Aneta Wnuk Instytut Transportu Samochodowego EWALUACJA PROGRAMU EDUKACYJNEGO KLUB PANCERNIKA GUSTAWA Program edukacyjny KLUB PANCERNIKA GUSTAWA jest elementem ogólnopolskiej kampanii KLUB PANCERNIKA KLIKA W FOTELIKACH realizowanej od 2005 roku. KLUB PANCERNIKA GUSTAWA był organizowany przez Instytut Transportu Samochodowego pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz Ośrodka Rozwoju Edukacji w roku szkolnym 2012/2013. Celem programu było zapoznanie dzieci w wieku 4-12 lat z wybranymi zagadnieniami bezpieczeństwa ze szczególnym uwzględnieniem bezpiecznych zachowań na drodze. Artykuł opisuje ewaluację tego programu edukacyjnego. EDUCATIONAL PROGRAM EVALUATION "GUSTAV ARMADILLO CLUB" The educational program GUSTAV ARMADILLO CLUB is part of a nationwide campaign ARMADILLO CLUB BUCKLES UP being run since 2005. GUSTAV ARMADILLO CLUB was organized by the Motor Transport Institute under the auspices of the Ministry of Education and the Centre for the Development of Education in the school year 2012/2013. The aim of the program was to introduce children aged 4-12 to the selected safety issues with particular emphasis on safe behaviour on the road. The paper describes an evaluation of this educational program.
Ewaluacja programu edukacyjnego Realizując działania na rzecz szeroko rozumianej poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego często słyszymy, że jeśli nasza praca przyczyni się do uratowania choćby jednego życia, zmieni postawę choćby jednej osoby lub jej poglądy związane z bezpieczeństwem drogowym możemy uznać, że podjęte wysiłki zostały dobrze zainwestowane. Jednak każde działanie, nawet służące zdrowiu i bezpieczeństwu obywateli musi być efektywne, a więc uzyskane korzyści muszą być adekwatne do poniesionych nakładów pracy, kosztów itd. Program to opis możliwego w przyszłości przebiegu działań, powiązanych wspólnym celem. Można go zdefiniować jako plan działań, a więc dokument wskazujący strategie osiągania założonych celów lub rezultatów. Według W. Okonia program nauczania, to przedstawienie celów, treści oraz metod nauczania i uczenia się danego przedmiotu. [4] Zdaniem H. Komorowskiej program nauczania może mieć dwie postacie. Pierwsza z nich to wykaz materiału nauczania przeznaczonego do realizacji, stanowiący zestaw mniej lub bardziej uszczegółowionych haseł programowych. Nie wprowadza się tu uszeregowania tych haseł, nie narzuca się ich układu ani nie zestawia w szersze bloki programowe, pozostając przy prostym wyliczeniu kwestii, których nie wolno pominąć w procesie nauczania. Takie rozwiązanie programowe, określane zazwyczaj jako inwentarz, bywa stosowane gdy próbuje się wprowadzić jednolite rozwiązania programowe dla instytucji oświatowych funkcjonujących w bardzo różnych kontekstach. Postać druga na inwentarz w postaci wykazu haseł narzuca się dodatkowo system szeregowania treści, określając zarazem ich rozplanowanie. Połączenie tych dwóch procesów daje w efekcie klasyczny program nauczania. [2, 3] Program edukacyjny KLUB PANCERNIKA GUSTAWA jest elementem ogólnopolskiej kampanii KLUB PANCERNIKA KLIKA W FOTELIKACH realizowanej od 2005 roku, znanej doskonale dzieciom, ich rodzicom i nauczycielom. Jej celem jest zachęcenie dzieci, a poprzez dzieci i rodziców do podróżowania samochodem w odpowiednich, prawidłowo zamocowanych zabezpieczeniach. KLUB PANCERNIKA GUSTAWA był organizowany przez Instytut Transportu Samochodowego pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz Ośrodka Rozwoju Edukacji w roku