Szkolny program profilaktyki

Szkolny program profilaktyki Gimnazjum nr 11 w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 15 w Poznaniu Wrzesień 2015 1

I. Podstawa prawna II. III. IV. Definicja profilaktyki oraz Szkolnego Programu Profilaktyki Zadania Szkolnego Programu Profilaktyki Osoby odpowiedzialne i zasady współpracy V. Zasoby szkoły w dziedzinie profilaktyki VI. VII. VIII. Instytucje wspierające i współpracujące ze szkołą Obszary oddziaływań profilaktycznych Procedury działań interwencyjnych 2

I. Podstawa prawna 1. Statut Gimnazjum nr 11 w Zespole Szkół Ogólnokształcących Nr 15 w Poznaniu. 2. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2015 r. poz. 2156), 3. Rozporządzenie MEN z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2012 r. poz. 977). 4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2013 r. Nr 0, poz. 532) 5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz. U. z 2015 r. poz. 1249). Ponadto podstawę prawną do planowania i prowadzenia działań profilaktycznych stanowią: ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii, ustawa antynikotynowa, ustawa o ochronie zdrowia psychicznego, ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich, Konwencja Praw Dziecka. Zgodnie z rozporządzeniem MEN w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, działalność edukacyjna szkoły jest określona przez: 1) szkolny zestaw programów nauczania, który uwzględniając wymiar wychowawczy, obejmuje całą działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego 2) program wychowawczy szkoły, obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym 3) program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym. Szkoła oraz poszczególni nauczyciele podejmują działania mające na celu zindywidualizowane wspomaganie rozwoju każdego ucznia, stosownie do jego potrzeb i możliwości. 3

II. Definicja profilaktyki oraz Szkolnego Programu Profilaktyki Profilaktyka to proces wspomagania człowieka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także ograniczenie i likwidowanie czynników niekorzystnych dla życia i zdrowia jednostki (Z. B. Gaś 2000) 1. Profilaktyka jest chronieniem człowieka w rozwoju przed zagrożeniami, jest również reagowaniem na te zagrożenia. W tym zakresie można wyróżnić dwie grupy działań: 1) ograniczanie lub eliminowanie czynników ryzyka poprzez tworzenie warunków umożliwiających zahamowanie rozwoju trudności i powrót do optymalnego poziomu funkcjonowania 2) wzmacnianie czynników chroniących poprzez wspomaganie prawidłowego rozwoju fizycznego i psychospołecznego oraz zwiększenie odporności na pojawiające się zagrożenia. 2. Program szkolnej profilaktyki to ogół działań chroniących młodzież przed zakłóceniami w rozwoju i działań interwencyjnych w sytuacji pojawiających się zagrożeń. Obejmuje działania podejmowane w czasie realizacji programów nauczania, programu wychowawczego, gdy realizowane są zadania ogólne szkoły, a także działania specyficzne dla profilaktyki: 1) podczas zajęć lekcyjnych, kiedy treści profilaktyczne włączone są do realizowanych programów na różnych przedmiotach 2) podczas lekcji wychowawczych, wycieczek, imprez szkolnych 3) w trakcie zajęć pozalekcyjnych i zajęć wyrównawczych (zgodnie z aktualnym harmonogramem zajęć na dany rok szkolny) 4) na zajęciach warsztatowych prowadzonych przez pedagoga i psychologa 5) podczas oddziaływań interwencyjnych i mediacyjnych podejmowanych na skutek niekorzystnych wydarzeń lub zjawisk zaistniałych w szkole lub środowisku. III. Zadania Szkolnego Programu Profilaktyki 1. Zadania Szkolnego Programu Profilaktyki obejmują: 1) działania z zakresu profilaktyki uniwersalnej skierowane do wszystkich uczniów, polegające na promowaniu zdrowego stylu życia, wzmacnianiu czynników chroniących (silna więź z rodzicami, zainteresowanie nauką, pozytywne nastawienie do szkoły i nauczycieli, rozwijanie swoich możliwości i zainteresowań, 4

