NEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE

Podobne dokumenty
Gruczoły wydzielania wewnętrznego - oddają swoją wydzielinę bezpośrednio do krwi - wydzielają hormony. anatomia i fizjologia człowieka

Inne ważne funkcje układu odpornościowego poza obroną przed patogenami: układ odpornościowy w obronie integralności organizmu

Układ rozrodczy samicy

Układ wewnątrzwydzielniczy

REGULACJA WYDZIELANIA HORMONÓW

Układ dokrewny. Hormony zwierzęce związki chemiczne wydzielane przez gruczoły i tkanki układu dokrewnego; mają funkcję regulacyjną.

PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz. III): Aktywacja i funkcje efektorowe limfocytów B

PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz.i): wprowadzenie (komórki, receptory, rozwój odporności nabytej)

Immunologia ciąży. Grażyna Korczak-Kowalska Zakład Immunologii Wydział Biologii UW

Immunologia ciąży. Grażyna Korczak-Kowalska Zakład Immunologii Wydział Biologii UW

NEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE

Tolerancja immunologiczna

Molekuły Miłości. Borys Palka Katarzyna Pyzik.

NEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE

Układ odpornościowy Odpowiada na antygeny z jakimi spotyka się organizm. Swoisty odporność nabyta z pamięcią immunologiczną, udział komórek

Regulacja odpowiedzi immunologicznej Geny Antygeny Przeciwciała Komórki uczestniczące w rozwoju odporności Cytokiny Układ nerwowy i endokrynowy

Budowa anatomiczna: macica pochwa jajniki

Rodzaje autoprzeciwciał, sposoby ich wykrywania, znaczenie w ustaleniu diagnozy i monitorowaniu. Objawy związane z mechanizmami uszkodzenia.

Cytokiny jako nośniki informacji

PODSTAWY IMMUNOLOGII. Regulacja odpowiedzi immunologicznej. Nadzieja Drela

SCENARIUSZ ZAJĘĆ Z WYCHOWANIADO ŻYCIAW RODZINIE UCZNIÓW SZKOŁY PONADGIMNAZJALNEJ. Temat: FIZJOLOGIA PŁODNOŚCI

Regulacja aktywności układu odpornościowego przez układ neuroendokrynowy

UKŁAD ODPORNOŚCIOWY SSAKÓW W OBRONIE INTEGRALNOŚCI ORGANIZMU

Stymulacja wymienia: sekrecja mleka - praktyczne podstawy

Badanie opublikowane w jednym z wiodących dzienników medycznych potwierdziły wyniki badań przeprowadzonych przez WHO, a także ich hormonalne podłoże:

NEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE

RozmnaŜanie się i rozwój człowieka

TRZODA CHLEWNA 12/2016. Organizacja stada podstawowego, cz. 2. Marek Gasiński Wytwórnia Pasz LIRA w Krzywiniu

Regulacja odpowiedzi immunologicznej Geny Antygeny Przeciwciała Komórki uczestniczące w rozwoju odporności Cytokiny Układ nerwowy i endokrynowy

Odporność nabyta: Nadzieja Drela Wydział Biologii UW, Zakład Immunologii

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Luteina, 50 mg, tabletki dopochwowe. Progesteronum

V REGULACJA NERWOWA I ZMYSŁY

Tolerancja transplantacyjna. Grażyna Korczak-Kowalska Zakład Immunologii Klinicznej Instytut Transplantologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny

CHOROBY AUTOIMMUNIZACYJNE

UKŁAD LIMFATYCZNY UKŁAD ODPORNOŚCIOWY. Nadzieja Drela Instytut Zoologii, Zakład Immunologii

Odporność ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI

(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/EP00/02466 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego:

NEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE

Lp. tydzień wykłady seminaria ćwiczenia

Leczenie biologiczne co to znaczy?

Rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia niepłodności

Wyklady IIIL 2016/ :00-16:30 środa Wprowadzenie do immunologii Prof. dr hab. med. ML Kowalski

Jakie są objawy zespołu policystycznych jajników?