szkolnym 2012/2013. Celem programu było zapoznanie dzieci w wieku 4-12 lat z wybranymi zagadnieniami bezpieczeństwa ze szczególnym uwzględnieniem bezpiecznych zachowań na drodze. Wszystkie szczegóły na temat programu zostały zamieszczone na stronie internetowej www.klubpancernika.pl w zakładce KLUB PANCERNIKA GUSTAWA oraz wysłane do losowo wytypowanych szkół w Polsce. Na program składał się cykl ośmiu spotkań realizowanych raz w miesiącu, który obejmował następujące zagadnienia: Co to jest bezpieczeństwo? (październik), (pojęcie bezpieczeństwa; pojęcie bezpieczeństwa ruchu drogowego; znaczenie bezpieczeństwa w codziennym życiu; ja jako osoba mająca wpływ na bezpieczeństwo własne i innych), Piesi uczestnicy ruchu (listopad), (grupy uczestników ruchu drogowego; nieprawidłowe zachowania dzieci-pieszych w ruchu drogowym i sposoby ich unikania; ćwiczenie bezpiecznego poruszania się w ruchu drogowym dla dzieci młodszych i obserwacja zachowań pieszych w ruchu drogowym dla dzieci starszych; sposoby zwiększenia swojej widoczności na drodze), 66
Transport Samochodowy 3-2013 Rowerzyści (grudzień), (wyposażenie roweru; przygotowani roweru do sezonu; stosowanie elementów ochronnych; prawidłowe postępowanie rowerzysty w ruchu drogowym), Transport szkolny i publiczny/zachowanie na przystanku (styczeń), (zasady prawidłowego zachowania podczas oczekiwania, wsiadania/wysiadania i jazdy autobusem; niebezpieczne strefy wokół autobusu), Foteliki i pasy bezpieczeństwa (luty), (cel stosowania fotelików i pasów bezpieczeństwa; budowa i działanie fotelików i pasów bezpieczeństwa; skutki niestosowania i nieprawidłowego użytkowania fotelików i pasów bezpieczeństwa; prawidłowego mocowanie fotelików w samochodzie), Bezpieczeństwo w domu (marzec),(zasady bezpieczeństwa w domu i okolicy; źródła niebezpieczeństwa w domu i okolicy; oznakowanie substancji niebezpiecznych), Bezpieczna zabawa (kwiecień), (określenie co to jest bezpieczne/niebezpieczne miejsce do zabawy; ocena bezpiecznego miejsca do zabawy zasady bezpiecznej zabawy; zachowanie wobec innych osób obecnych w miejscu zabawy; właściwy ubiór do zabawy; kontakt z nieznaną osobą; postępowanie w sytuacji kryzysowej, np. zaczepianie przez obcą osobę, zranienie; elementy pierwszej pomocy), Bezpieczne wakacje (maj), (zasady bezpiecznego odpoczynku nad wodą, w lesie, w górach, podczas podróży/wycieczki, podczas zabawy, w domu, w sklepie; wskazówki wakacyjne wspierające bezpieczeństwo). Zestaw pancernika Gustawa, otrzymywała placówka po zakwalifikowaniu się do akcji. Zawierał on: 8 scenariuszy zajęć o tematyce bezpieczeństwa wraz z załącznikami o podanej wyżej tematyce, plakaty KLUBU PANCERNIKA, legitymacje członkowską KLUBU PANCERNIKA, książeczki pt. Tydzień z pancernikiem Gustawem, ulotki informacyjną nt. fotelików i pasów bezpieczeństwa, naklejki, plany lekcji, maskotki pancernika. Każde dziecko w klubie otrzymało nieodpłatnie legitymację członkowską klubu, książeczkę pt. Tydzień z pancernikiem Gustawem, ulotkę informacyjną nt. fotelików i pasów bezpieczeństwa, naklejkę, plan lekcji i maskotkę. Bezpłatny ZESTAW PANCERNIKA GUSTAWA mogła otrzymać każda zorganizowana grupa, której opiekun zdecydował się zorganizować i poprowadzić KLUB PANCERNIKA GUSTAWA w swojej placówce (przedszkolu, szkole podstawowej, świetlicy, itp.). Klub mógł organizować swoje spotkania podczas zajęć szkolnych lub poza nimi; dla całej placówki, wybranej klasy lub tylko dla chętnych dzieci. Organizator przewidywał, że w roku szkolnym 2012/2013 w akcji pilotażowej może wziąć udział maksymalnie 100 placówek. Ostatecznie przyjęto ich 147. W wielu z nich były oddziały przedszkolne i szkoły podstawowej. 67
