Leasing jako forma finansowania. W aspekcie bilansowym i podatkowym

Transkrypt

1 Leasing jako forma finansowania W aspekcie bilansowym i podatkowym

2 Definicje kodeks cywilny (art. 709.(1)) Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. uor (art. 3 ust. 4, 5, 6) Brak terminu leasing ; terminy finansujący i korzystający.

3 Definicje updop (art. 17a 1)) Przez umowę leasingu rozumie się umowę nazwaną w kodeksie cywilnym, a także każdą inną umowę, na mocy której jedna ze stron, zwana dalej "finansującym", oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie, zwanej dalej "korzystającym", podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty. MSR 17 (art. 4) Umowa leasingowa, jest to umowa na mocy której w zamian za opłatę lub serię opłat, leasingodawca przekazuje leasingobiorcy prawo do użytkowania danego składnika aktywów przez uzgodniony okres.

4 Leasing finansowy czy operacyjny? Doktryna: (zgodne z podejściem bilansowym) Leasing finansowy umowa na czas zbliżony do okresu gospodarczej używalności przedmiotu, umowa, w której wszelkie ryzyka związane z otrzymaniem spłaty wartości rzeczy przerzucone są na Korzystającego Leasing operacyjny Każda umowa, która nie jest umową leasingu finansowego

5 Lokalizacja umowy leasingu w polskim prawodawstwie Umowa leasingu prawo cywilne(kodeks Cywilny) podatkowe (ustawy podatkowe CIT, PIT, VAT) prawo bilansowe(ustawa o rachunkowości) MSR 17 Leasing KSR 5 Leasing, najem, dzierżawa

6 Praktyka: (zgodne z podejściem podatkowym) Leasing finansowy Amortyzuje podatkowo Korzystający (amortyzacja + część odsetkowa= k.u.p. Leasing operacyjny Amortyzuje podatkowo Finansujący (rata leasingowa= k.u.p.)

7 Umowa leasingu w polskim prawie: Ustawa o rachunkowości Leasing wg ustawy o rachunkowości -jeżeli umowa: 1.przenosi własność jej przedmiotu na korzystającego po zakończeniu okresu, na który została zawarta, 2. zawiera prawo do nabycia jej przedmiotu przez Korzystającego, po zakończeniu okresu, na jaki została zawarta, po cenie niższej od wartości rynkowej z dnia nabycia, 3. okres na jaki została zawarta, odpowiada w przeważającej części przewidywanemu okresowi ekonomicznemu użyteczności środka trwałego lub prawa majątkowego, przy czym nie może być on krótszy niż 3/4 tego okresu. Prawo własności przedmiotu umowy może być, po okresie na jaki umowa została zawarta, przeniesione na Korzystającego,

8 4. suma opłat, pomniejszonych o dyskonto, ustalona w dniu zawarcia umowy i przypadająca do zapłaty w okresie jej obowiązywania, przekracza 90% wartości rynkowej przedmiotu umowy na ten dzień. W sumie opłat uwzględnia się wartość końcową przedmiotu umowy, którą korzystający zobowiązuje się zapłacić za przeniesienie na jego własność tego przedmiotu, 5. zawiera przyrzeczenie Finansującego do zawarcia z Korzystającym kolejnej umowy o oddanie w odpłatne używanie tego samego przedmiotu lub przedłużenia umowy dotychczasowej, na warunkach korzystniejszych od przewidzianych w dotychczasowej umowie,

9 6. przewiduje możliwość jej wypowiedzenia z zastrzeżeniem, że wszelkie powstałe z tego tytułu koszty i starty poniesione przez Finansującego pokrywa Korzystający, 7. przedmiot umowy został dostosowany do indywidualnych potrzeb Korzystającego. Może on być używany wyłącznie przez Korzystającego, bez wprowadzania w nim istotnych zmian : to jest to leasing finansowy!

10 Ustawa o Rachunkowości- cd. W przypadku spełnienia co najmniej jednego z wyżej wymienionych warunków oddane do użytkowania korzystającemu środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne zalicza się u finansującego do aktywów trwałych jako należności (art. 3 ust. 5).