Agencja Oceny Technologii Medycznych

NEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE

Niepłodność kobieca Interpretacja wyników badań hormonalnych Cz. 1 Hormony przysadkowe

PODSTAWY IMMUNOLOGII. Rozwój limfocytów T Autoimmunizacja. Nadzieja Drela

Agencja Oceny Technologii Medycznych

samopowielanie się, Czynność życiowa prowadząca do zwiększenia liczby osobników danego gatunku.

Czy istnieje w naszym organizmie jakiś centrum regulacji hormonalnej?

Hormonalne sterowanie rozrodem świń

LEKI STOSOWANE W STYMULACJI ZAPŁODNIENIA POZAUTROJOWEGO TRUDNOŚCI W OCENIE HTA

Rola witaminy D w praktyce lekarza rehabilitacji medycznej. dr n. med. Anna Pacholec prof. dr hab. n. med. Krystyna Księżopolska-Orłowska

Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci z Zaburzeniami Genetycznymi Było sobie życie. Zapłodnienie jaja i rozwój zarodka

LECZENIE PRZEDWCZESNEGO DOJRZEWANIA PŁCIOWEGO U DZIECI

Część praktyczna: Metody pozyskiwania komórek do badań laboratoryjnych cz. I

Spis treści. Epidemiologia niepłodności 11 Jerzy Radwan. Psychologiczny aspekt niepłodności 15 Jerzy Radwan

Spis treści VII. WIADOMOŚCI PODSTAWOWE I PLAN BADANIA Wirylizacja żeńskich narządów rozrodczych 21 CZĘSCI

Przysadka mózgowa. Przysadka mózgowa

Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr V

Krwotoki okołoporodowe. Dotyczą 5 do15%rodzących

ULOTKA DLA PACJENTA - 1 -

Rozród: wczesna zamieralność zarodków.

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Hormony Gruczoły dokrewne

Oś podwzgórze przysadka gonada

Wpływ opioidów na układ immunologiczny

Spis tre 1. Podstawy immunologii Mechanizmy immunopatologiczne 61

Układ dokrewny. dr Magdalena Markowska Zakład Fizjologii Zwierząt, UW

Kod przedmiotu/modułu MK_39 Punkty ETCS: 6. Jednostka: Zakład Immunologii Katedry Immunologii Klinicznej, ul. Rokietnicka 5d, Poznań

NOWOCZESNE, SKUTECZNE, OPŁACALNE NARZĘDZIE do zarządzania rozrodem u świń ŚWIATOWY PATENT NOWOŚĆ!

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO

Model odpowiedzi i schemat punktowania zadań

ŁOŻYSKO I GRUCZOŁ MLEKOWY

Rok akademicki:2017/2018

Krystyna Skwarło-Sońta Zakład Fizjologii Zwierząt Wykład

Przedmiot: IMMUNOLOGIA Z IMMUNOPATOLOGIĄ Rok III Semestr V Wykłady 45 godzin Ćwiczenia 45 godzin Forma zaliczenia: Egzamin praktyczny i teoretyczny

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO

Leszek Pawelczyk Klinika Niepłodności i Endokrynologii Rozrodu Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

ZAKŁAD IMMUNOLOGII EWOLUCYJNEJ

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Luteina, 50 mg, tabletki dopochwowe Progesteronum

1. Układ odpornościowy. Odporność humoralna

1 Proces zapłodnienia 15 Kobiecy cykl miesiączkowy 15 Spermatogeneza 20 Zapłodnienie 22. Kiedy należy zwrócić się o pomoc do lekarza?

DIOKSYNY- CZYNNIKI ZABURZAJĄCE FUNKCJE ENDOKRYNNE

Płodność i przebieg ciąży w chorobach reumatycznych stan wiedzy na rok 2013

Przydatność rzeźna loszek po odchowaniu pierwszego miotu

Mgr inż. Aneta Binkowska

Praca naukowa finansowana ze Środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego Projekt badawczy nr K/PBP/00238

Definicja niepłodności:

Regulacja hormonalna

Rok akad. 2013/2014 Semestr zimowy, czwartek,

O PO P R O NOŚ O Ć Ś WR

Nieśne użytkowanie kur

Leczenie immunosupresyjne po przeszczepieniu narządu unaczynionego

ANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO

Parametr służący jedynie warunkowo do wyjaśnienia dysfunkcji tarczycy. Ma większe znaczenie jako parametr uzupełniający.

