Słowniczek pojęć Definicje ogólne 1 pips najmniejsza możliwa zmiana ceny, najczęściej jest to 0,0001; 100 pips = 1 grosz, 20 pips = 0,2 grosza, itp. ASK rynkowy kurs, po którym można kupić walutę zagraniczną płacąc w zamian złotymi. Oznacza to, iż jakiś bank na świecie jest gotowy sprzedać walutę po podanej cenie i ogłosił swoją ofertę ASK. Kurs ten jest zawsze wyższy od kursu BID. BID rynkowy kurs, po którym można sprzedać walutę zagraniczną otrzymując w zamian złote. Oznacza to, iż jakiś bank na świecie jest gotowy kupić walutę po podanej cenie i ogłosił swoją ofertę BID. Kurs ten jest zawsze niższy od kursu ASK. Depozyt zabezpieczający środki pieniężne przekazywane do izby rozliczającej w celu zabezpieczenia bieżącej wypłacalności każdej strony transakcji, eliminujący ryzyko kredytowe wszystkich uczestników obrotu. Jest to najczęściej stała kwota. Długi termin zabezpieczenia termin dalszy niż 3 miesiące od chwili obecnej. Faktura czysta walutowa faktura wyrażona w walucie obcej np. EUR, USD, GBP. Faktura denominowana walutowa faktura wyrażona w walucie krajowej, ale uzależniona od kursu waluty obcej. Faktura mieszana faktura, której wartość netto wyrażona jest w walucie zagranicznej, zaś wartość podatku VAT wyrażona w PLN przeliczanego po kursie NBP. Kontrakt terminowy Forward instrument bankowy, niewystandaryzowany, pozwalający dokonać transakcji wymiany waluty w przyszłości po z góry określonym kursie, instrument o symetrycznych prawach i obowiązkach dla nabywcy oraz sprzedającego. Kontrakt terminowy Futures instrument giełdowy, wystandaryzowany, pozwalający dokonać transakcji wymiany waluty w przyszłości po z góry określonym kursie, instrument o symetrycznych prawach i obowiązkach dla nabywcy oraz sprzedającego. Limit skarbowy rozumiany jest jako wolumen możliwych do zawarcia w danym banku transakcji zabezpieczających ryzyko za pomocą instrumentów pochodnych. Limit skarbowy stanowi część limitu kredytowego i jest ustalany w oparciu o zdolność kredytową klienta. Limit skarbowy w rozumieniu ekonomicznym jest porównywalny do depozytu zabezpieczającego. Przy czym limit skarbowy to środki obce (kredyt) zaś depozyt zabezpieczający to środki własne (depozyt). 1
Przekroczenie limitu skarbowego pojawia się w sytuacji, gdy ujemna wycena posiadanych instrumentów pochodnych przekracza wartość przyznanego przez bank limitu skarbowego. Sytuacja taka ma miejsce albo gdy nominał transakcji pochodnych jest za wysoki, albo gdy kurs waluty ulegnie znaczącej zmianie. Metodą pozwalającą na uniknięcie tego typu nieprzyjemności jest stosowanie transakcji zabezpieczających, w których ujemna wycena instrumentu nigdy nie przekroczy określonego poziomu (na przykład nabyte opcje CALL i PUT lub korytarze z daszkiem i podkładką). Uzupełnianie depozytu zabezpieczającego pojawia się w sytuacji, gdy ujemna wycena posiadanych instrumentów pochodnych przekracza określoną wartość zdeponowanego depozytu zabezpieczającego (zwykle depozyt należy uzupełnić, gdy jego wartość spada o 33% w stosunku do wartości początkowej). Sytuacja taka ma miejsce albo gdy nominał transakcji pochodnych jest za wysoki, albo gdy kurs waluty ulegnie znaczącej zmianie. Metodą pozwalającą na uniknięcie tego typu nieprzyjemności jest stosowanie transakcji zabezpieczających, w których ujemna wycena instrumentu nigdy nie przekroczy określonego poziomu (na przykład nabyte opcje CALL i PUT lub korytarze z daszkiem i podkładką). Krótki termin zabezpieczenia termin nieprzekraczający 1 miesiąca od chwili obecnej. Kurs efektywny zabezpieczenia przy