Ewaluacja programu edukacyjnego Rys. 1. Przykład scenariusza przeznaczonego dla nauczycieli dzieci w wieku przedszkolnym. Fig. 1. An example of scenario designed for teachers of kindergarten-age children. Zgłoszenie placówki było równoznaczne z wypełnieniem sugestii organizatora dotyczących tego, w jaki sposób powinien funkcjonować KLUB PANCERNIKA w placówce. Udział w akcji nie poległ jednie na odebraniu od Instytut Transportu Samochodowego ZESTAWU PANCERNIKA. Liczono na aktywność i kreatywność opiekunów klubu w prowadzeniu zajęć i dostosowywaniu ich programu do potrzeb danej placówki. Udział w akcji był dobrowolny i nie wiązał się z podpisywaniem żadnych dokumentów. Zgodnie z założeniami, klub powinien prowadzić pełnoletni opiekun i to od niego zależało w jaki sposób zorganizuje go w swojej placówce. Po zgłoszeniu się do akcji opiekun klubu otrzymywał swój login i hasło umożliwiające dostęp do platformy 68
Transport Samochodowy 3-2013 internetowej, z której raz w miesiącu mógł pobrać scenariusz spotkania dla członków klubu wraz z załącznikami. Scenariusze zajęć były proste i możliwe do realizacji przez wszystkie placówki niezależnie od usytuowania geograficznego i zaplecza technicznego, mogły je realizować osoby nie będące nauczycielami wychowania komunikacyjnego, można było realizować je w całości, wykorzystywać tylko niektóre elementy, dowolnie je modyfikować lub podzielić scenariusze na większą liczbę krótszych spotkań. Każdy z nich przygotowany był w oddzielnej wersji dla poszczególnych grup wiekowych. Łącznie przygotowano zatem 24 scenariusze z załącznikami. Spotkania należało przeprowadzić w przewidzianej kolejności. Zadaniem opiekuna klubu było przeprowadzenie zgodnie z zaproponowanym scenariuszem ośmiu spotkań dla dzieci, w okresie od października 2012 do maja 2013 roku. Do każdego scenariusza załączono ilustracje i ćwiczenia oraz zaplanowano elementy do realizacji w domu (dla grup młodszych dzieci razem z rodzicami lub rodzeństwem). Zadaniem prowadzącego klubu było w ramach możliwości, powielić materiały potrzebne do realizacji zajęć dla wszystkich uczestników klubu. Wiele zadań przewidziano do realizacji w grupach. Prowadzący klubu o pojawieniu się poszczególnych scenariuszy byli informowani mailowo. Pomysłodawcom klubu zależało, aby przygotować cykl zajęć poświeconych głównym zagadnieniom związanym z bezpieczeństwem o przemyślanej, stanowiącej całość treści i podanych w atrakcyjnej formie. Gadżety kampanii stanowiły jedynie element mający na celu uzupełnienie i podniesienie atrakcyjności zajęć. [1] W programie łącznie wzięło udział 13 613 dzieci ze 105 przedszkoli (7 030 dzieci), 61 placówek z kształceniem zintegrowanym (4 021 dzieci) i 37 z klasami 4-6 (2 562). Po zakończeniu programu wszystkich realizatorów zgodnie ze wcześniejszymi ustaleniami poproszono o wypełnienie ankiety ewaluacyjnej. Z wysłanych 147 ankiet, otrzymano 66. Według informacji dostarczonych przez respondentów zajęcia Klubu były prowadzone w przedszkolu, szkole podstawowej w klasach 1-3, 4-6 i w formie zajęć pozaszkolnych. zajęcia pozaszkolne 9% szk. podst. kl. 4-6 18% przedszkole 46% szk. podst. kl. 1-3 27% N=100 Rys. 2. Rozmieszczenie procentowe realizacji zajęć Klubu ze względu na rodzaj placówki oświatowej. Fig. 2. Percentile distribution of the Club activities run, according to the type of educational institution. 69
