Źódła fiasowaia i ich koszt Kapitalizacja i dyskoto: k K K0 (1 ) ; 1 ; k 0 k log k0 log 1 efektywa stopa pocetowa; 1 1 Stałe płatości (ety): ef m m ; K o K 1 (1 ) (pzy płatościach częstszych iż ocze) 1 1 PWR R, 1 1 TWR R 1 Reta wieczysta: R TWR w R wysokość ety, stopa pocetowa Reta osąca: e 1 1 g 1 1; z dołu: TWR R e e 1 1 1 1 g e ; PWR TWR ( 1 ) eta wieczysta osąca: Kedyt TWR w R ; g stała stopa wzostu ( g) Kedyty mogą być w zależości od umowy spłacae a wiele sposobów, ajczęstsze to: 1) Jedoazowo a koiec okesu kedytowaia, odsetki mogą być spłacae okesowo zgodie z okesem kapitalizacji (oczie, miesięczie) wtedy wysokość odsetek ) O = D**t D dług, stopa pocetowa (ocza, miesięcza), t -ilość lat (miesięcy) lub a koiec okesu kedytowaia azem z kapitałem wtedy suma odsetek pzy oczej kapitalizacji wyiesie: O = D(1+) t D 2) W stałych atach kapitałowych odsetki malejące płate od aktualego zadłużeia, suma odsetek wyiesie: S t (t 1) O t D ; S ata kapitałowa, (w pzypadku spłat w iych iż 2 ocze okesach ależy pzekształcić wzó jak pzy kapitalizacji w podokesach) 3) W stałych atach kapitałowo-odsetkowych aty są w ówej wysokości, óży w całym okesie jest udział kapitału i odsetek. Wysokość aty wyiesie:; (1 ) S D ; suma odsetek: O S D (1 ) 1
by obliczyć efektywy koszt kedytu ależy uwzględić powizje, opłaty pzygotowawcze, koszt ustaowieia zabezpieczeń, ubezpieczeie i ie koszty związae z kedytem. Najbadziej pecyzyjie moża ustalić zeczywisty oczy koszt kedytu (w %) obliczając wewętzą stopę zwotu (IRR) z wszystkich pzepływów pieiężych związaych z kedytem. Wewętzą stopę zwotu ajlepiej obliczyć za pomocą komputeowego akusza kalkulacyjego. Pzykład: Kolejy okes 0 1 2 3 4 5 Kwota kedytu początkowa 100000 Rata kapitałowa 20000 20000 20000 20000 20000 20000 Saldo kedytu 100000 80000 60000 40000 20000 0 Opłata za ozpatzeie wiosku 500 500 Powizja bakowa 2% Powizja kwota 2000 2000 Koszt ustaowieia zabezpieczeia Opocetowaie omiale 15% Odsetki 15000 12000 9000 6000 3000 Ubezpieczeie (oczie) 2% 2000 1600 1200 800 400 0 Pzepływ pieięży etto 95500-36600 -33200-29800 -26400-23000 IRR = 18,6% Koszt kedytu moża też ustalić w sposób uposzczoy. Koszt pożyczki ( ef): KSP KNP ef 100% ; KSP kwota spłaty pożyczki, KNP kwota etto pożyczki KNP ef pzeciete odsetki 100% pzeciete zadluzeie Koszt factoigu: ef = (kwota butto kwota etto) / kwota etto ea = (1+ef) 360/m 1 ; m ilość di wykupu Koszt kedytu kupieckiego (pzy upustach za płatość gotówkową) = u / (1-u) ; u wielkość abatu za płatość gotówkową(%) ea = * 360 / (-m) ; - okes kedytowaia (bez opustu), m max temi płatości z abatem
Zadaie 1. Fima pożycza kwotę 100 000 zł a okes jedego oku. Opocetowaie omiale wyosi 20% oczie. Okeślić efektywy koszt pożyczki pzy astępujących założeiach: 1. Peła kwota pożyczki oaz odsetki spłacae a koiec oku. 2. Peła kwota kapitału spłacaa jest a koiec oku oaz odsetki a początek 3. Peła kwota kapitału oaz odsetki spłacae są a koiec oku, atomiast powizja w wysokości 2% a początek oku. 4. Peła kwota kapitału zostaie spłacoa a koiec oku odsetki będą płate miesięczie, powizja w wysokości 2% zostaie pobaa z góy. 5. Kapitał i odsetki zostaie spłacoy w czteech atach kwatalych płatych z dołu odsetki aliczae będą od aktualego zadłużeia, powizja płata z góy. Zadaie 2. Fima chce zaciągąć kedyt w kwocie 1 ml zł. Opocetowaie omiale kedytu wyosi 18%, kedyt będzie spłacoy w 36 ówych miesięczych atach kapitałowo-odsetkowych, powizja (płata pzed udzieleiem) wyosi 2%, koszt ustaowieia zabezpieczeń wyiesie 10 000 zł. a) Oblicz efektywy oczy koszt kedytu. b) Ile wyiesie efektywy koszt kapitału obcego, uwzględiając taczę podatkową jeżeli stawka podatku dochodowego wyosi 18%. c) Jaką kwotę kosztów związaych z kedytem zaksięguje fima w