TESTY ENDOKRYNOLOGICZNE Kot

1. Zaznacz punkt, w którym prawidłowo opisano rozmnażanie. (0 1) A) Zmiany zachodzące w organizmie od momentu jego powstania aż do jego śmierci.

Fizjologia cyklu miesiączkowego. Klinika Endokrynologii Ginekologicznej Warszawski Uniwersytet Medyczny

PROBLEMY W ROZRODZIE BYDŁA ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM OKRESU POPORODOWEGO. opracowanie tekstu: dr n. wet. Tomasz Piech

Transkrypt:

NEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Dr Magdalena Markowska Prof. Krystyna Skwarło-Sońta Dr Paweł Majewski Rok akad. 2015/2016 Semestr zimowy, czwartek, 8.30-10.00

Regulacja immuno-neuroendokrynowa w przebiegu ciąży Układ nerwowy Nadzieja Drela Zakład Immunologii ndrela@biol.uw.edu.pl Układ odpornościowy Homeostaza Układ endokrynowy

Profil hormonalny w cyklu menstruacyjnym

Synteza hormonów w cyklu menstruacyjnym Fazy cyklu jajnikowego: -pęcherzykowa (wytwarzanie estradiolu) - lutealna (wytwarzanie progesteronu) Fazy cyklu macicznego: -proliferacyjna pod wpływem estradiolu - wydzielnicza pod wpływem progesteronu

Synteza hormonów w cyklu menstruacyjnym FSH: wytwarzany przez przedni płat przysadki, hormon folikulotropowy, kontrola wytwarzania przez GnRH (gonadotropin-releasing hormone, FSH-RH, LHRH, gonadoliberyna), pobudza dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych, stymuluje produkcje estrogenów w komórkach pęcherzyków jajnikowych. LH: hormon luteinizujący, wytwarzany przez komórki przedniego płata przysadki, kontrola wytwarzania przez GnRH, stymuluje owulację (pęknięcie pęcherzyka Graafa, pęcherzyka jajnikowego dojrzewającego), luteinizacja ciałka żółtego (wytwarzanie progesteronu). Estrogeny: wytwarzane przez jajniki, pod wpływem FSH w rozwijającym się pęcherzyku jajnikowym, łącznie z inhibiną kontrolują poziom FSH i LH oraz GnRH (hormon uwalniający gonadotropiny), rozwój krypt ściany macicy umożliwiające implantację zarodka. Progesteron: wytwarzany przez ciałko żółte utrzymuje optymalne warunki środowiska endometrium do przyjęcia zapłodnionego jaja. Inhibina: inhibitor syntezy i wydzielania FSH, wytwarzana przez przysadkę, łożysko, ciałko żółte.

Wpływ cyklu hormonalnego na odporność w błonach śluzowych dróg rodnych 2010 by Endocrine Society Hel Z et al. Endocrine Reviews 2010;31:79-97

Profil hormonalny w czasie ciąży

Kinetyka wytwarzania hormonów w czasie ciąży

Stężenie hormonów w surowicy matki podczas ciąży

Stężenie hormonów w surowicy matki w okresie ciąży Mesiano S.

Hormony w utrzymaniu ciąży HCG (gonadotropina kosmówkowa): wytwarzana przez zarodek i łożysko, stymuluje wytwarzanie estrogenu i progesteronu. Progesteron: wytwarzany przez ciałko żółte i łożysko, hamuje odpowiedź immunologiczną matki w okresie implantacji zarodka, zapobiega skurczom mięśni gładkich macicy. Estrogeny: wytwarzane przez łożysko oraz nadnercza matki i płodu, synergizm z prolaktyną, regulują krążenie w endometrium, regulują rozwój narządów. Prolaktyna: wytwarzana przez przedni płat przysadki, stymulacja rozwoju gruczołów mlekowych, reguluje uwalnianie GnRH z podwzgórza, zmniejsza syntezę FSH hamując owulację. HPL (ludzki laktogen łożyskowy): stymulacja rozwoju gruczołów mlekowych. Oksytocyna: wytwarzana przez podwzgórze i magazynowana w przysadce, skurcze macicy, odrzucenie łożyska.