funkcjonowanie w konstruktywnej grupie rówieśniczej, dostosowanie do ogólnie przyjętych norm), zapobiegających lub ograniczających możliwość wystąpienia zachowań problemowych; 2) działania z zakresu profilaktyki selektywnej skierowane do uczniów, którzy ze względu na swoją sytuację rodzinną, środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych; 3) działania z zakresu profilaktyki wskazującej skierowane do uczniów, u których rozpoznano wczesne objawy używania środków i substancji psychoaktywnych lub zaobserwowano inne zachowania ryzykowne, które nie zostały zdiagnozowane jako zaburzenia lub choroby wymagające leczenia. 2. Uwzględniając zadania, stosuje się różne strategie oddziaływań profilaktycznych: 1) informacyjne ich celem jest dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych, umożliwienie dokonywania racjonalnego wyboru i zmiany zachowań 2) edukacyjne ich celem jest rozwijanie kompetencji społecznych, które pozwolą poradzić sobie w sytuacjach trudnych 3) alternatywne polegają na tworzeniu różnych możliwości podejmowania przez młodzież działań służących zaspokojeniu ważnych dla danego etapu rozwojowego potrzeb przynoszących satysfakcję i zadowolenie 4) interwencyjne koncentrują się na zapewnieniu młodzieży doświadczającej trudności takich form wsparcia i pomocy, które zapobiegają powstawaniu i rozwijaniu się zaburzeń. IV. Osoby odpowiedzialne i zasady współpracy Wychowawcy klas integrują zespół klasowy, dbają o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji w klasie, realizują zadania zawarte w Szkolnym Programie Profilaktyki we współpracy z rodzicami, nauczycielami, pedagogiem i psychologiem, koordynują pracę nauczycieli organizujących pomoc psychologiczno-pedagogiczną dla uczniów. Pedagog, psycholog rozpoznają indywidualne potrzeby uczniów, analizują przyczyny niepowodzeń szkolnych i zaburzonych lub niepożądanych zachowań, określają formy i sposoby udzielania uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej, wspierają nauczycieli w realizowaniu i organizowaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów 5

potrzebujących, prowadzą działania profilaktyczne wynikające ze Szkolnego Programu Profilaktyki, współpracują z rodzicami, wychowawcami i nauczycielami. Nauczyciele współpracują z wychowawcami klas, pedagogiem i psychologiem przy realizowaniu zadań zawartych w Szkolnym Programie Profilaktyki, doskonalą swoje umiejętności w zakresie działań profilaktycznych, organizują pomoc psychologicznopedagogiczną dla uczniów potrzebujących. Rodzice współpracują z wychowawcami, nauczycielami, pedagogiem i psychologiem przy realizowaniu zadań profilaktycznych. V. Zasoby szkoły w dziedzinie profilaktyki Kadra pedagogiczna nauczyciele z wykształceniem wyższym i przygotowaniem pedagogicznym, wielu z nich podnosi swoje kwalifikacje podczas kursów i studiów podyplomowych. Nauczyciele tworzą zespoły samokształceniowe. Szkoła zatrudnia pedagoga i psychologa. Zajęcia pozalekcyjne, kółka zainteresowań, zajęcia wyrównawcze - według aktualnego harmonogramu zajęć na dany rok szkolny. Baza szkoły dobrze wyposażone sale lekcyjne i gimnastyczne, sala komputerowa, biblioteka z centrum multimedialnym, bufet szkolny, boisko szkolne i ogród, gabinet pedagoga i psychologa, gabinet pielęgniarki i stomatologiczny, gabinet dyrektora i wicedyrektora szkoły. VI. Instytucje wspierające i współpracujące ze szkołą W realizacji zadań i treści z zakresu profilaktyki szkołę wspierają następujące instytucje: - Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna nr 4 - Policja Referat ds. nieletnich - Ośrodek Kuratorski 6

- Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka - Straż Miejska - Centrum Doradztwa Zawodowego dla Młodzieży VII. Obszary oddziaływań profilaktycznych Działania z zakresu profilaktyki są realizowane w następujących obszarach: 1) obszar funkcjonowania społecznego i osobistego 2) obszar funkcjonowania edukacyjnego 3) obszar zachowań prozdrowotnych 4) obszar zachowań ryzykownych. 7