Ewaluacja programu edukacyjnego Klub działał na wsi i w miastach o różnej liczbie mieszkańców. miasto powyżej 50 tys. mieszk. 27% wieś 37% miasto do 50 tys. mieszk. 13% miasto do 20 tys. mieszk. 23% N=66 Rys. 3. Rozmieszczenie procentowe realizacji zajęć Klubu ze względu na rodzaj miejscowości. Fig. 3. Percentile distribution of the Club activities run, according to the type of town. Według respondentów zdecydowaną większość zajęć klubu zrealizowano zgodnie z jego założeniami (91%). 9% respondentów nie zrealizowało spotkań Klubu zgodnie z wytycznymi organizatorów akcji i nie podało uzasadnienia. N=64 Zajęcia klubu były prowadzone w większości według scenariuszy i częściowo według własnych treści/materiałów. ściśle wg scenariuszy 17% częściowo wg scenariuszy i wg własnych treści/materiałów 60% częściowo wg scenariuszy 23% N=68 Rys. 4. Realizacji zajęć z wykorzystaniem scenariuszy z ZESTAWU PANCERNIKA GUSTAWA. Fig. 4. Implementation of activities using scenarios from GUSTAV ARMADILLO CLUB SET. Zgodnie z zaleceniami poszczególnych scenariuszy w zajęciach brały udział inne osoby, np. rodzice, policjant itd. Jednak nie we wszystkich, które tego wymagały. 70
Transport Samochodowy 3-2013 brak możliwości włączenia do zajęć innych osób 13% zrezygnowanie z tych elementów zajęć 6% udział we wszystkich zajęciach, które tego wymagały 21% udział tylko w niektórych zajęciach 60% N=68 Rys. 5. Udział innych osób w zajęciach klubu zgodnie z założeniami scenariuszy. Fig. 5. Participation of other people in the club's activities in line with the scenarios. Dzieci uczestniczące w zajęciach klubu realizowały część pozalekcyjną (zajęcia praktyczne, zadania domowe), ale najczęściej były to tylko wybrane elementy tych zajęć. nie 7% tak 37% tak, ale tylko wybrane elementy 56% N=67 Rys. 6. Realizacja części pozalekcyjnej (zajęcia praktyczne, zadania domowe). Fig. 6. The implementation of the after-school activities (practical classes, homework). Respondenci uznali program za ciekawy i bardzo ciekawy. 71
Ewaluacja programu edukacyjnego niektóre elementy były ciekawe/inne mniej 15% bardzo ciekawy 43% ciekawy 42% N= 66 Rys. 7. Ocena atrakcyjności programu dla dzieci według respondentów. Fig. 7. Evaluation of the scheme attractiveness to children according to the respondents. Według respondentów klubu częstotliwość realizacji zajęć raz w miesiącu była wystarczająca. Zajęcia raz na miesiąc określiło jako za rzadkie 12% respondentów. N=68 Dysponując ocenami 1-5 gdzie 1 to bardzo źle a 5 to bardzo dobrze respondenci ocenili szatę graficzną programu w większości na bardzo dobrze. Podobnie ocenili treść programu. ocena 3 12% ocena 4 24% ocena 5 64% N=65 Rys. 8. Ocena szaty graficznej programu. Fig. 8. Graphic layout evaluation of the program. 72
Transport Samochodowy 3-2013 ocena 3 4% ocena 4 32% ocena 5 64% N=65 Rys. 9. Ocena treści programu. Fig. 9. Evaluation of the content of the program. Zdaniem respondentów większość zajęć podobała się dzieciom. Nie było zajęć, które dzieciom by się nie podobały. Pomysłodawcy klubu zwrócili się do respondentów o zaproponowanie tematów, o które w przyszłości można byłoby wzbogacić zajęcia. Zaproponowane tematy stanowiły rozwinięcia elementów zagadnień zawartych już w scenariuszach np. kontakt z obcą osobą, ale i nowe zagadnienia. Zaproponowano temat poświęcony, bezpańskim zwierzętom, bezpiecznemu internetowi, agresji wśród dzieci, bezpieczeństwu na przejazdach kolejowych, pierwszej pomocy i numerom alarmowym, bezpieczeństwu w zimie