transakcji opcyjnej dla opcji CALL jest to kurs wykonania opcji (STRIKE opcji) plus premia zapłacona za opcję, natomiast w przypadku opcji PUT jest to kurs wykonania opcji (STRIKE opcji) minus premia zapłacona za opcję. Kurs terminowy kurs wymiany waluty ustalony w chwili zawarcia transakcji przez strony, w którym do fizycznego rozliczenia dochodzi w przyszłości. Rozliczenie zostaje dokonane po ustalonym wcześniej kursie, niezależnie od poziomu notowań kursu waluty w przyszłości. Opcja walutowa instrument o niesymetrycznych prawach i obowiązkach; nabywca opcji ma PRAWO, zaś wystawiający opcję ma OBOWIĄZEK; opcja działa tak jak AUTO CASCO. Nabywca opcji jest ubezpieczonym, a wystawca opcji jest ubezpieczycielem. Opcja waniliowa najprostsza w budowie opcja walutowa i najczęściej spotykana na rynku. Opcje egzotyczne opcje o skomplikowanej budowie. Część opcji egzotycznych jest bezpieczna w użyciu i służy do ubezpieczania ryzyka kursowego. Inna część zaś jest niebezpieczna i służy głównie do spekulacji. Opcja azjatycka zaliczana do grona opcji egzotycznych bezpieczna w użyciu. Polega na rozliczeniu w oparciu o kurs średni z danego okresu na przykład średni kurs NBP ze wszystkich tabel NBP danego miesiąca. 2
Opcja barierowa - służące głównie do spekulacji i wykorzystywane głównie przez fundusze hedgingowe. Opcje barierowe mają wbudowany dodatkowy warunek: włączający lub wyłączający działanie danej opcji. Opcja amerykańska opcja, która może być wykonana w dowolnym momencie przed terminem wygasania opcji (nieco droższa od europejskiej). Opcja europejska opcja charakteryzuje się brakiem możliwości wykonania przed terminem wygasania opcji (opcja tańsza od amerykańskiej). Wykonanie opcji możliwe jest tylko w dniu wygasania opcji. Opcja na kontrakt futures giełdowa opcja w przypadku której instrumentem bazowym jest giełdowy kontrakt futures (kwartalny). Należy pamiętać o kwestii punktów SWAP przy wcześniejszym rozliczeniu kontraktu futures po wykonaniu opcji. Opcja na kurs spot bankowa opcja w przypadku której instrumentem bazowym jest kurs SPOT. Opcja na opcję Nabyta opcja na opcję daje prawo nabywcy do KUPNA określonej opcji po ustalonej cenie. Wystawca natomiast ma obowiązek wystawienia określonej opcji po ustalonej cenie. Cena pierwszej opcji (prawa do nabycia innej opcji) oraz cena drugiej opcji jest ustalona w chwili zawarcia transakcji przez strony. Bardzo bezpieczne w użyciu opcje i zdecydowanie tańsze niż klasyczne opcje waniliowe. Opcja CALL (opcja kupna) instrument finansowy, który daje PRAWO nabywcy do kupna waluty po cenie nie wyższej niż cena wykonania opcji, natomiast na wystawcę nakłada OBOWIĄZEK do sprzedaży waluty po cenie wykonania opcji. Nabywca zawsze decyduje, czy chce wykorzystać swoje PRAWO (przykład: CALL USD/PLN 3,00 daje nabywcy tej opcji prawo kupić USD po kursie nie wyższym niż 3,00, natomiast wystawca ma obowiązek do sprzedaży waluty po kursie 3,00). Opcja PUT (opcja sprzedaży) instrument finansowy, który daje PRAWO nabywcy do sprzedaży waluty po cenie nie niższej niż cena wykonania opcji. Natomiast na wystawcę nakłada OBOWIĄZEK do kupna po cenie wykonania opcji. Nabywca zawsze decyduje, czy chce wykorzystać swoje PRAWO (przykład: PUT EUR/PLN 3,70 daje nabywcy tej opcji PRAWO do sprzedaży EUR po kursie nie niższym niż 3,70, natomiast na wystawcę nakłada obowiązek kupna EUR po kursie 3,70). Opcja głęboko w pieniądzu (DITM - deep in the money) opcja, która daje prawo do sprzedaży waluty po kursie dużo wyższym (przynajmniej 20 gr) niż rynkowy w przypadku opcji PUT lub dająca prawo do kupna waluty po kursie dużo niższym (przynajmniej 20 gr) niż rynkowy w przypadku opcji CALL. Opcje takie warto kupować w celu zabezpieczania przed ryzykiem walutowym. (Przykład: opcja CALL 4,05 w chwili, gdy kurs rynkowy SPOT EUR/PLN jest na poziomie 4,25 daje PRAWO nabywcy do kupna waluty po kursie 4,05). 3