piewszym oku spłaty? Zadaie 3. Koszt faktoigu Miesięcza spzedaż fimy C wyosi 100 000 zł. Okes ściągaia ależości wyosi śedio 60 di. Usługa faktoigowa ealizowaa jest a astępujących zasadach: Powizja pzygotowawcza 1%, płata a początku okesu od limitu faktoigowego (łącza watość wykupioych faktu) Powizja tasakcyja 0,5% od watości wykupywaych faktu Odsetki pobieae w fomie dyskota 12% oczie. Oszacuj koszt fiasowaia (oczy). Zadaie 4. Koszt faktoigu Rocza spzedaż wyosi 1 ml zł, okes ikasa ależości 45 di. Oszacuj efektywy koszt factoigu, jeżeli powizja od wykupywaej faktuy wyosi 1%, a odsetki dyskotowe 10% w skali oku. W obliczeiach ależy założyć powtazalość opeacji. Zadaie 5. Koszt fiasowaia zobowiązaiami wobec dostawców. Oblicz ówoważy koszt kedytu kupieckiego, jeżeli fima abywa oczie toway za 1 ml zł, temi płatości to 30 di, a pzy płatości do 7 di moża uzyskać 2% abatu. Czy opłacale byłoby skozystaie z kedytu obotowego opocetowaego efektywie 15% w skali oku zamiast fiasowaia kedytem kupieckim? O jaką kwotę kedytu powia staać się fima?
Zadaie 5 Pojemość zadłużeiowa Zysk opeacyjy fimy wyiósł w ubiegłym oku 300 000 zł, a amotyzacja 200 000 zł. Fima płaci 20% podatek dochodowy. Na bieżący ok pzewidyway jest 15% wzost zysku, pzy iezmieioej amotyzacji. Oszacuj pojemość zadłużeiową fimy pzy opocetowaiu 10% i 5 letim okesie spłaty kedytu. Fima aktualie ie jest zadłużoa. Pzyjmij dwie opcje: spłata w ówych atach kapitałowych z zeczywistymi odsetkami, oaz spłata w ówych atach kapitałowo-odsetkowych. Zadaie 6. Pojemość zadłużeiowa Pzychody fimy wyoszą aktualie 1,5 ml zł. Koszty zmiee staowią 50% w elacji do spzedaży, koszty stale 400 000 zł, w tym amotyzacja 150 000 zł. Stawska podatku wyosi 20%. Zaiwestoway kapitał 2 ml zł, aktuale zadłużeie to 900 000 zł. Na zadłużeie składa sie kedyt obotowy o stałym saldzie 100.000 zł i kedyt iwestycyjy spłacay w atach 200.000 zł plus odsetki. Koszt kedytu to 20% oczie. Fima chce zaiwestować 500.000 zł, iwestycje plauje sfiasować 5 letim kedytem. W wyiku iwestycji pzychody wzosą o 30%, pzy aalogiczych kosztach zmieych (60%). Koszty stale (bez amotyzacji) wzosą o 50000. motyzacja wyiesie 10%. Zbadaj pojemość zadłużeiową i zaekomeduj sposób fiasowaia iwestycji. Zadaie 7 Dyamicze podejście do kształtowaia stuktuy kapitału Pzepowadź aalizę efektywości iwestycji dla zaiwestowaego kapitału własego, oaz okeśl optymaly udział długu pzy założeiu, że koszty obsługi długu mogą być pokyte z bezpieczych pzepływów pieiężych. Iwestycja dotyczy budowy budyku, któy będzie wyajmoway komecyjie, jego pzepływy pieięże defiiują astępujące założeia: Wyajmowaa powiezchia 4000 m2 Wykozystaie śedioocze 90% Czysz etto (po odliczeiu mediów) 50 zł/m2 miesięczie. Koszty stałe utzymaia budyku 20 000 zł miesięczie Koszty admiistacji i zaządzaia 30 000 zł Pozostałe koszty stałe 10 000 zł miesięczie. Opocetowaie kedytu 10% (maks. okes kedytowaia 20 lat) Miimaly oczekiway zwot z kapitału własego 20% oczie Nakłady iwestycyje 10 ml zł ( w tym gut 2 ml zł, budyek 8 ml zł) Okes aalizy 20 lat motyzacja 2,5% Podatek dochodowy - 18% Watość ezyduala = watości księgowej. Ryzyka (waiat pesymistyczy) Wykozystaie powiezchi 70% czysz 45 zł/m2 Dźwigia fiasowa i póg etowości kapitału Fima kozystająca wyłączie z kapitałów własych poosi wyłączie yzyko opeacyje wyikające ze zmieości jego zysku opeacyjego. Zastąpieie części kapitału własego kapitałami obcymi (zastosowaie dźwigi fiasowej) powoduje skocetowaie zysku opeacyjego (lub ewetualej staty) a odpowiedio miejszej liczbie akcji (udziałów), dodatkowo. Dodatkowe, wyikające ze stuktuy kapitału yzyko okeślae jest miaem yzyka fiasowego. Ryzyko fiasowe wzasta waz ze wzostem stopia zadłużeia, miaą yzyka fiasowego jest dźwigia fiasowa.