Obszar funkcjonowania społecznego i osobistego ZADANIA CELE OPERACYJNE OSOBY ODPOWIEDZIALNE I SPOSOBY REALIZACJI 1. Wspieranie ucznia w poznawaniu siebie i budowaniu pozytywnej samooceny. 2. Wdrażanie do poszanowania norm i zasad społecznych. 3. Kształtowanie właściwych relacji z dorosłymi oraz rówieśniczych. Uczeń: ma poczucie własnej wartości, zna swoje mocne i słabe strony potrafi zachować właściwą postawę wobec różnorodnych form odmienności: fizycznej, psychicznej, wyznaniowej i poglądowej posiada wiedzę na temat swoich praw i obowiązków w relacjach międzyludzkich unika przejawów wulgarności, właściwie komunikuje się z dorosłymi i rówieśnikami ma świadomość przynależności do grupy (klasy szkolnej), potrafi w niej współpracować rozumie pojęcie asertywności, nie ulega naciskom, potrafi przedstawić własne zdanie nie narzucając go innym. Pedagog i psycholog: Zajęcia integrujące prowadzone w klasach pierwszych na początku roku szkolnego. Prowadzenie zajęć warsztatowych podczas biwaku integracyjnego. Indywidualna praca z uczniem. Wspomaganie wychowawców w procesie integrowania klasy poprzez spotkania z klasą i oddziaływania mediacyjne. Pedagog: Badania socjometryczne w klasach pierwszych (określenie struktury klasy wraz z wnioskami dla pracy wychowawczej z grupą). Zajęcia warsztatowe w klasach pierwszych kształtujące umiejętności komunikowania się i prezentowania zachowań asertywnych. Zajęcia w klasach pierwszych dotyczące praw dziecka zawartych w Konwencji Praw Dziecka. Zajęcia warsztatowe w klasach pierwszych dotyczące empatii. Wychowawcy: Biwak integracyjny dla klas pierwszych. Lekcje wychowawcze, imprezy okolicznościowe i wycieczki klasowe. Inni nauczyciele: Oddziaływania podczas zajęć lekcyjnych i przerw. Imprezy szkolne i okolicznościowe. 8

Obszar funkcjonowania edukacyjnego ZADANIA CELE OPERACYJNE OSOBY ODPOWIEDZIALNE I SPOSOBY REALIZACJI Pedagog i psycholog: 1. Kształtowanie właściwej postawy wobec obowiązków szkolnych. 2. Mobilizowanie do podjęcia aktywności i prób przezwyciężania trudności. 3. Organizacja czasu wolnego. Uczeń: potrafi ustalić swe indywidualne cele (bliższe i dalsze) dotyczące nauki oraz konsekwentnie je realizować podejmuje próby rozwiązywania problemów i radzenia sobie z niepowodzeniami szkolnymi potrafi racjonalnie gospodarować swoim czasem przeznaczonym na naukę, rozrywkę i wypoczynek poszukuje różnorodnych form spędzania czasu wolnego i rozwijania swoich zainteresowań w szkole i poza nią. Rozpoznanie przyczyn niepowodzeń szkolnych poprzez analizę dokumentacji, obserwacje uczniów, rozmowy z nauczycielami, rodzicami, kuratorami. Współpraca z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną oraz Ośrodkiem Kuratorskim. Prowadzenie zajęć indywidualnych i grupowych dla dzieci z trudnościami w nauce wynikającymi z dysleksji. Współpraca z nauczycielami i rodzicami w przypadku uczniów posiadających opinie Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej oraz pozostałych uczniów, u których dostrzeżono trudności. Wszyscy nauczyciele: Konsultowanie dostrzeżonych problemów ucznia z wychowawcą, pedagogiem lub psychologiem oraz rodzicami. Indywidualizacja pracy wynikająca z konieczności dostosowania wymagań adekwatnie do potrzeb uczniów przejawiających trudności. Prowadzenie zajęć wyrównawczych dla uczniów z problemami dydaktycznymi. Zapewnienie oferty kół zainteresowań odpowiadającej na potrzeby i zainteresowania uczniów. Współpraca z rodzicami. 9

