NIEPUBLICZNA MAŁA SZKOŁA PODSTAWOWA W WARSZAWIE PROGRAM PROFILAKTYCZNY Warszawa, dnia 01.09.2015r
PODSTAWA PRAWNA: 1.Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty. 2.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 21 maja 2001 roku w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół z późniejszymi zmianami. 3.Statut Małej Szkoły Podstawowej w Warszawie. 4.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem. I. NADRZĘDNY CEL PROGRAMU Za nadrzędne cele programu profilaktycznego uważa się: Dostarczenie dzieciom wiedzy i umiejętności z zakresu edukacji emocjonalnej, zdrowotnej, profilaktyki uzależnień oraz szeroko rozumianego bezpieczeństwa. Zwiększenie zdolności człowieka do zapobiegania szkodom, które sam może spowodować. CELE SZCZEGÓŁOWE Realizacja celów szczegółowych będzie przebiegała w obrębie czterech modułów. 1. BEZPIECZEŃSTWO FIZYCZNE I PSYCHICZNE DZIECI zapoznanie z regulaminami pracowni przedmiotowych, poznanie zasad bezpiecznego użytkowania sprzętu elektrycznego, poznanie zasad umiejętnego reagowania w sytuacjach zagrożenia i udzielania pierwszej pomocy, poznanie ogólnych zasad ochrony przeciwpożarowej, poznanie zasad ruchu drogowego, kształcenie umiejętności zachowania rozwagi w różnych sytuacjach życiowych (wycieczka, droga do szkoły, nowe znajomości), podniesienie świadomości uczniów dotyczącej skutków niebezpiecznych zachowań, ze szczególnym uwzględnieniem przemocy fizycznej wobec kolegów i koleżanek,
reagowanie na niechciany dotyk oraz wykorzystywanie seksualne dzieci, zapobieganie agresji słownej i fizycznej w swoim środowisku, kontrola zachowań uczniów (odtwarzanie zapisu - na wniosek nauczyciela lub rodzica ucznia), zapobieganie sytuacjom kryzysowym, zapewnienie przez szkołę różnych form opieki (np. świetlica szkolna), wsparcie psychologiczno pedagogiczne, reagowanie na przejawy przemocy fizycznej w swoim środowisku (w szkole i w domu). 2. PROFILAKTYKA ZAGROŻEŃ I UZALEŻNIEŃ ostrzeżenie przed iluzoryczną wizją świata, jako miejsca ciągłej rozrywki, przyjemności i sukcesów, zmiana przekonań, że wszystkiego trzeba w życiu spróbować, dostarczenie informacji na temat zgubnych skutków używania alkoholu, papierosów, dopalaczy, narkotyków i innych używek (m.in. napoje energetyczne), ukazanie zagrożeń wynikających z sięgania po w/w środki, pokazywanie możliwości zdrowego życia, które daje radość i satysfakcję, nauka panowania nad złością jako forma eliminowania agresji, korygowanie i kształtowanie postawy uczniów, poznanie dobrodziejstwa i zagrożeń wynikających z przesadnego korzystania z TV i komputera. 3. EDUKACJA ZDROWOTNA uczestnictwo w zajęciach ruchowych i aktywnym wypoczynku, poznanie i zrozumienie zmian zachodzących w organizmie podczas dojrzewania, dostrzeganie konieczności dbania o własne zdrowie psychiczne i fizyczne, poznanie zasad właściwego odżywiania się, konsekwencje nieprawidłowej diety, dostosowanie ubioru do warunków atmosferycznych i pory roku, szkolenie z udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej, umiejętne rozplanowanie dnia z uwzględnieniem czasu na naukę i wypoczynek, higiena ciała i umysłu. 4. EDUKACJA EMOCJONALNA umiejętność rozpoznawania i nazywania swoich uczuć, analiza podejmowanych działań i przewidywanie ich konsekwencji, rozumienie i akceptowanie uczuć własnych i cudzych, rozwijanie empatii, radzenie sobie z emocjami, poznanie hierarchii wartości, budowanie własnego systemu wartości, poznanie swoich słabych i mocnych stron, samoakceptacja, kształcenie postawy asertywnej,
kształtowanie umiejętności przedstawiania własnych racji bez agresji, reagowanie na przemoc psychiczną w swoim otoczeniu (w szkole i w domu), uczenie się radzenia sobie z konfliktami na drodze dyskusji i bez agresji, umiejętność radzenia sobie z problemami bez uciekania się do rozwiązań ostatecznych np. przez odebranie sobie życia. II. DIAGNOZA FUNKCJONOWANIA SZKOŁY UMIEJĘTNOŚCI KADRY NAUCZYCIELSKIEJ Nauczyciele posiadają wymagane kwalifikacje. Systematyczne w miarę potrzeb pogłębiają wiedzę i umiejętności na kursach i warsztatach, zapewniając ciągłość działań profilaktycznych szkole. Angażowanie specjalistów spoza szkoły (psychologów, lekarzy, aktorów, policjantów itp.) zwiększa atrakcyjność programu i wspiera działania nauczycieli. WSPÓŁPRACA Z RADĄ RODZICÓW Przedstawiciele Rady Rodziców zapoznają się z propozycją programu, wyrażają swoją opinię akceptując lub odrzucając program profilaktyczny. Rodzice maja prawo współtworzyć program profilaktyczny. BAZA SZKOŁY Działania profilaktyczne podejmowane są w szkole oraz poza nią (wycieczki, biwaki, rajdy, kino, teatr, galeria sztuki). Szkoła (wejście i przylegający do niego teren) jest objęta monitoringiem, który może być wykorzystany w sytuacji kryzysowej na wniosek nauczycieli lub rodziców uczniów. Zadania opiekuńczo wychowawcze realizuje również świetlica szkolna.