Opcja w pieniądzu (ITM - in the money) opcja, która daje prawo do sprzedaży waluty po kursie wyższym niż rynkowy, w przypadku opcji PUT, lub opcja dająca prawo do kupna waluty po kursie niższym niż rynkowy, w przypadku opcji CALL. (Przykład: opcja PUT 4,35 w chwili, gdy kurs rynkowy SPOT jest na poziomie 4,25 daje PRAWO nabywcy do sprzedaży waluty po kursie 4,35). Opcje poza pieniądzem (OTM - out the money) opcja, która daje prawo do sprzedaży waluty po kursie niższym niż rynkowy w przypadku opcji PUT, lub opcja dająca prawo do kupna waluty po kursie wyższym niż rynkowy w przypadku opcji CALL. (Przykład: opcja PUT 4,15 w chwili, gdy kurs rynkowy SPOT jest na poziomie 4,25 daje PRAWO nabywcy do sprzedaży waluty po kursie 4,15). Opcje daleko poza pieniądzem (FOTM far out the money) opcja, która daje prawo do sprzedaży waluty po kursie zdecydowanie niższym niż rynkowy w przypadku opcji PUT, lub opcja dająca prawo do kupna waluty po kursie zdecydowanie wyższym niż rynkowy w przypadku opcji CALL. (Przykład: opcja PUT 4,00 w chwili, gdy kurs rynkowy SPOT jest na poziomie 4,25 daje PRAWO nabywcy do sprzedaży waluty po kursie 4,00). Opcje przy pieniądzu (ATM - at the money) opcja, która daje prawo do sprzedaży waluty po kursie bardzo zbliżonym do rynkowego w przypadku opcji PUT lub opcja dająca prawo do kupna waluty po kursie bardzo zbliżonym do rynkowego w przypadku opcji CALL. Opcji takich nie warto kupować za względu na zerową wartość wewnętrzną oraz dużą wartość czasową opcji. (Przykład: opcja PUT 4,25 w chwili, gdy kurs rynkowy SPOT jest na poziomie 4,25 daje PRAWO nabywcy do sprzedaży waluty po kursie 4,25). Premia opcyjna koszt (cena) zakupu opcji dla nabywcy i otrzymany przychód dla wystawcy opcji. (Przykład: premia = 500/600 oznacza, iż daną opcję można kupić po cenie 600 pips (czyli 6 groszy) lub wystawić (sprzedać) po cenie 500 pips (czyli 5 groszy). 1 grosz stanowi: 100 PLN dla nominału 10 000 waluty bazowej; 1000 PLN dla nominału 100 000 waluty bazowej; 10 000 PLN dla nominału 1 000 000 waluty bazowej). Przyspieszanie wykonania opcji lub kontraktu terminowego (dla opcji tylko w przypadku opcji amerykańskich) wykonanie kontraktu lub opcji amerykańskiej przed terminem wygasania. Punkty SWAP różnica pomiędzy kursem terminowym a kursem SPOT. Przykładowo, jeśli kurs terminowy dnia 28.06.2012 na 3 miesiące 2012 wynosi 4,3351/4,3359, a kurs SPOT wynosi 4,2877/4,2878, to punkty SWAP wynoszą 474/481. Odsprzedanie opcji zbycie wcześniej zakupionego PRAWA do kupna waluty po cenie wykonania opcji w przypadku opcji CALL lub PRAWA do sprzedaży waluty po cenie wykonania opcji w przypadku opcji PUT. 4
Rolowanie opcji lub kontraktu terminowego wydłużenie w zamian za określoną premię terminu trwania opcji lub kontraktu terminowego. Ryzyko walutowe w ujęciu ekonomicznym (gotówkowym, kasowym) - jest to obszar ryzyka, który dotyczy bezpośrednio rachunku przepływów pieniężnych, związany jest bowiem bezpośrednio z przepływem gotówki. W swojej istocie jest to miara wrażliwości wartości danego przedsiębiorstwa (czy też poszczególnych składowych pasywów i aktywów spółki) na przyszłe zmiany kapitału własnego. Zarządzanie ryzykiem w ujęciu ekonomicznym ściśle związane jest z szacownymi przyszłymi