Obszar zachowań prozdrowotnych ZADANIA CELE OPERACYJNE OSOBY ODPOWIEDZIALNE I SPOSOBY REALIZACJI 1. Kształtowanie właściwych nawyków związanych z higieną osobistą. 2. Rozwijanie świadomości dotyczącej zagrożeń i chorób, zwłaszcza cywilizacyjnych. 3. Promowanie zdrowego stylu życia. Uczeń: stosuje zasady higieny osobistej i otoczenia w życiu codziennym wie, jaka jest rola profilaktyki w zapobieganiu chorobom potrafi odpowiednio do norm społecznych prezentować swój wygląd (strój, fryzura itp.) dostosowując go do różnych sytuacji rozumie związek pomiędzy aktywnością ruchową a zdrowiem fizycznym i psychicznym posiada wiedzę dotyczącą zdrowego odżywiania, przewiduje skutki dla zdrowia związane z nieracjonalnym odżywianiem (nadwaga, anoreksja, bulimia) potrafi krytycznie odnieść się do treści zawartych w reklamach i promocji produktów żywnościowych, unika produktów szkodliwych posiada wiedzę na temat chorób zakaźnych i społecznych oraz chorób przenoszonych drogą płciową potrafi włączyć się w akcje społeczne związane ze zdrowiem. Nauczyciele wychowania fizycznego: Lekcje wychowania fizycznego oraz zajęcia rekreacyjno sportowe. Nauczyciel biologii na lekcjach: higiena i choroby skóry, choroby aparatu ruchu, higiena i choroby układów: pokarmowego, krwionośnego, oddechowego, wydalniczego, nerwowego, rozrodczego, higiena oka i ucha, odporność organizmu, zdrowie fizyczne i psychiczne, choroby zakaźne i cywilizacyjne, uzależnienia. w ramach idei promowania przeszczepu szpiku spotkanie z członkami Drużyny Szpiku z fundacji Anny Wierskiej. Inni nauczyciele: Przekazywanie wiedzy profilaktycznej zgodnie z treściami Podstawy programowej na zajęciach szkolnych. Udział w zajęciach rekreacyjno-sportowych. 10

Obszar zachowań ryzykownych ZADANIA CELE OPERACYJNE OSOBY ODPOWIEDZIALNE I SPOSOBY REALIZACJI 1. Zapobieganie zjawiskom przemocy fizycznej i psychicznej, uświadamianie wagi przestrzegania zasad bezpieczeństwa. 2. Zapobieganie uzależnieniom od substancji psychoaktywnych i innych substancji szkodliwych. 3. Kształtowanie postaw chroniących przed niewłaściwym korzystaniem z komputera i Internetu. Uczeń: potrafi rozpoznać rodzaje przemocy i zagrożenia z niej wynikające, wie jak bronić się przed agresją, zastraszaniem i zniewalaniem rozumie, że godzenie się na przemoc nie likwiduje jej, a może ją wzmagać rozpoznaje emocje swoje i innych osób oraz podejmuje próby radzenia sobie z trudnymi emocjami wie, gdzie może szukać pomocy, jeśli jest ofiarą przemocy lub nie radzi sobie z własnym zachowaniem agresywnym unika zachowań ryzykownych i prowokowania do tego innych dostrzega symptomy i rozumie jak działa mechanizm uzależniania się od środków szkodliwych, psychoaktywnych i innych posiada wiedzę o negatywnych skutkach uzależnień (zdrowotnych, rozwojowych, społecznych) zna zasady kultury korzystania z akceptowanych społecznie używek potrafi odmówić użycia danej używki, nie poddając się naciskom innych dostrzega zagrożenia związane z niewłaściwym korzystaniem z Internetu oraz możliwością uzależnienia od niego. Pedagog: Organizacja spotkania klas pierwszych z przedstawicielami Policji. Zajęcia warsztatowe dla klas pierwszych Palenie tytoniu albo zdrowie wybór należy do Ciebie. Zajęcia warsztatowe dla klas drugich Komputer mój przyjaciel czy wróg? Zajęcia z uczniami klas pierwszych Przemocy mówimy NIE Psycholog: Zajęcia warsztatowe dla klas drugich Narkotykom i dopalaczom STOP. Zajęcia warsztatowe dla klas drugich Alkoholu nie piję Spotkanie informacyjne dla ich rodziców Młodzież a substancje psychoaktywne. Pedagog i psycholog: Trening Zastępowania Agresji ART. prowadzony z wybraną grupą uczniów. Oddziaływania interwencyjne i mediacyjne, spotkania indywidualne. Współpraca z Policją, Strażą Miejską, Ośrodkiem Kuratorskim, Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną oraz Sądem. Wychowawcy: Lekcje wychowawcze poświęcone tej tematyce, jak również zasadom BHP. Oddziaływania interwencyjne, kontakt z pedagogiem i psychologiem. Inni nauczyciele: Oddziaływania podczas lekcji oraz przerw mające na celu zapobieganie zachowaniom ryzykownym. 11

