Informacja o rynku nieruchomości w Krakowie w I kwartale 2016 r.

kwiecień 2016 r. Informacja o rynku nieruchomości w Krakowie w I kwartale 2016 r. (na podstawie badania BaRN NBP O/O w Krakowie) Oddział Okręgowy NBP w Krakowie

Informacja została przygotowana przez Narodowy Bank Polski Oddział Okręgowy w Krakowie w Wydziale Statystyczno Dewizowym wyłącznie na potrzeby respondentów biorących udział w badaniu rynku nieruchomości prowadzonym przez Narodowy Bank Polski. Nie jest zalecane jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie dokumentu. Materiał w nim zawarty nie ma charakteru doradczego i nie jest podstawą do podejmowania decyzji inwestycyjnych.

Spis treści Wstęp 4 1. Rynek pierwotny mieszkań 5 2. Projekty deweloperskie 10 3. Rynek wtórny mieszkań 12 3.1. Czas sprzedaży mieszkań na rynku wtórnym 19 4. Rynek najmu mieszkań 20 5. Rządowy program wsparcia nabywania mieszkań Mieszkanie dla Młodych 22 6. Kredyty 25 Spis tabel 27 Spis wykresów 28

Wstęp Wstęp Według danych GUS, w I kw. 2016 r. odnotowano wzrost liczby mieszkań, których budowę rozpoczęto (przeznaczonych na sprzedaż lub wynajem), o 5,1% - 2554 w I kw. 2016 r. przy 2430 w IV kw. 2015 r. Do użytkowania oddano 1887 mieszkań (2089- w poprzednim kwartale). Wydano również mniej pozwoleń na budowę mieszkań spadek o 15,6% (1528 przy 1810 w poprzednim kwartale). Nie nabrał przyspieszenia proces porządkowania ładu przestrzennego miasta. Aktualnie obowiązuje 137 miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, pokrywających 48,2% powierzchni Krakowa. Sporządzane są kolejne 62 plany (stan na 3.06.2016 r.). Na optymizm na rynku nieruchomości wpływać może projekcja dynamiki PKB, w której zrewidowano prognozę z 3,3% do 3,8% w 2016 r 1. Pozytywne sygnały płyną również z rynku pracy. Zgodnie z danymi GUS, stopa bezrobocia rejestrowanego w Krakowie w marcu b.r. osiągnęła poziom 4,5%. W dalszym ciągu można spodziewać się dynamicznego rozwoju sektora outsourcingowego lokowanego na terenie Krakowa. Bez wątpienia będzie to wpływało zarówno na rynek nieruchomości komercyjnych, jak i mieszkaniowych. Z kolei do czynników, które mogą oddziaływać negatywnie na rynek nieruchomości, zaliczyć można wciąż niedookreślony projekt rządowy dotyczący budownictwa mieszkaniowego, wyczerpujące się środki przewidziane w programie MDM, czy rosnący w związku z Rekomendacją S wydaną przez KNF udział wkładu własnego wymaganego przy kredycie hipotecznym. 1 Raport o inflacji marzec 2016 r.; NBP. 4 Narodowy Bank Polski

I 2015 I I 2015 I I 2015 I I 2015 I Rynek pierwotny mieszkań 1. Rynek pierwotny mieszkań Wykres 1 Struktura ofert wg liczby pokoi na RP 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Wykres 2 Struktura transakcji wg liczby pokoi na RP 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Wykres 3 Struktura ofert wg powierzchni użytkowej na RP (mkw.) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Wykres 4 Struktura transakcji wg powierzchni użytkowej na RP (mkw.) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% <=40 (40; 60] (60; 80] >80 <=40 (40; 60] (60; 80] >80 W I kw. 2016 r. największa zmiana w zestawieniu z IV kw. 2015 r. odnotowana została w kategorii mieszkań o powierzchni do 40 mkw., których udział w liczbie wszystkich transakcji Informacja o rynku nieruchomości w Krakowie w I kwartale 2016 r. 5

mkw. mkw. Rynek pierwotny mieszkań obniżył się o 2,5 pp., do poziomu 27,6%. Jest to jednocześnie segment mieszkań o największej amplitudzie wahań pomiędzy poszczególnymi kwartałami 2. Wykres 5 Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania wzgl. liczby pokoi - oferty 90 80 70 60 50 40 30 20 I 2015 I mediana 1-pokojowe 2-pokojowe 3-pokojowe 4+-pokojowe Kraków średnia 1-pokojowe 2-pokojowe 3-pokojowe 4+-pokojowe Kraków Wykres 6 Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania wzgl. liczby pokoi - transakcje 90 80 70 60 50 40 30 20 I 2015 I mediana 1-pokojowe 2-pokojowe 3-pokojowe 4+-pokojowe Kraków średnia 1-pokojowe 2-pokojowe 3-pokojowe 4+-pokojowe Kraków 2 Kwartały badawcze nie pokrywają się z kwartałami kalendarzowymi; tj. I kwartał: grudzień 2015, styczeń, luty 2016, II kwartał: marzec, kwiecień, maj 2016 itd. 6 Narodowy Bank Polski