Dźwigia fiasowa wpływa a wskaźik etowości kapitałów własych (ROE) i oczekiway poziom zysku a akcję (EPS). (1) ( EIT i D)(1 T ) ROE ; gdzie: EIT zysk opeacyjy (Ea efoe Iteest ad Tax),T E stawka podatku dochodowego, i koszt kapitału obcego, D kapitał obcy, E kapitał własy (2) EPS ( EIT i D)(1 T) ; gdzie: ilość akcji zwykłych. (3) ( EIT i D)(1 T ) C ROE ; C zaiwestoway kapitał ogółem; elacja (C/E) jest miaą C E dźwigi fiasowej (watość 1 ozacza bak dźwigi). Wskaźik etowości zaiwestowaego kapitału (ROIC) odzwieciedla etowość zaiwestowaego kapitału pzy założeiu baku dźwigi fiasowej. Jeżeli ROIC pzyjmuje watość wyższą od efektywego opocetowaia długu (po opodatkowaiu) uzyskay zostaie pozytywy efekt dźwigi fiasowej. (4) NOPT ROIC ; NOPT zysk opeacyjy po opodatkowaiu (Net Opeatioal Pofit fte Tax) C ROE ROIC ROIC i( 1 T ) ; (5) E D W powyższej fomule widoczy jest wyaźie wpływ dźwigi fiasowej a ROE, któy może być dodati (ROIC>i(1-T)) lub ujemy (ROIC<i(1-T)) Zależość pomiędzy EPS a ROE,moża też zapisać jako: (6) EPS = ROE * VPS; VPS watość kapitału własego pzypadającego a 1 akcję zwykłą (ook Value Pe Shae). Względa zmiaa EPS będzie zatem ówa zmiaie ROE. Pukt obojętości fiasowej (idiffeece poit) Wykozystyway jest w aalizie waiatowej stuktuy kapitału (podejmowaie decyzji o stopiu wykozystaia długu). Jest to taki poziom zysku opeacyjego, pzy któym zysk pzypadający a akcję jest jedakowy (dla obydwu aalizowaych waiatów stuktuy kapitału). (7) ( EIT I )(1 T) ( EIT I )(1 T) akcji odpowiedio dla waiatów i. ; gdzie: I watość zapłacoych odsetek, ilość Po pzekształceiach, EIT w pukcie obojętości (gaiczy) moża obliczyć jako: (8) EIT I I ; ilość akcji moża zastąpić także watością kapitału własego (E): (9) E I EIT E EI E
Zadaie 8. Efekt dźwigi fiasowej Fima liczy a osiągięcie i utzymaie zysku opeacyjego a poziomie 2,5 ml zł. Watość koieczego do zaiwestowaia kapitału wyosi 20 ml zł. Podatek dochodowy wyosi 20%, opocetowaie długu 10%. Pzepowadź waiatową aalizę dźwigi fiasowej, pzy założeiu zadłużeia a poziomie 0%, 25%, 50%, 75%. Dokoaj aalizy ważliwości a zmiay EIT w pzedziale +/- 30%. Zadaie 9. Wpływ dźwigi fiasowej a ROE i EPS Jeżeli zysk opeacyjy wyosi 2 ml zł, aktywa ogółem (ówe zaiwestowaemu kapitałowi) 10 ml zł (1 ml akcji zwykłych), a fima ie wykozystuje opocetowaego długu (cały kapitał zaiwestoway to kapitał własy) oblicz ROE i EPS fimy. Jak a etowość kapitału własego i EPS wpłyęłaby zmiaa sposobu fiasowaia (wykup i umozeie połowy kapitału akcyjego fiasoway kapitałem obcym). Opocetowaie długu wyiesie 8%, a podatek dochodowy 25%. Zadaie 10. Pukt obojętości fiasowej Fima ozważa dwa alteatywe play fiasowaia iwestycji o watości 10 ml zł: Pla Emisja 800 tys. zł akcji o watości 8 ml zł, emisja obligacji o watości 2 ml zł. Pla Emisja 500 tys. zł akcji o watości 5 ml zł, emisja obligacji o watości 5 ml zł. Opocetowaie obligacji wyosi 12% oczie, podatek dochodowy 15%. a) Ustal watość zysku opeacyjego pzy któej EPS obydwu plaów fiasowaia się zówuje. b) Pogozy wskazują, że oczy zysk opeacyjy z iwestycji wyiesie 1,5-2 ml zł oczie. Jaki waiat fiasowaia powiie zostać wybay (odpowiedź uzasadij).