Układ odpornościowy w przebiegu ciąży

Obnażamy i obalamy mity Mit 1: reakcja na płód to reakcja na przeszczep. Paradygmat: transplantacja vs implantacja Mit 2: ciążą zwiększa ryzyko zachorowalności na choroby infekcyjne, gdyż jest związana z immunosupresją - komórki odpornościowe w miejscu implantacji blastocysty: obecność w endometrium, błonie doczesnej, łożysku komórek NK (70%), makrofagów (20-25%), DC (1.7%) i Treg, li T (3-10%), brak li B - gromadzenie się komórek odpornościowych wokół trofoblastu, skutki braku komórek NK i DC - układ odpornościowy podczas ciąży poza miejscem implantacji ulega modulacji, nie supresji. Odpowiedź na mikroorganizmy różni się w zależności od rodzaju patogenu i stadium ciąży. Immunosupresyjny progesteron. - trofoblast i układ odpornościowy matki osiągają stan porozumienia - odpowiedź immunologiczna podczas ciąży jest kombinacją odpowiedzi układowej matki i lokalnej płodowo-łożyskowej - sygnały z łożyska modulują układ odpornościowy matki

Układ odpornościowy podczas ciąży: stare i nowe podejście a/ Układ odpornościowy matki jako jedyny w reakcji na tkanki płodu i mikroorganizmy. Roli łożyska i płodu nie brano pod uwagę. b/ integrujące działanie łożyska, płodu i matki Mor G. Am.J.Reprod.Immunol. 2010,63: 425

Matka-łożysko-płod: kompleksowa odpowiedź na stan zapalny w łożysku FIRS fetal inflammatory response syndrome, stan zapalny płodu charakteryzujący się dużym stężeniem IL-1, IL-6, IL-8, TNF-a. Stan zapalny w łożysku działanie dwukierunkowe, aktywuje układ odpornościowy matki i płodu. Łożysko to narząd odpornościowy, a nie bariera oddzielająca płód od matki. Mor G. Am.J.Reprod.Immunol. 2010,63: 425

Modulacja odpowiedzi przeciwinfekcyjnej w przebiegu ciąży: skutki dla płodu Krishnan L. et al. J. Reprod. Immunol. 2013, 97:62

Model badania przedterminowego porodu wywołanego infekcją/stanem zapalnym Elovitz M. Trends Endocrinol. Met. 2004

Mit 3: W ciąży następuje przewaga typu przeciwzapalnego (Th2 shift) - ciąża to proces całościowy nie podlegający zmianom, czy to proces, w którym można wyróżnić wyraźnie zaznaczone etapy?

Odpornościowe fazy ciąży Przewaga stanu zapalnego w ciąży skutkuje większą odpornością na infekcje wirusowe Aktywny udział trofoblastu w odpowiedzi na infekcje wirusowe (TLR3) Mor G. Ann. NY Acad. Sci. 2011, 1221: 80

Odpornościowe fazy ciąży D.P. Robinson, S.L. Klein / Hormones and Behavior 62 (2012) 263 271

Zmiana struktury endometrium: przygotowanie do implantacji blastocysty Progesteron i estrogen Makrigiannakis A. et al. Trends Endocrinol. Met. 2006

Interakcje trofoblastu w tworzeniu środowiska immunologicznego w miejscu implantacji Mor G. Ann. NY Acad. Sci. 2011, 1221: 80

Hormony i cytokiny w implantacji blastocysty Makrigiannakis A. et al. Trends Endocrinol. Met. 2006

Koga K. Am.J.Reprod.Immunol.2010, 63:587 TLR Toll-Like Receptors

Interakcje trofoblastu z komórkami odporności wrodzonej (rola TLR) Mor G. Ann. NY Acad. Sci. 2008

Rola trofoblastu i TLR w odporności przeciwwirusowej i przeciwbakteryjnej Koga K. Am.J.Reprod.Immunol.2010, 63:587

Rola komórek odpornościowych w sukcesie prokreacyjnym Obecność TGF-beta i IL-10 gwarantuje sukces reprodukcyjny. TGF-beta znajduje się w płynie nasiennym. Robertson S.A. J. Reprod. Immunol. 2010, 85:51