VIII. Procedury działań interwencyjnych Procedury postępowania nauczycieli i metody współpracy szkoły z policją. 1. W przypadku uzyskania informacji, że uczeń, który nie ukończył 18 lat, używa alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawia nierząd bądź przejawia inne zachowania świadczące o demoralizacji, nauczyciel powinien podjąć następujące kroki: 1) Przekazać uzyskaną informację wychowawcy klasy. 2) Wychowawca informuje o fakcie pedagoga/psychologa szkolnego i dyrektora szkoły. 3) Wychowawca wzywa do szkoły rodziców (prawnych opiekunów) ucznia i przekazuje im uzyskaną informację. Przeprowadza rozmowę z rodzicami oraz z uczniem, w ich obecności. W przypadku potwierdzenia informacji, zobowiązuje ucznia do zaniechania negatywnego postępowania, rodziców zaś bezwzględnie do szczególnego nadzoru nad dzieckiem. W toku interwencji profilaktycznej może zaproponować rodzicom skierowanie dziecka do specjalistycznej placówki i udział dziecka w programie terapeutycznym. 4) Jeżeli rodzice odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a nadal z wiarygodnych źródeł napływają informacje o przejawach demoralizacji ich dziecka, dyrektor szkoły pisemnie powiadamia o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny lub policję (specjalistę ds. nieletnich). 5) Podobnie należy działać w sytuacji, gdy szkoła wykorzysta wszystkie dostępne jej środki oddziaływań wychowawczych (rozmowa z rodzicami, ostrzeżenie ucznia, spotkania z pedagogiem, psychologiem, itp.), a ich zastosowanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów, wówczas dyrektor szkoły powiadamia sąd rodzinny lub policję. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tych instytucji. 6) Jeżeli zachowania świadczące o demoralizacji przejawia uczeń, który ukończył 18 lat, a nie jest to udział w działalności grup przestępczych czy popełnienie przestępstwa, to postępowanie nauczyciela powinno być określone przez wewnętrzny regulamin szkoły. 7) W przypadku uzyskania informacji o popełnieniu przez ucznia, który ukończył 17 lat, przestępstwa ściganego z urzędu lub jego udziału w działalności grup przestępczych, zgodnie z art. 304 2 kodeksu postępowania karnego, dyrektor szkoły jako przedstawiciel instytucji jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub policję. 12

2. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje się uczeń będący pod wpływem alkoholu lub narkotyków powinien podjąć następujące kroki: 1) Powiadamia o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy. 2) Izoluje ucznia od reszty klasy, ale ze względów bezpieczeństwa nie pozostawia go samego; stwarza warunki, w których nie będzie zagrożone jego życie ani zdrowie. 3) Wzywa lekarza w celu stwierdzenia stanu trzeźwości lub odurzenia, ewentualnie udzielenia pomocy medycznej. 4) Zawiadamia o tym fakcie dyrektora szkoły oraz rodziców/opiekunów, których zobowiązuje do niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły. Gdy rodzice/opiekunowie odmówią odebrania dziecka, o pozostaniu ucznia w szkole czy przewiezieniu do placówki służby zdrowia albo przekazaniu go do dyspozycji funkcjonariuszom policji - decyduje lekarz, po ustaleniu aktualnego stanu zdrowia ucznia i w porozumieniu z dyrektorem szkoły/placówki. 5) Dyrektor szkoły zawiadamia najbliższą jednostkę policji, gdy rodzice ucznia będącego pod wpływem alkoholu odmawiają przyjścia do szkoły, a jest on agresywny bądź swoim zachowaniem daje powód do zgorszenia albo zagraża życiu lub zdrowiu innych osób. 6) W przypadku stwierdzenia stanu nietrzeźwości, policja ma możliwość przewiezienia ucznia do izby wytrzeźwień albo do policyjnych pomieszczeń dla osób zatrzymanych na czas niezbędny do wytrzeźwienia (maksymalnie do 24 godzin). O fakcie umieszczenia tam ucznia zawiadamia się rodziców/opiekunów oraz sąd rodzinny, jeśli uczeń nie ukończył 18 lat. 7) Jeżeli powtarzają się przypadki, w których uczeń (przed ukończeniem 18 lat) znajduje się pod wpływem alkoholu lub narkotyków na terenie szkoły, to dyrektor szkoły ma obowiązek powiadomienia o tym policji (specjalisty ds. nieletnich) lub sądu rodzinnego. 8) Spożywanie alkoholu na terenie szkoły przez ucznia, który ukończył 17 lat, stanowi wykroczenie z art. 431 ust. 1 Ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Należy o tym fakcie powiadomić policję. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tej instytucji. 3. W przypadku, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły substancję przypominającą wyglądem narkotyk, powinien podjąć następujące kroki: 1) Nauczyciel, zachowując środki ostrożności, zabezpiecza substancję przed dostępem do niej osób niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do czasu przyjazdu 13