11 Leasing operacyjny Obiekt jest zaliczony do majątku leasingodawcy Leasingobiorca ujmuje wartość brutto na koncie pozabilansowym Środki trwałe w leasingu finansowym Przyjęcie środka w leasing operacyjny - Otrzymanie faktury vat za ratę opłaty leasingowej Roz. z odb. i dost. WB WN- rata Usługi obce vat vat naliczony odliczenie vat na zasadach ogólnych

12 Przekazanie środków w leasing operacyjny- fv dla leasingobiorcy w wysokości raty leasingowej przychody ze sprzedaży usług WN- rata Rozr. z odb. i dost. WB vat należny vat moment powstania obowiązku podatkowego vat u z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze. umorzenie ŚT Amortyzacja Rozliczenie kosztów Koszt własny x x x x sprzedanych usług Podatek dochodowy- cała kwota opłaty leasingowej łącznie z częścią raty to przychód; koszt uzyskania to odpisy amortyzacji

13 Leasing finansowy Obiekt jest zaliczony do majątku leasingobiorcy Przyjęcie środka w leasing finansowy FV w kwocie brutto obejmującej wartość rzeczy, oprocentowanie kredytu leasingowego, zysk leasingodawcy vat naliczony. Rozrach. Z odb. i dost. Rozliczenie zakupu Środki trwałe WB x x1 x1 vat naliczony Rozliczenia międzok. Inne rozl. międzyok. vat kosztów finansowych kosztów x2 x3 oprocent. Kredytu zysk leasing. Vat- leasing finansowy traktowany jest jako dostawa towaru, więc vat naliczony odliczany jest na zasadach ogólnych

14 Zapłata raty Rachunek bankowy x Rozr, z odb. i dost. x Rozliczenia międzok. kosztów finansowych x2 koszty finansowe x2 Inne rozliczenia miedzyok x3 pozostałe koszt operacyjne x3 Umorzenie ŚT w leasingu A Amortyzacja A

15 Podatkiem dochodowy - kosztem uzyskania przychodu jest amortyzacja, oprocentowanie kredytu, zysk leasingodawcy Przekazanie środków w leasing finansowy - Wyksięgowanie środka trwałego, ewentualnie jego umorzenia, jeżeli był wcześniej umarzany- fv dla leasingobiorcy w kwocie równej wartości rzeczy Środki trwałe x1 Rozrach. Z odb. i dost x vat należny x2 Rozliczenia międzyok. Przych. x3 Vat- leasing finansowy traktowany jest jako dostawa towaru, więc obowiązek podatkowy powstaje w chwili Wydania towaru będącego przedmiotem umowy

16 - Otrzymanie raty Rozrch. Z odb. i dost. x Rachunek bankowy x przychody finansowe Rozliczenia międzyok. Przychodów x3 (1) oprocentowanie x3 Pozostałe przychody operacyjne x3 (2) zysk Podatek dochodowy- przychodem część raty, która przekracza wartość przedmiotu leasingu

17 Umowa leasingu w polskim prawie: podatek VAT Ustawa o VAT VAT Leasing operacyjny (podatkowy) jest jest usługą,(vat do każdej raty) Leasing finansowy(vat z góry)

18 MSR 17 Za podstawę klasyfikacji przyjmuje się ogólnie zasadę przeniesienia większości ryzyka i korzyści związanych z przedmiotem umowy.

19 MSR 17 Leasing finansowy jest to umowa leasingowa, na mocy której następuje przeniesienie zasadniczo całego ryzyka i pożytków wynikających z tytułu posiadania aktywów. Ostateczne przeniesienie tytułu prawnego może, lecz nie musi nastąpić (art. 4). Leasing operacyjny jest to umowa leasingowa różna od umowy leasingu finansowego (art. 4). To czy dana umowa leasingowa jest leasingiem finansowym czy operacyjnym zależy od treści ekonomicznej transakcji, a nie od formy umowy (art. 10).