III. PODMIOTY PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO W realizacji programu profilaktycznego uczestniczą: uczniowie, nauczyciele i inni pracownicy szkoły, rodzice, zapraszani specjaliści. IV. FORMY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO Program profilaktyczny harmonijnie łączący wychowanie, nauczanie i rozwijanie umiejętności psychospołecznych oraz wspomaganie wszechstronnego rozwoju ucznia realizowany jest poprzez: zajęcia lekcyjne, godziny do dyspozycji wychowawcy klasy, zajęcia pozalekcyjne, zajęcia świetlicowe, zajęcia biblioteczne, zajęcia sportowo rekreacyjne. GRUPY PODWYŻSZONEGO RYZYKA Do grup podwyższonego ryzyka zalicza się: dzieci niepełnosprawne, upośledzone umysłowo, dzieci, które doświadczają trudności w uczeniu się, dzieci z rodzin patologicznych i dysfunkcyjnych, dzieci uległe, które mają problem z asertywnością, eurosieroty. VI. CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA EFEKTYWNĄ REALIZACJĘ PROGRAMU Czynnikami wspomagającymi działania profilaktyczne są: silna więź z rodzicami, zainteresowanie nauką szkolną, regularne praktyki religijne, wiara w normy, wartości i zasady, przynależność do konstruktywnych grup rówieśniczych (zajęcia pozalekcyjne), budowanie pozytywnych relacji między uczniem i nauczycielem oraz między uczniami.
VII. STRATEGIE DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH 1. Diagnozowanie zagrożeń związanych z agresją, alkoholem, nikotyną, narkotykami i dopalaczami. 2. Systematyczne prowadzenie zajęć z edukacji prozdrowotnej, promocji zdrowia psychicznego i zdrowego stylu życia wśród dzieci i ich rodziców. 3. Rzetelne informowanie uczniów i ich rodziców o szkodliwości środków i substancji, których używanie wiąże się z zagrożeniem bezpieczeństwa i zdrowia oraz może prowadzić do uzależnień. 4. Współdziałanie pracowników szkoły z rodzicami, służbą zdrowia, policją, strażą miejską, M.G.O.P.S., poradnią psychologiczno pedagogiczną, sądem i innymi instytucjami wspomagającymi proces wychowawczy. 5. Upowszechnianie wśród uczniów i ich rodziców informacji o dostępnych formach pomocy osobom zagrożonym uzależnieniem i rozwiązywania problemów uzależnień. 6. Zapewnienie przez szkołę w miarę możliwości dostępu do informatorów, poradników oraz innych materiałów edukacyjnych. 7. Udział uczniów w zajęciach profilaktycznych prowadzonych w sposób ciągły w szkole oraz incydentalnie przez odpowiednio przygotowane osoby z zewnątrz. 8. Aktywny udział w zajęciach umożliwiających alternatywne wobec zachowań ryzykownych zaspokajanie potrzeb psychicznych i społecznych. 9. Zachęcanie rodziców do współpracy w zakresie działań wychowawczych, profilaktycznych, interwencyjnych i prozdrowotnych. 10. Współpraca z pełnomocnikiem ds. rozwiązywania problemów alkoholowych i narkomanii w zakresie rozwiązywania problemów uzależnień dzieci, młodzieży i rodziców oraz w ramach działalności profilaktycznej szkoły. 11. Wspieranie uczniów z grup podwyższonego ryzyka, rozwijanie ich poczucia własnej wartości oraz motywowanie do podejmowania różnych form aktywności, w tym aktywności pozaszkolnej, zaspokajających ich potrzeby psychiczne, emocjonalne i społeczne. 12. Upowszechnianie wśród uczniów wiedzy na temat ich godności osobistej i możliwości pomocy w przypadku jej naruszenia. 15. Prawa i obowiązki ucznia, prawa człowieka.
16. Monitoring w celu kontroli zachowań uczniów, korygowania ich postaw oraz zapobiegania sytuacjom kryzysowym. 17. Diagnoza zagrożeń związanych z niewłaściwym zachowaniem uczniów. 18. Wspomaganie rodziców w zadaniach opiekuńczych. 19. Organizowanie zajęć rekreacyjnych jako alternatywy spędzania czasu wolnego. VIII. SPOSÓB REALIZACJI 1. Zajęcia dydaktyczno wyrównawcze oraz rozwijające zdolności uczniów. 2. Zajęcia rewalidacyjne i rewalidacyjno wychowawcze. 3. Organizowanie imprez promujących zdrowy tryb życia (biwaki, wycieczki, dyskoteki, rajdy, imprezy sportowe, przedsięwzięcia, projekty). 4. Wywiadówki profilaktyczne. 5. Przedstawienia profilaktyczne. 6. Akcje i konkursy profilaktyczne wynikające z działalności szkoły oraz inicjowane przez inne instytucje, włączanie się do akcji ogólnopolskich. 7. Zajęcia sportowe wg zainteresowań i potrzeb uczniów. 8. Świetlicowe zajęcia opiekuńczo wychowawcze. IX. POSTANOWIENIA KOŃCOWE Za organizację działań profilaktycznych w klasach odpowiedzialni są wychowawcy, pedagog szkolny oraz inni nauczyciele. Rada Rodziców ma prawo uczestniczyć w tworzeniu aktualnego programu na bieżący rok szkolny oraz w diagnozowaniu zagrożeń wśród uczniów i realizacji programu. Rodzice mają prawo doboru innych programów profilaktycznych lub zagadnień profilaktycznych zgodnych z potrzebami uczniów i szkoły. Program profilaktyczny jest programem otwartym. Ewaluacja programu prowadzona będzie przez wychowawców klas i pedagoga szkolnego.