policji. Próbuje ustalić (o ile to jest możliwe w zakresie działań pedagogicznych), do kogo znaleziona substancja należy. 2) Powiadamia o zaistniałym zdarzeniu dyrektora szkoły, który wzywa policję. 3) Po przyjeździe policji niezwłocznie przekazuje zabezpieczoną substancję i przekazuje informacje dotyczące szczegółów zdarzenia. 4. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie substancję przypominającą narkotyk, powinien podjąć następujące kroki: 1) Nauczyciel w obecności innej osoby (wychowawca, pedagog, dyrektor, itp.) ma prawo żądać, aby uczeń przekazał mu tę substancję, pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni (we własnej odzieży), ew. innych przedmiotów budzących podejrzenie co do ich związku z poszukiwaną substancją. Nauczyciel nie ma prawa samodzielnie wykonać czynności przeszukania odzieży ani teczki ucznia - jest to czynność zastrzeżona wyłącznie dla policji. 2) O swoich spostrzeżeniach powiadamia dyrektora szkoły oraz rodziców/opiekunów ucznia i wzywa ich do natychmiastowego stawiennictwa do szkoły. 3) W przypadku, gdy uczeń, mimo wezwania, odmawia przekazania nauczycielowi substancji i pokazania zawartości teczki, dyrektor szkoły wzywa policję, która przeszukuje odzież i przedmioty należące do ucznia oraz zabezpiecza znalezioną substancję i zabiera ją do ekspertyzy. 4) Jeżeli uczeń wyda substancję dobrowolnie, nauczyciel, po odpowiednim zabezpieczeniu, zobowiązany jest bezzwłocznie przekazać ją dyrektorowi szkoły. W miarę możliwości próbuje ustalić, w jaki sposób i od kogo uczeń nabył substancję. Całe zdarzenie nauczyciel dokumentuje, sporządzając możliwie dokładną notatkę z ustaleń wraz ze swoimi spostrzeżeniami. 5. Postępowanie wobec ucznia - sprawcy czynu karalnego lub przestępstwa: 1) Niezwłoczne powiadomienie dyrektora szkoły. 2) Ustalenie okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia. 3) Przekazanie sprawcy (o ile jest znany i przebywa na terenie szkoły) dyrektorowi szkoły lub pedagogowi szkolnemu pod opiekę. 4) Powiadomienie rodziców ucznia-sprawcy. 5) Niezwłoczne powiadomienie policji w przypadku, gdy sprawa jest poważna (rozbój, uszkodzenie ciała, itp.) lub sprawca nie jest uczniem szkoły i jego tożsamość nie jest nikomu znana. 14

6) Zabezpieczenie ewentualnych dowodów przestępstwa lub przedmiotów pochodzących z przestępstwa i przekazanie ich policji (np. sprawca rozboju na terenie szkoły używa noża i uciekając porzuca go lub porzuca jakiś przedmiot pochodzący z kradzieży). 6. Postępowanie nauczyciela wobec ucznia, który stał się ofiarą czynu karalnego: 1) Udzielenia pierwszej pomocy (przedmedycznej), bądź zapewnienia jej udzielenia poprzez wezwanie lekarza w przypadku kiedy ofiara doznała obrażeń. 2) Niezwłoczne powiadomienie dyrektora szkoły. 3) Powiadomienie rodziców ucznia. 4) Niezwłoczne wezwanie policji w przypadku, kiedy istnieje konieczność profesjonalnego zabezpieczenia śladów przestępstwa, ustalenia okoliczności i ewentualnych świadków zdarzenia. 7. W przypadku znalezienia na terenie szkoły broni, materiałów wybuchowych, innych niebezpiecznych substancji lub przedmiotów, należy zapewnić bezpieczeństwo przebywającym na terenie szkoły osobom, uniemożliwić dostęp osób postronnych do tych przedmiotów i wezwać policję. 15