20 MSR 17 Przykłady sytuacji (które osobno lub łącznie) powodują, że umowa zostanie zazwyczaj zaliczona do leasingu finansowego: na mocy umowy leasingowej następuje przeniesienie na leasingobiorcę własności danego składnika przed końcem okresu leasingu, leasingobiorca ma możliwość zakupienia składnika aktywów w przyszłości w cenie o tyle niższej od wartości godziwej, że w momencie rozpoczęcia leasingu istnieje wystarczająca pewność, że leasingobiorca z tego prawa skorzysta, okres leasingu stanowi większą część ekonomicznego okresu użytkowania danego składnika.

21 MSR 17 Przykłady sytuacji ciąg dalszy: wartość bieżąca (minimalnych) opłat leasingowych na dzień rozpoczęcia leasingu wynosi zasadniczo prawie tyle ile wynosi łączna wartość godziwa przedmiotu leasingu, aktywa będące przedmiotem leasingu mają na tyle specjalistyczny charakter, że tylko leasingobiorca może z nich korzystać bez dokonywania większych modyfikacji (art. 10). Jeżeli inne powody wskazują na to, że umowa leasingu nie przenosi zasadniczo całego ryzyka i pożytków, z tytułu posiadania przedmiotu leasingu, leasing należy sklasyfikować jako operacyjny (art. 12).

22 Etapy ujęcia leasingu finansowego w księgach i w sprawozdaniu Ustalenie wartości początkowej przedmiotu leasingu, Ustalenie odpisów amortyzacyjnych, Podział opłaty leasingowej na część kapitałową i część odsetkową, Ewidencję księgową leasingu, Ujawnienie informacji w sprawozdaniu finasowym.

23 Wartość początkowa Wartość początkowa przedmiotu umowy jest równa niższej spośród dwu następujących kwot: Wartości rynkowej przedmiotu leasingu, ustalonej na moment rozpoczęcia leasingu (odpowiada wartości wskazanej w umowie), Wartości bieżącej opłat leasingowych, ustalonej przy stopie dyskontowej równej stopie dyskontowej leasingu. (W sumie opłat leasingowych uwzględnia się opłatę wstępną i opłaty podstawowe oraz opłatę końcowej).

24 Odpisy amortyzacyjne Dokonuje korzystający, Jeżeli po zakończeniu nie ma pewności co do uzyskania tytułu własności to przedmiot leasingu powinien być w całości amortyzowany przez okres trwania leasingu, Jeżeli po zakończeniu umowa przewiduje, że korzystający uzyska tytuł własności to odpisy dokonywane są tak jak dla własnych środków trwałych, a nie okres leasingu ( np. wartość początkowa przedmiotu leasingu ,- Okres umowy 4 lata; Korzystający amortyzuje podobne środki trwałe metoda liniową przez 5 lat, stąd roczny odpis amortyzacyjny wyniesie ,-).

25 Stopa procentowa leasingu Stopa procentowa leasingu to stopa dyskontowa, której wysokość na dzień rozpoczęcia leasingu, że łączna bieżąca wartość minimalnych opłat leasingowych oraz niegwarantowanej wartości końcowej równa jest sumie wartości godziwej składnika aktywów będącego przedmiotem leasingu oraz wszelkich początkowych kosztów bezpośrednich poniesionych przez leasngodawcę.

26 Podział opłaty leasingowej na część kapitałową i część odsetkową Metoda równomierna ( liniowa), Metoda sumy numerów ( degresywna uproszczona), Metoda wewnętrznej stopy zwrotu ( degresywna pełna).

27 Metoda równomierna Wartość części odsetkowej przypadającej na poszczególne okresy sprawozdawcze ustala się według formuły: CO- część odsetkowa opłaty leasingowej przypadająca na dany okres sprawozdawczy; OL- suma opłat leasingowych wnoszonych w okresie trwania umowy leasingu ( razem z opłatą wstępną i opłatą końcową); WP- wartość początkowa przedmiotu umowy; n- liczba okresów sprawozdawczych wchodzących w skład umowy leasingu; CK= OL- CO CK- część kapitałowa opłaty leasingowej przypadająca na dany okres sprawozdawczy; OL - opłata leasingowa za dany okres.