przepływami pieniężnymi, a konkretnie z próbą ich ustalenia na przewidywalnym poziomie (za pomocą instrumentów zabezpieczających). Kategoria ta determinuje poziom marży przedsiębiorstwa, a w ostatecznym rozrachunku jego rzeczywistą rentowność, dlatego też kwestia ta powinna być głównym przedmiotem trosk Zarządu. Moment i miejsce powstania ekonomicznego ryzyka walutowego to między innymi: ustalenie kursu budżetowego, przystąpienie do przetargu wyrażonego w obcej walucie, realizacja kontraktów i projektów w obcej walucie. Ryzyko walutowe w ujęciu księgowym - dotyczy bezpośrednio zmiany wyceny poszczególnych składowych aktywów lub pasywów przedsiębiorstwa, których wartość (cena) jest wyrażona w innej walucie niż waluta, w której prowadzone są księgi rachunkowe przedsiębiorstwa. Narażone są więc spółki, które są uczestnikami transakcji międzynarodowych, w skład których wchodzi import/eksport towarów i usług. Ryzyko kursowe w ujęciu księgowym możemy podzielić na dwie główne kategorie: a) Ryzyko transakcyjne. Wynika z przeliczenia po różnym kursie tej samej należności/zobowiązania w dwóch różnych momentach, tj. na moment ich powstania oraz w czasie ich uregulowania. Zwykle te dwa zdarzenia gospodarcze odbywają się przy odmiennym kursie walutowym, w efekcie czego powstają różnice kursowe (zrealizowane); b) Ryzyko przeliczeniowe (konwersji) dotyczy dwóch momentów wystąpienia zdarzeń gospodarczych: Ryzyko bilansowe. Jest to ryzyko wyceny (aktualizacji, przeszacowania) poszczególnych należności i zobowiązań w księgach firmy, które muszą zostać przeszacowane na dzień bilansowy (koniec roku, półrocza, kwartału); Konsolidacyjne. Dotyczy przeszacowania wszystkich należności i zobowiązań przedsiębiorstwa w walucie obcej na dzień połączenia spółek (konsolidacja sprawozdań finansowych na skutek fuzji, przejęć). Zrealizowane i niezrealizowane księgowe różnice kursowe wpływają na wartość ostatecznego wyniku finansowego przedsiębiorstwa, a zrealizowane różnice kursowe korygują ponadto wielkość płaconego przez spółkę podatku dochodowego. 5
To co jednak wyróżnia tę kategorię to fakt, że zrealizowane/niezrealizowane księgowe różnice kursowe nie mają pokrycia w przepływie gotówkowym (rachunku cash flow), w związku z czym z punktu widzenia zarządzenia ryzyka walutowym w przedsiębiorstwie nie mają większego uzasadnienia ekonomicznego (nie pozostają w związku z marżą i rentownością przedsiębiorstwa). SPOT kurs wymiany waluty z dwudniowym fizycznym rozliczeniem. Spread różnica pomiędzy najlepszą ofertą BID i najlepszą ofertą ASK na rynku. Na rynku złotego spread ten zwykle wynosi 5-10 pips na rynku wymiany natychmiastowej lub spot. Przykładowo, kurs 4,2820/4,2825 oznacza, iż spread wynosi w tym momencie 5 pips. Strategia opcyjna złożenie dwóch lub większej ilości opcji w jeden portfel. Strike opcji kurs wykonania opcji. Kurs po jakim strony w przyszłości dokonają wymiany jednej waluty na drugą. Przy czym nabywca opcji decyduję, czy do takiego rozliczenia dojdzie, czy też nie dojdzie (jeśli nie dojdzie do rozliczenia, to opcja wygaśnie bez rozliczenia). SWAP walutowy jest to kupno i jednoczesna sprzedaż lub sprzedaż i jednoczesne kupno tego samego instrumentu, ale na różne terminy. (Przykład: sprzedaż 100 000 EUR po kursie SPOT i kupno 100 000 EUR z terminem 3M). Termin ważności opcji (expiry) ostateczny termin wykonania opcji; posiadacz opcji jest chroniony do tego terminu. Transakcja spekulacyjna eksponuje ryzyko kursowe, brak zabezpieczenia jest formą spekulacji. Transakcja zabezpieczająca transakcja neutralizująca