I 2015 I % I 2015 I I 2015 I zł/mkw. zł/mkw. zł/mkw. zł/mkw. Rynek pierwotny mieszkań Wykres 7 Ceny ofertowe mkw. mieszkań na RP 9000 8000 7000 Wykres 8 Ceny transakcyjne mkw. mieszkań na RP 9000 8000 7000 6000 5000 4000 6000 5000 4000 średnia limit RNS / MDM maksymalna mediana minimalna średnia limit RNS / MDM maksymalna mediana minimalna *Uwaga: cena minimalna i maksymalna prawa oś Mediana ceny ofertowej wyniosła 6301 zł za mkw. (co było spadkiem względem ubiegłego kwartału o 1,6%), maksymalna cena za mkw. oferowanego mieszkania 22118 zł, zaś minimalna była taka sama jak poprzednio i wyniosła 3900 zł za mkw. Mediana ceny transakcyjnej wyniosła 6113 zł, (spadek w zestawieniu z ubiegłym kwartałem o 3,3%) maksymalna cena za mkw. sprzedanego mieszkania 20001 zł, zaś minimalna 4087 zł za mkw. Wykres 9 Dynamika (kw./kw.) cen ofertowych i transakcyjnych mkw. mieszkań na RP 108 107 106 105 104 103 102 101 100 99 98 97 96 95 oferty transakcje Informacja o rynku nieruchomości w Krakowie w I kwartale 2016 r. 7

zł/mkw. zł/mkw. Rynek pierwotny mieszkań Wykres 10 Średnia cena ofertowa i transakcyjna mkw. mieszkań wg liczby pokoi na RP Wykres 11 Średnia cena ofertowa i transakcyjna mkw. mieszkań wg powierzchni na RP 7500 9000 7300 7100 6900 6700 6500 6300 6100 5900 5700 5500 oferty transakcje I 2015 I 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+pok. 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+pok. 8500 8000 7500 7000 6500 6000 5500 oferty transakcje I 2015 I <= 40 (40-60] (60-80] > 80 <= 40 (40-60] (60-80] > 80 W I kw. 2016 r. średnie ceny ofertowe i transakcyjne na rynku nowych mieszkań utrzymywały się na zbliżonym poziomie względem poprzedniego kwartału. Istotny wzrost jest zauważalny dla mieszkań o powierzchni większej niż 80 mkw. Są to apartamenty, zlokalizowane na ostatnich piętrach, bądź mieszkania w budynkach o wysokim standardzie wykończenia. Mieszkania typu kawalerka 3 stanowiły 8,2% wszystkich ofert (w poprzednim kwartale 11,3%). Mediana metrażu sprzedanej kawalerki to 29 mkw. (w poprzednim notowaniu 30,6 mkw.). Średnia cena transakcyjna spadła o 3,1% w stosunku do poprzedniego kwartału i wyniosła 6509 zł za mkw. (poprzednio 6714 zł). 3 Kawalerka ; w niniejszym opracowaniu oznacza mieszkanie o metrażu do 36 mkw., 1 pokój z kuchnią, aneksem kuchennym otwartym na pokój lub kuchnią ciemną np. w przedpokoju. 8 Narodowy Bank Polski

I 2015 I I 2015 I Rynek pierwotny mieszkań Tabela 1 Porównanie kw./kw. i r/r średnich cen ofertowych i transakcyjnych mkw. mieszkań w dzielnicach Krakowa RP Dzielnica Oferty Transakcje I kw. 2016 zmiana kw./kw. (+/-) w % zmiana r/r (+/-) w % I kw. 2016 zmiana kw./kw. (+/-) w % zmiana r/r (+/-) w % Krow odrza 7186 4,4 1,6 6965 5,4 1,2 Now a Huta 5428-1,1-2,3 5253 0,5 6,2 Podgórze 6418-0,4 1,7 6080-2,3 7,0 Śródmieście 7339 0,0-4,4 7217-1,5 2,4 Ogółem 6547 0,3-0,3 6289-1,1 7,3 Wykres 12 Procentowy rozkład ofert w dzielnicach Krakowa - RP 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Wykres 13 Procentowy rozkład transakcji w dzielnicach Krakowa - RP 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Krowodrza Podgórze Nowa Huta Śródmieście Krowodrza Podgórze Nowa Huta Śródmieście Informacja o rynku nieruchomości w Krakowie w I kwartale 2016 r. 9

Projekty deweloperskie 2. Projekty deweloperskie Mieszkania sprzedawano w 218 inwestycjach deweloperskich w budownictwie wielorodzinnym (wg stanu na marzec 2016 r.). Alokacja inwestycji mieszkaniowych w poszczególnych dzielnicach w dalszym ciągu pozostaje bez zmian najwięcej projektów realizowanych jest w Podgórzu 39%. Struktura w poszczególnych dzielnicach kształtuje się następująco: w Krowodrzy - 27,5% inwestycji będących w sprzedaży, w Śródmieściu - 23,4% oraz Nowej Hucie - 10,1%. Wg. stanu na marzec 2016 r. (dzień notowania) w projektach deweloperskich w budownictwie wielorodzinnym w sprzedaży było łącznie 10590 mieszkań, z czego 19,5% stanowiły mieszkania gotowe. Względem poprzedniego notowania (grudzień 2015 r.) liczba mieszkań będących w sprzedaży wzrosła o 5,1% (poprzednio 10075 mieszkań). Zmiana r/r kształtuje się na podobnym poziomie wzrost o 5,8%. W okresie, grudzień 2015 luty 2016, na rynek wprowadzono kolejne projekty mieszkaniowe. Łącznie do sprzedaży trafiło 2825 mieszkań w budownictwie wielorodzinnym, co stanowiło 26,7% oferty mieszkaniowej na rynku. W poprzednim notowaniu wprowadzono 2140 mieszkań, co stanowiło wówczas 21,2% oferty sprzedażowej. Obecnie obserwujemy dość stabilny trend, gdzie około ¼ oferowanych w danym kwartale mieszkań to mieszkania nowowprowadzone. Najwięcej mieszkań wprowadzono do sprzedaży w Podgórzu (44,0% nowej oferty), Śródmieściu (26,5%) oraz Krowodrzy (16,3%). Średnia cena mieszkań nowowprowadzonych do oferty sprzedaży wyniosła 6294 zł za mkw. i była niższa o 284 zł względem średniej dla mieszkań poprzednio notowanych i będących w sprzedaży. Na różnicę w cenie mkw. po raz kolejny wpłynęła wysoka podaż mieszkań w dzielnicy Nowa Huta. Jest to dzielnica z najniższym poziomem średniej ceny. Cena nowowprowadzonych mieszkań jest niższa o 622 zł za mkw. od mieszkań będących już w sprzedaży w tej dzielnicy. W dzielnicy Podgórze oraz Śródmieście średnia cena nowowprowadzonych mieszkań do oferty sprzedaży była niższa aniżeli mieszkań już sprzedawanych (odpowiednio o 419 zł oraz 261 zł za mkw.). Natomiast w Krowodrzy cena nowowprowadzonych mieszkań była wyższa. 10 Narodowy Bank Polski