28 przykład Umowa leasingu zawarta na 3 lata; Wartość netto przedmiotu umowy wynosi ,- Harmonogram opłat: Opłata wstępna (netto) ,- Suma opłat leasingowych przypadająca na jeden rok umowy ,- Opłata końcowa ,- Metoda równomierna ( liniowa): Część odsetkowa opłaty leasingowej przypadająca na każdy okres umowy wynosi: CO= [( ,00 + 3x , ,00 ) ,00] / 3= 5 000,- Rozliczenie opłaty leasingowej metodą równomierną:

29 Rok trwania umowy Zobowiązanie (należność) Opłata leasingowa Część kapitałowa Część odsetkowa Zobowiązanie (należność) 0 zawarcie umowy , ,- opłata wstępna , , , , , , , , , , , , , , , , ,00 4 zakończenie umowy , , ,00 0 0

30 Metoda sumy numerów ( degresywna uproszczona), W tej metodzie kolejnym terminom zostają przypisane numery porządkowe w taki sposób, że pierwszy termin otrzymuje najwyższy numer, każdy kolejny numer coraz niższy, a ostatni termin numer 1. Tak uporządkowane numery stają się licznikami kolejnych ułamków. Mianownik jest dla wszystkich ułamków jednakowy- jest nim suma wszystkich numerów. Sumę numerów terminów (S) należy obliczyć według wzoru( gdy opłaty są płatne z dołu w poszczególnych terminach): S= n( n+1) 2 Jeżeli opłaty są płatne z góry, to sumę numerów terminów należy określić według wzoru: S= n( n-1) 2

31 Metoda sumy numerów ( degresywna uproszczona) cd. Przykładu S= 3x(3+1)/2=6 Rok trwania umowy 0 zawarcie umowy Zobowiązanie (należność) Opłata leasingowa , ,- opłata wstępna Część kapitałowa Część odsetkowa Zobowiązanie (należność) , , , , ,00 3/6x15 000,00= 7 500, , , ,00 2/6x15 000,00= 5 000, , , ,00 1/6x15 000,00= 2 500,00 4 zakończenie umowy , , , , , ,00

32 Metoda wewnętrznej stopy zwrotu ( degresywna pełna). Jest zalecana przez MSR 17 jako metoda wzorcowa. Zgodnie z tą metodą część odsetkowa opłaty leasingowej powinna zostać rozłożona na poszczególne okresy obrachunkowe tak, aby można było uzyskać stałą okresową stopę procentową w stosunku do salda zobowiązania ( lub należności) w każdym z okresów obrachunkowych: CO= IRR x Z lub CO= IRR x N IRR- wewnętrzna stopa zwrotu ( jest to stopa dyskontowa, która zrównuje bieżącą wartość opłat leasingowych z wartością przedmiotu umowy leasingu pomniejszoną o opłatę wstępną). Z- wartość zobowiązania wobec finansującego na początek okresu; N- należność od korzystającego na początek okresu.

33 Metoda wewnętrznej stopy zwrotu ( degresywna pełna) cd. Przykładu IRR= 7, % Rok trwania umowy 0 zawarcie umowy Zobowiązanie (należność) Opłata leasingowa , ,- opłata wstępna Część kapitałowa Część odsetkowa Zobowiązanie (należność) , , , , , , , , , , , , , , , , ,00 4 zakończenie umowy , , ,00 0 0

34 Wyliczenie zobowiązania leasingowego wg MSR- metoda aktuarialna- koszty finansowe maleją wraz ze zmniejszaniem się niespł W przypadku rat leasingowych wnoszonych z dołu: X1 Saldo otwarcia zobowiązania X X1 wszelkie wstępne nie podlegające zwrotowi opłaty (X) X X1 naliczone odsetki X X1 rata wnoszona z dołu (X) X1 saldo końcowe zobowiązania X X X2 naliczone odsetki X X2 rata wnoszona z dołu (X) X1 saldo końcowe zobowiązania X

35 W przypadku rat leasingowych wnoszonych z góry: X1 Saldo otwarcia zobowiązania X X1 wszelkie wstępne nie podlegające zwrotowi opłaty (X) X1 rata wnoszona z góry (X) X X1 naliczone odsetki X X1 saldo końcowe zobowiązania X X2 rata wnoszona z góry (X) X X2 naliczone odsetki X X1 saldo końcowe zobowiązania X