ryzyko kursowe, zamyka otwartą pozycję walutową (długą lub krótką - patrz inne pojęcia ze słownika). Waluta bazowa waluta stojąca po lewej stronie kwotowania (przykład: dla EUR/PLN walutą bazową jest EUR, dla GBP/USD walutą bazową jest GBP). Waluta kwotowana waluta stojąca po prawej stronie kwotowania (przykład: dla EUR/PLN walutą kwotowaną jest PLN, dla GBP/USD walutą kwotowaną jest USD). Wykonanie opcji w przypadku opcji na kurs SPOT jest to podstawienie waluty krajowej lub zagranicznej w celu wymiany, natomiast w przypadku opcji na kontrakt terminowy wymianę poprzedza zamiana na kontrakt futures. Warunek wykonania opcja musi być w pieniądzu (in the money). 6
Definicje dla EKSPORTERA Długa pozycja walutowa - niezabezpieczony eksporter ma długą pozycję walutową, MUSI sprzedać walutę jak najdrożej. Wzrost kursu waluty zagranicznej powoduje wzrost przychodów eksportera z tytuły wymiany waluty po wyższym kursie. Spadek kursu waluty zagranicznej powoduje spadek przychodów eksportera z powodu wymiany waluty po niższym kursie. Korytarz eksportera - strategia składająca się z zakupionej opcji PUT z kursem wykonania niższym od kursu SPOT oraz wystawionej opcji CALL z kursem wykonania wyższym od kursu SPOT. Nominały oraz terminy wygasania są identyczne. Strategia ta pozwala EKSPORTEROWI na sprzedaż waluty po kursie nie niższym niż kurs wykonania opcji PUT pomniejszony o koszt netto strategii. Górnym ograniczeniem jest kurs wykonania opcji CALL pomniejszony o koszt netto strategii. Korytarz eksportera z daszkiem - strategia składająca się z zakupionej opcji PUT z kursem wykonania niższym od kursu SPOT, wystawionej opcji CALL z kursem wykonania wyższym od kursu SPOT i zakupionej opcji CALL z kursem wykonania wyższym niż kurs wykonania wystawionej opcji CALL. Nominały oraz terminy wygasania są identyczne. Strategia ta pozwala EKSPORTEROWI na sprzedaż waluty po kursie nie niższym niż kurs wykonania opcji PUT pomniejszony o koszt netto strategii. Strategia nie posiada górnego ograniczenia. Koszt netto zabezpieczenia z wykorzystaniem opcji PUT = KURS SPOT - KURS EFEKTYWNY SPRZEDAZY WALUTY. Kupno opcji PUT - daje EKSPORTEROWI prawo do sprzedaży waluty po cenie nie niższej niż kurs wykonania danej opcji pomniejszony o koszt jej zakupu. Kupno opcji na opcję PUT daje eksporterowi prawo do nabycia opcji PUT po z góry określonej cenie. Bardzo bezpieczna w użyciu opcja i zdecydowanie tańsza niż klasyczna opcja waniliowa. Kurs efektywny sprzedaży waluty z wykorzystaniem opcji PUT = STRIKE OPCJI - PREMIA (Przykład: opcja PUT 4,20 kosztuje 10 groszy, zatem efektywny kurs sprzedaży waluty wyniesie 4,10 (4,20-0,10=4,10). Obniżony forward z daszkiem - strategia składająca się z kupionej opcji PUT i wystawionej opcji CALL o tym samym kursie wykonania oraz kupionej opcji CALL z ceną wykonania wyższą niż wystawiona opcja CALL. Strategia ta jest szczególnym przypadkiem korytarza z daszkiem o zerowej szerokości. Odkupienie kontraktu forward lub futures - zamknięcie otwartej wcześniej pozycji forward tj. sprzedanego kontraktu forward/futures. Odsprzedaż opcji PUT - zbycie prawa do sprzedaży waluty po cenie nie niższej niż kurs wykonania danej opcji PUT. Spread CALL - strategia składająca się z kupionej opcji CALL i wystawionej opcji CALL o takim samym terminie wygasania i takim samym nominale, lecz innych cenach wykonania. 7