zł/mkw. Projekty deweloperskie Wykres 14 Cena ofertowa na RP dla mieszkań nowowprowadzonych 7000 6500 6000 5500 I 2015 I nowowprowadzone oferty w notowaniu dotychczasowe oferty cena ofertowa (baza BaRN) * dotychczasowa oferta - mieszkania notowane zarówno w IV kw. 2015r. jak i w I kw. 2016r. nowowprowadzone oferty - mieszkania notowane wyłącznie w I kw. 2016r. Informacja o rynku nieruchomości w Krakowie w I kwartale 2016 r. 11

I 2015 I I 2015 I I 2015 I I 2015 I Rynek wtórny mieszkań 3. Rynek wtórny mieszkań Wykres 15 Struktura ofert wg liczby pokoi na RW w Krakowie 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Wykres 16 Struktura transakcji wg liczby pokoi na RW w Krakowie 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Wykres 17 Struktura ofert wg powierzchni na RW w Krakowie 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Wykres 18 Struktura transakcji wg powierzchni na RW w Krakowie 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% <=40 (40; 60] (60; 80] >80 <=40 (40; 60] (60; 80] >80 Od dwóch kwartałów na rynku wtórnym zaobserwować można zmianę w strukturze sprzedanych mieszkań, analizowanych względem liczby pokoi. Począwszy od IV kw. 2015 r. preferencje kupujących przesuwają się w stronę mieszkań 1- i 2-pokojowych. Jednocześnie struktura ofert pozostaje stabilna. Opisaną wyżej tendencję zaobserwowano także w strukturze mieszkań według powierzchni. Wśród transakcji zwiększył się udział mieszkań do 40 mkw. (wzrost o 5 p.p.), kosztem mieszkań z przedziału 60-80 mkw. (spadek o 4 p.p.). Również wśród ofert nastąpił wzrost 12 Narodowy Bank Polski

mkw. mkw. Rynek wtórny mieszkań udziału mieszkań do 40 mkw. (o 2 p.p.) oraz mieszkań z przedziału 40-60 mkw. (o 1 p.p.) kosztem mieszkań z przedziału 60-80 mkw. (spadek o 3 p.p.). Wykres 19 Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkań wzgl. liczby pokoi - oferty 100 90 80 70 60 50 40 30 20 I 2015 I mediana 1-pokojowe 2-pokojowe 3-pokojowe 4+-pokojowe Kraków średnia 1-pokojowe 2-pokojowe 3-pokojowe 4+-pokojowe Kraków Wykres 20 Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkań wzgl. liczby pokoi - transakcje 100 90 80 70 60 50 40 30 20 I 2015 I mediana 1-pokojowe 2-pokojowe 3-pokojowe 4+-pokojowe Kraków średnia 1-pokojowe 2-pokojowe 3-pokojowe 4+-pokojowe Kraków W I kw. 2016 r. mediana ceny ofertowej wyniosła 6462 zł za mkw. (poprzednio 6444 zł), maksymalna cena za metr kwadratowy oferowanego mieszkania 20000 zł, zaś minimalna 3784 zł za mkw. (tak jak w poprzednim okresie). Mediana ceny transakcyjnej wyniosła 5698 zł za mkw. i była niższa o 1,6% w relacji do poprzedniego kwartału (IV kw. 2015-5793 zł), maksymalna cena za metr kwadratowy sprzedanego mieszkania 11917 zł, zaś minimalna 4028 zł za mkw.; cena hedoniczna 4 wyniosła 4 cena hedoniczna to cena wyliczana na podstawie modelu regresyjnego, gdzie atrybuty zostały ustalone na próbie mieszkań z okresu bazowego (stały koszyk mieszkań); więcej w artykule Marty Widłak Dostosowanie indeksów cenowych do zmian Informacja o rynku nieruchomości w Krakowie w I kwartale 2016 r. 13

I 2015 I % I 2015 I I 2015 I zł/mkw. zł/mkw. zł/mkw. zł/mkw. Rynek wtórny mieszkań 5636 zł za mkw. (poprzednio 5799 zł). Dynamika cen transakcyjnych czwarty kwartał z rzędu była ujemna, osiągając poziom 99,1%. Wykres 21 Ceny ofertowe mkw. mieszkań na RW 9 000 23 000 19 000 8 000 15 000 7 000 11 000 6 000 7 000 5 000 3 000 Wykres 22 Ceny transakcyjne mkw. mieszkań na RW 9 000 23 000 8 000 19 000 15 000 7 000 11 000 6 000 7 000 5 000 3 000 średnia minimalna mediana maksymalna średnia mediana hedoniczna minimalna maksymalna *Uwaga: cena minimalna i maksymalna prawa oś Wykres 23 Dynamika (kw./kw.) cen ofertowych i transakcyjnych mieszkań na RW 106 105 104 103 102 101 100 99 98 97 oferty transakcje jakości. Metoda wyznaczania hedonicznych indeksów cen i możliwości ich zastosowania dla rynku mieszkaniowego Materiały i Studia zeszyt nr 247 NBP Warszawa 2010. 14 Narodowy Bank Polski

