WYBRAŁEM ZDROWIE Szkolny program profilaktyki na rok szkolny 2011/2012 Gimnazjum im. I. Łukasiewicza w Świerzowej Polskiej
1. Program uzupełnia program wychowawczy szkoły. 2. Program zakłada pracę nad całością osobowości ucznia ze szczególnym uwzględnieniem ochrony młodzieży przed zagrożeniami. 3. Działania profilaktyczne dostosowane są do potrzeb uczniów i obejmują - profilaktykę pierwszorzędną skierowaną do uczniów, którzy nie podejmują jeszcze zachowań ryzykownych (promocja zdrowia, zapobieganie zagrożeniom poprzez rozwijanie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych) - profilaktykę drugorzędną kierowaną do młodzieży, która miała już próby zachowań ryzykownych (pomoc w wycofywaniu się z zachowań ryzykownych) 4. Charakter działań profilaktycznych uwzględnia diagnozę sytuacji wychowawczej w szkole. 5. Diagnoza występowania zachowań problemowych jest opracowana w oparciu o: * ciągła obserwację zachowań uczniów * badania ankietowe * rozmowy z uczniami * rozmowy z rodzicami 6. Zachowania problemowe w szkole: * agresja * niska kultura osobista * mała motywacja do nauki * wagary * nieuzasadniona absencji * palenie papierosów i picie alkoholu poza szkołą 7. Program uwzględnia czynniki chroniące przed zachowaniami ryzykownymi: * rozwijanie zainteresowań * więź z rodziną * pozytywny stosunek do nauki * podejmowanie aktywności (sport, nauka, twórczość) * ciekawość poznawcza * radzenie sobie z emocjami * wsparcie w trudnych sytuacjach u dojrzałej osoby * pozytywna grupa rówieśnicza * wewnętrzny szacunek norm, wartości, autorytetów * opieka dorosłych * regularne praktyki religijne 2
Realizatorami działań profilaktycznych na terenie szkoły są nauczyciele, wychowawcy, pracownicy szkoły przy współpracy rodziców i instytucji wspomagających pracę szkoły (policja, poradnia psychologicznopedagogiczna, kurator sądowy, pielęgniarka szkolna). CELE SZKOLNEJ PROFILAKTYKI ü Zapobieganie i zmniejszanie szkód występujących w życiu młodzieży w związku z sięganiem przez nich po substancje uzależniające ü Ograniczanie i eliminowanie zachowań problemowych występujących wśród młodzieży ü Promocja zdrowia i rozwijanie zdolności do prowadzenia zdrowego stylu życia 3
Szczegółowy szkolny program profilaktyki obejmuje zadania, sposób ich realizacji i osoby odpowiedzialne za przeprowadzenie działań profilaktycznych. Zadania Sposób realizacji Odpowiedzialni 1. Diagnoza zachowań ryzykownych 2. Wspieranie wychowawczej roli rodziny 3. Wspieranie poczucia własnej wartości 4. Budzenie i rozwijanie ciekawości poznawczej ü obserwacja zachowań uczniów w szkole i środowisku ü ankiety, kwestionariusze ü rozmowy z uczniami, rodzicami ü analiza wyników diagnozy ü analiza czynników ryzyka i czynników chroniących ü realizacja programu wychowania do życia w rodzinie ü realizacja programu religii ü pedagogizacja rodziców (silna więź emocjonalna z rodzicami) ü eksponowanie odpowiednich treści programowych z poszczególnych przedmiotów (normy społeczne, wartości, autorytety) ü udzielanie porad pedagogicznopsychologicznych rodzicom. ü pogadanki, warsztaty budujące poczucie własnej wartości ü działania wychowawcze promujące ucznia (np. dostrzeganie i wzmacnianie dobrych stron ucznia, nagradzanie, itp.) ü systematyczne wspieranie ucznia (wzmacnianie poczucia własnej wartości i wiary we własne możliwości, nagrody w statucie gimnazjum, ocenianie motywujące ucznia) ü oferta edukacyjna gimnazjum (zespoły wyrównawcze, pomoc dydaktyczna w świetlicy, pomoc pedagoga szkolnego, zajęcia rozwijające uzdolnienia ) ü rozwijanie umiejętności komunikacji, wyrażania własnej opinii, przekonań i poglądów oraz szanowanie cudzych przekonań ü ujawnianie zainteresowań, uzdolnień (ankieta Poznajmy się ) ü ciekawe, prowadzone metodami aktywizującymi ucznia lekcje ü dostosowanie wymagań do możliwości ucznia Zespół wychowawczy przedmiotu Katecheta Pracownicy PP-P Pracownicy PPP Pracownicy PPP Rada iczna 4
