrzeć kontrakt terminowy na przyszłą wymianę złotówek na euro. Umawiam się, Ŝe za 6 miesięcy zamienię złotówki po obecnie ustalonym kursie na 3 mln euro. Podstawowy problem to jaki powinien być przyszły kurs wymiany (kurs forward). 14
Obie strony kontraktu - Ja Mam złotówki zamieniam na euro 6M mam euro 3 MEUR Lokata 15
Obie strony kontraktu - kontrpartner Lokata Mam złotówki Mam złotówki zamieniam na złotówki 6M mam euro 16
Prawo jednej ceny Lokata Mam złotówki Mam złotówki 6M mam euro Mam euro Lokata 17
Forward walutowy Za pół roku muszę zapłacić 3 mln EUR. Dzisiejszy kurs to EUR/PLN to 4.70. Dziś?? PLN 3 MEUR Za 6 M 18
Forward walutowy Za pół roku muszę zapłacić 3 mln EUR. Dzisiejszy kurs to EUR/PLN to 4.70. Na jaki kurs powinienem się zgodzić? a) 4.77? b) 4.70 c) 4.63 19
Forward walutowy Za pół roku muszę zapłacić 3 mln EUR. Dzisiejszy kurs to EUR/PLN to 4.70. Na jaki kurs powinienem się zgodzić? Kluczową rolę przy wycenie forwardów odgrywa wysokość stóp procentowych w Polsce (6%) i w Eurolandzie (3%) na okres trwania kontraktu. 20
Forward walutowy PV = CF * DF; DF = 1 (1 + r) T T = EUR 0.5; r PLN = 6%; r = 3% Czy moŝna prościej? PLN EUR : : (1 +.06) (1 +.03) 0.5 0.5 = 1/ = 1/ 1.06 1.03 = = 0.9713 0.9853 21
Forward walutowy PV = DF * CF; DF = 1 (1 + rt ) T = EUR 0.5; r PLN = 6%; r = 3% PrzybliŜony wynik! PLN EUR : : 1/(1 + 1/(1 + 0.06 ) 2 0.03 ) 2 = = 0.9709 0.9852 22
Forward walutowy Prawo jednej ceny Złoty oprocentowanie 3% (pół roku) 13.893 MPLN 14.304 MPLN Spot 4.7 Forward 4.77 6M 2.956 MEUR 3 MEUR EURO oprocentowanie 1.5% (pół roku) 23
Forward walutowy Teraz moŝemy obliczyć kurs terminowy dla kaŝdej waluty! Wystarczy podstawić dane do tego równania. EUR PLN FWD = EUR PLN SPOT 1+ 1+ r r PLN EUR T Bardzo waŝny aspekt to koszt finansowania. (Cost-to-carry). 24
Czynniki ryzyka Do jakiej pozycji moŝna porównać forward walutowy? Pozycja spot w euro (krótka w złotówkach). Depozyt w euro (długa). Depozyt w złotówkach (krótka). Kontrakt terminowy został rozłoŝony na czynniki pierwsze.! Jaki jest największy czynnik ryzyka? 25
Forward walutowy czynniki ryzyka Czynniki ryzyka: Pozycja spot w walucie (spadek kursu euro). Długi depozyt w euro (wzrost stóp procentowych). Krótki depozyt w złotówkach (spadek stóp procentowych). NajwaŜniejsze jest ryzyko spadku kursu euro.! 26
FX Swap Transakcja walutowa. Kombinacja transakcji FX spot i FX Forward. 27
FX Swap FX Swap=FX spot + FX forward Mam złotówki Mam złotówki 6M mam euro Mam euro 28
FX Swap Transakcja walutowa. Kombinacja transakcji FX spot i FX Forward. Transakcja równowaŝna depozytowi. 29
FX Swap jako depozyt Złoty oprocentowanie 3% (pół roku) 13.893 MPLN 14.304 MPLN Spot 4.7 Forward 4.77 6M 2.956 MEUR 3 MEUR EURO oprocentowanie 1.5% (pół roku) 30
FX Swap Transakcja walutowa. Kombinacja transakcji FX spot i FX Forward. Transakcja równowaŝna depozytowi. Najpłynniejszy instrument pochodny. Kwotowania w zasadzie do roku. 31
FX Swap dla zarządzania płynnością Złoty oprocentowanie 3% (pół roku) 13.893 MPLN 14.304 MPLN Spot 4.7 Forward 4.77 6M 2.956 MEUR 3 MEUR EURO oprocentowanie 1.5% (pół roku) 32
Forward Rate Agreement (FRA) Kontrakt terminowy na stopę procentową. Umowa na przyszłą płatność odsetek w oparciu o: stałą lub zmienną stopę, fikcyjny nominał. FRA Długa strona otrzymuje płatność gdy rosną stopy Krótka strona otrzymuje płatność gdy stopy spadną 33