Rynek wtórny mieszkań Tabela 2 Porównanie średnich cen ofertowych i transakcyjnych mkw. w dzielnicach Krakowa RW Dzielnica Oferty Transakcje I kw. 2016 zmiana kw./kw. (+/-) w % zmiana r/r (+/-) w % I kw. 2016 zmiana kw./kw. (+/-) w % zmiana r/r (+/-) w % Krow odrza 7309-1,0-4,9 6371 0,4-4,2 Now a Huta 5612 1,3-2,7 4975-3,9-7,9 Podgórze 6352 0,1-2,1 5697 1,5-4,5 Śródmieście 8034 0,2-0,3 6608-1,9-3,6 Ogółem 6827 0,5-2,9 5884-0,9-5,1 We wszystkich dzielnicach Krakowa poziom cen ofertowych i transakcyjnych, w porównaniu kwartalnym, nie wykazuje większych odchyleń. Względem poprzedniego kwartału w dzielnicach Nowa Huta i Śródmieście zanotowano spadek średnich cen transakcyjnych, natomiast w dzielnicach Krowodrza i Podgórze odnotowano niewielki wzrost średnich cen. Wśród ofert, w porównaniu z poprzednim kwartałem, odnotowano niewielki wzrost cen, z wyjątkiem dzielnicy Krowodrza (mediana w I kw. 2016 r. wyniosła 7185 zł, natomiast w IV kw. 2015 r. 7144 zł). W ujęciu rok do roku, największa zmiana wśród cen ofertowych wystąpiła w Krowodrzy. Zjawisko to w głównej mierze było wynikiem skumulowania na rynku dużej liczby lokali w budynkach z lat 60 i 70 ubiegłego wieku, co w konsekwencji spowodowało obniżenie średniej ceny mkw. Z kolei najwyższą zmianę rok do roku w kategorii transakcji odnotowano w Nowej Hucie. W tym przypadku czynnikiem najsilniej wpływającym okazała się być lokalizacja sprzedanych lokali słabiej rozwinięta pod względem infrastruktury komunikacyjnej. Informacja o rynku nieruchomości w Krakowie w I kwartale 2016 r. 15

I 2015 I I 2015 I Rynek wtórny mieszkań Wykres 24 Procentowy rozkład ofert w dzielnicach Krakowa - RW 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Wykres 25 Procentowy rozkład transakcji w dzielnicach Krakowa - RW 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Krowodrza Podgórze Nowa Huta Śródmieście Krowodrza Podgórze Nowa Huta Śródmieście Uwzględniając lokalizację, na rynku wtórnym, największa podaż spośród wszystkich ofert (baza BaRN) jest w Podgórzu (30,2%). Struktura podaży w pozostałych dzielnicach kształtuje się następująco: w Krowodrzy - 24,6%, w Śródmieściu 23,7% oraz w Nowej Hucie 21,5%. W Podgórzu największy wybór ofert był w subdzielnicach: Kurdwanów, Ruczaj i Płaszów, w Krowodrzy: Łobzów i Bronowice Małe. Minimalna cena ofertowa mieszkań w Podgórzu wyniosła 3838 zł za mkw. (poprzednio 3796 zł), zaś w Krowodrzy 4335 zł za mkw. (tyle samo co w poprzednim kwartale). Maksymalne ceny ofertowe osiągnęły w Krowodrzy pułap 13473 zł, zaś w Podgórzu 18128 zł za mkw. 16 Narodowy Bank Polski

Rynek wtórny mieszkań Tabela 3 Porównanie średnich cen mkw. mieszkania w wybranych subdzielnicach Krakowa RW Subdzielnica Oferty Transakcje IV kw. 2015 I kw. 2016 zmiana (+/-) IV kw. 2015 w % I kw. 2016 zmiana (+/-) w % Azory 6714 6845 2,0 6000 5459-9,0 Bieńczyce 5454 5544 1,7 5215 5020-3,7 Bieżanów 5818 5655-2,8 4761 4644-2,5 Borek Fałęcki 6787 6314-7,0 5336 5600 4,9 Bronow ice Małe 8467 7842-7,4 6991 6633-5,1 Czyżyny 6148 6289 2,3 6012 5895-1,9 Górka Narodow a 6437 6430-0,1 5721 5290-7,5 Grzegórzki 7971 7812-2,0 7002 7047 0,6 Kazimierz 8480 8356-1,5 6700 7113 6,2 Kleparz 9968 9596-3,7 7425 7846 5,7 Krow odrza 7339 7230-1,5 6084 6335 4,1 Kurdw anów 5915 5862-0,9 5410 5474 1,2 Ludw inów 7105 7991 12,5 6107 6371 4,3 Łobzów 7710 7725 0,2 6466 6744 4,3 Mistrzejow ice 5626 5735 1,9 5173 5105-1,3 Now a Huta* 5261 5298 0,7 4894 4504-8,0 Now a Wieś 7748 7641-1,4 6547 6709 2,5 Olsza 7394 7304-1,2 6800 6270-7,8 Piasek 8538 9171 7,4 7798 7520-3,6 Piaski Wielkie 5812 6093 4,8 5328 4898-8,1 Płaszów 5905 5927 0,4 5824 5631-3,3 Podgórze* 7608 7841 3,1 6849 7051 2,9 Półw sie Zw ierzynieckie 8465 7923-6,4 7405 7407 0,0 Prądnik Biały 6368 6135-3,7 5310 5759 8,5 Prądnik Czerw ony 6332 6388 0,9 5819 5087-12,6 Prokocim 5590 5941 6,3 4835 5168 6,9 Rakow ice* 7155 6887-3,7 6214 6023-3,1 Ruczaj* 6629 6698 1,0 6196 6269 1,2 Tonie 6666 6679 0,2 Warszaw skie 6542 6484-0,9 Wesoła 8478 8062-4,9 7233 6882-4,8 Wola Duchacka 6548 6391-2,4 4798 5083 6,0 Wzgórza Krzesław ickie 5382 5453 1,3 4441 4655 4,8 Zaborze* 6623 6499-1,9 5633 5296-6,0 Zakrzów ek 7241 7620 5,2 6724 6985 3,9 *Nowa Huta tzw. stara huta budowana w latach 50 tych obejmująca osiedla skupione wokół Placu Centralnego im. Ronalda Reagana Podgórze obszar Starego Podgórza z rynkiem Podgórskim Rakowice rejon ulic Ułanów, Meissnera (po obu stronach) Ruczaj rejon na południe od ul. Zachodniej (w obrębie ulic Bobrzyńskiego, Kobierzyńska, Babińskiego) Zaborze obszar osiedla Ruczaj-Zaborze (ulice Grota Roweckiego do ulicy Zachodniej) Informacja o rynku nieruchomości w Krakowie w I kwartale 2016 r. 17