i podczas ferii zimowych. Respondenci mieli możliwość wyrażenia swojej opinii na temat programu także w formie opisowej. Prowadzący kluby wskazali, że materiały klubu bardzo im się podobały, zaś w szczególności maskotka pancernika i książeczka. Za niedogodność uznano konieczność drukowania materiałów do ćwiczeń dla dzieci dostępnych w kolorowych załącznikach. Wskazywano na braki sprzętowe w szkołach w tym zakresie. Nieliczni respondenci uznali, że niektóre treści były zbyt trudne/łatwe dla poszczególnych grup, a niekiedy, że nie odpowiadają potrzebom danej społeczności. Przykłady innych komentarzy przedstawiono poniżej: Dzieci bardzo lubiły zajęcia, czekały na nie z niecierpliwością, świetnym i atrakcyjnym elementem była maskotka Pancernika, którą dzieci uczyły wszystkich treści. Czuło się emocjonalną więź z pluszakiem. Dzieci nadawały mu imię, zawsze na początku i końcu zajęć rozmawiały z Pancernikiem, mówiły mu do ucha miłe rzeczy, czasem opowiadały swoje przeżycia, jak najlepszemu koledze. Dzieci z naszego przedszkola były bardzo zafascynowane Pancernikiem, szczególnie do gustu przypadła im piosenka, której nauczyły się w zaskakująco szybkim tempie. Wszystkie nasze zajęcia były prowadzone według scenariuszy, ale również dodawałam troszkę swoich rzeczy dostosowując do możliwości dzieci, ponieważ nie wszystkie treści były do końca 73
Ewaluacja programu edukacyjnego oczywiste dla grupy maluszków. Natomiast po zakończeniu przygody z Pancernikiem jeszcze wiele razy dopytywały czy pośpiewamy piosenkę o bezpieczeństwie. Zajęcia w grupie maluszków uświadomiły im jak ważne jest prawidłowe podróżowanie w foteliku i nawet dzieci, które piszczały podczas jazdy w foteliku zmieniły swe zachowania. Udział w państwa programie pozwolił dzieciom na zdobycie wielu nowych informacji na temat bezpieczeństwa ( ). Bardzo trafne było przekazanie dzieciom maskotki pancernika, który przypominał im o bezpiecznych zachowaniach w czasie podroży. Dzieci z niecierpliwością czekały na kolejne zajęcia i zadania. Konieczność kserowania bardzo dużej ilości materiałów koszty wykonywania tych prac były dosyć wysokie, jak na możliwości niewielkiej szkoły. Przy braku kolorowej kopiarki biało- czarne ilustracje były dla dzieci mało atrakcyjne i czasem nieczytelne. Dla zwiększenia atrakcyjności zajęć wskazane byłyby kolorowe zeszyty ćwiczeń dla każdego ucznia. Zbyt małe zróżnicowanie stopnia trudności treści dla klas 0 i IV-VI. Za trudne zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa rowerzysty w klasach 0 dzieci nie wiedzą, co to takiego obowiązkowe wyposażenie. W klasach IV-VI zajęcia dotyczące fotelików to już w dużej mierze przeszłość, co innego pasy bezpieczeństwa. Niektóre tematy, jak np. foteliki samochodowe, były nudne dla uczniów klasy 4-6, które tłumaczyły to tym, że one są za duże na jazdę w fotelikach. Super sprawdził się u nas natomiast temat bezpiecznej zabawy, który poszerzyłam jednak o bezpieczeństwo w kontaktach z obcymi. Wydaje mi się, że jest to dość aktualny temat w dzisiejszych czasach. Uczniowie chętnie wykonywali zadania domowe zlecone w kolejnych scenariuszach. Brakowało mi jednak konkursu dla członków Klubu Pancernika Gustawa np. plastycznego na plakat ilustrujący któreś z zagadnień. Ogólnie uważam, że pomysł Klubu jest świetny i pomógł mi oraz innym wychowawcom w poruszaniu problemu profilaktyki bezpieczeństwa. Mam nadzieję, ze pomysł ten będzie kontynuowany również w kolejnych latach! Materiały przysłane do placówki bardzo mi się podobały, wsparły