Forward Rate Agreement (FRA) FRA 3*6. Kontrakt na 5.5% Nominał 50 mln Kupujący (długa strona) płaci stałe odsetki 5.5% 3M 6M WIBOR 3M Sprzedający (krótka pozycja) płaci zmienne odsetki 34
Mijają trzy miesiące Płaci długa strona: kupujący. FRA 3*6. Kontrakt na 5.5% Nominał 50 mln 5.5% 12500/(1+.0135)= 12333.5 3M WIBOR 3M 5.4% Płatność: 50.000.000*(0.055-0.054)*0.25=12.500 6M 35
Seria kontraktów FRA 5.5% 5.4% 5.3% 5.25% 3 M 6 M 9 M 12 M WIBOR 3M WIBOR 3M WIBOR 3M WIBOR 3M SWAP! 36
FRA Transakcje tylko na rynku pierwotnym. Bez wymiany nominału. Istnieje bardzo płynny rynek do jednego roku, powyŝej roku płynność spada. NajdłuŜsza zapadalność to dwa lata. UŜywany przede wszystkim przez departamenty skarbu banków. Zastosowanie: spekulacja, hedging, arbitraŝ. 37
CIRS PoŜyczam z banku złotówki (47 mln, WIBOR 6M) Chcę kupić obligacje Koninklijke Olie. Obligacja ma dwa lata do wykupu: cena 100, kupon 4%. Odsetki są płacone co pół roku. Kurs EUR/PLN 4.7 Przyszłe kursy EUR/PLN???? Rentowność transakcji??? 38
Kupuję obligacje Koninklije Olie 47 PLN 47+WIBOR 6M WIBOR 6M WIBOR 6M WIBOR 6M 10 6 M 12 M.2.2.2 EUR 18 M 24 M 10.2 MoŜna prościej? 39
CIRS - jedna transakcja Nominał: 47 mln PLN, 10 mln EUR. Czas trwania - 2 lata. Kurs początkowej wymiany 4.7. Kurs końcowej wymiany 5.0. Płatności pomiędzy: płatności w EUR 4% co pół roku, płatności w PLN WIBOR 6M co pół roku. 40
CIRS 47 PLN Odsetki za poŝyczkę 50 WIBOR 6M WIBOR 6M WIBOR 6M 6 M 12 M 18 M 24 M.2.2.2 10 Płatności z obligacji EUR 10.2 41
CIRS Istnieje tylko rynek pierwotny. Transakcja jest obowiązkowa dla obu stron. Wymiana nominałów na początku i końcu transakcji. Transakcje są przygotowywane na zamówienie. Zyski i straty są symetryczne dla obu stron. Liniowy instrument pochodny. Płatności odsetek mogą być róŝne: stałe/stałe stałe/zmienne zmienne/stałe zmienne/zmienne 42
Swapy zastosowania IRS zamiana płatności w oparciu o stałą stopę procentową na płatności oparte o zmienną stopę procentową brak wymiany nominału CIRS zamiana płatności odsetkowych w jednej walucie na płatności odsetkowe w drugiej walucie wymiana nominału na początek i koniec transakcji płatności odsetkowe mogą być oparte o stałą bądź zmienną stopę procentową 43
IRS Firma Krzak prowadzi program emisji krótkoterminowych papierów dłuŝnych płatności z CP są oparte o WIBOR3M+1% Krzak nie chce się uzaleŝniać od wahań krótkoterminowej stopy, poniewaŝ zwrot z inwestycji następuje w okresie pięcioletnim. Krzak ma najwięcej gotówki zimą. Co robić? 44
IRS Krzak zawiera z bankiem transakcje IRS: Krzak płaci płatności oparte o stałą stopę procentową raz do roku w zimie Krzak otrzymuje od banku co trzy miesiące płatność opartą o WIBOR 3M, który wykorzystuje do regulowania płatności z tytułu CP 45
CIRS Krzak chce kupić kolejny podmiot finansowy w Polsce charakteryzujący się stałymi przepływami gotówkowymi We Włoszech Krzak moŝe wyemitować obligacje na bardzo dobrych warunkach kredytowych Co robić? 46
CIRS Krzak emituje obligacje o nominale 100 mln, okresie zapadalności 5 lat i stałym kuponie 3.5% Krzak wchodzi w CIRS w którym: zamienia 100 na 480 mln zł płaci co rok stałą płatność w złotówkach 33.6 mln (dywidenda) otrzymuje co rok stałą płatność w euro 3.5 mln otrzymane w swapie euro przekazuje właścicielom obligacji 47