zł/mkw. zł/mkw. Rynek wtórny mieszkań Na ceny mieszkań znajdujących się w obrocie wtórnym wpływa wiele czynników, wśród nich wymienić można m.in. lokalizację, standard wykończenia, wiek budynku jak i technologię budowy. W porównaniu z IV kw. 2015 r., średnie ceny były stabilne, wyjątkiem jest kilka subdzielnic. W I kw. 2016 w subdzielnicach Azory, Zaborze i Prądnik Czerwony, przedmiotem transakcji było więcej mieszkań w budynkach wykonanych w starszych technologiach: prefabrykowanej i tradycyjnej, których ceny kształtują się na odpowiednio niższym poziomie w relacji do mieszkań znajdujących się w budynkach wybudowanych w technologii tradycyjnej udoskonalonej. Wzrost cen ofertowych w subdzielniacach Ludwinów i Zakrzówek był zaś głównie rezultatem większego udziału w próbie mieszkań o małym metrażu, charakteryzujących się wysoką średnią ceną mkw. Wykres 26 Średnia cena ofertowa i transakcyjna mkw. mieszkania wg liczby pokoi na RW 8000 7500 7000 6500 6000 5500 5000 oferty transakcje I 2015 I 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+pok. 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+pok. Wykres 27 Średnia cena ofertowa i transakcyjna mkw. mieszkania wg powierzchni na RW 8000 7500 7000 6500 6000 5500 5000 oferty transakcje I 2015 I <= 40 (40-60] (60-80] > 80 <= 40 (40-60] (60-80] > 80 18 Narodowy Bank Polski

zł/mkw. zł/mkw. Rynek wtórny mieszkań Wykres 28 Średnia cena ofertowa mkw. mieszkania wg technologii budowy budynku - RW 8000 7500 7000 Wykres 29 Średnia cena transakcyjna mkw. mieszkania wg technologii budowy budynku - RW 8000 7500 7000 6500 6000 5500 5000 I 2015 I tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. 6500 6000 5500 5000 I 2015 I tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Średnie ceny, zarówno ofertowe jak i transakcyjne, wzrosły w minionym kwartale w dwóch kategoriach mieszkań: do 40 mkw. i powyżej 80 mkw. W dwóch pozostałych kategoriach odnotowano obniżenie się średniej ceny mkw. Istotnym czynnikiem wpływającym na cenę mieszkania był rodzaj technologii zastosowany przy wznoszeniu budynku. Mieszkania zlokalizowane w budynkach z tzw. wielkiej płyty osiągnęły na rynku niższą cenę za mkw. niż te wybudowane w innych technologiach. W transakcjach różnica w cenie mkw. między technologią tradycyjną, a prefabrykowaną wyniosła 1174 zł., natomiast między technologią tradycyjną udoskonaloną, a prefabrykowaną 868 zł. Średnia cena transakcyjna mkw. mieszkania w budynkach w technologii prefabrykowanej wyniosła 5272 zł. W ogóle transakcji 42% dotyczyło mieszkań w budynkach wielkopłytowych, głównie w dzielnicach Nowa Huta i Podgórze. 3.1. Czas sprzedaży mieszkań na rynku wtórnym Przeciętny czas sprzedaży mieszkań w omawianym okresie wyniósł około 3 miesięcy (3,1 mediana), obniżając się o ok. pół miesiąca w relacji do poprzedniego kwartału. Uwzględniając liczbę pokoi, najszybciej sprzedawały się mieszkania 4-pokojowe - ok. półtora miesiąca (1,4 mediana). Mieszkania 1-pokojowe oraz 2-pokojowe ok. 3 miesięcy (mediana odpowiednio 2,8 oraz 2,9), zaś blisko 4 miesiące mieszkania 3-pokojowe (mediana 3,9). Informacja o rynku nieruchomości w Krakowie w I kwartale 2016 r. 19