całą akcję i zachęciły pozostałych nauczycieli do włączenia się do akcji. Wszyscy chętnie wypełniali i rozwiązywali zadania. Uważam, że w materiałach powinny znaleźć się Dyplomy, ponieważ wydrukowanie tak dużej liczby jest w naszej placówce niemożliwe. Na pewno w przedszkolu zajęcia wzbogacone o krótką rytmiczną piosenkę (na płycie) trochę, by urozmaiciły każde kolejne zajęcia można wprowadzić ją jako znak, że będzie mowa o Klubie Pancernika. A może jakieś filmy? Dla dzieci młodszych z przedszkola zbyt trudne zadania. Lepszy byłby większy format książeczek. Maskotki pancernika bardzo spodobały się dzieciom. Akcja jest bardzo przydatna, uczniowie nabyli wiele nowych umiejętności i wiadomości. Uważam, że akcja koniecznie powinna być kontynuowana. Materiały ciekawe, jak również propozycje do zajęć. Problemem są małe (lepszy byłby wymiar A3) karty z załącznikami, karty pracy, załączniki głównie w kolorze, co utrudnia powielanie dla każdego dziecka. 74
Transport Samochodowy 3-2013 Bardzo dziękuję za materiały i pomoc w zorganizowaniu bardzo ważnej tematyki zajęć związanych z bezpieczeństwem dzieci w jeździe samochodem. ( ) W naszym przedszkolu taką tematykę prowadzimy w ramach zajęć z obszaru podstawy programowej wychowania przedszkolnego, ale zawsze wzbogacamy je o dodatkowe programy np.: KLUB PANCERNIKA GUSTAWA. Dzieci bardzo zadowolone jeżdżą teraz do przedszkola z nową maskotką. Rodzice moich dzieci czynnie uczestniczyli we wszelkich zadaniach wynikających z programu rysowali, wycinali, zakupili kaski na rower, bardzo dobrze przygotowali dzieci na wycieczkę ( ). Dziękuję bardzo za przygotowane materiały, oraz scenariusze zajęć. Ze względu na specyfikę mojej szkoły (Szkoła specjalna z klasami autystycznymi), nie mogłam przeprowadzić wszystkich zajęć zgodnie z przesyłanymi materiałami, ale wybierałam treści i tematy, które są przydatne dla moich dzieci. Dzieci uczestniczące w zajęciach świetlicowych, podczas których prowadziłam zajęcia KLUBU, bardzo chętnie w nich uczestniczyły. Same pytały o kolejne spotkania i ich tematykę. W załączniku przesyłam kilka zdjęć z przeprowadzonych zajęć KLUBU w naszej świetlicy. Dziękujemy za możliwość wzięcia udziału w Klubie Pancernika i jesteśmy przekonani, że dzięki przeprowadzonym zajęciom i wspaniałej oprawie tych zajęć nasze dzieci świadome różnych niebezpieczeństw czyhających na nie sprawi, że będą bardziej bezpieczne. Uczniowie wnikliwie poznawali zasady bezpieczeństwa pieszych na drogach oraz konieczności przewożenia dzieci w fotelikach. Dowiedzieli się i zapamiętali, że przy zakupie fotelika ważna jest reguła: www tzn. wiek, waga i wzrost. Ponadto poznały jak istotna jest postawa odpowiedzialności za własne, jak również innych uczestników ruchu drogowego życie i zdrowie. Teraz dzieci jeszcze bardziej świadomie przestrzegają obowiązujących zasad ruchu drogowego dziecko jako pieszy, rowerzysta lub pasażer. Nauczyciele utrwalili zasady ograniczonego zaufania w stosunku do osób nieznajomych oraz numery telefonów alarmowych i zasad ich używania. Każda z placówek biorących udział w programie po jego zakończaniu mogła przesłać sprawozdanie z jego realizacji. Niektóre umieszczono na stronie internetowej klubu pancernika. 