5. Kształtowanie umiejętności unikania zachowań ryzykownych 6. Profilaktyka uzależnień ü motywacja pozytywna osiągnięć ü atrakcyjna dla ucznia oferta zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych ü angażowanie ucznia w pozytywną działalność (sport, organizacje, koła zainteresowań, działalność społeczną, itp.) ü kształcenie postawy asertywnej ü rozwijanie umiejętności bezpośredniego i otwartego wyrażania próśb i oczekiwań ü poznawanie technik radzenia sobie z emocjami i ze stresem ü rozwijanie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach ü kształtowanie umiejętności konstruktywnego rozwiązywania konfliktów (historia, wychowanie do życia w rodzinie, język polski, lekcja z wych., wych. fiz.) ü wdrażanie do prawidłowego pojmowania norm społecznych ü realizacja zadań planu pracy świetlicy szkolnej ü stała opieka nad młodzieżą szkolną przez kompetentne osoby (nauczycieli, wychowawców) ü rozwijanie umiejętności radzenia sobie z presją grupy rówieśniczej (i innych osób) ü nauka skutecznych sposobów odmawiania ü przekazywanie wiedzy na temat środków uzależniających (rodzaje środków uzależniających, skutki zachowań ryzykownych, mechanizmy powstawania uzależnienia od narkotyków, dopalaczy, alkoholu, nikotyny, Internetu) ü pomoc w wycofywaniu się z zachowań ryzykownych ü włączanie się w akcje antynikotynowe ü współpraca z instytucjami w walce z uzależnieniem Nauczyciel świetlicy Pracownicy szkoły Pracownicy PPP Lekarz Pielęgniarka Policja PP-P 5
7. Promocja zdrowia ü wspomaganie zdrowia fizycznego i psychicznego poprzez kształcenie umiejętności i nawyków ruchowych ü kształtowanie poczucia odpowiedzialności za ochronę zdrowia własnego i innych ü udział w konkursach sportowych ü szeroka oferta dyscyplin na zajęciach sportowych i rekreacyjnych ü opieka medyczna i stomatologiczna ü bezpieczeństwo w szkole i drodze do szkoły (dowożenie uczniów) ü konkursy (np. plastyczny szkodliwość przyjmowania środków psychoaktywnych) ü konstruktywne spędzanie wolnego czasu ü modelowanie zachowań prozdrowotnych w domu i szkole (wolny od ) ü promowanie czynnego wypoczynku i rekreacji ü przez organizowani rozgrywek sportowo-rekreacyjnych 8. Zapobieganie agresji i przemocy ü poznanie zasad skutecznej komunikacji ü rozwijanie samoświadomości własnych emocji i uczuć, rozwijanie empatii, tolerancji i szacunku dla innych ü uwrażliwianie uczniów na przejawy agresji i przemocy, także cyberprzemocy ü nauka właściwego reagowania na zachowania agresywne i przemoc ü realizacja dostosowana do zespołów klasowych pr. profilaktycznego Saper ü ukazanie zachowań alternatywnych w sytuacjach wzbudzających agresję ü monitoring szkoły ü pomoc rozwiązywaniu konfliktów Nauczyciel wych. fiz. Lekarz Pielęgniarka Plastyk 6
9. Profilaktyka niskiej frekwencji ü budowanie samoświadomości wśród uczniów jako środka zapobiegającego zjawisku wagarów ü klasy pierwsze- prawa i obowiązki ucznia w świetle prawa oświatowego, konsekwencje absencji szkolnej ü podejmowanie tematyki wagarów na lekcjach wychowawczych ü poradnictwo indywidualne dla wagarujących uczniów ü stały monitoring uczniów z dużą absencją ü wprowadzenie zaostrzonego trybu usprawiedliwiania wobec wagarujących uczniów ü informowanie rodziców uczniów frekwencji raz w miesiącu dla wagarujących uczniów współpraca z policją i PP-P (badania, wnioski do sądu rodzinnego) PP-P Czynniki ryzyka: ü niedojrzałość emocjonalna ü niskie poczucie własnej wartości ü niewłaściwe relacje w rodzinie ü poczucie odrzucenia ü brak wyraźnego i konsekwentnego systemu wychowawczego ü tolerowanie zachowań negatywnych ü wysoki poziom konfliktów ü zachowania destrukcyjne Celem profilaktyki jest wzmocnienie czynników chroniących przy jednoczesnej redukcji czynników ryzyka. Ewaluacja: ü bieżąca i końcowa ü diagnoza wybranych obszarów (ankiety, obserwacja, wywiad, rozmowa) Program opracowany przez Radę Rodziców. 7