zł/mkw. Rynek najmu mieszkań 4. Rynek najmu mieszkań Średnia stawka ofertowa najmu lokalu mieszkalnego utrzymywała się prawie na tym samym poziomie co w poprzednim kwartale i wyniosła 40,7 zł za mkw. (poprzednio 40,3 zł za mkw.). Przeciętne mieszkanie oferowane do wynajmu to dwupokojowe, o średniej powierzchni 65,3 mkw. Podobnie jak w poprzednim kwartale, największy wybór ofert najmu był w dzielnicy Śródmieście i Podgórze. Średnia stawka najmu wyniosła 44 zł za mkw. (Śródmieście), 39 zł za mkw. (Podgórze). Natomiast średnia stawka wynajętego mieszkania wyniosła 27,7 zł za mkw. Przeciętnie mieszkanie miało powierzchnię 48,6 mkw., średnio 2 pokoje, a miesięczny koszt wynajęcia 5 wyniósł średnio 1776 zł/m-c. Spadek średniej stawki najmu za mkw. względem poprzedniego kwartału był konsekwencją mniejszej liczby zarejestrowanych transakcji najmu w I kw. br. Wykres 30 Średnie stawki najmu ofertowe i transakcyjne za mkw. na RW 41 37 33 29 25 I 2015 I stawka ofertowa stawka transakcyjna W Krakowie Fundusz Mieszkań na Wynajem oferuje mieszkania 1- i 2-pokojowe w dwóch okresach wynajmu do i powyżej 2 lat. Wysokość czynszu uzależniona jest od długości najmu. Średni czynsz wynajmu mieszkania 2-pokojowego na okres krótszy wynosi 1476 zł; na dłuższy okres 1302 zł/m-c. Natomiast wynajem mieszkania 1-pokojowego, odpowiednio 1350 zł i 1200 zł/m-c. Są to stawki za sam wynajem bez opłat eksploatacyjnych za media (płatne wg zużycia). Według bazy BaRN oferowana średnia stawka za wynajem mieszkania 1-pokojowego wynosi 1220 zł, zaś 2-pokojowego 2415 zł/m-c. Zróżnicowanie stawek wynika z powierzchni oferowanej do wynajmu. Mieszkania 1-pokojowe z FMnW średnia pow. 28,97 mkw., BaRN 32,32 mkw. 2- pokojowe 40,9 mkw. (FMnW), 52,27 mkw. (BaRN). 5 Koszt wynajęcia mieszkania obejmuje stawkę najmu dla wynajmującego plus czynsz administracyjny bez mediów (prąd, gaz płacony przez wynajmującego wg. zużycia) 20 Narodowy Bank Polski

Rządowy program wsparcia nabywania mieszkań Mieszkanie dla Młodych 5. Rządowy program wsparcia nabywania mieszkań Mieszkanie dla Młodych Bank Gospodarstwa Krajowego w dniu 15.03.2016 r. poinformował o wstrzymaniu przyjmowania wniosków o dofinansowanie wkładu własnego z terminem wypłaty środków w bieżącym roku w związku z nabyciem pierwszego mieszkania. Decyzja była wynikiem złożenia do połowy marca wniosków, których łączna wartość przekroczyła 95% kwoty zaplanowanej do wypłacenia w 2016 roku. Należy podkreślić, iż zgodnie z ustawą, jeżeli kwota wynikająca ze złożonych wniosków z terminem wypłaty na 2017 r. będzie wynosiła 50% kwoty limitu, wówczas również zostanie wstrzymane przyjmowanie wniosków z terminem wypłaty środków w przyszłym roku. Ustawa przewiduje taką samą restrykcję dla składania wniosków z terminem wypłaty na 2018 r. Tabela 4 Wykorzystanie środków w ramach programu MDM wg stanu na dzień 31.05.2016 r. Kolumna1 2014 2015 2016 2017 2018 Kw ota maksymalnego limitu środków zaplanow ana na udzielanie finansow ego 600 000 000 zł 715 000 000 zł 730 000 000 zł 746 000 000 zł 762 000 000 zł w sparcia [zł] w ykorzystanie na dzień 29.02.2016r. 207 254 340 zł 520 767 110 zł 442 620 330 zł 36 837 080 zł 249 090 zł [%] 34,54% 72,83% 60,63% 4,94% 0,03% w ykorzystanie na dzień 31.05.2016r. 207 254 340 zł 520 767 110 zł 699 096 090 zł 143 526 330 zł 1 041 670 zł [%] 34,54% 72,83% 95,77% 19,24% 0,14% po uw zględnieniu złożonych w niosków 207 254 340 zł 520 767 110 zł 705 324 720 zł 229 669 550 zł 2 339 800 zł na dzień 31.05.2016r. [%] 34,54% 72,83% 96,62% 30,79% 0,31% Źródło: baza BGK. Realizacja w I kwartale 2016 r. programu MDM w województwie małopolskim wyglądała następująco: podpisano 431 umów na kwotę dofinansowania 12,94 mln zł. W Krakowie na rynku pierwotnym podpisano 309 umów na kwotę 8,89 mln zł. Łączna wartość kredytów na rynku pierwotnym opiewała na kwotę 61,58 mln zł. Przeciętna wysokość dofinansowania wyniosła 28 770 zł. Natomiast liczba złożonych wniosków w I kwartale 2016 r. wyniosła 525 na kwotę 16,51 mln zł (łączna wartość kredytów - 105,3 mln zł). Od początku trwania programu, w Krakowie podpisano 1413 umów na rynku pierwotnym oraz 76 na rynku wtórnym. Natomiast liczba złożonych wniosków w Krakowie na rynku pierwotnym to 2847, a na rynku wtórnym 135. Na rynku pierwotnym wysokość dofinansowania wkładu własnego na zakup nieruchomości wyniosła 36,78 mln zł, a łączna kwota kredytu to 280,70 mln zł. Informacja o rynku nieruchomości w Krakowie w I kwartale 2016 r. 21