Układ odpornościowy: centrum przetwarzania informacji Robertson S.A. J. Reprod. Immunol. 2010, 85:51

Mesiano S. Hormony produkowane przez łożysko

Rozwój tolerancji podczas ciąży Płód/matka obszar kontaktu

Komórki NK, makrofagi i limfocyty T: najbardziej liczne w miejscu interakcji trofoblastu z łożyskiem

Łożysko w indukcji tolerancji Komórki trofoblastu produkują progesteron, TGF-beta, IL-10 Hunt J.S. Curr. Op. Pharmacol.2009, 9: 462

HLA-G: antygen niekonwencjonalny -IFN-g +IFN-g Hunt J.S. Curr. Op. Pharmacol.2009, 9: 462

Rola HLA w interakcji płód-matka Makrigiannakis A. et al. Am. J. Reprod. Immunol. 2008, 60:482

Rola CRH i FasL w implantacji i tolerancji na płód Makrigiannakis A. et al. Am. J. Reprod. Immunol. 2008, 60:482

Komórki NK w tolerancji na antygeny płodowe Indukcja supresji Nakashima A., Am. J. Reprod. Immunol. 2012

Powstanie tolerogennych limfocytów T Scherjon S. et al. Placenta 2011, 32: S291

Rola białek kostymulatorowych w przeżywalności płodu Jin L.P. Am. J.Reprod. Immunol. 2011

Rola limfocytów T CD8+ w czasie ciąży Lissauer, 2012, PhD thesis Hamowanie aktywności limfocytów T CD8+ przez progesteron

Rola cytokin w rozwoju tolerancji na płód Brak lub dysfunkcja LIF Związek z rozwojem płodu Zaburzenia implantacji blastocysty GM-CSF IL-6 IL-10 IL-15 TGF-b1 IL-11 Zaburzona funkcja łożyska Zmniejszona skuteczność implantacji blastocysty Normalna implantacja, zaburzony rozwój łożyska i płodu Zmniejszona liczba eozynofili w macicy, zaburzona funkcja łożyska Wewnątrzmacicza lub wczesno-postnatalna śmierć płodu Zaburzony rozwój łożyska

Choroby autoimmunizacyjne Udział limfocytów Th1 i Th2 Skutki choroby matki dla płodu

Przekazanie choroby autoimmunizacyjnej potomstwu (choroba Gravesa) Produkcja przeciwciał anty-tshr Przekazanie przeciwciał przez łożysko Rozwój choroby u potomstwa

Przekazanie choroby autoimmunizacyjnej potomstwu

Rola hormonów w utrzymaniu równowagi Th1/Th2: związek z chorobami autoimmunizacyjnymi w przebiegu ciąży Przewaga odpowiedzi komórkowej Wzajemne hamowanie aktywności Przewaga odpowiedzi humoralnej

Zagrożenia dla matki w przebiegu ciąży duże stęż. estrogenów, progesteron małe stęż. estrogenów D.P. Robinson, S.L. Klein / Hormones and Behavior 62 (2012) 263 271

Klasyfikacja chorób autoimmunizacyjnych w zależności od typu odpowiedzi TH1 dominant conditions: Type I diabetes Multiple sclerosis Hashimoto s Thyroiditis Grave s Disease Crohn s Disease Psoriasis Sjoren s Syndrome Celiac Disease Lichen Planus Rheumatoid Arthritis Chronic viral infections TH2 dominant conditions: Lupus Allergic Dermatitis Scleroderma Atopic Eczema Sinusitis Inflammatory Bowel Disease Asthma Allergies Cancer Ulcerative Colitis Multiple chemical sensitivity

SLE toczeń układowy (typ odpowiedzi Th2) Poziom estrogenów Nasilenie/nawrót choroby w czasie ciąży Cytokiny produkowane przez limfocyty Th2 wywołują nasiloną produkcję przeciwciał przez limfocyty B Dodatkowe podanie estrogenów przyspiesza uszkodzenia narządów (głównie nerek), natomiast usunięcie jajników zmniejsza objawy chorobowe. Podobnie do estrogenów działa prolaktyna.

Dziękuję za uwagę Układ nerwowy Układ odpornościowy Homeostaza Układ endokrynowy