98% respondentów zadeklarowało, że w następnym roku, jeśli akcja byłaby kontynuowana chcieliby w niej nadal uczestniczyć. Pomysłodawcy akcji zebrali dane informatyczne o częstotliwości pobrań ze strony internetowej scenariuszy i załączników przez prowadzących zajęcia. Uznano, że każdy prowadzący mógł korzystać z kilku komputerów lub nawet przekazać swój login i hasło innej osobie. Wszystkie materiały ZESTAWU PANCERNIKA GUSTAWA są dostępne również w wersji elektronicznej. Ponadto na stronie internetowej umieszczone są wszystkie materiały dotyczące kampanii KLUB PANCERNIKA KLIKA W FOTELIKACH z poprzednich edycji (gry, scenariusze zajęć, spoty telewizyjne, radiowe i wersja karaoke, plakaty itd.), które można wykorzystywać na zajęciach. Wprowadzane są także nowe elementy. Wszystkie materiały oprócz scenariuszy i ich załączników nie wymagały logowania. 75
Ewaluacja programu edukacyjnego Tabela 1 Liczba pobranych scenariuszy i załączników do przeprowadzenia zajęć KLUBU PANCERNIKA GUSTAWA w stosunku do liczby placówek biorących udział w programie. Table 1 Number of scenarios and attachments used to carry out activities of GUSTAV ARMADILLO CLUB in relation to the number of institutions participating in the program. Przedszkole (105 zgłoszonych placówek) przedszkole załączniki klasy 1-3 (61 zgłoszonych placówek) klasy 1-3 załączniki klasy 4-6 (37 zgłoszonych placówek) klasy 4-6 załączniki Suma pobrania materiałów scenariusz nr 1 Co to jest bezpieczeństwo? 78 86 38 42 32 21 297 scenariusz nr 2 Piesi uczestnicy ruchu 125 125 74 67 47 55 493 scenariusz nr 3 Rowerzyści 138 118 50 58 50 55 469 scenariusz nr 4 Transport szkolny i publiczny/zachowanie na przystanku 99 85 59 52 34 38 367 scenariusz nr 5 Foteliki i pasy bezpieczeństwa 85 70 49 52 51 58 365 scenariusz nr 6 Bezpieczeństwo w domu 67 52 25 26 26 26 222 scenariusz nr 7 Bezpieczna zabawa 45 37 20 17 13 10 142 scenariusz nr 8 Bezpieczne wakacje 43 36 37 30 9 3 158 suma 2513 Z tabeli wynika zatem, że pomimo szczerych chęci wzięcia udziału w programie i zapoznania się wcześniej z warunkami jego funkcjonowania i tematyką wielu nauczycieli go nie zrealizowało. Nie jest więc zatem zaskoczeniem, ze propozycje nowych tematów pokrywają się z elementami już istniejącymi. Organizatorzy uwzględnili fakt, że nie wszystkie dzieci mogą chcieć i mieć możliwość przystąpić do zorganizowanego klubu. Stąd też dzieci raz na miesiąc mogły samodzielnie lub z rodzicami realizować zadania będące elementem klubu internetowego Gustawa. Rodzice mogli też wygrać maskotkę pancernika i inne materiały kampanii dla swojego dziecka biorąc udział w konkursie. Podobnie nauczyciele poprzez udział w konkursie na scenariusz o tematyce brd, którzy nie zdążyli się zgłosić do klubu mieli możliwość wygrania zestawu pancernika Gustawa dla dowolnej liczby uczestników i przyłączenia się do klubu. Oba konkursy cieszyły się znikomym powodzeniem. 76
Transport Samochodowy 3-2013 Po przeanalizowaniu ankiet otrzymanych od respondentów oraz danych informatycznych organizatorzy akcji uznali, że w roku szkolnym 2013/2014 program nie będzie kontynuowany pomimo pozytywnych komentarzy i ciepłego przyjęcia. Dotychczasowe materiały klubu będą dostępne bez konieczności logowania się, także wszyscy zainteresowani nauczyciele będą mogli je pobierać dowolnie. Załączniki do scenariuszy będą dostępne także w formie czarno-białej, by ułatwić pracę osobom bez kolorowych drukarek. Obecnie trwają prace nad nową koncepcją klubu. LITERATURA: [1] klubpancernika.pl/klub-pancernika-2013 (23.07.2013) [2] Komorowska H., Konstrukcja, realizacja i ewaluacja programu nauczania, wyd. Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 1996. [3] Komorowska, H. O programach prawie wszystko, WSiP, Warszawa 1999. [4] Okoń W, Słownik pedagogiczny, PWN, Warszawa 1981. 77