Rządowy program wsparcia nabywania mieszkań Mieszkanie dla Młodych Zaś na rynku wtórnym wysokość dofinansowania 2,85 mln zł, a kwota kredytu 12,11 mln zł (dane na podstawie BGK). Tabela 5 Realizacja MDM w województwie małopolskim wg stanu na dzień 31.05.2016r. (od początku trwania programu) lokalizacja Źródło: baza BGK. liczba złożonych w niosków w nioski złożone w ysokość dofinansow ania w kładu w łasnego w mln zł liczba umów w ypłacone w sparcie w ysokość dofinansow ania w kładu w łasnego w mln zł2 Kraków - RP 2 847 74,6 1 413 36,78 Kraków - RW 135 4,78 76 2,85 gminy sąsiadujące z Krakow em - RP 546 14,58 375 9,45 gminy sąsiadujące z Krakow em - RW 19 0,59 12 0,37 w oj. małopolskie; pozostałe gminy - RP 370 8,79 273 6,25 w oj. małopolskie; pozostałe gminy - RW 420 11,22 313 8,23 Spośród dostępnej oferty mieszkań na rynku pierwotnym w marcu 2016 r. 20,1% ofert w bazie BaRN spełniało kryteria programu (przed 3 miesiącami 16,1%). W związku z wykorzystaniem puli dostępnych pieniędzy na 2016 r., dopłatę w ramach MDM od 15 marca br. można uzyskać jedynie do mieszkań, które zostaną oddane w 2017 r. lub w 2018 r. Uwzględniając powyższe, faktyczna liczba mieszkań dostępna w ramach programu MDM wyniosłaby 13,2% ofert w bazie BaRN, przy czym termin realizacji tych mieszkań to 2017 r. Żadne z mieszkań z terminem realizacji w 2018 r. nie spełniało kryteriów MDM. Niezmiennie mieszkania dostępne z rządową dopłatą MDM są zlokalizowane głównie w Nowej Hucie (Czyżyny, Mistrzejowice) oraz w Podgórzu Bieżanów. Pojedyncze lokale dostępne są na Górce Narodowej. 22 Narodowy Bank Polski

zł/mkw. % zł/mkw. % Rządowy program wsparcia nabywania mieszkań Mieszkanie dla Młodych Tabela 6 Dostępność mieszkań w Krakowie na RP w ramach programu MDM kw artał OFERTY pow ierzchnia do 75 mkw. TRANSAKCJE pow ierzchnia do 75 mkw. OFERTY pow ierzchnia do 85 mkw. TRANSAKCJE pow ierzchnia do 85 mkw. II kw. 2015 9,9% 39,1% 10,3% 40,2% 5 112,8 III kw. 2015 10,2% 22,8% 10,4% 23,6% 5 112,8 IV kw. 2015 16,1% 19,0% 16,4% 19,7% 5 247,0 I kw. 2016 20,1% 25,3% 20,4% 25,9% 5 247,0 I kw. 2016 * 16,1% 19,0% 16,4% 19,7% 5 247,0 Źródło: baza BaRN. * przy dodatkowym założeniu, iż budynek będzie oddany po 2016 r. Liczba mieszkań klasyfikujących się do programu na rynku wtórnym w dalszym ciągu pozostawała bardzo niska. W I kw. 2016 r. wskaźnik ten wynosił 0,3%. cena MDM I kw. 2014 1,5% 5,8% 1,9% 6,3% 4 894,5 II kw. 2014 4,7% 10,6% 2,7% 7,4% 5 013,8 III kw. 2014 16,9% 28,3% 13,8% 25,0% 5 013,8 IV kw. 2014 15,5% 44,0% 15,5% 44,0% 5 083,1 I kw. 2015 11,9% 39,0% 11,9% 39,0% 5 083,1 Tabela 7 Dostępność mieszkań w Krakowie na RW w ramach programu MDM kw artał OFERTY powierzchnia do 75 mkw. TRANSAKCJE powierzchnia do 75 mkw. OFERTY powierzchnia do 85 mkw. TRANSAKCJE powierzchnia do 85 mkw. cena MDM III kw. 2015 0,3% 4,4% 0,3% 4,4% 4 183,2 IV kw 2015 0,4% 6,5% 0,6% 7,0% 4 293,0 I kw. 2016 0,3% 7,7% 0,5% 7,9% 4 293,0 Źródło: baza BaRN. Wykres 31 Średnia cena mkw. mieszkania ofertowa, transakcyjna oraz limit MDM - RP 8 000 7 000 6 000 5 000 4 000 3 000 2 000 1 000 0 I 2015 I OFERTA TRANSAKCJA MDM DOSTĘPNOŚĆ Źródło: baza BaRN, BGK. 25 20 15 10 5 0 Wykres 32 Średnia cena mkw. mieszkania ofertowa, transakcyjna oraz limit MDM - RW 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 I 2015 I OFERTA TRANSAKCJE MDM DOSTĘPNOŚĆ Źródło: baza BaRN, BGK. 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Informacja o rynku nieruchomości w Krakowie w I kwartale 2016 r. 23

I 2005 I 2006 I 2007 I 2008 I 2009 I 2010 I 2011 I 2012 I 2013 I 2014 I 2015 mln PLN liczba kredytów Kredyty 6. Kredyty Akcję kredytową w Krakowie przedstawiono na poniższych wykresach na podstawie danych z Biura Informacji Kredytowej. Wykres 33 Liczba i wartość nowo udzielonych kredytów mieszkaniowych w Krakowie 1 000 900 800 700 600 500 400 300 200 100-2 500 2 000 1 500 1 000 500 - wartość - PLN liczba - PLN wartość - walutowe liczba - walutowe Źródło: BIK. W I kwartale banki zaostrzyły kryteria udzielania kredytów, zgodnie z zapowiedziami zgłaszanymi przed 3 miesiącami. Wprowadzone zmiany skutkowały podniesieniem marży dla nowo udzielanych kredytów, jak również dla kredytów obarczonych wyższym ryzykiem. Zaostrzono wymagania dotyczące zabezpieczeń, podniesiono poziom wymaganego wkładu własnego. Jako czynniki zaostrzania polityki kredytowej banki wskazywały przede wszystkim na zmiany regulacyjne (tj. zapisy Rekomendacji S o podniesieniu wysokości wkładu własnego do 15% wartości nieruchomości oraz zalecenia KNF w zakresie wyliczania zdolności kredytowej). Dodatkowo, podobnie jak w poprzednim kwartale, podkreślano ryzyko wynikające z przewidywanej sytuacji gospodarczej. Oczekiwania na II kwartał 2016 r. wiążą się z dalszym zaostrzaniem polityki udzielania kredytów mieszkaniowych. Pomimo zaostrzania polityki udzielania kredytów, banki w I kwartale 2016 r. odczuły wzrost popytu na kredyt, choć same banki prognozowały znaczny spadek zainteresowania kredytami mieszkaniowymi. Jako czynnik wpływający na wzrost popytu, wskazywano duże zainteresowanie kupujących programem MDM (na podstawie kwartalnej informacji NBP Sytuacja na rynku kredytowym ). W głównej mierze wynikał on z obawy przed wyczerpaniem puli środków zaplanowanych na wypłatę dofinansowania w 2016 r. W I kwartale 2016 r. podpisano 2,5 krotnie 24 Narodowy Bank Polski