Sprzedaż waluty na termin (sprzedaż kontraktu forward lub futures) - zobowiązanie do sprzedaży waluty w określonym terminie i na odpowiedni nominat w przyszłości. SWAP eksportera - transakcja wykorzystywana przez eksportera w chwili, gdy musi kupić walutę, tj. kupuje walutę,na ostatnią chwilę" i sprzedaje ten sam nominat na termin poprzez kontrakt forward lub futures. Wykonana opcja PUT - zrealizowanie prawa wynikającego z zakupionej opcji. Opcję PUT opłaca się wykonać, gdy kurs SPOT jest niższy niż kurs wykonania opcji PUT. Wystawiona opcja CALL - nakłada obowiązek do sprzedaży waluty po kursie wykonania opcji w zamian za otrzymaną premię. Definicje dla IMPORTERA Korytarz importera strategia składająca się z zakupionej opcji CALL z kursem wykonania wyższym od kursu SPOT oraz wystawionej opcji PUT z kursem wykonania niższym od kursu SPOT. Nominały oraz terminy wygasania są identyczne. Strategia ta pozwala IMPORTEROWI na kupno waluty po kursie nie wyższym niż kurs wykonania opcji CALL powiększony o koszt netto strategii. Dolnym ograniczeniem jest kurs wykonania opcji PUT powiększony o koszt netto strategii. Korytarz importera z podkładką strategia składająca się z zakupionej opcji CALL z kursem wykonania wyższym od kursu SPOT, wystawionej opcji PUT z kursem wykonania niższym od kursu SPOT i zakupionej opcji PUT z kursem wykonania niższym niż kurs wykonania wystawionej opcji PUT. Nominały oraz terminy wygasania są identyczne. Strategia ta pozwala IMPORTEROWI na kupno waluty po kursie nie wyższym niż kurs wykonania opcji CALL powiększony o koszt netto strategii. Strategia nie posiada dolnego ograniczenia. Koszt netto zabezpieczenia z wykorzystaniem opcji CALL = KURS EFEKTYWNY KUPNA WALUTY - KURS SPOT. Krótka pozycja walutowa niezabezpieczony importer ma krótką pozycję walutową, MUSI kupić walutę jak najtaniej. Spadający kurs waluty zagranicznej powoduje korzyść dla importera. Ponosi on mniejsze koszty importu spowodowane niższym kursem zakupu waluty. Rosnący kurs waluty zagranicznej powoduje niekorzyść dla importera. Ponosi on wyższe koszty importu spowodowane wyższym kursem zakupu waluty. Kupno opcji CALL daje IMPORTEROWI prawo do kupna waluty po cenie nie wyższej niż kurs wykonania danej opcji powiększony o koszt jej zakupu. Kupno opcji na opcję CALL daje importerowi prawo do nabycia opcji CALL po z góry określonej cenie. Bardzo bezpieczna w użyciu opcja i zdecydowanie tańsza niż klasyczna opcja waniliowa. 8
Kupno waluty na termin (kupno kontraktu forward lub futures) zobowiązanie do kupna waluty w określonym terminie i na odpowiedni nominał. Kurs efektywny kupionej waluty z wykorzystaniem opcji CALL = STRIKE OPCJI + PREMIA. Odsprzedana opcja CALL zbycie prawo do kupna waluty po kursie nie wyższym niż kurs wykonania opcji CALL. Odsprzedany forward lub futures zamknięcie otwartej wcześniej pozycji tj. kupionego kontraktu forward/futures. Podwyższony forward z podkładką strategia składająca się z kupionej opcji CALL i wystawionej opcji PUT o tym samym kursie wykonania oraz kupionej opcji PUT z ceną wykonania niższą niż wystawiona opcja PUT. Strategia ta jest szczególnym przypadkiem korytarza o zerowej szerokości. Spread PUT strategia składająca się z kupionej opcji PUT i wystawionej opcji PUT o takim samym terminie wygasania i takim samy nominale. SWAP importera gdy importer musi czasami sprzedać walutę, to sprzedaje walutę ostatniego dnia i kupuje ten sam nominat na termin poprzez kontrakt forward lub futures. Wykonana opcja CALL zrealizowanie prawa wynikającego z zakupionej opcji. Opcję CALL opłaca się wykonać, gdy kurs SPOT jest wyższy niż kurs wykonania opcji CALL. Wystawiona opcja PUT nakłada obowiązek do kupna waluty po kursie wykonania opcji w zamian za otrzymaną premię. 9