Kredyty więcej umów, aniżeli w IV kwartale 2015 r. Sprawdziły się wcześniej sygnalizowane informacje, iż włączenie do programu MDM mieszkań z rynku wtórnego, będzie skutkować zwiększeniem popytu. Liczba zawartych umów w ramach programu MDM w I kw. 2016 r. rozłożyła się po połowie pomiędzy rynkiem wtórnym, a pierwotnym. W całej Polsce na rynku pierwotnym podpisano 6078, zaś na rynku wtórnym 6904 umowy (dane BGK). Informacja o rynku nieruchomości w Krakowie w I kwartale 2016 r. 25

Spis tabel Spis tabel Tabela 1 Porównanie kw./kw. i r/r średnich cen ofertowych i transakcyjnych mkw. mieszkań w dzielnicach Krakowa RP... 9 Tabela 2 Porównanie średnich cen ofertowych i transakcyjnych mkw. w dzielnicach Krakowa RW... 15 Tabela 3 Porównanie średnich cen mkw. mieszkania w wybranych subdzielnicach Krakowa RW... 17 Tabela 4 Wykorzystanie środków w ramach programu MDM wg stanu na dzień 31.05.2016 r.... 22 Tabela 5 Realizacja MDM w województwie małopolskim... 23 Tabela 6 Dostępność mieszkań w Krakowie na RP w ramach programu MDM... 24 Tabela 7 Dostępność mieszkań w Krakowie na RW w ramach programu MDM... 24 26 Narodowy Bank Polski

Spis wykresów Spis wykresów Wykres 1 Struktura ofert wg liczby pokoi na RP... 5 Wykres 2 Struktura transakcji wg liczby pokoi na RP... 5 Wykres 3 Struktura ofert wg powierzchni użytkowej na RP (mkw.)... 5 Wykres 4 Struktura transakcji wg powierzchni użytkowej na RP (mkw.)... 5 Wykres 5 Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania wzgl. liczby pokoi - oferty... 6 Wykres 6 Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania wzgl. liczby pokoi - transakcje... 6 Wykres 7 Ceny ofertowe mkw. mieszkań na RP... 7 Wykres 8 Ceny transakcyjne mkw. mieszkań na RP... 7 Wykres 9 Dynamika (kw./kw.) cen ofertowych i transakcyjnych mkw. mieszkań na RP... 7 Wykres 10 Średnia cena ofertowa i transakcyjna mkw. mieszkań wg liczby pokoi na RP... 8 Wykres 11 Średnia cena ofertowa i transakcyjna mkw. mieszkań wg powierzchni na RP... 8 Wykres 12 Procentowy rozkład ofert w dzielnicach Krakowa - RP... 9 Wykres 13 Procentowy rozkład transakcji w dzielnicach Krakowa - RP... 9 Wykres 14 Cena ofertowa na RP dla mieszkań nowowprowadzonych... 11 Wykres 15 Struktura ofert wg liczby pokoi na RW w Krakowie... 12 Wykres 16 Struktura transakcji wg liczby pokoi na RW w Krakowie... 12 Wykres 17 Struktura ofert wg powierzchni na RW w Krakowie... 12 Wykres 18 Struktura transakcji wg powierzchni na RW w Krakowie... 12 Wykres 19 Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkań wzgl. liczby pokoi - oferty... 13 Wykres 20 Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkań wzgl. liczby pokoi - transakcje... 13 Wykres 21 Ceny ofertowe mkw. mieszkań na RW... 14 Wykres 22 Ceny transakcyjne mkw. mieszkań na RW... 14 Wykres 23 Dynamika (kw./kw.) cen ofertowych i transakcyjnych mieszkań na RW... 14 Wykres 24 Procentowy rozkład ofert w dzielnicach Krakowa - RW... 16 Wykres 25 Procentowy rozkład transakcji w dzielnicach Krakowa - RW... 16 Wykres 26 Średnia cena ofertowa i transakcyjna mkw. mieszkania wg liczby pokoi na RW... 18 Wykres 27 Średnia cena ofertowa i transakcyjna mkw. mieszkania wg powierzchni na RW... 18 Wykres 28 Średnia cena ofertowa mkw. mieszkania wg technologii budowy budynku - RW... 19 Wykres 29 Średnia cena transakcyjna mkw. mieszkania wg technologii budowy budynku - RW 19 Wykres 30 Średnie stawki najmu ofertowe i transakcyjne za mkw. na RW... 20 Wykres 31 Średnia cena mkw. mieszkania ofertowa, transakcyjna oraz limit MDM - RP... 24 Wykres 32 Średnia cena mkw. mieszkania ofertowa, transakcyjna oraz limit MDM - RW... 24 Wykres 33 Liczba i wartość nowo udzielonych kredytów mieszkaniowych w Krakowie... 25 Informacja o rynku nieruchomości w Krakowie w I kwartale 2016 r. 27

Spis wykresów www.nbp.pl 28 Narodowy Bank Polski